ДАСТУРИ ИСТИФОДАБАРАНДА

ХУШ ОМАДЕД БА CОМОНАИ РАСМИИ МАРКАЗИ МИЛЛИИ ҚОНУНГУЗОРИИ НАЗДИ ПРЕЗИДЕНТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН!

КОР БО МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Муҳтарам меҳмонон ва истифодабарандагони сомонаи расмии Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (ММҚ),

Барои оғози кор бо «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) ба блоки бо номи шабеҳ дар сомонаи расмии ММҚ зер кунед. Блоки «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» кушодашаванда буда, ҳамеша дар қисми болои сомона дастрас аст. Шумо инчунин метавонед ба «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) аз феҳристи асосӣ (меню асосӣ) бо зеркунии пайванди «Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» дастрасӣ пайдо намоед.

БЛОКИ «МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН» (МҚҶТ)

Блоки «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон»

Ҳамаи модулҳо ва имконоти ҷустуҷӯи санадҳо дар «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) мустақилона кор мекунанд. Ин маънои онро дорад, ки ҳангоми кор бо МҚҶТ ворид кардани «Ном»-и санад ва бо ҳамроҳи он интихоб кардани ҳамаи имконоти дигар, масалан «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра ҳатмӣ нест. Аммо барои ҷустуҷӯи васеъ шумо метавонед аз ҳамаи имконоти ҷустуҷӯи санадҳо ба таври дилхоҳ истифода баред. Ҳамаи санадҳое, ки ба МҚҶТ ворид шуданд дар зери «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ», яъне дар «Ҷадвали санадҳо» дастрасанд.

ЛАВҲАИ ИМКОНОТИ ҶУСТУҶӮ

Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ

ҶАДВАЛИ САНАДҲО

Ҷадвали санадҳо

 

ТУГМАҲОИ «ТАТБИҚ КАРДАН» ва «БОЗСОЗӢ»

Тугмаҳо

Тугмаи «Татбиқ кардан»: Баъд аз он ки Шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» имконоти дилхоҳро ворид карда, интиход мекунед, барои намоиш додани натиҷа тугмаи «Татбиқ кардан»-ро зер кунед. Аммо, вақте ки шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» дархостеро ворид мекунед ё имконеро интихоб менамоед, онҳо ба таври худкор дарҳол татбиқ карда мешаванд.

Тугмаи «Бозсозӣ»: Агар хоҳед, ки ҳамаи дархостҳо ва имконотеро дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» лағв кунед, аз тугмаи «Бозсозӣ» истифода баред.

Агар шумо хоҳед, ки номи санади дақиқро аз санадҳои дар махзан мавҷудбуда ба даст оред, калидвожаи номи санадро ба сатри «Ном» ворид намоед. Ҳамаи санадҳое, ки дорои калидвожаи воридуша мебошанд нишон дода мешаванд. Масалан, агар шумо калидвожаи «дастрасӣ»-ро ворид кунед, санадҳое, ки калимаи «дастрасӣ»-ро дар бар мегиранд, дар «Ҷадвали санадҳо» нишон дода мешаванд (масалан, ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ҲУҚУҚИ ДАСТРАСӢ БА ИТТИЛООТ)

САТРИ «НОМ»

Шумо инчунин метавонед санадҳоро аз рӯи муҳтаво бо истифодаи сатри «Матни асосӣ» ва полои дилҳол ҷустуҷӯ намоед. Масалан, барои ёфтани санад(ҳо)и дорои калима(ҳо), калидвожа(ҳо) ё ибора(ҳо)и лозимӣ, ба сатри «Матни асосӣ» дархостро ворид намуда, имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед. Санадҳои дархостшуда ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред. Ҳамин тавр аз имкони «Дар бар намегирад» ё имконоти ҷустуҷӯи дигар истифода баред, Масалан, агар шумо ба сатри «Матни асосӣ» калимаи «Интернет»-ро ворид кунед ва имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед, саданҳое, ки дар муҳтавои худ дорои калимаи «Интернет» мебошанд, нишод дода мешаванд.

САТРИ «МАТНИ АСОСӢ»

Сатри «Матни асосӣ»

Шумо метавонед санадҳоро аз рӯи «Ном», «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра алоҳида ё якҷоя ба таври дилхоҳ ҷустуҷӯ намоед.

Масалан, агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо «Аз рӯи моҳ ва сол» ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз рӯи моҳ ва сол» бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо дар давраи муайян ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз санаи интихобшуда» ва/ё «То санаи интихобшуда» алоҳида ё якҷоя бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Ҳамин тавр Шумо метавонед ҳар гуна санадҳои махзанро алоҳида ё бо интихоби имконоти иловагӣ ҷустуҷӯ намоед ва ба даст оред.

Барои дидани санад ва мутолиа кардани он, аз тугмаи «ДИДАН» истифода баред ва барои пинҳон кардани он, аз тугмаи «ПИНҲОН КАРДАН» истифода баред.

ТУГМАҲОИ «ДИДАН» ва «ПИНҲОН КАРДАН»

Тугмаҳои ДИДАН ва ПИНҲОН КАРДАН

Шумо ҳам метавонед, бо зеркунии пайванди номи санад онро дар саҳифаи алоҳида кушоед ё ин ки дар форматҳои Word, PDF ва ZIP аз сомонаи мо боргирӣ намоед.

ЗАМИМА ДАР ФОРМАТҲОИ WORD, PDF ва ZIP (ДАР ҶАДВАЛИ САНАДҲО)

Замима

КОР БО СОМОНАИ РАСМӢ - БАҚАЙДГИРӢ ВА ВОРИДШАВӢ

Ҳамаи маводҳои Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба ахбори омма дахл доранд, дар сомонаи мо дастрасанд. Барои гирифтани маълумот Шумо метавонед аз Феҳристи асосӣ (менюи асосӣ), Харитаи сомона, имкони Ҷустуҷӯ ва Ҷустуҷӯи васеъ истифода баред.
Барои бақайдгирӣ дар сомонаи Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, лутфан ба таври расмӣ муроҷиат намоед. Корбарони бақайдгирифташуда метавонанд аз имкониятҳои иловагӣ истифода баранд, масалан, пайдо кардани дастрасӣ ба лоиҳаҳои санадҳо.

 

Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон

Калидвожаро ворид намоед
Рақамеро ворид намоед (ҳатмӣ нест)
Калидвожа ё ибораеро ворид намоед (ҳатмӣ нест)
Моҳ ва солро интихоб намоед (ҳатмӣ нест)
Моҳ ва солро интихоб намоед (ҳатмӣ нест)
Моҳ ва солро интихоб намоед (ҳатмӣ нест)
Матни асосӣ:
Таснифгар Рақам Ном Мақомот Санаsort ascending Ҳолат Замима
Қонун 2061 ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ДОНИШГОҲИ МИЛЛИИ ТОҶИКИСТОН Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 20.06.2024 Амалкунанда Microsoft Office document icon WORD PDF icon PDF Package icon ZIP
Матни асосӣ:
Таснифгар Рақам Ном Мақомот Санаsort ascending Ҳолат Замима
Қонун 2049 ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ МАСЪУЛИЯТ БАРОИ ТАЪЛИМУ ТАРБИЯИ КӮДАК Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 20.06.2024 Амалкунанда Microsoft Office document icon WORD PDF icon PDF Package icon ZIP
Матни асосӣ:
Таснифгар Рақам Ном Мақомот Санаsort ascending Ҳолат Замима
Қонун 2048 ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ТАНЗИМИ ҶАШНУ МАРОСИМ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 20.06.2024 Амалкунанда Microsoft Office document icon WORD PDF icon PDF Package icon ZIP

ҚОНУНИ КОНСТИТУТСИОНИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ИНТИХОБОТИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

-A A +A
Ношири мавод: Тоирзода Малика Тоир Санаи интишор: Чшб, 15/01/2020 - 11:56
Тоҷикӣ
Замима: 
Таснифгар: 
ҚОНУНИ КОНСТИТУТСИОНӢ
Рақам: 
856
Мақомот: 
Маҷлиси Олии ҶТ
Ҳолат: 
Амалкунанда
Сана: 
10.12.1999

ҚОНУНИ КОНСТИТУТСИОНИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ ИНТИХОБОТИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 1999, № 12, мод. 296; с. 2004, № 7, мод. 451; с. 2007, № 5, мод. 352; с. 2008, № 10, мод. 797; с. 2012, № 8, мод. 811; с. 2014, № 3, мод. 140, № 7, қ. 1, мод. 382; с. 2017, № 7-8, мод. 562; с. 2018, № 2, мод. 61, №9-10, мод. 581)

(Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44, от 12.05.2007 № 256, от 6.10.2008 № 444, аз 01.08.2012 № 896, аз 14.03.2014 № 1065, аз 26.07.2014 № 1086, аз 18.07.2017 № 1452, аз 21.02.2018 № 1508, аз 19.07.2019 № 1639)

I. ҚОИДАҲОИ УМУМӢ

Моддаи 1. Муносибатҳое, ки Қонуни конститутсионии мазкур танзим менамояд

Қонуни конститутсионии мазкур мувофиқи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқи интихобот, кафолатҳои он, тайёр намудан ва гузаронидани интихоботи Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистонро танзим менамояд (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Моддаи 1(1). Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи интихоботи Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

(Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065)

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи интихоботи Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни конститутсионии мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065, аз 18.07.2017 № 1452).

Моддаи 2. Сохтори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ду маҷлис - Маҷлиси милли ва Маҷлиси намояндагон иборат аст.

Моддаи 3. Принсипҳои иштироки шаҳрвандон дар интихобот

Интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон дар асоси ҳуқуқи умуми, баробар ва бевосита бо овоздиҳии пинҳони ва низоми омехтаи интихобот сурат мегирад, дар он ҳеҷ гуна ҳадди ҳисоб (квота) муқаррар карда намешавад.

Иштирок дар интихобот озод ва ихтиёри мебошад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Интихоботи аъзои Маҷлиси милли дар асоси ҳуқуқи интихоботии бавосита бо овоздиҳии пинҳони сурат мегирад ва аз чор як ҳиссаи онро Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон таъин мекунад.

Моддаи 4. Ҳуқуқи умумии интихобот

Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки синнашон то рӯзи интихобот ба 18 расидааст, қатъи назар аз мансубияташон ба миллат, нажод, ҷинс, забон, эътиқоди дини, мавқеи сиёси, вазъи иҷтимои, таҳсилот ва дороии молу мулк ҳуқуқи интихоб кардан доранд.

Ба Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагон шахсоне таъин ва интихоб мешаванд, ки ба талаботи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Қонуни конститутсионии мазкур ҷавобгӯ бошанд (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508).

Шахсоне, ки суд онҳоро ғайри қобили амал донистааст ё бо ҳукми суд дар ҷойхои маҳруми аз озоди нигоҳ дошта мешаванд, ҳуқуқи дар интихобот иштирок кардан надоранд.

Шарту шароити интихоб нашудан ва бо мақоми узви Маҷлиси милли ва вакили Маҷлиси намояндагон номувофиқ будани вазифаи ишголкардаи шаҳрвандонро Конститутсия ва Қонуни конститутсионии мазкур муайян мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Моддаи 5. Ҳуқуқи баробари интихобот

Интихобкунандагон дар интихобот дар асоси ҳуқуқи баробар иштирок мекунанд.

Моддаи 6. Ҳуқуқи бевосита ва бавоситаи интихобот

Вакилони Маҷлиси намояндагон аз тарафи шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон бевосита интихоб карда мешаванд (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508).

Аъзои Маҷлиси милли аз тарафи вакилони мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ интихоб мешаванд (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508).

Моддаи 7. Овоздиҳии пинҳони

Овоздиҳи дар интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон пинҳони мебошад. Мудохила ба изҳори иродаи овоздиҳандагон манъ аст.

Моддаи 8. Ошкорбаёни ҳангоми тайёри ва гузаронидани интихобот ба Маҷлиси милли ва Маҷлиси намояндагон

Тайёр намудан ва гузаронидани интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон аз тарафи комиссияҳои интихобот ба таври шаффоф ва ошкоро сурат мегирад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Комиссияҳои интихобот аз кори худ, аз ташкили ҳавзаҳои интихобот, участкаҳои интихобот, ҳайат, ҷою вақти кори комиссияҳои интихобот ба аҳоли хабар медиҳанд ва онҳоро бо руйхати интихобкунандагон, феҳристи ҳизбҳои сиёсии дар интихобот иштироккунанда шинос мекунанд, дар бораи номзадҳо, натиҷаи овоздиҳи ва интихобот маълумот медиҳанд.

Қисмҳои сеюм ва чорум хориҷ карда шаванд (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Намояндагони матбуот, телевизион ва радио дар маҷлисҳои комиссияҳои интихобот, иштирок карда, дар биноҳои овоздиҳи ҳузур дошта метавонанд, рафти тайёри ва гузаронидани интихобот, инчунин қарорҳои комиссияҳои интихоботро инъикос менамоянд (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Моддаи 8 (1). Мақом ва ваколатҳои мушоҳидони миллӣ

Ҳизбҳои сиёсие, ки номзадҳои худро ба вакилӣ пешбарӣ намудаанд ва номзадҳое, ки ба вакилӣ ба тарзи худпешбарӣ пешниҳод шудаанд, бо тартиби муқарраргардида рӯйхати мушоҳидони миллиро барои бақайдгирӣ ба комиссияҳои ҳавзавии дахлдори интихобот пешниҳод менамоянд. Мушоҳидони миллӣ дар рӯзи баргузории интихобот дар биноҳои овоздиҳӣ рафти интихоботро мушоҳида менамоянд (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508).

Фаъолияти мушоҳидони миллӣ баъди бо қарори комиссияҳои ҳавзавии дахлдори интихобот тасдиқ гардидани рӯйхати онҳо оғоз ёфта, пас аз эълон гардидани натиҷаи пешакии интихобот қатъ мегардад (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508).

Мушоҳидони миллӣ дорои ҳуқуқҳои зерин мебошанд:

- бо рӯйхати интихобкунандагон шинос шаванд;

- дар хонаи овоздиҳи аз о(оз то анҷоми кори комиссияи участкавии интихобот ҳузур дошта бошанд;

- супоридани бюллетенҳои овоздиҳиро ба интихобкунандагон мушоҳида кунанд;

- ҳангоми овоздиҳии интихобкунандагон берун аз ҳуҷраи овоздиҳи ҳузур дошта бошанд;

- ҳисоби шумораи бюллетенҳои аз ҳисоб баровардашуда, бюллетенҳои дар қуттии овоздиҳи мавҷудбуда, аз ҷумла бюллетенҳои беэътибор, ҳисоби овозҳои интихобкунандагонро дар шароите, ки ба мушоҳидаи ҷараёни ҳисоби бюллетенҳои овоздиҳи имкон медиҳад, мушоҳида намоянд (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508);

- бо протоколҳои комиссияҳои участкавии интихобот оид ба натиҷаи овоздиҳи ва комиссияҳои ҳавзавии интихобот дар бораи натиҷаи интихобот шинос шаванд;

- аз қарор ва амали (беамалии) комиссияи интихобот ба комиссияи болоии интихобот ва ё суд шикоят намоянд;

- ҳангоми ҳисоби такрории овозҳои интихобкунандагон дар комиссияҳои дахлдори интихобот ҳузур дошта бошанд.

Мушоҳидони милли ҳуқуқ надоранд:

- бюллетенҳои овоздиҳиро ба интихобкунандагон супоранд;

- бо хоҳиши интихобкунанда барои гирифтани бюллетен имзо гузоранд;

- бо хоҳиши интихобкунанда бюллетен пур кунанд;

- амале соднр намоянд, ки махфи будани овоздиҳиро халалдор созад;

- бевосита дар ҳисоби бюллетенҳо, ки аз тарафи аъзои комиссияи интихобот анҷом дода мешавад, иштирок намоянд;

- амале содир намоянд, ки ба кори комиссияи интихобот монеа шавад ва ё дар қабули қарори комиссияи дахлдори интихобот иштирок намоянд (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Моддаи 8 (2). Мақом ва ваколатҳои мушоҳидони байналмилалӣ

Бо мақсади мушоҳидаи ннтихобот, гузаронидани он дар шароити шаффоф ва ошкоро мушоҳидони байналмилалӣ даъват карда мешаванд.

Фаъолияти мушоҳидони байналмилалӣ баъди аккредитатсияи онҳо аз ҷониби Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон оғоз ёфта, пас аз эълон гардидани натиҷаи пешакии интихобот қатъ мегардад (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508).

Фаъолияти мушоҳидони байналмилали тибқи Қонуни конститутсионии мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои дахлдори байналмилали танзим мегардад.

Мушоҳидони байналмилали бо тартиби муқарраргардида иҷозатнома гирифта, дар Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳангоми доштани даъватнома аккредитатсия карда мешаванд. Даъватнома аз ҷониби мақомоти дахлдори Ҷумҳурии Тоҷикистон баъди нашри расмии қарор дар бораи таъини рӯзи нитихобот фиристода мешавад.

Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси ба мушоҳидони байналмилали дар бораи аккредитатсияи онҳо шаҳодатномаи намунаи муқарраргардидаро медиҳад. Шаҳодатномаи мазкур ба мушоҳиди байналмилали ҳуқуқ медиҳад, ки дар давраи омодагири ва гузарондани интихобот мушоҳидаро амали намояд.

Мушоҳидони байналмилали дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон зери ҳимояи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд.

Мушоҳидони байналмилали фаъолияти худро озодона анҷом медиҳанд. Таъминоти моддию молиявии фаъолияти мушоҳидони байналмилалӣ ҳисоби тарафе, ки онҳоро фиристодааст ё аз ҳисоби маблағи худи онҳо анҷом дода мешавад (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508).

