Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

ҚОНУНИ

ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ ТАЙЁРИИ ВАРЗИШӢ

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2013, №3, мод. 196;

Қонуни ҶТ аз 15.03.2016 с., №1296)

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқӣ, ташкилӣ, молиявӣ ва дигар асосҳои тайёрии варзиширо муайян менамояд.

БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

Моддаи 1. Доираи амали Қонуни мазкур

Қонуни мазкур нисбат ба муассисаҳои тайёрии варзишӣ, дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, новобаста ба шакли ташкилию ҳуқуқиашон, ё соҳибкорони инфиродӣ, ки тайёрии варзиширо амалӣ менамоянд, татбиқ карда мешавад.

Моддаи 2. Мафҳумҳои асосӣ

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

- барномаи тайёрии варзишӣ - ҳуҷҷате, ки барои тайёр кардани варзишгарон тибқи талаботи стандартҳои давлатии тайёрии варзишӣ таҳия гардида, самтҳои асосӣ ва шароити тайёрии варзиширо дар ҳар як зинаи он муқаррар менамояд (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296);

- тайёрии варзишӣ - фаъолияти мақсаднок оид ба тайёр кардани варзишгарон ба мусобиқаҳои варзишӣ бо роҳи ташаккул ва такмили маҳорати варзишии онҳо, ки мувофиқи талаботи стандартҳои давлатии тайёрии варзишӣ ва барномаҳои тайёрии варзишӣ амалӣ карда мешавад (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296);

- муассисаи тайёрии варзишӣ - ташкилоти ғайритиҷоратии давлатӣ ва хусусӣ, ки намуди асосии фаъолияти онро тайёрии варзишӣ ташкил менамояд ва он ба амалӣ намудани барномаҳои тайёрии варзишӣ равона карда шудааст;

- стандартҳои давлатии тайёрии варзишӣ - маҷмӯи талаботи таҳия ва тасдиқшудаи тайёрии варзишӣ аз рӯи намудҳои варзиш (ба истиснои варзиши амалию ҳарбӣ, амалию хизматӣ ва намудҳои варзиши миллӣ), ки барои муассисаҳои амаликунандаи тайёрии варзишӣ ҳатмӣ мебошанд.

Моддаи 3. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи тайёрии варзишӣ

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи тайёрии варзишӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад.

Моддаи 4. Принсипҳои сиёсати давлатӣ ва кафолатҳои давлатии татбиқи ҳуқуқҳои шаҳрвандон дар соҳаи тайёрии варзишӣ

1. Сиёсати давлатӣ дар соҳаи тайёрии варзишӣ ба принсипҳои зерин асос меёбад:

- ҳамкории мутақобилаи мақомоти ҳокимияти давлатӣ бо муассисаҳои тайёрии варзишӣ, дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ё соҳибкорони инфиродие, ки тайёрии варзиширо амалӣ менамоянд;

- фароҳам овардани шароит ба муассисаҳои тайёрии варзишӣ, дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, инчунин соҳибкорони инфиродӣ ҷиҳати дастрасии баробари тайёрии варзишӣ;

- дастгирии баробари давлатӣ нисбат ба муассисаҳои тайёрии варзишӣ ва дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, новобаста ба шакли ташкилию ҳуқуқиашон, ки тайёрии варзиширо амалӣ менамоянд;

- ҳаматарафа вусъат бахшидан ба рушди фаъолияти муассисаҳои давлатӣ ва хусусии тайёрии варзишӣ;

- таъмини иттилоотию илмии тайёрии варзишӣ;

- таъмини дастрасии тайёрии варзишӣ барои маъюбон, шахсони имкониятҳои ҷисмонӣ ва равонияшон маҳдуд ва дигар шахсоне, ки ба онҳо тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баробар карда шудаанд.

2. Ба шаҳрвандон озодии интихоби намуди варзиш, муассисаҳои тайёрии варзишӣ ва дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, ки тайёрии варзиширо амалӣ менамоянд, кафолат дода мешавад.