Мушоҳидони байналмилали ҳуқуқ доранд:

- санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва дигар санадҳое, ки ҷараёни интихоботро танзим менамоянд, дастрас кунанд (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508);

- бо ҳизбҳои сиёсие, ки дар интихобот ширкат доранд ва бо номзадҳои алоҳида вохӯрии расмӣ намоянд (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508);

- дар участкаи интихоботи ва бинои овоздиҳи, аз ҷумла дар рӯзи овоздиҳи ҳузур дошта бошанд (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508);

- ҷараёни овоздиҳи, ҳисоби овозҳо ва муайян намудани натнҷаи онҳоро дар шароите, ки ба мушоҳидаи ҳисоби бюллетенҳо имкон медиҳад, мушоҳида намоянд;

- бо натиҷаи баррасии шикоятҳо (аризаҳо) ва эродҳо вобаста ба вайрон кардани қонунгузории интихобот шинос шаванд;

- ба намояндагони комиссияҳои интихобот бе дахолат ба кори онҳо, оид ба мушоҳидаҳои худашон иттилоъ диҳанд;

- баъди ба анҷом расидани овоздиҳи ақидаи худро оид ба омодагири ва гузарондани интихобот ошкоро изҳор намоянд;

- хулосаи худро оид ба мушоҳидаи ҷараёни интихобот ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси пешниҳод кунанд. Мушоҳидони байналмилали ҳуқуқ надоранд:

- Ҳангоме, ки интихобкунанда дар бюллетенҳои ннтихобот қайдҳои худро мегузорад, дар ҳуҷраи овоздиҳи ҳозир бошанд;

- ба интихобкунандагон таъсир расонанд, ягон хел мавод ё адабиёти тар(иботиро паҳн намоянд;

- нисбати ҳизбҳои сиёси, номзадҳо ба вакили ё тартиби гузаронидани интихобот афзалиятеро баён намоянд;

- аз интихобкунандагон ба тарафдории ки овоз додани онҳоро пурсанд;

- дар хулосаи худ аз ҳолатҳое, ки бо ҳуҷҷатҳо асоснок нагардидаанд ва қобили тафтиш нестанд, истифода баранд (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508);

- мақоми худро барои содир кардани амале, ки ба мушоҳидаи рафти интихобот вобаста нест, истифода баранд.

Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар сурати аз тарафи мушоҳидони байналмилали вайрон намудани Қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, принсипҳо ва меъёрҳои аз тарафи умум эътирофшудаи ҳуқуқи байналмилали аккредитатсияи мушоҳидони байналмилалиро бекор менамояд.

Мушоҳидони байналмилали уҳдадоранд:

- Конститутсия, қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои байналмилалиро риоя намоянд;

- бо худ дар бораи аккредитатсия ба сифати мушоҳиди байналмилали шаҳодатномаи мушоҳиди байналмилалиро дошта бошанд ва онро бо талаби комиссияи интихобот нишон диҳанд;

- вазнфаҳои худро дар асоси принсипҳои бетарафии сиёси, бе(арази, худдори аз изҳори ҳама гуна афзалият, баҳодиҳи ба комиссияҳои интихоботи, мақомоти давлати ва дигар мақомот, шахсони мансабдор ва дигар иштирокчиёни ҷараёни интихобот анҷом диҳанд;

- ба ҷараёни интихобот дахолат накунанд;

- хулосаҳои худро дар асоси мушоҳида ва маводи воқеи таҳия намоянд (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Моддаи 9. Маблаггузории интихобот

Маблағ барои тайёри ва гузаронидани интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон аз буҷети ҷумҳурияви ҷудо карда мешавад.

Номзад ба вакилии Маҷлиси намояндагон, ҳизбҳои сиёси, ки дар ннтихобот иштирок мекунанд, хазинаи интихоботии худро барои маблаггузории интихобот таъсис медиҳанд. Маблагҳои хазинаи интихоботии номзад ба вакили ва ҳизби сиёси дар суратҳисоби муваққатии махсуси Бонки давлатии амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон "Амонатбонк", шӯъбаҳои он нигоҳ дошта мешаванд. Маблагҳои ин хазинаҳо танҳо барои гузаронидани интихобот истифода шуда, аз ҷониби номзад ва ҳизби сиёси ихтиёрдори карда мешаванд.

Бонки давлатии амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон "Амонатбонк", шӯъбаҳои он суратҳисобҳои муваққатии махсусро барои ташкили хазинаи интихоботии номзад ба вакили ва ҳизби сиёси дар асоси маълумоти хаттии Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон мекушоянд. Аз ин маблаг фоида гирифта намешавад. Хазинаи интихоботии номзад ба вакили ва ҳизби сиёси аз маблагҳои зерин метавонанд ташкил карда шаванд (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508):

- маблагҳое, ки барои ташвиқоти пеш аз интихобот аз тарафи комиссияҳои дахлдори интихобот ҷудо карда мешаванд;

- маблагҳои шахсии номзад ба вакили, ки он набояд аз 500 (панҷсад) нишондиҳанда барои ҳисобҳо зиёд бошанд (Қонуни конст. ҶТ аз 6.10.2008 № 444);

- маблаги ҳизби сиёси барои номзаде, ки ҳизби сиёси ба ҳавзаи якмандатии интихобот пешбари намудааст, набояд аз 500 (панҷсад) нишондиҳанда барои ҳисобҳо зиёд бошад (Қонуни конст. ҶТ аз 6.10.2008 № 444);

- маблагҳои хазинаи интихоботии ҳизби сиёси, ки рӯйхати номзадҳоро ба ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви пешниҳод намудааст, набояд аз 10000 (даҳ ҳазор) нишондиҳанда барои ҳисобҳо зиёд бошанд (Қонуни конст. ҶТ аз 6.10.2008 № 444);

- маблагҳои хайрияи шахсони воқеи ва ҳуқуқи.

Маблагҳои хайрияи шахсони воқеи барои хазинаи интихоботии номзад ба вакили набояд аз 50 (панҷоҳ) ва барои ҳизби сиёси набояд аз 100 (сад) нишондиҳанда барои ҳисобҳо зиёд бошанд. Маблагҳои хайрияи шахсони ҳуқуқи барои хазинаи интихоботии номзад ба вакили набояд аз 100 (сад) ва барои ҳизби сиёси набояд аз 500 (панҷсад) нишондиҳанда барои ҳисобҳо зиёд бошанд (Қонуни конст. ҶТ аз 6.10.2008 № 444).

Хадди ниҳоии хазинаи интихоботии номзад ба вакили набояд аз 1500 (як ҳазору панҷсад) ва ҳизби сиёси набояд аз 30 000 (си ҳазор) нишондиҳанда барои ҳисобҳо зиёд бошад (Қонуни конст. ҶТ аз 6.10.2008 № 444).

Ба таври хайрия маблаггузори ба хазинаи интихоботии номзад ба вакили ва ҳизби сиёси аз ҷониби шахсони воқеи ва ҳуқуқии зерин манъ аст:

- давлатҳо, созмонҳо ва шахсони ҳуқуқии хориҷӣ (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508);

- шаҳрвандони хориҷи ва шахсони бешаҳрванд;

- шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба синни 18 нарасидаанд;

- шахсони ҳуқуқие, ки бо иштироки саҳмияи хориҷи таъсис ёфтаанд;

- ташкилотҳои байналмилали ва ҳаракатҳои ҷамъиятии байналмилали;

- мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлати ва худидоракунии маҳалли;

- ташкилотҳои давлати ва ташкилотҳое, ки саҳми давлат дар онҳо аз си фоиз зиёд мебошад;

- қисмҳо, ҷузъу томҳо ва дигар сохторҳои ҳарби, мақомоти ҳифзи ҳуқуқ;

- иттиҳодияҳои дини, ташкилотҳои эҳсонкорӣ ва дигар ташкилотҳое, ки аз ҷониби онҳо таъсис дода шудаанд (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452, аз 21.02.2018 № 1508);

- хайрияҳое, ки соҳибашон номаълум аст.

Дар сурати аз ҷониби шахсони воқеи ва ҳуқуқие, ки ҳуқуқи пардохти маблаги хайрияро ба хазинаи интихоботии номзад ба вакили ва ҳизби сиёси надоранд ва ё маблаги хайрияи шахсони воқеи ва ҳуқуқие, ки аз ҳадди муайяншудаи моддаи мазкур зиёд мебошад, бо қарори Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон пурра ба буҷети ҷумҳурияви гузаронида мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Бонки давлатии амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон "Амонатбонк", шӯъбаҳои он дар асоси дархости Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон уҳдадоранд ба комиссия оид ба ворид шудан ва харҷи маблағи хазинаи интихоботии номзад ба вакили ва ҳизби сиёси маълумот пешниҳод намоянд (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508).

Ҳамаи амалиёти молияви аз хазинаи интихоботии номзад он вакили ва ҳизби сиёси як рӯз пеш аз рӯзи интихобот қатъ мегардад ва дар бораи маблағи харҷшуда ва боқимонда ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таври хаттӣ хабар дода мешавад (Қонуни конст. 21.02.2018 № 1508).

Шакли ҳисоботи молиявии комиссияҳои интихобот оид ба маблаги воридшуда ва харҷшуда, ки барои гузароиидани интихобот ҷудо шудааст, инчунин ҳисоботи молиявии номзад ба вакили ва ҳизбн сиёсиро оид ба воридшави ва харҷи маблаги хазинаи интихоботии онҳо Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

Номзад ба вакили ва ҳизби сиёси на дертар аз 30 рӯзи баъди интихобот маблаги истифоданашудаи аз буҷет ҷудошударо ба комиссияи дахлдори интихобот бармегардонанд. Маблаги истифоданашудаи хазинаи интихоботии номзад ба вакили ва ҳизби сиёси, ки аз ҳисоби худи номзад, ҳизби сиёси, шахсони воқеи ва ҳуқуқи ташкил ёфтаанд, мутаносибан ба онҳо баргардонида мешавад.

Назорат оид ба мувофиқи мақсад истифода намудани маблағе, ки ба комиссияҳои интихоботии дахлдор барои гузаронидани интихобот ҷудо шудааст, инчунин назорат оид ба воридшави, сарчашмаҳои баҳисобгирии дуруст ва истифодаи мақсадноки маблаги хазинаи интихоботии номзад ба вакили ва ҳизбҳои сиёсиро Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон амали менамояд.

Номзад ба вакили ва ҳизби сиёси наметавонанд маблаги дигарро ба истиснои маблагҳои хазинаи номзад ба вакили ва ҳизби сиёси барои гузаронидани интихобот истифода баранд. Агар номзад ба вакили ва ҳизби сиёси маблаги дигарро, ба истиснои маблаги хазинаи интихоботии вакил ва ҳизби сиёси истифода баранд, комиссияи дахлдори интихобот қарори бақайдгирии номзад ба вакили ва рӯйхати номзадҳои аз ҷониби ҳизби сиёси пешбаришударо бекор мекунад.

Истифодаи амвол ва маблаги давлати, ки қонун пешбини накардааст, манъ аст (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

II. КОМИССИЯҲОИ ИНТИХОБОТ

Моддаи 10. Низоми комиссияҳои интихобот

Барои ташкил ва гузаронидани интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон комиссияҳои зерини интихобот ташкил карда мешаванд:

- Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- комиссияҳои ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли;

- комиссияҳои ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон;

- комиссияҳои участкави оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон. Комиссияҳои интихобот дар фаъолияти худ ба ҳеҷ мақоми давлати вобаста нестанд.

Қарор ва дигар санадҳои Комиссияҳои интихобот, ки дар доираи салоҳияташон қабул намудаанд, барои ҳамаи мақомоти давлати, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, ҳизбҳои сиёси, идтиҳодияҳои ҷамъияти, ташкилотҳо ва шахсони мансабдор, номзадҳо, интихобкунандагон, ҳамчунин барои комиссияҳои поёнии интихобот ҳатми мебошад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Комиссияҳои участкави оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон. Комиссияҳои интихобот дар фаъолияти худ ба ҳеҷ мақоми давлати вобаста нестанд. Қарор ва дигар санадҳои Комиссияҳои интихобот, ки дар доираи салоҳияташон қабул намудаанд, барои ҳамаи мақомоти давлати, мақомоти худидораи маҳалли, ҳизбҳои сиёси, идтиҳодияҳои ҷамъияти, ташкилотҳо ва шахсони мансабдор, номзадҳо, интихобкунандагон, ҳамчунин барои комиссияҳои поёнии интихобот ҳатми мебошад.

Қарори комиссияҳои интихобот, ки хилофи Конститутсия Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонуни конститутсионии мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд ё берун аз доираи салоҳияташон қабул карда шудааст, аз тарафи комиссияи болоии интихобот ё суд бекор карда мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065, аз 21.02.2018 № 1508).

Таъсис ва фаъолияти дигар сохторҳо (мақомот, ташкилотҳо), ки мақомоти интихоботиро иваз мекунанд ё пурра ё қисман вазифаи онҳоро анҷом медиҳанд, ё ба фаъолияти қонунии онҳо халал мерасонанд, ё (айриқонуни ба фаъолияти онҳо дахолат мекунанд, ё мақом, ё салоҳияти онҳоро ба зиммаи худ мегиранд, манъ аст (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Моддаи 11. Таъсиси Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон

(Қонуни конст. ҶТ аз 19.07.2019 № 1639)

Раис, муовини раис ва аъзои Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистонро бо пешниҳоди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб ва бозхонд мекунад.

Фаъолияти Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистонро қонун танзим менамояд (Қонуни конст. ҶТ аз 19.07.2019 № 1639).

Моддаи 12. Ваколатҳои Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси

Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси дорои ваколатҳои зерин мебошад:

1) дар тамоми ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ба иҷрои Қонуни конститутсионии мазкур назорат ва татбиқи якхелаи онро таъмин менамояд, дар доираи салоҳияти худ дастурҳо қабул ва тартиби татбиқи Қонуни конститутсионии мазкурро маънидод мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065, аз 21.02.2018 № 1508);

2) ҳавзаҳои якмандатии интихоботро оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон ташкил мекунад ва ба онҳо ному рақам мегузорад;

3) Комиссияҳои ҳавзавии интихоботро оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон ташкил медиҳад ва доир ба қароргоҳи онҳо маълумот дарҷ мекунад;

4) кори комиссияҳои интихоботро ба роҳ мемонад, тартиби ба ҳайати онҳо даровардани тағйиротро муайян мекунад, агар қарорҳои комиссияҳои ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон хилофи Қонуни конститутсионии мазкур бошанд, онҳоро мустақилона, ё бо пешниҳоди Прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон бекор мекунад;

5) масъалаҳои ба ҳавзаи интихобот ҳамроҳ намудани участкаҳои интихоботро, ки берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил карда мешаванд, ҳаллу фасл менамояд;

6) ба номзадҳо барои иштирок карданашон дар маъракаи интихобот шароити баробар муҳайё мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

7) бо тартиби муқарраргардида маблағро ба комиссияҳои интихобот тақсим мекунад, бо бино, нақлиёт ва воситаҳои алоқа таъмин шудани комиссияҳои интихоботро назорат мекунад ва масъалаҳои дигари таъминоти моддию техникии интихоботро ҳаллу фасл менамояд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

8) шакл ва матни бюллетенҳои интихоботро оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон, рӯйхати интихобкунандагон, протоколи ҷаласаҳои комиссияҳои интихобот, ҳуҷҷатҳои дигари интихобот, намунаи қуттиҳои интихобот ва муҳри комиссияҳои интихобот, тартиби нигоҳ доштани ҳуҷҷатҳои интихоботро муқаррар мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

9) бюллетенҳоро барои интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакилонн Маҷлиси намояндагон барои ҳамаи ҳавзаҳои интихобот тайёр мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44);

10) гузориши роҳбарони вазоратхо, кумитаҳои давлати, идораҳои давлатии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, намояндагони ҳизбҳои сиёсиро аз руи масъалаҳои тайёри ва гузаронидани интихобот мешунавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065);

11) тартиби муайян намудани сатҳи донистани забони давлатиро аз ҷониби номзад ба узви Маҷлиси миллӣ ва вакили Маҷлиси намояндагон муқаррар мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

12) тартиби иштироки мушоҳидони миллӣ, мушоҳидони байналмилалӣ, намояндагони воситаҳои ахбори хориҷи ва маҳаллиро муқаррар мекунад, онҳоро бо ҳуҷҷатҳои дахлдор таъмин менамояд (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44);

13) рӯйхати номзадҳоро аз ҳизбҳои сиёси, ки аз ҳавзаи интихоботии ягонаи умумиҷумҳурияви пешниҳод гардидаанд ва шахсони боэътимоди онҳоро ба қайд мегирад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

14) ба номзадҳое, ки аз ҳавзаи интихоботии ягонаи умумиҷумҳурияви ба қайд гирифта шудаанд ва ба шахсони боэътимоди ҳизбҳои сиёси шаҳодатномаи намунаи муқарраргардидаро медиҳад;

15) натиҷаи интихоботро дар тамоми Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷамъбаст менамояд, вакилони интихобшударо ба қайд мегирад, дар матбуот оид ба ҷамъбасти интихобот ахборот ва рӯйхати аъзоёни интихобшудаи Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагонро чоп мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065);

16) масъалаҳои гузаронидани интихоботи такрории аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагонро ҳал мекунад;

17) интихоботи аъзои Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагонро ба ивази аъзо ва вакилони хориҷшуда таъин намуда, мегузаронад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

18) аризаю шикоятҳоро аз хусуси қарору амали (беамалии) комиссияҳои интихобот баррасӣ менамояд ва аз руи онҳо қарорҳо қабул мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

19) ба бойгониҳо супурдани ҳуҷҷатҳои вобаста ба ташкил ва гузаронидани интихоботро таъмин менамояд;

20) мувофиқи Қонуни конститутсионии мазкур ва қонунҳои дигари Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколатҳои дигарро иҷро мекунад.

Моддаи 13. Ташкили комиссияи ҳавзавии интихобот

Комиссияҳои ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакили Маҷлиси намояндагон инҳо мебошанд:

1) комиссияи ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли;

2) комиссияи ҳавзавии интихобот (Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси) оид ба интихоботи вакили Маҷлиси намояндагон аз ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳуриявии интихобот;

3) комиссияи ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон аз ҳавзаҳои якмандатии интихобот.

Комиссияҳои ҳавзавии интихоботи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ дар якҷоягӣ дар ҳайати раис, муовини раис, котиб ва на камтар аз 8 аъзо камаш ду моҳ, пеш аз интихоботи аъзои Маҷлиси милли аз тарафи Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси ташкил карда мешаванд. Ин комиссияҳо ҳамчун комиссияҳои ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли амал мекунанд. Комиссияҳои ҳавзавии якмандатии интихоботро оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси камаш ду моҳ пеш аз интихобот дар ҳайати раис, муовини раис, котиб ва на камтар аз 6 аъзо ташкил медиҳад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Ташкили комиссияҳои ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон бо пешниҳоди мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ бо назардошти сурат мегирад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065, аз 19.07.2019 № 1639).

Ташкили комиссияҳои ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли бо пешниҳоди раисони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва комиссияи ҳавзавии интихоботи аъзои Маҷлиси милли аз шаҳру ноҳиҳои тобеи ҷумҳури бошад, бо пешниҳоди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

Моддаи 14. Ваколатҳои комиссияи ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи вакили Маҷлиси намояндагон

Комиссияи ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон дорои ваколатҳои зерин мебошад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508):

1) иҷрои Қонуни конститутсионии мазкурро дар ҳудуди ҳавзаи интиҳобот назорат мекунад;

2) участкаҳои интихоботро ташкил менамояд, онҳоро рақамгузори мекунад, комиссияҳои участкавии интихобот ташкил медихад ва фаъолияти онҳоро танзим менамояд;

3) ахбори мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, роҳбарони корхонаҳо, муассисаю ташкилотҳоро аз руи масъалаҳои тайёри ва гузаронидани интихобот мешунавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

4) бо тартиби муқарраргардида маблағро байни комиссияҳои участкавии интихобот тақсим менамояд, бо биною наклиёт, воситаҳои алоқа таъмин шудани комиссияҳои участкавии интихоботро мушоҳида мекунад ва масъалаҳои дигари дар ҳавзаҳои интихобот аз ҷихати моддию техники таъмин кардани интихоботро ҳаллу фасл менамояд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

5) ба тартиб додани руйихатҳои интихобкунандагон ва барои шиносоии умум пешниҳод кардани он мушоҳида мекунад;

6) ба пешбарии номзадҳо ба вакилии Маҷлиси намояндагон мусоидат менамояд;

7) дар маъракаи интихобот шароити баробари иштироки номзадхоро ба вакилии Маҷлиси намояндагон таъмин менамояд;

8) ҳуҷҷатҳои дахлдорро аз ҳизбҳои сиёси ва шаҳрвандон (ба таври худпешбари), ки ба вакили номзад пешбари кардаанд, қабул менамояд;

9) номзадҳои ба вакилии Маҷлиси намояндагон пешбаришуда ва шахсони боэътимодиу мушоҳидони миллии онҳоро ба қайд мегирад ва ба онҳо шаҳодатномаи дахлдор медиҳад, плакатҳои тарҷимаи ҳоли номзадҳоро ба вакилии Маҷлиси намояндагон нашр менамояд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

10) мулоқоти номзадҳо ба ваилии Маҷлиси намояндагонро бо интихобкунандагон ташкил мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

11) ба комиссияҳои участкавии интихобот бюллетенҳои интихоботиро дастрас мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44);

12) натиҷаи интихоботи ҳавзаро муқаррар мекунад ва ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси мефиристад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

13) овоздиҳи ва интихоботи такрори, ҳамчунин интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон ба ҷои вакилони хориҷшударо ташкил мекунад;

14) арзу шикоятҳоро аз хусуси қарору амали комиссияҳои участкавии интихобот барраси намуда, аз рӯи онҳо қарор қабул мекунад;

15) мувофиқи Қонуни конститутсионии мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколатҳои дигарро иҷро мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Моддаи 15. Ваколатҳои комиссияҳои ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли

Комиссияи ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли дорои ваколатҳои зерин мебошад:

1) ба иҷрои Қонуни конститутсионии мазкур дар ҳудуди ҳавзаи интихобот назорат мекунад;

2) гузориши мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатиро аз рӯи масъалаҳои тайёри ва гузаронидани интихобот мешунавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065);

3) рӯйхати вакилони интихобкунандаро тартиб медиҳад;

4) дар иҷлосияҳои Маҷлисҳои вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо иштирок мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

5) ҳуҷҷатҳои дахлдорро аз мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ қабул менамояд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

6) натиҷаи интихоботи ҳавзаро муқаррар мекунад ва ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси мефиристад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

7) арзу шикоятҳои дохилшударо барраси намуда, аз рӯи онҳо қарор қабул мекунад;

8) интихоботи такрориро оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли ташкил медиҳад;

9) мувофиқи Қонуни конститутсионии мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколатҳои дигарро иҷро мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Моддаи 16. Ташкили комиссияҳои участкавии интихобот

Комиссияи участкавии интихоботро оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон, бо пешниҳоди мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ  комиссияи ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон аз ҳавзаи якмандатии интихобот камаш 45 рӯз пеш аз интихобот дар ҳайати на кам аз 5 ва на зиёда аз 19 нафар, аз ҷумла раис, муовини раис, котиби комиссия ташкил мекунад. Дар мавридҳои зарури ҳайати комиссияи участкавии интихобот дар доираи шумораи муқарраршуда каму зиёд шуда метавонад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Дар назди сафоратхонаҳо ва консулгариҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давлатҳои хориҷӣ (минбаъд - намояндагиҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давлатҳои хориҷӣ) участкаҳои интихобот бо пешниҳоди Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон бе назардошти талаботи қисмҳои якум, сеюм, панҷум, шашум ва ҳафтуми моддаи 22 Қонуни конститутсионии мазкур ташкил карда шуда, вазифаи раиси комиссияи участкавии интихоботро роҳбари намояндагии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давлати хориҷӣ иҷро менамояд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Моддаи 17. Ваколатҳои комиссияҳо участкавии интихобот

Комиссияи участкавии интихобот дорои ваколатҳои зерин мебошад:

1) рӯйхати интихобкунандагони участкаро тартиб медиҳад;

2) интихобкунандагонро бо рӯйхати интихобкунандагон шинос менамояд, аризаю шикоятҳоро оид ба саҳву хатоҳои рӯйхат баррасӣ менамояд ва масъалаи ба рӯйхат даровардани тағйироти дахлдорро ҳал мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

3) аҳолиро аз қароргоҳи комиссияи участкавии интихобот ва вақти кори он, инчунин аз рӯзи интихобот ва ҷои овоздиҳи бо хабарнома огоҳ мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

4) бинои овоздиҳи ва қуттию таҷҳизоти дигари интихоботиро омода месозад;

5) овоздиҳиро дар рӯзи интихобот дар участкаи интихобот ташкил менамояд;

6) бюллетенҳои интихоботро дар асоси рӯйхати интихобкунандагони участкаи интихобот бо пешниҳоди шиноснома (корти идентификатсионӣ) ё ҳуҷҷати дигари тасдиқкунандаи шахсияти интихобкунанда медиҳад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

7) шумораи овозҳои дар участкаи интихобот додашударо ҳисоб мекунад;

8) арзу шикоятҳоро оид ба масъалаҳои тайёрии интихобот ва ташкили овоздиҳи барраси намуда, аз рӯи онҳо қapop қабул менамояд;

9) мувофиқи Қонуни конститутсионии мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколатҳои дигарро иҷро мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Моддаи 18. Узвият дар комиссияи интихобот

Узви комиссияи интихобот ҳангоми иҷрои ваколатҳояш бояд бетараф ва холис бошад, набояд дар фаъолияти ҳизби сиёсӣ иштирок кунад, супоришҳои онро иҷро намояд ва дар тарғибу ташвиқи пешазинтихоботии номзадҳои бақайдгирифташуда ширкат варзад (Қонуни конст. ҶТ аз 19.07.2019 № 1639).

Узви комиссияро аз рӯи аризааш оид ба даст кашидан аз ваколат ё дар сурати маҳрум гардидан аз ваколатҳояш аз иҷрои вазифа озод кардан мумкин аст.

Мақоме, ки комиссияи интихоботро ташкил кардааст, ҳуқуқ дорад узви комиссияро, ки талабҳои Қонуни конститутсионии мазкурро риоя намекунад, ё вазифаҳояшро мунтазам ба ҷо намеорад, аз ваколатҳояш маҳрум созад. Дар сурати зарурат узви дигари комиссияи интихобот аз рӯи тартиби муқаррарнамудаи Қонуни конститутсионии мазкур таъин карда мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Номзадҳо ба аъзои Маҷлиси милли ва вакили Маҷлиси намояндагон, вакили Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ судяҳо, прокурорҳо, кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, шахсони боэътимоди номзадҳо, мушоҳидони миллӣ ва намояндагони воситаҳои ахбори омма наметавонанд аъзои комиссияҳои интихобот бошанд. Шаҳрванде, ки ба аъзои Маҷлиси милли ва вакили Маҷлиси намояндагон номзад пешбари гардидааст ва узви комиссияи интихобот мебошад, аз лаҳзаи номзади аъзои Маҷлиси милли ва вакили Маҷлиси намояндагон ба қайд гирифта шуданаш аз вазифаи дар комиссия доштааш озодгардида ҳисоб меёбад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44, аз 21.02.2018 № 1508).

Як шаҳрванд узви фақат як комиссияи интихобот шуда метавонад.

Моддаи 19. Ташкили кори комиссияҳои интихобот

Ҷаласаи комиссияи интихобот дар сурате босалоҳият шуморида мешавад, ки дар он на камтар аз се ду ҳиссаи ҳайати комиссия иштирок карда бошад. "Ҳамаи ҷаласаҳои комиссияҳои интихобот ошкоро гузаронида шуда, барои аҳли ҷомеа ва воситаҳои ахбори омма дастрас мебошанд". Қарори комиссия бо овоздиҳии ошкоро ва аз нисф зиёди аъзои ҳузурдоштаи комиссия қабул мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Узви комиссия, ки бо қарори комиссия рози нест, ҳуқуқ дорад фикри махсуси худро хатти баён кунад, ки он ба протоколи маҷлис замима карда мешавад. Дар ҳолати баробар будани овозҳо овози раиси ҷаласа ҳалкунанда аст (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Мақомоти давлати ва ҳизбҳои сиёси, корхонаю муассиса, ташкилотҳо ва шахсони мансабдор вазифадоранд, ки ба комиссияҳои интихобот дар иҷрои ваколатҳояшон ёри расонанд, маълумоти барояшон зарурбударо дастраси онҳо кунанд. Комиссияи интихобот ҳуқуқ дорад, ки аз рӯи масъалаҳои тайёри ва гузаронидани интихобот ба мақомоти давлати, ҳизбҳои сиёси ва идтиҳодияҳои ҷамъияти, ба корхонаю муассиса ва ташкилотҳо, ба мансабдорон муроҷиат кунад ва онҳо уҳдадоранд, ки масъалаи ба миён гузошташударо барраси карда, ба комиссияи интихобот дар мӯҳлати на дертар аз се рӯз ҷавоб диҳанд (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Раис, муовини раис, котиб ё дигар узви комиссияи интихобот бо қарори комиссия дар давраи тайёри ва гузаронидани интихобот аз иҷрои вазифаҳои истеҳсоли ва ё хидмати метавонанд озод бошанд. Дар ин сурат музди миёнаи меҳнат дар ҷои кори асосиаш нигоҳ дошта мешавад ё музди миёнаи меҳнати ӯ бо тартиби муқарраркардаи Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсӣ аз ҳисоби маблағе, ки барои гузаронидани интихобот ҷудо карда мешавад, пардохт мегардад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Комиссияҳои ҳавзави ва участкавии интихобот фаъолияти худро баъди интихоби аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон қатъ мекунанд.

Моддаи 20. Баррасии шикоятҳо аз хусуси қарори комиссияҳои интихобот

Мақомоти ҳизбҳои сиёси, ки номзадҳоро пешбари кардаанд, худи номзадҳо, шахсони боэътимод, мушоҳидон ва интихобкунандагон ба комиссияҳои болоии интихобот ё ба суд аз хусуси қарорҳои комиссияҳои интихобот дар давоми даҳ рӯзи пас аз қабул гардидани қарорҳо шикоят карда метавонанд. Аз хусуси қарорҳои Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси ба Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давоми даҳ рӯзи баъд аз қабул шудани қарор шикоят кардан мумкин аст. Шикоят баъди расиданаш дар давоми се рӯз ва агар то рӯзи интихобот камтар аз шаш рӯз монда бошад, бояд фавран барраси карда шавад.

III. ҲАВЗАҲО ВА УЧАСТКАҲОИ ИНТИХОБОТ

Моддаи 21. Ташкили ҳавзаҳои интихобот

Барои интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон ҳавзаҳои ҳудудии интихобот ташкил карда мешаванд.

Дар тамоми ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои интихоботи аъзои Маҷлиси милли панҷ ҳавзаи интихоботи бисёрмандати, аз ҷумла якҳавзаги дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва дар шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳури дар якҷояги як ҳавза ташкил карда мешаванд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065, аз 18.07.2017 № 1452).

Қароргоҳи комиссияҳои ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзоёни Маҷлиси милли дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ва вилоятҳо мувофиқан марказҳои вилоятҳо - шаҳрҳои Хоруғ, Хуҷанд ва шаҳри Қурғонтеппа, барои шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳури шаҳри Душанбе ба ҳисоб мераванд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Барои интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон 41 ҳавзаи ҳудудии якмандати ва барои интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон, ки рӯйихаташон аз тарафи ҳизбҳои сиёси пешбари шудааст, як ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви ташкил карда мешаванд.

Меъёри шумораи интихобкунандагони ҳавзаи интихобот оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон аз ҷониби Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси барои ҳар як интихобот бо роҳи тақсими шумораи умумии интихобкунандагони ҷумҳури ба шумораи ҳавзаҳои ташкилёбандаи ҳудудии якмандата муайян карда мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44, аз 14.03.2014 № 1065, аз 21.02.2018 № 1508).

Ҳавзаҳои интихоботро Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси таъсис медиҳад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Ҳангоми ташкил намудани ҳавзаҳои интихобот талаботи зерин дар назар дошта мешавад:

1) шумораи тақрибан баробари интихобкунандагон дар ҳавзаҳои интихобот бо 15 фоиз каму зиёдии шумораи интихобкунандагон, дар ноҳияҳои дурдаст бошад, то 20 фоиз иҷозат дода мешавад.

2) ҳавзаҳои интихобот ҳудуди ягонаро дар ҳудуди Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳури ташкил медиҳанд. Ташкили ҳавзаҳои интихобот аз ҳисоби маҳалҳои ба ҳам ҳамҳудуд набуда мумкин нест (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Дар сурати риояи талаботи дар бандҳои 1,2 зикршудаи ин модда, чун қоида тақсимоти маъмурию ҳудудии  Ҷумҳурии Тоҷикистон ба назар гирифта мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Комиссияи Марказии интихобот ва раъйпурси рӯйхати ҳавзаҳои интихоботро бо зикри ҳудуд ва шумораи интихобкунандагони онҳо ва қароргоҳи комиссияҳои ҳавзавии интихобот баъд аз панҷ рӯзи таъйини интихобот чоп мекунад.

Моддаи 22. Тартиб ва меъёри ташкили участкаҳои интихобот

Ба мақсади фароҳам овардани шароити муносиб барои интихобкунандагон ҳудуди шаҳр, ноҳия, ноҳияҳои тобеи шаҳрҳоро ба назар гирифта, участкаҳои интихобот ташкил карда мешаванд. Ҳудуди участкаи интихобот набояд аз ҳудуди ҳавзаи интихобот берун бошад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Участкаҳои интихобот дар назди намояндагии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар давлатҳои хориҷи воқеанд, дар санатория, хонаҳои истироҳат, беморхонаҳо ва муассисаҳои дигари доимии муолиҷави, дар ҷои буду боши шаҳрвандон, дар маҳалҳои дурдасту душворгузар, дар маҳалҳое, ки мутобиқи ҷои воқеъгаштаашон ба ҳавзаҳои интихоботи дохиланд, ташкил шуда метавонанд. Масъалаи ба ҳавзаи интихобот вобаста кардани участкаҳои интихоботро, ки берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил шудаанд, Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси ҳал мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Участкаҳои интихобот аз тарафи комиссияҳои ҳавзавии интихобот бо пешниҳоди раисони шаҳрҳо, ноҳияҳо ташкил карда мешаванд.

Хориҷ карда шуд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Участкаҳои интихобот дар давоми бисту панҷ рӯзи баъди таъйини интихобот ташкил карда мешаванд. Дар намояндагиҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар давлатҳои хориҷи воқеанд, инчунин дар маҳалҳои дурдаст ва душворгузар участкаҳои интихобот дар мӯҳлати мазкур ва дар ҳолатҳои истиснои камаш даҳ рӯз пеш аз интихобот ташкил карда мешаванд.

Участкаҳои интихобот дар маҳалҳое, ки на камтар аз 20 нафар ва на зиёдтар аз 3000 нафар интихобкунандагон доранд, ташкил карда мешаванд.

Раиси шаҳр, ноҳия дар асоси пешниҳоди комиссияи ҳавзавии интихобот оид ба ташкили участкаҳои интихобот дар муддати се рӯз ҳар як участкаи интихоботро барои гузаронидани интихобот ройгон бо бино таъмнн менамояд (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Комиссияи ҳавзавии интихобот, интихобкунандагонро аз ҳудуди ҳар участкаи интихобот хабардор карда, қароргоҳи комиссияи участкаи интихобот ва бинои овоздиҳиро зикр мекунад.