3. Тартиб, шакл ва андозаи дастгирии давлатии фаъолияти ташкилотҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

БОБИ 2. ТАШКИЛИ ФАЪОЛИЯТ ДАР СОҲАИ ТАЙЁРИИ ВАРЗИШӢ

Моддаи 5. Субъектони соҳаи тайёрии варзишӣ

Ба субъектони соҳаи тайёрии варзишӣ инҳо мансубанд:

- мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тайёрии варзишӣ (минбаъд - мақоми ваколатдори давлатӣ);

- мақоми ваколатдори маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар соҳаи тайёрии варзишӣ;

- муассисаҳои тайёрии варзишӣ, дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, ки тайёрии варзиширо амалӣ менамоянд;

- ташкилотҳои илмӣ ва тиббӣ, ки фаъолияти онҳо ба таъмини тайёрии варзишӣ алоқаманд мебошад;

- варзишгароне, ки дар муассисаҳои тайёрии варзишӣ, дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, ки тайёрии варзиширо амалӣ менамоянд, аз тайёрии варзишӣ мегузаранд;

- кормандони муассисаҳои тайёрии варзишӣ, аз ҷумла мураббиён ва дигар мутахассисони соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, ки тибқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда шудаанд;

- соҳибкорони инфиродӣ, ки тайёрии варзиширо амалӣ менамоянд.

Моддаи 6. Ваколатҳои мақоми ваколатдори давлатӣ

Дар соҳаи тайёрии варзишӣ мақоми ваколатдори давлатӣ ваколатҳои зеринро амалӣ менамояд:

- таҳияи барномаҳои давлатии тайёрии варзишӣ ва барои тасдиқ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод намудани онҳо;

- татбиқи сиёсати давлатӣ дар соҳаи тайёрии варзишӣ;

- ташкили тайёрии варзишии варзишгарон ва номзадҳо ба дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба намудҳои варзиш бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296);

- таҳия ва тасдиқи стандартҳои давлатӣ (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296);

- тасдиқи барномаҳои тайёрии варзишӣ дар асоси пешниҳоди федератсияҳои варзишӣ ва муассисаҳои тайёрии варзишӣ  (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296);

- гузаронидани аттестатсия ва додани дараҷа ва унвонҳои тахассусӣ ба кормандон (мураббиён) ва роҳбарони муассисаҳои давлатии тайёрии варзишӣ;

- таъминоти молиявӣ, моддию техникӣ, аз ҷумла бо таҷҳизоту либос ва асбобу анҷоми варзишӣ;

- таъминоти илмию методӣ ва тиббӣ;

- назорати манъи истифодаи маводи барангезандаю нерӯафзо (допинг) дар варзиш;

- ташкили таҳқиқоти илмӣ дар соҳаи тайёрии варзишӣ;

- муқаррар намудани тартиби татбиқи назорати фаъолияти муассисаҳои тайёрии варзишӣ ва дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, ки тайёрии варзиширо амалӣ менамоянд;

- таъмини кафолати давлатии татбиқи ҳуқуқҳои шаҳрвандон дар соҳаи тайёрии варзишӣ;

- ваколатҳои дигареро, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян кардааст.

Моддаи 7. Ваколатҳои мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот дар соҳаи тайёрии варзишӣ

Ваколатҳои мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот дар соҳаи тайёрии варзишӣ аз инҳо иборатанд:

- амалӣ намудани сиёсати давлатӣ дар соҳаи тайёрии варзишӣ дар маҳал;

- ташкили тайёрии варзишии варзишгарон - аъзои дастаҳои мунтахаби варзишии маҳаллӣ;

- таъсиси муассисаҳои тайёрии варзишии маҳаллӣ, таъминоти молиявӣ ва моддию техникии онҳо;

- мусоидат кардан ба фаъолияти субъектони соҳаи тайёрии варзишӣ дар маҳал;

- ваколатҳои дигаре, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ кардааст.

Моддаи 8. Вазифаҳои асосии тайёрии варзишӣ

Вазифаҳои асосии тайёрии варзишӣ аз инҳо иборатанд:

- ҳавасманд гардонидани варзишгарон барои муваффақ шудан ба натиҷаҳои баланди варзишӣ;

- робитаи мутақобилаи тайёрии варзишӣ ва фаъолияти мусобиқавӣ;

- робитаи мутақобилаи тайёрии варзишӣ ва тарбияи ҷисмонӣ;

- таъмини бехатарии ҳаёт ва саломатии варзишгароне, ки аз тайёрии варзишӣ мегузаранд;

- ба ҳисоб гирифтани хусусиятҳои хоси инфиродӣ, имкониятҳои вазифавӣ ва вазъи саломатии варзишгароне, ки аз тайёрии варзишӣ мегузаранд;

- пайдарпайӣ ва муттасилии амалӣ намудани тайёрии варзишӣ;

- ҳавасманд гардонидани кормандони (мураббиёни) муассисаҳои тайёрии варзишӣ ва дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш барои комёбиҳои варзишгароне, ки дар мусобиқаҳои расмии варзишии умумиҷумҳуриявӣ ва мусобиқаҳои расмии варзишии байналмилалӣ ба натиҷаҳои баланди варзишӣ муваффақ шудаанд;

- тарғиби тарзи ҳаёти солим.