IV. РӮЙХАТИ ИНТИХОБКУНАНДАГОН

Моддаи 23. Рӯйхати интихобкунандагон ва тарзи тартиб додани он

Рӯйхати интихобкунандагон оид ба интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон дар ҳар участкаи интихобот тартиб дода мешавад ва ба он раис ва котиби комиссияи участкавии интихобот имзо ва муҳр мегузоранд. Комиссияи участкавии интихобот барои тартиб додани рӯйихат намояндагони аҳли ҷамъиятро ҷалб карда метавонад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ шумораи интихобкунандагонро ба ҳисоб гирифта, ба комиссияҳои участкавии интихобот дар бораи интихобкунандагоне, ки дар ҳудуди дахлдор зиндаги мекунанд, барои тартиб додани рӯйхати интихобкунандагон маълумоти даркори медиҳад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Барои дохил кардан ба рӯйхати интихобкунандагон дар ҳавзаи муайяни интихобот далели истиқомат дар ҳудуди ҳавзаи интихобот асос мебошад.

Рӯйхати интихобкунандагон аз рӯи алифбо ё тарзи дигар, ки барои овоздиҳи муносиб аст, тартиб дода мешавад.

Дар рӯйхат насаб, ном ва номи падар, соли таваллуд (синни 18-сола бо иловаи рӯзу моҳи таваллуд) ва суроғаи интихобкунанда нишон дода мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Рӯйхати интихобкунандагон камаш 15 рӯз баъд аз ташкили комиссияҳои участкавии интихобот тартиб дода мешавад.

Рӯйхати вакилони интихобкунандаро комиссияи ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли бо пешниҳоди раисони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳури 15 рӯз пеш аз интихобот тартиб дода, ба он раис ва котиби комиссия имзо ва муҳр мегузоранд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Рӯйхати вакилони интихобкунанда аз рӯи алифбо ё тарзи дигар тартиб дода шуда, дар он ному насаб, соли таваллуд, номи мақомоте, ки интихобкунанда вакили он мебошад ва суроғаи вакилии интихобкунанда нишон дода мешавад.

Ба рӯйхати интихобкунандагон баъди саршавии ҳисобкунии овозҳо тағйирот даровардан манъ аст.

Рӯйхати интихобкунандагоне, ки низомиёни қисмҳои ҳарби мебошанд, инчунин аъзои оилаҳои низомиён ва интихобкунандагони дигар, ки дар маҳалли қисмҳои ҳарби истиқомат доранд, дар асоси маълумоти пешниҳодкардаи командирони қисмҳои ҳарби тартиб дода мешавад. Низомиёне, ки берун аз қисмҳои ҳарби истиқомат доранд, ба рӯйхати интихобкунандагони маҳалли истиқомат дар асосҳои умуми дохил карда мешаванд.

Рӯйхати интихобкунандагони участкаҳои интихобот, ки дар назди намояндагиҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давлатҳои хориҷи, дар санаторияҳо ва хонаҳои истироҳат, беморхонаҳо ва табобатгоҳҳои дигари доими ташкил шудаанд, дар асоси маълумотҳое тартиб дода мешавад, ки роҳбарони муассисаҳои мазкур пешниҳод кардаанд.

Моддаи 24. Тартиби ба рӯйхати интихобкунандагон дохил намудани шаҳрвандон

Ба рӯйхати интихобкунандагон ҳамаи шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки то рӯзи интихобот 18-сола шудаанду ҳангоми тартиб додани рӯйхат дар ҳудуди участкаи дахлдори интихобот ба таври доими ё муваққати истиқомат мекунанд ва ҳуқуқи интихоботи доранд, дохил карда мешаванд.

Интихобкунанда ба рӯйхати интихобкунандагони фақат як участкаи интихобот дохил карда мешавад.

Интихобкунандае, ки дар ҳудуди участкаи дахлдори интихобот истиқомат мекунаду бо ягон сабаб ба рӯйхат дохил карда нашудааст, бо қарори комиссияи участкавии интихобот ба он дохил карда мешавад.

Ба рӯйхати вакилони интихобкунанда оид ба интихоботи Маҷлиси милли вакилони мақомоти зерин дохил карда мешаванд:

1) вакилони Маҷлисҳои вакилони халқи ноҳияҳо ва шаҳрҳои  дар ҳудуди Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо воқеъ буда, ҳамчунин вакилони Маҷлисҳои вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ва вилоятҳо (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065);

2) вакилони Маҷлисҳои вакилони халқи ноҳияҳои дар ҳудуди шаҳри Душанбе воқеъбуда ва вакилони Маҷлиси вакилони халқи шаҳри Душанбе;

3) вакилони Маҷлисҳои вакилони халқи шаҳрҳо ва ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Моддаи 25. Бо рӯйхати интихобкунандагон шиносонидани шаҳрвандон ва ҳуқуқи шикоят кардан аз хусуси саҳву хатои рӯйихат

Рӯйхати интихобкунандагон барои шиносоии умуми понздаҳ рӯз пеш аз интихобот ва дар участкаҳои интихобот, ки дар назди намояндагиҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давлатҳои хориҷи, дар санаторияҳо ва хонаҳои истироҳат, беморхона ва табобатгоҳҳои дигари доими, дар маҳалҳои дурдасту душворгузар ташкил гардидаанд, панҷ рӯз пеш аз интихобот пешниҳод карда мешавад.

Рӯйхати вакилони интихобкунанда оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли барои шиносои тавассути воситаҳои ахбори маҳалли ҳафт рӯз пеш аз интихобот пешниҳод карда мешавад.

Ба шаҳрвандон имконият дода мешавад, ки бо рӯйхати интихобкунандагон дар бинои комиссияи интихобот шинос шуда, дуруст тартиб дода шудани онро тафтиш кунанд.

Ба ҳар шаҳрванд ҳуқуқ дода мешавад, ки аз хусуси ба рӯйхат дохил намудан, нодуруст ба рӯйхат дохил кардан ё аз рӯйхат баровардан, инчунин аз хусуси саҳву хатои маълумот оид ба интихобкунанда шикоят кунад. Комиссияи участкавии интихобот аризаро дар бораи саҳву хатои рӯйхат барраси мекунад ва он вазифадор аст, ки аризаро дар давоми ду рӯз ва дар арафа ва рӯзи интихобот бошад, фавран дида баромада, ба рӯйхат ислоҳоти зарури дохил кунад ё ба аризадиҳанда нусхаи қарори асоснокро аз хусуси рад карда шудани аризааш супорад. Аз хусуси қарори комиссияи участкавии интихобот бо тартиби муқаррашуда ба суд шикоят кардан мумкин аст. Қарори суд қатъист. Комиссияи участкавии интихобот мувофиқи қарори суд ба рӯйхати интихобкунандагон ислоҳ медарорад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Моддаи 26. Таъмини ҳуқуқи интихоботии шаҳрвандон дар вақти дигар кардани маҳалли зист

Агар интихобкунанда дар давраи барои шиносоии умуми пешниҳод кардани рӯйхати интихобкунандагон ва то рӯзи интихобот имконият надошта бошад, ки дар маҳалли зисташ бошад (дар сафари хизмати, табобатгоҳ рафтан ва ҳамин гуна сабабҳои дигар), ҳуқуқ дорад бо пешниҳоди шиноснома ё ҳуҷҷати дигаре, ки шахсияти вайро тасдиқ мекунад, аз комиссияи ҳавзавии интихобот бюллетени интихоботро талаб намояд, нисбати номзад иродаи худро изҳор кунад, лифофаи сарбастаро ба комиссияи интихобот супорад. Комиссияи ҳавзавии интихобот инро дар рӯйхати интихобкунандагон бо зикри сана қайд мекунад. Лифофаи сарбаста дар ҳузури интихобкунанда муҳр карда мешавад. Комиссияи интихобот барои сариштаи лифофа масъул аст (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

V. ПЕШБАРИ, БАҚАЙДГИРИ ВА КАФОЛАТҲОИ ФАЪОЛИЯТИ НОМЗАДҲО

Моддаи 27. Таъини интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон

Интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон аз тарафи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон камаш 75 рӯз пеш аз ба охир расидани ваколатҳои аъзои Маҷлиси Олии даъвати қабли таъин карда мешавад. Интихоботи Маҷлиси милли 25 рӯз баъд аз интихоботи Маҷлиси намояндагон гузаронида мешавад.

Дар сурати пеш аз мӯҳлат парокандашавии Маҷлиси Оли дар мавридҳои пешбиникардаи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон на дертар аз 80 рӯзи баъди парокандашави интихоботро ба Маҷлиси Оли таъйин мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Дар бораи рузи интихобот дар мӯҳлати се рӯз баъд аз таъини он тавассути матбуот ва дигар воситаҳои ахбори оммави хабар дода мешавад.

Амал ё даьвате, ки барои вайрон кардан, бекор намудан ё ба вақти дигар гузарондани интихобот, фаъолият ва расмиёти интихоботии муқаррарнамудаи Қонуни конститутсионии мазкур равона шудааст, манъ аст (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Моддаи 28. Интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон

Вакили Маҷлиси намояндагон ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

Вакили Маҷлиси намояндагон шахсе интихоб шуда метавонад, ки танҳо шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дошта бошад, синни ӯ аз 30 кам набуда, дорои таҳсилоти олӣ бошад ва забони давлатиро донад (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Маҷлиси намояндагон аз 63 вакил иборат аст:

- 65 фоизи вакилони Маҷлиси намояндагон (41 нафар) аз ҳавзаҳои якмандати интихоб карда мешаванд;

- 35 фоизи вакилони Маҷлиси намояндагон (22 нафар) аз ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви мутаносибан ба шумораи овозҳое, ки ба рӯйхати номзадҳои аз тарафи ҳизбҳои сиёси пешниҳодгардида дода шудаанд, интихоб карда мешаванд.

Моддаи 29. Интихобот ва таъин намудани аъзои Маҷлиси милли

Аъзои Маҷлиси милли ба мӯҳлати 5 сол интихоб ва таъин карда мешаванд.

Маҷлиси милли иборат аст аз 25 нафар аъзо, ки онҳо дар асоси намояндагии манфиатҳои минтақави интихоб мешаванд, аз президентҳои собиқ, агар онҳо аз ин ҳуқуқашон даст накашида бошанд ва 8 нафар аъзои дигар, ки онҳоро Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба мӯҳлати ваколати Маҷлиси милли таъйин мекунад.

Аз чор се ҳиссаи аъзои Маҷлиси милли (25 нафар) дар асоси намояндагии манфиатҳои ҳудудҳо аз тарафи мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ интихоб мешаванд. Аъзоёни мазкур бо шумораи баробар 5 нафари аз Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, аз ҳар як вилоят, шаҳри Душанбе ва аз шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳури якҷоя интихоб мешаванд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Ҳар Президенти собиқи Ҷумҳурии Тоҷикистон узви якумраи Маҷлиси милли мебошад, агар ӯ аз истифодаи ин ҳуқуқ даст накашад (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Аз чор як ҳиссаи аъзои Маҷлиси миллиро (8 нафар) Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон таъйин мекунад.

Узви Маҷлиси миллӣ шахсе интихоб ё таъин шуда метавонад, ки танҳо шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дошта бошад, синни ӯ аз 30 кам набуда, дорои таҳсилоти олӣ бошад ва забони давлатиро донад (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Аъзои Маҷлиси милли, ки аз тарафи мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ   интихоб мешаванд, бояд дар ҳудуди ҳавзаҳои дахлдор истиқомати доими дошта бошанд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Моддаи 30. Ҳукуки пешбарии номзадҳо

Барои пешбари намудани номзадҳои вакилони Маҷлиси намояндагон ҳизбҳои сиёси, инчунин шаҳрвандон бо роҳи худпешбари ҳуқуқ доранд.

Ҳизбҳои сиёси метавонанд шахсонеро ҳам, ки аъзои ҳизбҳои сиёси намебошанд, номзад пешниҳод кунанд.

Ҳизбҳои сиёси ба шарте номзадро ба вакилии Маҷлиси намояндагон пешбари карда метавонанд, агар онҳо ба тартиби муқарраркардаи қонун то рӯзи таъини интихобот дар Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта шуда бошанд ва дар бораи сарчашмаи даромадашон ҳуҷҷат пешниҳод кунанд.

Ҳуқуқи пешбарии номзадҳоро ба аъзогии Маҷлиси милли Маҷлисҳои вакилони халқи шаҳрҳо ва ноҳияҳо, шаҳри Душанбе, Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ва вилоятҳо доранд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Моддаи 31. Тартиби пешбарии номзадҳо ба вакилии Маҷлиси намояндагон

Пешбари намудани номзадҳо ба вакилии Маҷлиси намояндагон дар ҳавзаҳои якмандатии интихобот 60 рӯз пеш аз интихобот, аз рӯи рӯйхати номзадҳо бошад, баъд аз таъйини интихобот cap шуда, 45 рӯз пеш аз интихобот ба охир мерасад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Пешбарии номзадҳои вакилони Маҷлиси намояндагон дар ҳавзаҳои интихоботии якмандати аз ҳизбҳои сиёси аз тарафи мақомоти шаҳри (ба истиснои мақоми ҳизбии шаҳри Душанбе), ноҳиявии ҳизбҳои сиёси дар пленумҳои (конференсияи) онҳо бо зикри ҳавзаи интихоботи, ки номзадашон пешбари мешавад, сурат мегирад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Дар ин пленуми (конференсияи) ҳизбҳои сиёси аъзои комиссияи ҳавзавии интихобот ҳуқуқ доранд иштирок намоянд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Мақомоти шаҳрию ноҳиявии ҳизбҳои сиёси ба ҳар як ҳавзаи интихоботие, ки дар ҳудуди шаҳр ва ноҳия воқеъ гардидааст, як номзади пешбари мекунанд. Қарор дар бораи пешбарии номзад ба таври пинҳони қабул карда мешавад.

Дар мавриде, ки ҳудуди ҳавзаи интихобот ҳудуди ду ва зиёда ноҳия ва шаҳрро дарбар гирад, пешбарии номзадҳо аз ҳизбҳои сиёси ба ин ҳавза дар пленумҳои (конференсияҳои) якҷояи ноҳияви ва шаҳрии ҳизб сурат мегирад. Дар ин ҳолат ба ин ҳавза як номзад пешбари карда мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452, аз 21.02.2018 № 1508)

Тартиби пешбари кардани номзади вакили Маҷлиси намояндагонро ҳизбҳои сиёси муқаррар мекунад. Дар бораи пешбарии номзади вакили Маҷлиси намояндагон аз ҳизби сиёси қарор қабул мегардад ва протокол тартиб дода мешаванд. Дар қарор инҳо сабт мегарданд: номи қарор ва мақом, сана, ҷой, ном ва рақами ҳавзаи интихоботи, ҳалли масъалаи баррасишуда, имзои раисикунанда ва муҳр. Протокол масоили зеринро дар бар мегирад: номи мақом, сана ва ҷой, шумораи аъзои мақом, шумораи иштирокчиён, масъалаи баррасишуда, ном ва рақами ҳавзаи интихоботи, пешниҳодот оид ба номзадҳо, муҳокимаи номзадҳо, шакли овоздиҳи, натиҷаи овоздиҳи, матни қарори қабулшуда, имзои раисикунанда ва котиби маҷлис, муҳр. Дар бораи қарори қабулшудаи ҳизби сиёси ба номзади вакили Маҷлиси намояндагон камаш дар давоми ду рӯз хабар медиҳад.

Рӯйхати номзадҳо ба вакили Маҷлиси намояндагон дар ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви аз тарафи ҳизбҳои сиёси дар анҷумани (конференсияҳои) онҳо пешбари карда мешавад.

Рӯйхати номзадҳо ва тартиби ҷобаҷокунии номзадҳоро дар рӯйхат ҳизби сиёси муайян мекунад. Рӯйхати номзадҳо ва тартиби ҷобаҷокунии номзадҳо дар рӯйхат баъд аз пешниҳод намудани он ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси тағйир дода намешавад, ба истиснои ҳолатҳои хориҷ шудани номзад аз рӯйхат.

Шумораи умумии номзадҳо, ки аз тарафи ҳизбҳои сиёси мувофиқи рӯйхат пешниҳод мешаванд, набояд аз 45 фоизи миқдори умумии вакилони Маҷлиси намояндагон зиёд бошад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Рӯйхати номзадҳои аз тарафи ҳизбҳои сиёси пешниҳодшуда, протокол ва қарори анҷумани (конференсияи) ҳизби сиёси, ки дар он рӯйхати номзадҳо пешбари шудаанд, ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси пешниҳод карда мешавад. Дар қарор инҳо сабт мешаванд: номи мақом ва қарор, сана ва ҷой, ҳалли масъалаи баррасишуда, имзои раисикунанда ва муҳр. Рӯйхати номзадҳои пешбаришуда ба қарор замима мегардад. Протокол масъалаҳои зеринро дар бар мегирад: номи мақом, сана ва ҷой, шумораи аъзои мақом, шумораи иштирокчиён, масъалаи баррасишуда, пешниҳодот оид ба номзадҳо, муҳокимаи номзадҳо, шакли овоздиҳи, натиҷаи овоздиҳи, матни қарори қабулшуда, имзои раисикунаида, котиби маҷлис ва муҳр.

Комиссияи Марказии интихобот ва раъйпурси ҳуҷҷатҳои пешниҳоднамудаи сиёсиро дида баромада, ба ҳизби сиёси дар муддати панҷ рӯзи кори нусхаи рӯйхати тасдиқкардаашро ва ё қарори асосноки худро дар бораи рад кардани тасдиқи рӯйхати мазкур медиҳад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Дар мавриди тасдиқ накардани рӯйхати номзадҳо ҳизби сиёси метавонад дар давоми 10 рӯзи пас аз қабул гардидани қарор ба Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон муроҷиат намояд ва Суди Оли уҳдадор аст, ки дар муддати на дертар аз 6 рӯз шикоятро мавриди барраси қарор диҳад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Комиссияи Марказии интихобот ва райъпурси рӯйхати номзадҳо ҳизбҳои сиёсии дар интихобот аз ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви иштироккунандаро дар воситаҳои ахбори омма интишор менамояд.