Моддаи 9. Таъмини тайёрии варзишӣ

1. Тайёрии варзишӣ дар зинаҳои зерин амалӣ крада мешавад:

– варзишӣ–солимгардонӣ;

– тайёрии ибтидоии варзишӣ;

– машқӣ–варзишӣ;

– мукаммалгарднии маҳорати варзишӣ;

– варзиши маҳорати олӣ  (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296).

2. Мазмуни тайёрии варзишӣ дар ҳар як зина бо барномаҳои тайёрии варзишӣ муайян карда мешавад (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296).

3. Ташкили тайёрии варзишӣ бе истифодаи барномаҳои тайёрии варзишии тасдиқшуда иҷозат дода намешавад.

4. Ташкили тайёрии варзишӣ чорабиниҳои машқӣ (гурӯҳӣ ё инфиродӣ), мусобиқаҳои варзишӣ ва чорабиниҳои барқарорсозии ҷисмониро дар бар мегирад.

5. Дохил кардан ба давраи дахлдори тайёрии варзишӣ ва гузаронидан ба дигар зинаи тайёрии варзишӣ танҳо бо розигии варзишгарон бо шарти иҷро намудани талаботе, ки барномаҳои тайёрии варзишӣ пешбинӣ менамоянд, амалӣ карда мешавад (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296).

Моддаи 10. Барномаҳои тайёрии варзишӣ

1. Дар барномаҳои тайёрии варзишӣ оид ба сатҳи маҳорати варзишии варзишгароне, ки аз тайёрии варзишӣ мегузаранд, ташкили гурӯҳҳои машқӣ, реҷа ва ҳаҷми машқҳои иловагӣ дар зинаҳои тайёрии варзишӣ стандартҳои давлатӣ муқаррар карда мешаванд (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296).

2. Барномаҳои тайёрии варзишӣ аз тарафи муассисаҳои тайёрии варзишӣ бо назардошти стандартҳои давлатӣ татбиқ карда мешаванд (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296).

3. Муассисаҳои тайёрии варзишӣ метавонанд барномаҳои намунавии тайёрии варзиширо аз рӯи намудҳои алоҳидаи варзиш, ки мақоми ваколатдори давлатӣ тасдиқ намудааст, истифода намоянд (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296).

4. Тартиб, мӯҳлат ва шакли татбиқи барномаҳои тайёрии варзиширо муассисаҳои тайёрии варзишӣ мустақилона муқаррар менамоянд.

Моддаи 11. Таъсис, азнавташкилдиҳӣ ва барҳамдиҳии муассисаҳои тайёрии варзишӣ

1. Таъсис, азнавташкилдиҳӣ ва барҳамдиҳии муассисаҳои тайёрии варзишӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.

2. Фаъолияти муассисаҳои тайёрии варзишӣ бо назардошти талаботи қонунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонуни мазкур, низомномаи намунавӣ дар бораи муассисаҳои тайёрии варзишӣ, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда шудааст ва оинномаи муассисаҳои тайёрии варзишӣ, ки дар асоси низомномаи намунавӣ таҳия гардидааст, танзим карда мешавад (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296).

Моддаи 12. Ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои муассисаи тайёрии варзишӣ

1. Муассисаи тайёрии варзишӣ шахси ҳуқуқие мебошад, ки дар соҳаи тайёрии варзишӣ фаъолияти молиявӣ, хоҷагидорӣ ва дигар фаъолиятро дар доираи муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, низомномаи намунавӣ дар бораи муассисаҳои тайёрии варзишӣ ва оинномаи муассисаи тайёрии варзишӣ амалӣ менамояд.