Пешбарии номзад ба вакилии Маҷлиси намояндагон дар ҳавзаҳои якмандатии интихобот ба тартиби худпешбари бо роҳи пешниҳоди ариза ба комиссияҳои ҳавзавии интихобот оид ба овоз мондани номзадии ӯ сурат мегирад. Номзад бояд барои тарафдории худ на камтар аз 500 имзои интихобкунандагони ин ҳавзаро ҷамъ намояд. Ҳар интихобкунанда бояд ба тарафдории фақат як номзад аз ҳавзаи маҳали истиқомати худ имзо гузорад. Дар варақаҳои имзогузори насаб, ном ва номи падар, номзад ва шахси ташаббускори номзад, ҷои истиқомат, серия ва рақами шиноснома ё ҳуҷҷати дигаре, ки шахсияти шахси ташаббускорро тасдиқ мекунад, рақами тартиби, насаб, ном ва номи падари, рӯз, моҳ ва соли таваллуд, шиноснома ё ҳуҷҷати дигаре, ки шахсияти имзогузорандаро тасдиқ мекунад, силсила ва рақами он ҳуҷҷатҳои истиқомат, имзои шахси имзогузоранда ва таърихи имзои варақа сабт мегарданд. Намунаи варақаи имзогузориро Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси муайян мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065аз 21.02.2018 № 1508). 

Моддаи 32. Тартиби пешбарии номзадҳо ба аъзогии Маҷлиси милли

Пешбарии номзадҳо ба аъзогии Маҷлиси милли даҳ рӯз баъд аз интихоботи Маҷлиси намояндагон огоз ёфта, 7 рӯз пеш аз интихоботи Маҷлиси милли ба охир мерасад.

Номзадҳо ба аъзогии Маҷлиси милли дар иҷлосияҳои Маҷлисҳои вакилони халқи шаҳрҳо  ва ноҳияҳо, шаҳри Душанбе, Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ва вилоятҳо дар сурати мавҷуд будани кворум пешбари карда мешаванд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Қарори иҷлосия дар бораи пешбарии номзад бо аксарияти овози вакилони Мақомоти дахлдори ҳокимияти давлатӣ ба таври пинҳони қабул карда шуда, дар давоми 3 рӯз ба номзад хабар дода мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ метавонанд танҳо як номзадро аз ҳавзаи интихоботие, ки худ дар он воқеъ гардидаанд, пешбари кунанд. Мақомоти намояндагии ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе ва ноҳияҳои он метавонанд на зиёда аз ду номзадро аз ҳавзаи интихоботие, ки худ дар он воқеъ гардидаанд, пешбари кунанд. Зимнан якчанд мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ метавонанд як номзадро пешбари намоянд Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Дар ҳолати пешбари нашудани ягон номзад ё аз шумораи муқарраргардида камтар будани шумораи номзадҳои пешбаришуда ва ё то ба қайд гирифтани номзадҳои пешбаришуда онҳо номзадии худро гирифтаанд, ё хориҷ гардидаанд, Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси дар асоси пешниҳоди комиссияи ҳавзавии интихобот бо қарори худ мӯҳлати пешбарии номзадҳоро на зиёдтар аз 30 рӯз дароз менамояд.

Моддаи 32 (1). Гарави интихоботи

Номзад ба вакили Маҷлиси намояндагон дар ҳавзаҳои якмандатии интихобот пеш аз бақайдгирӣ ва баъди аз тарафи комиссияи ҳавзавии дахлдори интихобот муайян намудани мувофиқати ӯ ба талаботи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Қонуни конститутсионии мазкур, аз маблағи шахсии худ ба суратҳисоби муваққатии махсуси Бонки давлатии амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон "Амонатбонк" ва шуъбаҳои он ба миқдори 100 (сад) нишондиҳанда барои ҳисобҳо гарави интихоботӣ месупорад. Дар ин бора аз ҷониби бонки мазкур фавран ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон хабар дода мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Дар сурати ба даст овардани на кам аз 10 фоизи овозҳои интихобкунандагони ҳавзаи интихоботии дахлдори дар овоздиҳӣ иштироккарда гарави интихоботӣ ба номзад баргардонида мешавад. Ҳангоми бекор кардани қарори пешбарии номзад аз тарафи ҳизби сиёсӣ ё пас гирифтани номзадӣ аз ҷониби номзад гарави интихоботӣ бо қарори Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсӣ ба буҷети ҷумҳуриявӣ мегузарад (Қонуни конст. ҶТ аз 26.07.2014 № 1086).

Ҳизбҳои сиёсие, ки рӯйхати номзадҳоро ба вакилии Маҷлиси намояндагон дар ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви пешниҳод намудаанд, баъд аз санҷиши мувофиқ будани номзадҳо ба талаботи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Қонуни конститутсионии мазкур аз тарафи Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси, аз маблаги худ ба суратҳисоби муваққатии махсуси Бонки давлатии амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон "Амонатбонк" ва шуъбаҳои он мутаносибан ба ҳар номзади пешниҳодшуда 100 (сад) нишондиҳанда барои ҳисобҳо гарави интихоботи месупоранд. Гарави интихоботи дар сурати аз тарафи ҳизби сиёси гирифтани на камтар аз панҷ фоизи овозҳои интихобкунандагони дар овоздиҳи иштироккарда ба ҳизби сиёси баргардонида мешавад. Дар ҳама ҳолатҳои дигар гарави интихоботии ҳизби сиёси баргардонида намешавад ва ба буҷети ҷумҳурияви мегузарад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44, аз 6.10.2008 № 444, аз 14.03.2014 № 1065,  аз 21.02.2018 № 1508).

Моддаи 33. Шаҳрвандоне, ки ҳуқуқи ба аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон номзад шуданро надоранд

Шаҳрвандони зерин ҳуқуқи ба аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон номзад шуданро надоранд:

- шаҳрвандоне, ки ба талаботи муқарраркардаи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Қонуни конститутсионии мазкур ҷавобгӯ нестанд (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452, аз 21.02.2018 № 1508);

- шаҳрвандоне, ки забони давлатиро намедонанд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

- шаҳрвандоне, ки дар ҳудуди ҷумҳурӣ камтар аз 7 соли охир истиқомат доранд - барои номзад ба аъзои Маҷлиси миллӣ (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

- шаҳрвандоне, ки дар ҳудуди ҷумҳурӣ камтар аз 5 соли охир истиқомат доранд - барои номзад ба вакили Маҷлиси намояндагон (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

- шахсоне, ки шаҳрвандиашон қатъ гардидааст ё шаҳрвандии давлати дигарро соҳиб шудаанд (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452);

- шаҳрвандоне, ки суд онҳоро ғайри қобили амал донистааст ё бо ҳукми суд дар ҷойҳои маҳруми аз озоди нигоҳ дошта мешаванд ва ё бо қарори суд дар муассисаҳои табобати маҷбури мебошанд;

- хизматчиёни ҳарбии Қувваҳои Мусаллаҳ, дигар қӯшуну сохторҳои ҳарбӣ, вазорату идораҳо, ки дар онҳо Қонун хизмати ҳарбиро пешбинӣ намудааст, шахсони ҳайати қаторӣ ва роҳбарикунандаи мақомоти корҳои дохилӣ, мақомоти гумрук ва Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (Қонуни конст. ҶТ аз 12.05.2007 № 256).

- ходимони касбии идтиҳодияҳои дини ҳангоми дар вазифа буданашон (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

- шаҳрвандоне, ки барои содир кардани ҷиноятҳои барқасдонаи вазнин ва махсусан вазнин суд шудаанд новобаста аз гузаштани мӯҳлат ва бардошта шудани доғи судиашон;

- шаҳрвандоне, ки доғи судиашон бардошта нашудааст;

- шаҳрвандоне, ки барои содир кардани ҷиноятҳои ба муқобили асосҳои сохти конститутсиони ва амнияти давлат ва дигар ҷиноятҳои барқасдонаи вазнин ва ё махсусан вазнин аз тарафи мақомоти таҳқиқу тафтишот гумонбар шудаанд ё нисбати онҳо кофтуков эълон карда шудааст, ба истиснои иштироккунандагони муқовимати сиёсию низоми, ки шомили авф гардидаанд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Моддаи 34. Талаботе, ки нисбати номзадҳо пешниҳод мешаванд

Шаҳрванд наметавонад дар як вақт узви Маҷлиси милли ва вакили Маҷлиси намояндагон бошад.

Вакили Маҷлиси намояндагон наметавонад дар як вақт вакили мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот бошад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Аъзои Маҷлиси милли дар як вақт вакили зиёда аз ду мақоми намояндагии ҳокимият буда наметавонад.

Аъзои ҳукумат, судяҳо, Прокурори генерали, муовинони ӯ, прокурорҳо ва дигар шахсони мансабдори мақомоти прокуратура, муовинони вазирон ва раисони кумитаҳои давлати, роҳбарони мақомоти идораи давлатии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва муовинони онҳо, роҳбарони консернҳо, ширкатҳо, ассосиатсияҳо ва корпоратсияҳои давлатии ҷумҳурияви ва муовинони онҳо, ҳамчунин роҳбарон ва шахсони мансабдори бонкҳо, дар як вақт аъзои Маҷлиси милли буда наметавонанд ва ба шарте номзад ба аъзогии Маҷлиси милли ба қайд гирифта мешаванд, ки дар аризаи худ аз хусуси баъди аъзои Маҷлиси милли интихоб шудан аз вазифа рафтанашонро изҳор карда бошанд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Моддаи 35. Бақайдгирии номзадҳо

Барои бақайдгирии номзадҳо (рӯйхати номзадҳо) ба комиссияҳо интихобот санадҳои зерин пешниҳод карда мешаванд:

1) протокол бо қарори анҷумани (конференсияи) ҳизби сиёси, пленуми (конференсияи) мақомоти шаҳри ва ноҳиявии ҳизби сиёси дар бораи пешниҳоди номзад (рӯйхати номзадҳо); қарори мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар бораи пешниҳоди номзад; қарори мақомоти маҳаллии намояндаги дар бораи пешниҳоди номзад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065);

2) аризаи номзад оид ба розигии вай дар бораи ба овоздиҳи мондани номзадии худ; дар ариза бояд уҳдадории номзад оид ба қатъи фаъолияти худ дар сурате, ки он бо мандати вакили номувофиқ бошад, зикр гардад;

3) маълумот оид ба тарҷимаи ҳоли номзадҳо бо зикри ному насаб, санаи таваллуд, ҷои кор, мансаби ишғолкардааш (машғулият) ва маҳалли зист;

4) нусхаи шиносномаи (корти идентификатсионии) номзад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

5) нусхаи ҳуҷҷати расмие, ки доштани таҳсилоти олии номзадро тасдиқ мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

6) маълумотнома аз ҷои истиқомат оид ба муҳлати истиқомати номзад дар ҳудуди ҷумҳурӣ (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

7) хулосаи Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хусуси муайян намудани сатҳи донистани забони давлатӣ аз ҷониби номзад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

8) маълумот дар бораи ҳаҷм ва манбаи даромади номзад;

9) маълумот дар бораи амволе, ки ба моликияти номзад мансуб аст;

10) маьлумоти тибби дар бораи солимии рӯҳи (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44);

11) ҳуҷҷат дар бораи гарави интихоботи (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44);

12) маълумот дар бораи ба ҷавобгарии ҷинояти кашида нашудан, маҳкум нашудан ва до(и суди надоштан. Маълумоти мазкур бо талаби комиссияи ҳавзавии интихобот аз ҷониби мақомоти дахлдори давлати пешниҳод мегардад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44);

Пешниҳоди ҳуҷҷатҳоеро, ки дар қисми якуми ҳамин модда пешбини нашудааст, талаб намудан манъ аст (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44);

Маълумот дар бораи ҳаҷм ва манбаи даромади шаҳрванде, ки номзад мебошад дар намуди нусхаи декларатсия дар бораи даромади яксолаи пеш аз соли таъин шудани интихобот (бо қайди мақомоти андоз) пешниҳод карда мешавад.

Агар шаҳрванди номзад буда мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи андозҳо ва хироҷҳо барои пешниҳод кардани декларатсия дар бораи даромад уҳдадор набошад, оиди ҳаҷми умумии даромад дар як соли пеш аз таъин шудани интихобот аз ташкилоте, ки даромад гирифтааст, маълумотнома пешниҳод менамояд.

Маълумотнома дар бораи амволе, ки ба ҳуқуқи моликияти номзад мансуб аст, ба шакли муқарраркардаи Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешавад.

Дар сурати худпешбарии номзад барои ба қайдгирии санадҳои дар бандҳои 3,4,5,6 ҳамин модда зикршуда, ҳамчунин аризаи номзад оид ба розигии вай дар бораи ба овоздихи мондани номзадии у якчоя бо варакахои имзогири пешниҳод карда мешаванд.

Комиссияи дахлдори интихобот дурустии имзоҳои интихобкунандагонро, ки ба тарафдории номзад ҷамъ карда шудаанд, месанҷад. Тамоми варақаҳо ё як қисми онҳо, ки интихобан гирифта шудаанд, мавриди санҷиш қарор дода шуда метавонад.

Дар сурати ошкор шудани нодурустии имзоҳо, ки боиси аз 500 кам шудани шумораи имзоҳои ҷамъовардашуда мегардад, ва ё пешниҳоди маълумоти нодуруст оид ба даромадҳо ва ё амволе, ки ба моликияти номзад мансуб аст, бақайдгирии номзад рад карда мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44, аз 14.03.2014 № 1065).

Комиссияи дахлдори интихобот ба талаботи Қонуни конститутсионии мазкур мувофиқат доштани тартиби пешбарии номзадро санҷида, ӯро ба қайд мегирад ё дар бораи рад намудани бақайдгири қарори асоснок мебарорад.

Номзад фақат дар як ҳавзаи интихобот ба қайд гирифта мешавад. Як номзад фақат ба як руйхати номзадҳо дохил карда мешавад. Ин қоида нисбати номзаде, ки аз тарафи ҳизби сиёси ба ҳавзаи якмандати ва ё рӯйхати номзадҳо дохил карда шудааст, татбиқ намегардад.

Ҳангоми бақайдгирии номзад, ки аз тарафи ҳизби сиёси пешбари шудааст, дар қарори дахлдори комиссияи интихобот сабаби пешбари гардидани он аз ҷониби ҳизби сиёси қайд карда мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Дар сурати рад шудани бақайдгирии номзад (рӯйхати номзадҳо) комиссияи дахлдори интихобот вазифадор аст, ки дар давоми як шабонаруз ба номзад, ҳизби сиёси нусхаи қарори комиссияи интихоботро бо баёни асосҳои радкуни дихад.

Маълумот дар бораи номзадҳои бақайдгирифташуда аз рузи бақайдгири ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси пешниҳод карда мешавад.

Комиссияи дахлдори интихобот дар давоми як ҳафтаи баъди бақайдгирии номзадҳо дар ҳавзаҳои интихоботии якмандати дар матбуот оид ба қайд гирифта шудани онҳо бо зикри насаб, но ва номи падар соли таваллуд, ҳизбият, мансаб (шуғл), ҷои кор ва маҳалли зисти ҳар номзад ахборот чоп мекунад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси на дертар аз рузи ҳафтуми бақайдгирии руйхати номзадҳо ба ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви руйхати номзадҳои ҳизбҳои сиёсиро дар матбуот чоп мекунад.

Комиссияи дахлдори интихобот дар давоми се рӯз баъди бақайдгири ба номзад шаҳодатномаи дахлдори номзадиро бо зикри ҳавзаи интихоботи ва санаи бақайдгири месупорад.

Бақайдгирии номзад ба вакилии Маҷлиси намояндагон 45 рӯз пеш аз интихобот cap шуда, 20 руз пеш аз интихобот ба охир мерасад.

Бақайдгирии номзадҳо ба аъзогии Маҷлиси милли дар давоми се рӯз аз лаҳзаи расидани ҳуҷҷатҳои зарури, вале на дертар аз 4 рӯз пеш аз интихобот ба охир мерасад.

Моддаи 36. Бекор кардани қарори пешбарии номзад. Номзадии худро пас гарифтани номзад

Мақоми ҳизби сиёси, ки номзад пешбари кардааст, ҳуқуқ дорад на камтар аз 10 рӯз то рӯзи интихобот қарори худро дар бораи пешбарии номзад бекор кунад. Аз руи ин масъала қарор ба тартибе, ки барои пешбарии номзад пешбини шудааст, қабул карда шуда, ба комиссияи дахлдори интихобот пешниҳод мегардад. Ин номзадро комиссияи ҳавзавии интихобот аз мақоми номзади маҳрум месозад. Номзад метавонад дар мӯҳлати на дертар аз 10 рӯз то рӯзи интихобот ба комиссияи дахлдори ҳавзавии интихобот ариза навишта, номзадиашро пас гирад. Комиссияи ҳавзавии интихобот, ки номзадро ба қайд гирифтааст, дар бораи бекор кардани қарори пешбарии номзад ё номзадиашро пас гирифтани номзад ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси, ба аҳолии ҳавзаи интихобот, мақоми ҳизби сиёси, ки номзадро пешбари кардааст, хабар медиҳад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065, аз 21.02.2018 № 1508).