2. Муассисаи тайёрии варзишӣ ҳуқуқҳои зеринро дорад:

- барои амалӣ намудани фаъолияти оинномавӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манбаъҳои иловагии молиявӣ ва воситаҳои моддиро ҷалб намояд;

- интихоб, ба кор қабул намудан ва ҷобаҷогузории кадрҳоро ба роҳ монад, сохторро муқаррар кунад, фаъолияти идоракуниро анҷом диҳад, басти корӣ (штат)-ро тасдиқ кунад,  музди меҳнати кормандон, аз ҷумла иловапулӣ ба маошҳои вазифавӣ, тартиб ва андозаи мукофотонидани онҳоро дар доираи фонди пардохти музди меҳнат бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намояд;

- тайёрии варзиширо мутобиқи оинномаи муассиса ва стандартҳои давлатии тайёрии варзишӣ мустақилона амалӣ намояд (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296);

- аз номи худ ё аз номи дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар мусобиқаҳои расмии варзишӣ иштирок кунад;

- варзишгаронро барои гузаштан аз  тайёрии варзишӣ тибқи талаботи Қонуни мазкур ва низомномаи намунавӣ дар бораи муассисаи тайёрии варзишӣ ва санадҳои меъёрии дохилии муассисаи тайёрии варзишӣ мустақилона интихоб намояд;

- дар мавриди иҷро накардани талаботи пешбининамудаи стандартҳои давлатӣ ва барномаҳои тайёрии варзишии зинаҳои дахлдор варзишгаронро хориҷ кунад (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296);

- фаъолияти дигарро, ки  қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст ва бо оинномаи муассисаи тайёрии варзишӣ пешбинӣ гардидааст, амалӣ намояд.

3. Муассисаи тайёрии варзишӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ӯҳдадор мебошад:

- дар ҳаҷми пурра барномаҳои тайёрии варзиширо татбиқ намояд;

- талаботи стандартҳои давлатии тайёрии варзишӣ ва тартиби муқаррарнамудаи таъминоти тиббии варзишгаронеро, ки аз тайёрии варзишӣ мегузаранд, риоя кунад;

- қоидаҳои манъи истифодаи маводи барангезандаю нерӯафзо (допинг)-ро дар варзиш риоя кунад;

- бехатарии ҳаёт ва саломатии варзишгаронеро, ки аз тайёрии варзишӣ дар муассисаи тайёрии варзишӣ мегузаранд ва кормандони (мураббиёни) худи муассисаро таъмин намояд;

- ӯҳдадориҳои дигари пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро иҷро намояд.

4. Муассисаҳои тайёрии варзишӣ доир ба натиҷаи фаъолияти худ ҳисоботи омориро бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пеш мебаранд.

Моддаи 13. Оинномаи муассисаи тайёрии варзишӣ

1. Оинномаи муассисаи тайёрии варзишӣ бояд дорои маълумотҳои зерин бошад:

а) номи муассисаи тайёрии варзишӣ бо нишон додани шакли ташкилию ҳуқуқии он;

б) маҳалли ҷойгиршавии мақоми идоракунии муассисаи тайёрии варзишӣ;

в) намудҳои варзише, ки оид ба онҳо тайёрии варзишӣ амалӣ карда мешавад;

г)  сохтори фаъолияти молиявӣ ва хоҷагидории муассисаи тайёрии варзишӣ, аз ҷумла дар қисми:

- истифодаи молу мулки муассисаи тайёрии варзишӣ;

- маблағгузорӣ ва таъминоти моддию техникии фаъолияти муассисаи тайёрии варзишӣ;

- амалӣ намудани фаъолияти соҳибкорӣ ва ё дигар фаъолияти даромаднок аз тарафи муассисаи тайёрии варзишӣ;

- манъи бастани шартномаҳое, ки оқибатҳои онҳо ба бегонашавии молу мулки муассисаи тайёрии варзишӣ ё молу мулки аз ҳисоби маблағи ин муассиса харидашуда, ки моликияти муассиса мебошад, ба истиснои ҳолатҳои пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- тартиби ихтиёрдории молу мулке, ки муассиса аз ҳисоби даромад аз фаъолияти соҳибкорӣ ва ё дигар фаъолияти даромадноки ба даст овардааш харидорӣ намудааст;

д) тартиби идоракунии  муассисаи тайёрии варзишӣ, аз ҷумла:

- ваколатҳои муассиси (муассисони) муассисаи тайёрии варзишӣ;

- сохтор, тартиби ташкили мақомоти идоракунии муассисаи тайёрии варзишӣ, ба роҳ мондани фаъолият ва ваколатҳои онҳо;

- тартиби ворид намудани тағйиру иловаҳо ба оинномаи муассисаи тайёрии варзишӣ;

е) тартиби аз нав ташкил намудан ё барҳам додани муассисаи тайёрии варзишӣ;

ё) ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои субъектони раванди тайёрии варзишӣ;

ж) маълумот дар бораи филиалу намояндагиҳои муассисаи тайёрии варзишӣ;

з) номгӯйи санадҳои меъёрии дохилӣ, ки фаъолияти муассисаи тайёрии варзиширо муайян менамоянд;

к) тартиби тасдиқи санадҳои меъёрии дохилӣ, ки асоси ташкили  тайёрии варзиширо муқаррар менамоянд, аз ҷумла:

- қоидаи қабул ва интихоби варзишгарон барои гузаштан аз тайёрии варзишӣ;

- тартиб ва асос барои пеш аз мӯҳлат қатъ кардани шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ бо варзишгароне, ки аз ин тайёрӣ мегузаранд;

- номгӯи маълумоте, ки вобаста ба амалӣ намудани тайёрии варзишӣ махфӣ мебошанд;

л)  дигар маълумотҳое, ки бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ шудаанд.

2. Оинномаи муассисаи тайёрии варзиширо муассиси (муассисони) муассисаи тайёрии варзишӣ тасдиқ менамояд.

Моддаи 14. Шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ

1. Аз тайёрии варзишӣ гузаштани варзишгар дар асоси шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ, ки байни варзишгар ё намояндаи қонунии ӯ ва муассисаи тайёрии варзишӣ, дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ё соҳибкорони инфиродӣ, ки ба тайёрии варзишӣ машғуланд, ба имзо расонида мешаванд, амалӣ мегардад.

2. Шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ мутобиқи талаботи қонунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон бо назардошти муқаррароти шартномаи намунавӣ, ки шакли он аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ тасдиқ гардидааст, ба имзо расонида мешаванд.

3. Шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ шартҳои ҳатмии зеринро дар бар мегирад:

- оид ба зинаҳои тайёрии варзишӣ ва пардохти маблағи тайёрии варзишӣ, агар дар шартнома тайёрии варзишии ройгон пешбинӣ нашуда бошад (ҚҶТ аз 15.03.2016 с., №1296);

- дар бораи маълумот оид ба мавҷудияти шартномаи суғуртаи ҳаёт ва саломатии варзишгар;

- дар бораи ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои тарафҳо, аз ҷумла варзишгаре, ки аз номи даста ва муассисаи тайёрии варзишӣ, дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ё соҳибкорони инфиродие, ки дастаро ташкил додаанд ё аз номи дастаи мунтахаби варзишии сатҳи дахлдор баромад мекунанд, агар ӯҳдадории мазкур дар шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ байни варзишгар ва муассисаи тайёрии варзишӣ, дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ё соҳибкорони инфиродӣ дар як вақт бо шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ пешбинӣ нашуда бошад;

- дар бораи номгӯи маълумоте, ки вобаста ба амалӣ намудани тайёрии варзишӣ махфӣ мебошанд;

- оид ба ҷавобгарии тарафҳо, асосҳо ва тартиби тағйир ва қатъ намудани шартнома.

БОБИ 3. ТАЪМИНОТИ МОЛИЯВИИ ФАЪОЛИЯТИ

МУАССИСАИ ТАЙЁРИИ ВАРЗИШӢ

Моддаи 15. Таъминоти молиявии фаъолияти муассисаи тайёрии варзишӣ

1. Таъминоти молиявии фаъолияти муассисаи давлатии тайёрии варзишӣ бо назардошти хароҷоти нигоҳдории молу мулки ғайриманқуле, ки ба ин муассиса тааллуқ дорад, инчунин аз тарафи муассиси (муассисони) он ё муассисаи тайёрии варзишӣ аз ҳисоби маблағи ҷудокардаи муассис (муассисон) амалӣ карда мешавад.

2. Таъминоти молиявии фаъолияти муассисаи давлатии тайёрии варзишӣ аз ҳисоби буҷети сатҳи дахлдор амалӣ карда мешавад.

3. Тартиби маблағгузории фаъолияти муассисаи хусусии тайёрии варзиширо муассиси (муассисони) он тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

4. Муассисаи давлатии тайёрии варзишӣ ҳуқуқ дорад тайёрии варзиширо аз рӯи шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ бо пардохти арзиши он аз тарафи шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ илова ба маблағгузорӣ аз ҳисоби буҷети давлатии сатҳи дахлдор барои гузаштани варзишгарон аз тайёрии варзишӣ дар ҳаҷми ба муассис (муассисон) мувофиқашуда амалӣ намояд. Муассисаи тайёрии варзишӣ масъалаҳо оид ба бастани шартномаҳо, муайян намудани ӯҳдадориҳо ва дигар шартҳои бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва оинномаи муассисаи мазкур мухолифнабударо  мустақилона ҳал менамояд.