Моддаи 37. Мақоми номзадҳо

Ҳамаи номзадҳо дорои ҳуқуқ ва уҳдадориҳои баробар мебошанд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Маъмурияти корхона, муассисаю ташкилот, ки дар онҳо номзадҳои ба қайд гирифташуда кор мекунанд, аз рузи бақайдгирии номзад аз тарафи комиссияи дахлдори интихобот то рӯзи эълони расмии натиҷаи умумии интихобот уҳдадоранд дар асоси аризаи номзад ӯро аз иҷрои вазифаҳои хизмати дар хар вақт ва дар ҳар рӯз дар давоми ин мӯхлат бо нигоҳ доштани музди миёнаи меҳнат аз ҳисоби ташкилот, муассисаю корхона новобоста аз шакли моликият, озод намоянд.

Дар вақти гузаронидани интихобот номзади ба қайдгирифташударо бо ташаббуси маъмурият (корфармо) аз кор (вазифа) озод кардан ё бе розигиаш ӯро ба дигар кор (вазифа) гузаронидан мумкин нест (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Вақти иштироки номзади ба қайдгирифташуда дар интихобот ба собиқаи кори номзад дохил карда мешавад.

Номзади ба қайд гирифташударо бе розигии Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсӣ ҳабс кардан, дастгир кардан, маҷбуран овардан, кофтуков кардан мумкин нест, ба истиснои дастгир шуданаш дар ҷои содир намудани ҷиноят (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Номзадҳо аз лаҳзаи ба қайд гирифта шуданашон дар маъракаи интихобот дар асосҳои баробар иштирок мекунанд, дар гузаронидани маҷлисҳои пеш аз интихобот ва маҷлисҳои дигар, истифодаи имконияти воситаҳои ахбори омма, аз ҷумла радио ва телевизион ҳуқуқи баробар доранд.

Номзад метавонад бо барномаи фаъолияти ояндаи худ баромад кунад. Барномаи номзад набояд хилофи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон бошад (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Аз тарафи номзад вайрон намудани талаботи пешбиникардаи ин модда боиси бекор карда шудани қарори комиссияи интихобот дар бораи бақайдгирии номзад мегардад.

Моддаи 38. Шахсони боэътимоди номзадҳо ва ҳизбҳои сиёси

Номзадҳо ва ҳизбҳои сиёси, ки рӯйхати номзадҳоро пешниҳод намудаанд, ҳуқуқ доранд шахсони боэътимод дошта бошанд.

Бақайдгирии шахсони боэътимод дар муддати се рӯз аз тарафи комиссияи интихобот, ки номзадро (рӯйхати номзадҳоро) ба қайд гирифтааст, дар асоси аризаи хаттии номзад, пешниҳоди ҳизби сиёси ва аризаи шаҳрванд барои розигиаш дар бораи шахси боэътимод шудан сурат мегирад. Комиссияи интихобот ба шахси боэътимод шаҳодатнома медиҳад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Номзадҳо метавонанд то 5 нафар шахсони боэътимод ва ҳизбҳои сиёсие, ки рӯйхати номзадҳоро пешниҳод намудаанд, то 5 нафар шахсони боэътимод дошта бошанд. Аъзои комиссияҳои интихобот, кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, судяҳо, хизматчиёни ҳарби ва шаҳрвандони хориҷи", мушоҳидони миллӣ ва байналмилалӣ наметавонанд шахсони боэътимод бошанд (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44, аз 21.02.2018 № 1508).

Шахсони боэътимод дар доираи ваколатҳое, ки номзадҳо ва ҳизбҳои сиёси додаанд, амал мекунанд.

Шахсони боэътимод ҳуқуқ доранд:

- бо ҳар шаклу усули қонуни барои интихоб шудани номзад (рӯйхати номзадҳо) ташвиқот баранд ва фаъолияти дигарро иҷро намуда, барномаи пешазинтихоботии номзадро таблиғ кунанд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508);

- дар маҷлисҳои пешазинтихоботи, вохури бо интихобкунандагон баромад кунанд ва дар бахсу мунозираҳои пешазинтихоботи иштирок намоянд;

- барои гузаронидани маҷлисҳои пешазинхоботи ва вохуриҳо бо интихобкунандагон аз кӯмаки мақомоти давлати ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот истифода баранд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065);

- дар маҷлисҳои комиссияҳои интихоботи иштирок кунанд;

- дар участкаҳои интихоботи ҳангоми гузаронидани овоздиҳи, ҳисобкунии овозҳои интихобкунандагон ва ҷамъбасти натиҷаҳои овоздиҳи ҳузур дошта бошанд;

- бо ҳуҷҷатҳои комиссияҳои интихобот, ҳамчунин протоколҳои ҷамъбасти овоздиҳи ва натиҷаҳои интихобот шинос шаванд;

- аз қарору амалҳои комиссияи интихобот шикоят кунанд ва дар баррасии шикояту аризаҳо иштирок намоянд.

Шахсони боэътимоди номзадҳо, ҳизбҳои сиёси ҳуқуқ надоранд ба кори комиссияҳои интихоботи мудоҳила намоянд.

Номзадҳо, ҳизбҳои сиёси ҳуқуқ доранд дар ҳар вақт шахсони боэътимоди худро бозхонанд ва дар ин бора ба комиссияи интихобот хабар диҳанд.

Комиссияи интихобот шаҳодатномаи ба шахсони боэътимод додаашро дар сурати талаботи Қонуни конститутсионии мазкурро вайрон кардани онҳо бекор мекунад.

Ваколати шахсони боэътимод якҷоя бо аз байн рафтани мақоми номзадҳои бақайдгирифташудаи, ки шахсони боэътимодро таъин кардаанд ё бозхондани рӯйхати номзадҳо ва ё аз интихобот даст кашидани ҳизбҳои сиёси қатъ мегардад.

Моддаи 39. Гузаронидани ташвиқоти пеш аз интихобот

Давлат ба шаҳрвандон, номзадҳо, ҳизбҳои сиёси дар давраи пеш аз интихобот бе мамониат ташвиқот бурданро мувофиқи Қонуни конститутсионии мазкур таъмин менамояд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Шаҳрвандон, номзадҳо, ҳизбҳои сиёси метавонанд бо шаклу усулҳои қонуни барои иштирок дар интихобот озодона ва ҳаматарафа ташвиқот баранд, барномаҳои пешазинтихоботии номзадҳо, сифатҳои сиёси, кори, шахсии онҳо, ҳамчунин барномаҳои пешазинтихоботии ҳизбҳои сиёсиро мухокима намоянд, ба тарафдори ё зидди ин ё он номзад дар маҷлисҳо ва воситаҳои ахбори омма ташвиқот баранд.

Комиссияи интихобот якҷоя бо мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот барои гузаронидани ин вохуриҳо мусоидат мекунанд, биноҳо ҷудо менамоянд, аз вақту маҳалли вохуриҳо пешаки хабар медиҳанд ва дигар чорабиниҳои заруриро амали мекунанд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Кормандони мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ наметавонанд дар вохӯрии номзадҳо бо интихобкунандагон раисӣ кунанд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Ба номзадҳо, ҳизбҳои сиёси барои истифодаи ахбори омма шароитҳои баробар кафолат дода мешавад.

Ташвиқоти пешазинтихоботӣ интихобот бо роҳҳои зерин сурат мегирад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508):

- аз тариқи воситаҳои ахбори омма;

- гузаронидани маъракаҳои оммави (маҷлисҳо ва вохуриҳо бо шаҳрвандон; ташкили баҳсу мунозираҳо);

- нашр ва паҳн намудани маводи чопии ташвиқоти;

- бо дигар шаклҳое, ки Қонуни конститутсионии мазкур муқаррар намудааст.

Номзад, ҳизбҳои сиёси метавонанд мустақилона шаклҳо ва хусусияти ташвиқоти худро аз тариқи воситаҳои ахбори омма муайян намоянд. Дар ташвиқоти пеш аз интихобот аъзоёи комиссияҳои интихобот, иттиҳодияҳои дини, судяҳо, ҳамчунин кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва хизматчиёни ҳарби, мушоҳидони байналмилалӣ иштирок карда наметавонанд (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452, аз 21.02.2018 № 1508).

Дар ташвиқоти пешазинтихоботӣ иштироки намояндагони давлатҳо ва созмонҳои хориҷӣ, шахсони ҳуқуқӣ, шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд манъ аст (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Хабарнигорон, дигар кормандони эҷоди, ҳамчунин шахсони мансабдори идораҳои воситаҳои ахбори омма, ки онҳо номзад ва ё шахсони боэътимод мебошанд, наметавонанд дар инъикоси ҷараёни интихобот аз тариқи ин воситаҳои ахбори омма иштирок намоянд. Ин қоида ба баромадҳои ташвиқотии шахсони мазкур дар мавриди ройгон истифода намудани шабакаҳои радиотелевизионии давлати ва маҳалли аз тарафи номзад дахл надорад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Ҳангоми нашри натиҷаи пурсиши афкори умум вобаста ба интихобот воситаҳои ахбори омма вазифадор ҳастанд ташкилотеро, ки пурсиш гузаронидааст, вақт ва ҷой, шумораи пурсидашудагон, тарзу усули ҷамъоварии маълумот, баёни дақиқи савол, арзёбии омории саҳву хатоҳои эхтимолиро нишон диҳанд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Ташвиқоти пешазинтихобот аз рӯзи бақайдгирии номзад (рӯйхати номзадҳо) оғоз гардида, як шабонарӯз пеш аз интихобот қатъ мегардад.

Дар давоми панҷ рӯзи пеш аз овоздиҳи, ҳамчунин дар рӯзи овоздиҳи дар воситаҳои ахбори омма нашр намудани натиҷаи пурсиши афкори умум, пешгуиҳои натиҷаи интихобот ва дигар тадқикотҳои вобаста ба интихобот мумкин нест.

Ҳар як номзад ба вакили аз ҳавзаи якмандата барои баромад аз тариқи радио ва телевизиони давлати то 20 дақиқа, ҳар як ҳизби сиёси то 40 дақиқа вақти эфири ройгон ҳуқуқ дорад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44, аз 14.03.2014 № 1065, аз 21.02.2018 № 1508).

Комиссияҳои интихобот ба тартиби муқарраршуда ба гузаронидани ташвиқоти пешазинтихобот назорат мекунанд.

Дар вақти бурдани ташвиқот истифодаи усулҳои маҷбуркунии рӯҳи, ҷисмони, дини, суиистифодаи озодии воситаи ахбори омма, ташвиқоте, ки ҳисси бадбини ва хусумати иҷтимои, нажоди, миллиро бедор мекунанд, ба ғасби ҳокимият, зуран тағйир додани сохти конститутсиони, вайронкунии тамомияти кишвар даъват менамояд, ташвиқоти ҷанг ва дигар шаклҳои суиистифодаи озодии воситаи ахбори омма, ки қонунҳои Тоҷикистон манъ кардаанд, иҷозат дода намешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44, аз 21.02.2018 № 1508).

Воситаҳои ахбори омма, ки дар маъракаҳои пешазинтихоботи иштирок менамоянд, ҳуқуқ надоранд ба нашри ахбороте, ки шаъну шараф ва обрую эътибори кории номзадро паст мезананд, роҳ диҳанд (Қонуни конст. ҶТ аз 18.07.2017 № 1452).

Вайрон намудани талаботи дар ин модда пешбинишуда барои бекор кардани қарор оид ба бақайдгирии номзад (рӯйхати номзадҳо) асос мешавад.

VI. ТАШКИЛ ВА ТАРТИБИ ОВОЗДИҲИ

Моддаи 40. Бинои овоздиҳи

Биноҳо барои овоздиҳи дар интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон аз тарафи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ба ихтиёри комиссияҳои участкавии интихобот ройгон дода мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Биноҳо барои овоздиҳи дар интихоботи аъзои Маҷлиси милли биноҳое мебошанд, ки дар он ҷо ҷаласаҳои мақомоти дахлдори намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ барои интихоби аъзои Маҷлиси милли гузаронида мешаванд. Ин биноҳо бояд хатман дар ҳудуди ҳамон шаҳрҳое ҷойгир бошанд, ки дар он ҷо қароргоҳи комиссияи ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли воқеъ гардидааст (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065, аз 21.02.2018 № 1508).

Дар биноҳои овоздиҳи ҳуҷраҳо ва дигар ҷойи махсус таҷҳизонидашуда барои овоздиҳии пинҳони омода карда мешаванд. Қуттиҳои интихоботи бояд дар ҷои намоён ва дастрас барои аъзои комиссия ва мушоҳидон тавре гузошта шаванд, ки овоздиҳандагон ба назди онҳо ҳатман аз ҳуҷраҳо ё хонаҳои овоздиҳии пинҳони гузашта раванд (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Дар рӯзи интихобот дар дохили хонаи овоздиҳи ҳузури шахсони мусаллаҳ ва либоси низомидошта, аз ҷумла кормандони ҳифзи ҳуқуқ, ба истиснои ҳолатҳои барои бартараф намудани ҳуқуқвайронкуни, манъ аст (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Моддаи 41. Бюллетени интихобот

Бюллетенҳои пнтихоботро Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси чоп мекунад ва онҳо бояд на кам аз як дараҷаи ҳифозат дошта бошанд (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Барои гузаронидани интихобот интихобкунанда бюллетени интихоботро мегирад, ки он ҳуҷҷати махсуси ҳисоботи мебошад. Шумораи бюллетени интихобот бояд ба шумораи интихобкунандагони ба қайд гирифташуда мувофиқат кунад, ки онҳо бояд дар ҳузури аъзои комиссияи участкавии интихобот ҳисоб карда, санҷида ва ба протокол то о(ози овоздиҳи ҳамроҳ карда шаванд (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Ба бюллетени интихобот ба тартиби алифбо ному насаб, соли таваллуд, мансаб (шуғл), ҷои кор ва истиқомати номзади ба қайд гирифташуда зикр гардида, ҳамчунин маълумот дар бораи аз тарафи ки пешниҳод шудани номзад навишта мешавад.

Дар сурати гузаронидани интихобот аз рӯи рӯйхати номзадҳо ба бюллетени интихобот номҳои ҳизбҳои сиёси аз рӯи алифбои тоҷики навишта мешавад.

Дар бюллетенҳои интихобот баъд аз рӯйхати номзадҳо ва рӯйхати ҳизбҳои сиёсӣ мувофиқан сатри алоҳида бо ифодаи "муқобили ҳамаи номзадҳо" ва "муқобили ҳамаи рӯйхати ҳизбҳои сиёсӣ" дарҷ карда мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Бюллетенҳои интихоботи барои Маҷлиси намояндагон на дертар аз даҳ рӯз ва барои Маҷлиси милли бошад на дертар аз се рӯз то интихобот ба забони давлати ва забоне нашр карда мешаванд, ки аксарияти аҳолии ҳавзаи интихобот ба он гaп мезананд.

Комиссияҳои интихобот бюллетенҳои интихоботро бо санад месупоранд.

Ба комиссияҳои ҳавзавии интихобот бюллетенҳои интихобот на дертар аз ҳафт рӯз ва ба комиссияҳои участкавии интихобот на дертар аз ду рӯз то интихобот супорида мешаванд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Барои дуруст супоридани бюллетенҳои интихобот раиси комиссияи интихобот масъул мебошад.

Дар ҳолати хориҷ гардидани баъзе аз номзадҳо, ҳизбҳои сиёси баъд аз чоп кардани бюллетенҳои интихобот комиссияҳои участкавии (ҳавзавии) интихобот бо супориши комиссияҳои болоии интихобот маълумотҳоро дар бораи номзадҳо ва ҳизбҳои сиёсии зикршуда аз бюллетенҳо хат мезананд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Биноҳое, ки дар онҳо бюллетенҳо нигоҳдори мегарданд, муҳр карда ва муҳофизаташон ба зиммаи мақомоти корҳои дохили гузошта мешавад.

Моддаи 42. Тартиби овоздиҳи дар интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон

Овоздиҳи дар рӯзи интихобот аз соати 6:00 то 20:00 гузаронида мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Дар участкаҳои интихобот, ки дар назди намояндагиҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давлатҳои хориҷи, дар санаторияҳо, хонаҳои истироҳат, беморхонаҳо ва табобатгоҳҳои дигари доими, дар маҳалҳои дурдасту душворгузар ташкил шудаанд, комиссияи участкавии интихобот метавонанд овоздиҳиро ҳар вақт анҷомёфта эълон кунад, ба шарте ки ҳамаи интихобкунандагони ба рӯйихат воридшуда овоз дода бошанд.

Комиссияи участкавии интихобот вақту ҷои овоздиҳиро ба интихобкунандагон камаш даҳ рӯз пеш аз интихобот хабар медиҳад.

Ҳар як интихобкунанда шахсан овоз медиҳад. Ба ҷои дигарон овоз додан мумкин нест (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Дар рӯзи интихобот, пеш аз оғози овоздиҳи раиси комиссияи участкавии интихобот дар ҳузури аъзоёи комиссия, инчунин мушоҳидон ва шахсони дигар, намояндагони воситаҳои ахбори омма қуттиҳои интихоботиро аз назар гузаронида, муҳр мекунанд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Бюллетенҳои интихоботро комиссияи участкавии интихобот дар асоси рӯйхати интихобкунандагони участкаи интихобот бо пешниҳоди шиноснома ё ҳуҷҷати дигари тасдиқкунандаи шахсияти интихобкунанда медиҳад. Ҳар интихобкунанда бюллетени интихоботро гирифта дар рӯйхати интихобкунандагон дар муқобили насаб, ном ва номи падар худ имзо мегузорад. Додани бюллетенҳои иловаги ба интихобкунанда манъ аст (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Овоздиҳанда бюллетени интихоботро дар хуҷра ё хонаи овоздиҳии пинҳони пур мекунад. Ҳангоми пур кардани бюллетен ғайр аз овоздиҳанда ҳозир будани шахсони дигар манъ аст. Интихобкунандае, ки бюллетенро мустақилона пур карда наметавонад, ҳуқуқ дорад ба хуҷра ё хонаи овоздиҳи бо салоҳдиди худ каси дигарро ғайр аз аъзои комиссияи интихобот, мушоҳидон, намояндагони воситаҳои ахбори омма, мушоҳидони миллӣ ва байналмилалӣ даъват кунад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Интихобкунанда бояд фақат ба тарафдории як номзад ва ба як ҳизби сиёси овоз диҳад. Интихобкунанда дар бюллетени интихобот дар квадрати холӣ, дар муқобили насаб, ном ва номи падари номзад ё ҳизби сиёсие, ки ба тарафдориашон овоз медиҳад, аломати ҷамъ "+" мегузорад Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Дар мавриди зидди ҳамаи номзадҳо ва рӯйхати ҳизбҳои сиёсӣ овоз додан, интихобкунанда дар бюллетени интихобот дар квадрати холии сатрҳои "муқобили ҳамаи номзадҳо" ва "муқобили ҳамаи рӯйхати ҳизбҳои сиёсӣ" аломати ҷамъ "+" мегузорад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Дар ҳолате, ки агар интихобкунанда дар вақти пур кардани бюллетен ба хатоги роҳ диҳад, вай метавонад аз аъзои комиссия, ки ба ӯ бюллетенро додааст, хоҳиш намояд, ки барояш бюллетени нав диҳад. Аъзои комиссия ба вай бюллетени нав дода, дар ин бора ба рӯйхати интихобкунандагон қайди дахлдор мегузорад. Бюллетени вайроншуда дар асоси санад аз ҳисоб бароварда мешавад.

Овоздиҳанда баъди пур кардани бюллетен онро ба қуттии овоздиҳи мепартояд.

Агар баъзе интихобкунандагон ба сабаби бемори ё сабабҳои дигар ба бинои овоздиҳи омада натавонанд, комиссияи участкавии интихобот мувофиқи хоҳиши онҳо ба аъзои ҷудогонааш супориш медиҳад, ки дар маҳалли зисти интихобкунандагони мазкур дар ҳузури мушоҳидон ва шахсони боэътимод овоздиҳи ташкил намоянд ва дар ин хусус дар рӯйхати интихобкунандагон қайд карда мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Интихобкунандагоне, ки бо ягон сабаб ба рӯйхати интихобкунандагон дохил карда нашудаанд, дар асоси ҳуҷҷате, ки шахсияти онҳоро тасдиқ менамояд, ба замимаи рӯйхати интихобкунандагон дохил карда мешаванд.

Дар ҳолате, ки узви комиссияи интихобот, мушоҳидон ва шахсони дигар, ба кори комиссияи интихобот халал расонидани шаванд, ё ба ҳуқуқи интихоботии шаҳрвандон мамониат кунанд, ҳамчунин ба овоздиҳии пинҳони халал расондани шаванд, дар ин маврид узви комиссия фавран аз иштирок дар кори комиссия дур карда шуда, шахсони дигар аз бинои овоздиҳи хориҷ карда мешаванд. Дар ин бора комиссия қарори дахлдор мебарорад ва ҳуқуқ дорад, ки мувофиқи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мақомоти дахлдор дар бораи ба ҷавобгари кашидани ин шахсон муроҷиат намояд.

Моддаи 43. Тартиби овоздиҳи дар интихоботи аъзои Маҷлиси милли

Интихоботи аъзои Маҷлиси милли дар ҷаласаи якҷояи ҳамаи мақомоти намояндагии ҳокимияти давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳрҳо ва ноҳияҳои тобеи ҷумҳури гузаронида мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Ин ҷаласаро раиси комиссияи ҳавзавии интихобот мекушояд ва дар он раиси мекунад. Дар ҷаласа протокол тартиб дода мешавад, ки ба он раиси комиссия ва котиби комиссия имзо мегузоранд.

Ҷаласаи якҷояи мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ оид ба интихоботи Маҷлиси милли он гоҳ салоҳиятнок ҳисобида мешавад, ки дар он аз нисф зиёди шумораи умумии вакилони интихобкунандаи ҳар як мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ иштирок карда бошанд. Дар мавриди ҳозир набудани шумораи зарурии вакилони интихобкунанда ҷаласа мавқуф гузошта мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Дар биное, ки ҷаласаи умумии вакилони интихобкунанда гузаронида мешавад, комиссияи ҳавзаи интихобот барои овоздиҳи ҷои ташкил медиҳад.

Овоз додан дар интихоботи Маҷлиси милли берун аз бинои овоздиҳи мумкин нест.

Интихоботи аъзои Маҷлиси милли дар ҷаласаҳои мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ онгоҳ баргузоршуда ҳисобида мешавад, ки агар аз нисф зиёди вакилони интихобкунанда овоз дода бошанд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Ҳамон номзад узви Маҷлиси миллӣ интихобшуда ҳисобида мешавад, агар ба тарафдории ӯ аз нисф зиёди вакилони интихобкунанда овоз дода бошанд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Ҷаласа баъд аз эълон кардани натиҷаи овоздиҳи аз тарафи раиси комиссияи ҳавзавии интихобот пушида мешавад.

Моддаи 44. Тартиби овоздиҳии пешаки

Агар интихоб кунанда, дар рӯзи интихобот ба участкаи интихобот, ки дар он ҷо ба рӯйхати интихобкунандагон дохил карда шудааст, имконияти омаданро надошта бошад, ҳуқуқ, дорад 7 рӯз пеш аз рӯзи интихобот ба бинои комиссияи ҳавзавии дахлдори интихобот омада, бо пур кардани бюллетен овоз диҳад. Комиссияи интихобот вазифадор аст, ки маҳфияти овоздиҳии ӯро таъмин намояд, ба ғалат нишон додани изҳори иродаи вай роҳ надиҳад, ҳифзи бюллетен ва баҳисобгирии овози интихобкунандаро дар вақти мукаррар намудани натичаи овоздиҳи ва муайян кардани ҷaмъбасти интихобот таъмин созад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Бюллетени интихобот, ки пешаки аз тарафи интихобкунанда пур карда шудааст, ба лифофа гузошта, он ширеш карда мешавад ва дар ҷои ширешшуда имзои ду нафар аъзои комиссияи дахлдори интихобот гузошта, бо муҳри комиссияи интихобот ва имзои овоздиҳанда тасдиқ карда мешавад. Лифофаи ширеш кардашударо котиби комиссияи дахлдори интихобот дар бинои комиссияи ҳавзавии интихобот то лаҳзаи ба комиссияи участкавии интихобот супурдани бюллетенҳо нигоҳ медорад.

Дар рӯзи овоздиҳи раиси комиссияи участкавии интихобот дар ҳузури аъзои комиссияи участкавии интихобот, мушоҳидон ва дигар шахсон пеш аз оғози овоздиҳи дар бораи шумораи интихобкунандагоне, ки пешаки овоз додаанд, маълумот дода, лифофаҳоеро, ки дар онҳо бюллетенҳои овоздиҳи ҷойгиранд ва руйхати интихобкунандагонеро, ки пешаки овоз додаанд, нишон медиҳад. Баъд аз ин лифофаро ба навбат бо риояи махфияти изҳори иродаи интихобкунандагон мекушояд ва бюллетенҳоро ба қуттии овоздиҳи мепартояд. Шумораи интихобкунандагоне, ки пешаки овоз додаанд, қабл аз овоздиҳи ба протокол дар бораи натиҷаи овоздиҳи сабт гардида, дар рӯйхати интихобкунандагоне, ки пешаки овоз додаанд, дар муқобили насаб, ном ва номи падари онҳо ишораи "Пешаки овоз додааст" гузошта мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Овоздиҳии пешаки дар интихоботи аъзои Маҷлиси милли мумкин нест.

Моддаи 45. Протоколи комиссияи участкавии интихобот ва комиссияи ҳавзавии интихобот дар бораи ҷамъбасти натиҷаи овоздиҳи

(Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508)

Комиссияи участкавии интихобот ва комиссияи ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли дар бораи ҷамъбасти натиҷаи овоздиҳи протокол тартиб медиҳанд. Протоколи комиссияи мазкур бояд инҳоро дар бар гирад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508):

1) рақами нусхаи протокол;

2) зикри комиссияи дахлдори интихобот;

3) калимаи "Протоколи №";

4) номи комиссияи интихобот бо зикри рақами участкаи интихобот оид ба интихоботи вакили Маҷлиси намояндагон;

5) сатрҳои протокол бояд дорои сабтҳои зерин бошад:

а) шумораи интихобкунандагон, вакилони интихобкунанда, ки ба рӯйихат дохил карда шудаанд, ҳамчунин рӯйхати интихобкунандагоне, ки ба рӯйихат илова шудаанд;

б) шумораи бюллетенхои интихобот, ки комиссияи интихобот гирифтааст;

в) шумораи бюллетенҳои интихобот, ки ба интихобкунандагони пешаки овоздода дода шудааст.

г) шумораи бюллетенҳои аз ҳисоб баровардашуда;

д) шумораи бюллетенҳое, ки ба интихобкунандагон дар участкаҳои интихобот ва ба вакилони интихобкунанда дар ҷаласаҳои якҷояи мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар рӯзи овоздиҳи дода шудаанд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065);

е) шумораи бюллетенҳо дар қуттии овоздиҳи;

ж) шумораи бюллетенҳои эътиборноки интихобот;

з) шумораи бюллетенҳои беэътибор донисташуда;

и) шумораи овозҳои интихобкунандагон, вакилони интихобкунанда, ки ба тарафдории номзади, ҳизби сиёсии ба бюллетенҳои овоздиҳи дохилгардида овоз додаанд;

к) шумораи овозҳои интихобкунандагон, вакилони интихобкунанда, ки ба муқобили ҳамаи номзадҳо, ҳамаи ҳизбҳои сиёси овоз додаанд.

Дар протокол дар бораи ҷамъбасти овоздиҳи сатрҳои зерин низ сабт карда мешаванд:

а) насаб, ном ва номи падари раис, котиб ва дигар аъзои комиссияи интихобот ва имзои онҳо (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065);

б) сана ва вақти имзои протокол;

в) муҳри комиссияи интихобот.

Шумораҳое, ки дар қисми дуюми ин модда омадаанд, дар протокол дар бораи ҷамъбасти натиҷаи овоздиҳи бо рақам ва ҳарфҳо навишта мешаванд.

VII. МУАЙЯН КАРДАНИ НАТИҶАҲОИ ИНТИХОБОТ

Моддаи 46. Ҳисобкунии овозҳои интихобкунандагон, вакилони интихобкунанда ва тартиб додани протокол дар бораи ҷамъбасти натиҷаҳои интихобот аз тарафи комиссияҳои интихобот

Ҳисобкунии овозҳои интихобкунандагон, вакилони интихобкунанда фавран баъд аз ҳатми овоздиҳи шуруъ шуда, бе танаффус то муқаррар намудани натиҷаи овоздиҳи идома меёбад.

Баъди гузаштани вақти овоздиҳӣ пеш аз кушодани қуттиҳои овоздиҳӣ аъзои комиссияи участкавии (ҳавзавии) интихобот дар ҳузури мушоҳидон ва шахсони боэътимод бюллетенҳои истифоданашударо шумурда, аз ҳисоб мебароранд. Аз ҳисоб баровардани бюллетенҳои истифоданашуда бо роҳи буридани тарафи рости қисми поёнии бюллетен сурат мегирад. Шумораи ин бюллетенҳо эълон мегардад ва ба протокол дар бораи ҷамъбасти натиҷаи овоздиҳӣ дохил карда мешавад. Баъд раиси комиссияи участкавии интихобот дурустии муҳри қуттиҳои овоздиҳии сайёрро месанҷад ва ба аъзои комиссияи участкавии интихобот имкон медиҳад, ки онҳо низ ба дуруст будани муҳр боварӣ ҳосил намоянд ва қуттии овоздиҳии сайёрро мекушояд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Аъзои комиссияи участкавии (ҳавзавии) интихобот бюллетенҳои интихоботро ҳисоб мекунад ва мувофиқи сатрҳои протокол оиди ҷамъбасти натиҷаҳои овоздиҳи шумораи дахлдорро ба он дохил менамояд.

Ҳисобкунии бевоситаи овозҳои интихобкунандагон, вакилони интихобкунанда дар ҷойҳои махсус таҷҳизонидашуда, ки ба он аъзоёи комиссияи интихобот дастраси доранд, гузаронида мешавад. Ба аъзои комиссияи интихобот, ба истиснои раис ва котиби комиссия, ҳангоми ҳисобкунии овозҳо доштани воситаҳои ҳатнависи мумкин нест. Зимнан ҳангоми ҳисобкунии овозҳо фаъолияти аъзои комиссия бояд ба ҳозирон аён бошад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Бюллетенҳои интихоботии намунаашон ғайримуқаррари ба ҳисоб гирифта намешаванд. Бюллетенҳои шаклашон ғайримуқаррари бюллетенҳое ҳисоб карда мешаванд, ки мазмун ва ё шакли онҳо ба матн ва шакли бюллетенҳои мувофиқи Қонуни конститутсионии мазкур тасдиқгардида мувофиқат надорад.

Аъзои комиссияи участкавии (ҳавзавии) интихобот бюллетенҳои ба тарафдории ҳар номзад, ҳар ҳизби сиёси овоздодашударо ҷудо мекунанд ва дар айни замон бюллетенҳои шаклашон ғайримуқаррарию беэътиборро алоҳида мегузоранд. Баъд аз ин овозҳои интихобкунандагон, вакилони интихобкунанда аз рӯи бюллетенҳои шаклашон муқаррари оид ба ҳар номзад, ҳар ҳизби сиёси ҳисоб карда мешаванд.

Бюллетенҳои беэътибор алоҳида ҳисоб ва ҷамъ карда мешаванд. Бюллетенҳои беэътибор бюллетенҳое ҳисобида мешаванд, ки дар онҳо зиёда аз як номзад ё зиёда аз як изби сиёси ё ҳамаи номзадҳо ё ҳамаи ҳизбҳои сиёси монда шудааст, ҳамчунин бюллетенҳое, ки аз рӯи онҳо изҳори иродаи интихобкунандаро, вакилони интихобкунанда муайян кардан мумкин нест. Агар оиди беэътибор донистани бюллетен шубҳа пайдо шавад, комиссияи участкавии (ҳавзавии) интихобот ин масъаларо бо роҳи овоздиҳи ҳал намуда, дар ақиби бюллетен сабаби беэътибор дониста шудани онро нишон медиҳад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Аъзои комиссияи участкавии (ҳавзавии) интихобот ба сатри протокол дар бораи ҷамъбасти натиҷаи овоздиҳи шумораи бюллетенҳои беэътибор ва баъд шумораи бюллетенҳои шаклашон муқаррариро, ки аз куттиҳои овоздиҳи баромадаанд, зикр менамоянд.

Протокол дар бораи ҷамъбасти натиҷaи овоздиҳи дар ду нусха бо қалами худкори ранга тартиб дода шуда, ба он раис, муовини раис, котиб ва ҳамаи аъзои ҳозирбудаи комиссияи участкавии (ҳавзавии) интихобот бо зикри сана, вақт, имзо ва муҳр мегузоранд(Қонуни конст. ҶТ аз 26.07.2014 № 1086, аз 21.02.2018 № 1508).

Протокол ҳамон вақт боэътибор ҳисобида мешавад, ки агар онро аз нисф зиёди аъзои комиссия имзо карда бошанд. Ҳангоми имзои протокол аъзои комиссияи участкавии (ҳавзавии) интихобот, ки бо мазмуни протокол рози нестанд, ҳуқуқ доранд фикри махсуси худро ба протокол замима намоянд ва дар ин бора дар протокол ишораи дахлдор гузошта мешавад.

Нусхаи якуми протокол дар бораи ҷамъбасти натиҷаи овоздиҳи баъди имзо ва муҳр гардидани он якҷоя бо дигар ҳуҷҷатҳои интихоботи, ба шумули бюллетенҳои интихобот, шикоятҳо (аризаҳо), карорҳои доир ба онҳо қабулшуда ва санадҳое, ки аз тарафи комиссияи участкавии (ҳавзавии) интихобот тартиб дода шудаанд, фавран ба комиссияи болоии интихобот фиристода мешаванд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Нусхаи дуюми протокол, ҳамчунин муҳри комиссияи участкавии (ҳавзавии) интихобот дар дасти котиби комиссия то ба охир расидани фаъолияти комиссия нигоҳ дошта мешаванд.

Нусхаҳои тасдиқшудаи протокол дар бораи натиҷаи овоздиҳи аз ҷониби раис ё котиб ба ҳама аъзои комиссияи участкавии (ҳавзавии) интихобот шинос карда шуда, дарҳол нусхаи он ба мӯҳлати се шабонарӯз ба девори бинои овоздиҳи овехта мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Моддаи 47. Тартиби муқаррар намудани натиҷаи овоздиҳи аз тарафи комиссияи болоии интихобот

Нусҳаи якуми протоколҳои комиссияҳои участкавии (ҳавзавии) интихобот дар бораи натиҷаи овоздиҳи баъд аз имзои аъзои комиссия бевосита ба комиссияи болои фиристода мешаванд.

Ҳангоми ошкор намудани саҳву ҳато дар протоколҳо ва ба вуҷуд омадани шубҳа дар дурустии тартиб дода шудани онҳо, ки аз комиссияи поении интихобот ворид гардидаанд, комиссияи болоии интихобот ҳуқуқ, дорад дар бораи ҳисобкунии такрории овозҳо аз тарафи комиссияи поении интихобот қарор қабул кунад. Ҳисобкунии такрори бо иштироқи ҳатмии узви (аъзои) комиссиям болоии интихобот ва дар ҳузури мушоҳидон ва шахсони боэътимод сурат мегирад. Аз рӯи ҷамъбасти ҳисобкунии такрории овозҳои интихобкунандагон (вакилони интихобкунанда) комиссияи интихобот протоколро дар бораи натиҷаи овоздиҳи тартиб медиҳад, ки дар он ишораи "Ҳисобкунии такрории овозҳо" сабт мегардад. Протокол фавран ба комиссияи болоии интихобот фиристода мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Моддаи 48. Муайян намудани натиҷаи интихобот ба Маҷлиси намояндагон

Дар асоси протоколҳои комиссияҳои участкавии интихобот комиссияҳои ҳавзавии интихобот натиҷаи интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагонро дар ҳавзаҳои интихоботии якмандати ва натиҷаи овоздиҳиро дар ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви вобаста ба ҳудуди худ муқаррар намуда ва онро фавран ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси пешниҳод менамояд.

Дар ҳавзаҳои якмандатии интихобот номзаде интихобшуда ҳисоб меёбад, ки агар аз 50 фоиз зиёди овозҳои интихобкунандагони дар интихобот иштироқкардаро гирифта бошад.

Интихобот дар ҳавзаи якмандатии интихобот онгоҳ баргузорнашуда ҳисобида мешавад, ки дар он камтар аз нисфи интихобкунандагони ба рӯйхат дохилшуда иштироқ карда бошанд.

Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси дар асоси протоколҳои комиссияҳои ҳавзавии интихобот натиҷaaи овоздиҳиро дар ҳавзаҳои интихоботии якмандати дар тамоми Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Дар асоси протоколҳои комиссияҳои ҳавзавии интихобот Комиссияи марказии интихобот ва райъпурси бо роҳи ҷамъ намудани маълумоти дар онҳо зикршуда овозҳои интихобкунандагонро доир ба ҳавзаи ягонаи интихоботии умумиҷумҳурияви ҳисоб мекунад.

Интихобот дар ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви онгоҳ баргузорнашуда ҳисобида мешавад, ки дар он камтар аз нисфи интихобкунандагони ба рӯйхат дохилшуда иштироқ карда бошанд.

Ҳизбҳои сиёсие, ки камтар аз 5 фоизи овозҳои интихобкунандагони дар овоздиҳи иштироқкардаро гирифтаанд, аз гирифтани мандати вакили аз ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви маҳрум мегарданд.

Ҳизбҳои сиёсие, ки ба тарафдории онҳо 5 фоиз ва зиёда аз он овоздиҳандагони дар интихобот иштироқкарда овоз додаанд, мувофиқи қоидаи пешбиникардаи Қонуни конститутсионии мазкур миқдори мандати вакили мегиранд.

Тақсимоти мандати вакили дар байни номзадҳо аз рӯи рӯйхати номзадҳои ҳизбҳои сиёси мувофиқи тартиби ҷойгиркунонии онҳо дар рӯйхат, ки Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси онро тасдиқ, намудааст, сурат мегирад. Аз ҳар рӯихати номзадҳо вакилоне бароварда мешаванд, ки онҳо аз ҳавзаҳои якмандатии интихобот ба Маҷлиси намояндагон интихоб шудаанд. Дар ин ҳолат мандати вакили ба номзадҳо ба тартиби навбаташон дар рӯихат дода мешавад.

Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси протоколро дар бораи тақсимоти мандатҳои вакили дар байни ҳизбҳои сиёси аз рӯи ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви мувофиқи қоидаи пешбиникардаи Қонуни конститутсионии мазкур тартиб медиҳад.

Ба протокол инҳо илова карда мешаванд:

- номи ҳизби сиёси, ки ба тақсимоти мандатҳои вакили ҳуқуқ дорад.

- насаб, ном ва номи падари вакилони интихобшуда аз ҳар як рӯихати номзадҳо (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси дар мавриде, ки агар ягон ҳизби сиёси ба меъёри панҷфоиза ноил нагардида бошад, мандатҳои вакилиро доир ба ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви тақсимнашуда ҳисоб мекунад.

Дар ин маврид Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси дар ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви интихобот интихоботи такрори таъин мекунад.

Моддаи 49. Овоздиҳии такрори ба Маҷлиси намояндагон

Агар дар ҳавзаи якмандатии интихобот зиёда аз ду номзад ба вакилии Маҷлиси намояндагон баовозмонда, ягонтои онҳо интихоб нашуда бошад, комиссияи ҳавзавии интихобот қарор қабул мекунад, ки оид ба ду номзаде, ки аз ҳама бештар овоз гирифтаанд, овоздиҳии такрори гузаронида шавад. Комиссияи ҳавзави аз хусуси ин қарораш ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси хабар дода, ҳамчунин интихобкунандагони ҳавзаро огоҳ, менамояд. Овоздиҳии такрори дар ҳавзаи интихобот дар давоми на дертар аз ду ҳафта дар ҳудуди ҳамон участкаҳои интихобот ва аз рӯи ҳамон рӯихати интихобкунандагон ва мувофиқи талаботи Қонуни конститутсионии мазкур гузаронида мешавад.

Ҳамон номзад вакили Маҷлиси намояндагон интихобшуда ҳисоб меёбад, ки дар вақти овоздиҳии такрори аз номзади дигар, дар сурaти дар овоздиҳи иштироқ кардани беш аз нисфи шумораи интихобкунандагони ба рӯйихат дохилгардида миқдори зиёдтари овози интихобкунандагонро гирифтааст.

Агар ҳангоми овоздиҳии такрори яке аз номзадҳо бо ягон сабаб хориҷ шавад, овоздиҳи барои як номзад гузаронида мешавад. Дар айни ҳол ба номзад барои вакил шуданаш зарур аст, ки зиёда аз нисфи овозҳои интихобкунандагони дар овоздиҳи иштироқдоштаро гирад.

Дар вакти овоздиҳди такрори комиссияи участкавии интихобот овоздиҳиро ҳар вақт тамомшуда эълон карда метавонад, ба шарте ки ҳамаи интихобкунандагони ба рӯйихат дохилшуда овоз дода бошанд.

Моддаи 50. Тарзу усули тақсимоти мандатҳои вакили

Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси маҷмуи овозҳои интихобкунандагонро, ки ба тарафдории ҳизбҳои сиёси дода шудааст ва он 5 фоиз ва зиёда аз он овозҳои интихобкунандагони дар овоздиҳи дар ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳурияви иштироккардаро ташкил медиҳад, ҳисоб мекунад. Маҷмӯи овозҳои интихобкунандагон ба 22 (шумораи мандатҳои вакилон аз ҳавзаи ягонаи интихоботии умумиҷумҳурияви) тақсим карда мешавад. Натиҷаи ҳосилшуда миқдори овозҳое мебошад, ки барои як мандати вакили лозим аст. Баъд миқдори овозҳое, ки ҳар як ҳизби сиёси дар тақсимоти мандати вакили иштироккарда гирифтааст, ба миқдори овозҳое, ки барои як мандати вакили лозим, тақсим карда мешавад. Натиҷаи ҳосилшуда шумораи мандатҳои вакилие мебошад, ки рӯйхати дахлдори номзадҳо мегирад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Агар баъд аз ин мандатҳои тақсимнашуда боқи монанд, онҳо дуюмбора тақсим карда мешаванд. Мандатҳои тақсимнашуда яктои ба ҳизбҳои сиёсие дода мешавад, ки бақияи овозҳои гирифтаи онҳо зиёд аст.

Дар сурати баробар будани миқдори овозҳо афзалият ба ҳамон рӯйхати номзадҳо дода мешавад, ки ба онҳо шумораи зиёдтари овозҳои интихобкунандагон дода шудааст. Агар шумораи овозҳои интихобкунандагон баробар бошад, афзалият ба ҳамон рӯйхати номзадҳо дода мешавад, ки он пештар ба қайд гирифта шудааст.

Моддаи 51. Муайян намудани натиҷаи интихобот ба Маҷлиси милли

Комиссияи ҳавзавии интихобот оид ба интихоботи аъзои Маҷлиси милли дар ҷаласаи худ, ки дар ҷои овоздиҳи гузаронида мешавад, овозҳоро ҳисоб мекунад. Ҳисобкунии овозҳо зимнан баъди ба анҷом расидани овоздиҳи cap мешавад.

Номзадҳое интихобшуда ҳисоб мегарданд, ки агар шумораи зиёдтари овозҳои вакилони интихобкунандаи дар овоздиҳи иштироккардаро гирифта бошанд. Дар сурати баробар будани овозҳои гирифтаи номзадҳо афзалият ба номзади синну солаш калонтар дода мешавад.

Натиҷаи интихобот дар протоколи ҷамъбасти натиҷаи интихобот дар ҳавзаи интихобот сабт гардида, ба он раис ва ҳамаи аъзои ҳузурдоштаи комиссияи ҳавзавии интихобот имзо мегузоранд ва он фавран ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси супорида мешавад.

Моддаи 52. Тартиби таъйин намудан ва бақайдгирии аъзои Маҷлиси милли

Аз чор як ҳиссаи аъзои Маҷлиси миллиро Президента Ҷумҳурии Тоҷикистон на дертар аз 30 рӯзи баъди интихоботи Маҷлиси намояндагон ба Фармони худ таъйин мекунад.

Номзади ба аъзогии Маҷлиси милли интихоб ва таъингардида бояд дар муддати се рӯз дар шакли хатти ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси дар бораи даст кашидан аз вазифае, ки ба мақоми аъзои Маҷлиси милли мувофиқ нест, хабар диҳад.

Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси баъди гирифтани аризаи номзади интихобгардида ва таъингардида дар бораи даст кашидан аз вазифае, ки ба мақоми аъзои Маҷлиси милли мувофиқ нест, ҳамчунин президентҳои собиқро, ки аз ҳуқуқи аъзои Маҷлиси милли будан даст накашидаанд, ба қайд мегирад.

Агар дар рафти интихобот ё ҳангоми ҳисоби овозҳо ва ё муайян намудани натиҷаи интихобот қонун риоя нашуда бошад, Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси ҳуқуқ дорад интихоботро беэътибор шуморад ва аъзои Маҷлиси миллиро ба қайд нагирад. Нисбати қарор дар бораи беэътибор донистани интихобот ба Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давоми даҳ рӯз шикоят кардан мумкин аст.

Моддаи 53. Интихоботи такрори

Агар дар ҳавзаи якмандатии интихобот ба Маҷлиси намояндагон на бештар аз ду кас номзадии худро ба вакилии Маҷлиси намояндагон пешбари карда бошад ва ҳеҷ яке аз онҳо интихоб нагардида бошад ва ё интихоботи ин ҳавза баргузор нашуда ё беэътибор дониста шуда бошад, ё дар ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳуриявӣ ягон ҳизби сиёси ба тақсимоти мандати вакили ҳуқуқ пайдо накарда бошад, Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси ба комиссияи ҳавзавии интихобот супориш медиҳад, ки дар ин ҳавза интихоботи такрори гузаронида шавад. Дар ин ҳолат Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси метавонад дар бораи зарурати бо ҳайати нави комиссияҳои ҳавзави ва участкави гузаронидани интихобот қарор қабул намояд. Овоздиҳи дар худи ҳамон участкаҳои интихобот ва мутобиқи рӯйхатҳои интихобкунандагон, ки барои гузаронидани интихоботи асоси таҳия гардидаанд, гузаронида мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Шахсе, ки номзадиаш ба вакилии Маҷлиси намояндагон дар давраи гузаронидани интихоботи асоси пешбари гардида, ба қайд гирифта шудааст, наметавонад дар вақти интихоботи такрори дар ин ҳавза номзад пешбари шавад.

Интихоботи такрори камаш баъди ду моҳи интихоботи асоси гузаронида мешавад. Комиссияҳои интихобот аз рӯи тартиби муқаррарнамудаи Қонуни конститутсионии мазкур ташкил гардида, пешбари ва ба қайд гирифтани номзадҳо, ҳизбҳои сиёси ва дигар амалҳои вобаста ба интихобот ба тартибе, ки Қонуни конститутсионии мазкур муқаррар кардааст, сурат мегирад.

Моддаи 54. Бақайдгирии вакилони Маҷлиси намояндагон

Комиссияи ҳавзавии дахлдори интихобот баъди имзои протоколи ҷамъбасти натиҷаи интихобот дар ин бора ба номзади интихобгардида хабар медиҳад.

Ба вакилоне, ки дар натиҷаи тақсимоти мандатҳо аз рӯи рӯйхати номзадҳо интихоб шудаанд, аз тарафи Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси дар ин бора хабар дода мешавад.

Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси баъди ба таври расми дар тамоми Ҷумҳурии Тоҷикистон интишор намудани натиҷаи интихобот дар муддати 3 рӯз вакилони интихобгардидаро ба Маҷлиси намояндагон ба қайд мегирад (Қонуни конст. ҶТ аз 14.03.2014 № 1065).

Агар дар рафти интихобот ё ҳангоми ҳисоби овозҳо ва ё муайян намудани натиҷаи интихобот қонун риоя нашуда бошад, ки он барои муайян намудани номзади голиб таъсир дошта бошад, Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси метавонад интихоботро беэътибор шуморад. Нисбати қарор дар бораи беэътибор донистани интихобот ба Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давоми даҳ рӯз шикоят кардан мумкин аст (Қонуни конст. ҶТ аз 15.07.2004 № 44).

Агар интихобот дар участкаҳои алоҳида беэътибор дониста шуда бошад, бо қарори Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси натиҷаи овоздиҳи дар ин участкаҳо аз натиҷаи умумии интихобот хориҷ карда мешавад, ба шарте, ки бе онҳо интихобот дар маҷмӯъ баргузоршуда ҳисоб карда шавад.

Моддаи 55. Эълон кардани натиҷаи пешакӣ ва ниҳоии интихоботи аъзои Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагон

(Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508)

Натиҷаи пешакии интихоботи аъзои Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагонро Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсӣ аз тариқи воситаҳои ахбори омма дар муддати 24 соати баъди ба охир расидани интихобот эълон мекунад. Натиҷаи ниҳоии интихоботи аъзои Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагон бо қарори Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсӣ тасдиқ гардида, дар муддати на дертар аз ду ҳафтаи баъди ба охир расидани интихобот бо рӯйхати аъзои интихобшудаи Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагон дар матбуот чоп карда мешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Моддаи 56. Шаҳодатномаи аъзои Маҷлиси милли ва вакили Маҷлиси намояндагон

Хориҷ карда шуд (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Баъд аз ваколати аъзои Маҷлиси милли ва вакилони ба Маҷлиси намояндагон интихобшударо тасдиқ намудани Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси аз тарафи Комиссияи мазкур ба онҳо шаҳодатномаи аъзои Маҷлиси милли ва вакили Маҷлиси намояндагон дода мешавад.

Моддаи 57. Гузаронидани интихоботи аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон ба ивази аъзо ва вакилони хориҷшуда

(Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508)

Дар сурати пеш аз мӯҳлат қатъ гардидани ваколати аъзои Маҷлиси милли ва вакилони Маҷлиси намояндагон аз ҳавзаи якмандатии интихобот интихоботи нав дар муддати 3 моҳи баъди қатъ гардидани ваколати онҳо гузаронида мешавад. Интихобот аз тарафи Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси камаш ду моҳ пеш аз гузаронидани интихобот таъин карда шуда, он мувофиқи талаботи Қонуни конститутсионии мазкур гузаронида мешавад. Зимнан комиссияи ҳавзавии интихобот 50 руз пеш, комиссияҳои участкавии интихобот як моҳ пеш аз интихобот ташкил гардида, бақайдгирии номзадҳо ба аъзогии Маҷлиси милли ва вакилии Маҷлиси намояндагон як моҳ қабл аз интихобот ба охир мерасад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Дар сурати пеш аз мӯҳлат қатъ гардидани ваколати вакиле, ки дар натиҷаи тақсимоти мандатҳои вакили дар байни ҳизбҳои сиёси интихоб шудааст, мандати вай бо қарори Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурси ба номзаде, ки баъд аз интихобшудагон дар рӯйхати дахлдор қарор дорад, дода мешавад.

Агар дар рӯйихат номзад намонда бошад, мандат то интихоботи оянда холи мемонад.

Агар ваколати аъзои Маҷлиси милли ва вакили Маҷлиси намояндагон камаш як сол пеш аз қатъи ваколати Маҷлиси милли ва Маҷлиси намояндагон ваколаташ қатъ шуда бошад, интихоботи нави аъзои Маҷлиси милли ва вакили Маҷлиси намояндагон ба ҷои аъзо ва вакили ваколаташ қатъгардида гузаронида намешавад (Қонуни конст. ҶТ аз 21.02.2018 № 1508).

Моддаи 58. Ҷавобгари барои риоя накардани Қонуни конститутсионии мазкур

Шахсоне, ки ба шахрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои озодона истифода бурдан аз ҳуқуқи интихоб кардан ва интихоб шудан ва бурдани ташвиқоти пешазинтихоботи бо роҳи зури, фиреб, таҳдид ё роҳи дигар монеъ мешаванд, инчунин аъзои комиссияҳои интихоботи, шахсони мансабдори мақомоти давлати ва ҳизбҳои сиёси, ки нисбати ҳуҷҷатҳои интихоботи ба сохтакори роҳ медиҳанд ва овозҳоро қасдан нодуруст ҳисоб мекунанд, махфияти овоздиҳиро вайрон менамоянд ва ба дигар вайронкунии Қонуни конститутсионии мазкур роҳ медиҳанд, мувофиқи муқаррароти қонун ба ҷавобгари кашида мешаванд. Ҳамчунин шахсоне, ки бо роҳи дар матбуот чоп кардан ё ба воситаи дигар дар бораи номзад қасдан овозаҳои бардуруғ паҳн намуда, ба ин восита шаъну эътибори ӯро доғдор месозанд, ё аъзои комиссияҳои интихоботро таҳкир мекунанд, ба ҷавобгари кашида мешаванд.

Моддаи 59. Дар бораи беэътибор донистани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи интихобот ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон"

Аз рӯзи эътибор пайдо кардани Қонуни конститутсионии мазкур конститутсиони Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 1 декабри соли 1994 "Дар бораи интихобот ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон", Ахбори Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон с. 1994, №23-24, моддаи 444) беэътибор дониста шавад.

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон               Э. РАҲМОНОВ

ш.Душанбе 

 10 декабри соли 1999 № 856