Моддаи 16. Таъминоти илмию методӣ ва тиббии тайёрии варзишӣ

1. Таъминоти илмию методӣ ва тиббии тайёрии варзиширо ташкилотҳои илмӣ ва тиббӣ, инчунин сохторҳои таркибии дахлдори муассисаҳои тайёрии варзишӣ амалӣ менамоянд.

2. Муассисаҳои тайёрии варзишӣ, дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ё соҳибкорони инфиродие, ки тайёрии варзиширо амалӣ менамоянд, барои таъминоти тиббии варзишгароне, ки аз тайёрии варзишӣ мегузаранд, бо тартиби хизматрасонии тиббии тайёрии варзишии аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тандурустӣ муқарраркардашуда дар мувофиқа бо мақоми ваколатдори давлатӣ шароит муҳайё менамоянд.

3. Тартиби таъминоти илмию методии тайёрии варзишӣ аз тарафи муассисаи тайёрии варзишӣ мустақилона муайян карда мешавад.

Моддаи 17. Фаъолияти инфиродӣ дар соҳаи тайёрии варзишӣ

Фаъолияти инфиродие, ки дар соҳаи тайёрии варзишӣ бо мақсади ба даст овардани фоида амалӣ карда мешавад, фаъолияти соҳибкорӣ ҳисобида мешавад. Шахсони воқеӣ, ки чунин фаъолиятро анҷом медиҳанд, тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба сифати соҳибкорони инфиродӣ ба қайди давлатӣ гирифта мешаванд.

Моддаи 18. Ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои варзишгароне, ки аз тайёрии варзишӣ мегузаранд

1. Варзишгароне, ки аз тайёрии варзишӣ мегузаранд, аз ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ пешбинишуда истифода менамоянд.

2. Варзишгароне, ки аз тайёрии варзишӣ мегузаранд, ҳуқуқ доранд:

- аз иншооти варзишии муассисаи тайёрии варзишӣ, инчунин аз таҷҳизоту либос ва асбобу анҷоми варзишӣ истифода намоянд, агар дар шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ ҳолати дигаре пешбинӣ нашуда бошад;

- барномаи тайёрии варзиширо аз рӯйи як ё якчанд намуди варзиш дар ҳаҷми муқаррарнамудаи барномаҳои тайёрии варзишӣ мутобиқи талаботи стандартҳои давлатии тайёрии варзишӣ азхуд намоянд;

- бо хизматрасонии тиббии босифат таъмин карда шаванд.

3. Варзишгароне, ки аз тайёрии варзишӣ мегузаранд, ӯҳдадоранд:

- шартҳои шартномаро дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ риоя намоянд;

- талаботи барномаҳои тайёрии варзиширо риоя намоянд;

- қоидаҳои манъи истифодаи маводҳои барангезандаю нерӯафзо  (допинг)-ро дар варзиш риоя кунанд ва бо тартиби муқарраркардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз назорат оид ба истифодаи ин мавод гузаранд;

- маълумотҳои мазмунашон бо оиннома ва санадҳои меъёрии дохилии муассисаи тайёрии варзишӣ, инчунин шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ муайянкардашударо махфӣ нигоҳ доранд.

4. Таҳқиқоти илмӣ ва тиббӣ дар рафти гузаштани тайёрии варзишии варзишгар танҳо бо розигии хаттии ӯ амалӣ шуда метавонанд.

5. Корфармо ӯҳдадор аст дар асоси аризаи хаттии корманде, ки аз тайёрии варзишӣ мегузарад, ба ӯ рухсатии бемузди меҳнатӣ баробар ба 30 рӯзи тақвимӣ дар як сол барои аз худ намудани барномаҳои тайёрии варзишии зарурӣ бо мақсади иштироки ӯ дар мусобиқаҳои варзишӣ дар асоси даъватномаи муассисаи тайёрии варзишӣ пешниҳод намояд.

6. Муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ, миёнаи касбӣ, олии касбӣ ва таҳсилоти касбии баъд аз муассисаи олии таълимӣ ӯҳдадоранд дар асоси аризаи хаттии таълимгирандае, ки аз тайёрии варзишӣ мегузарад, ба ӯ рухсатии баробар ба 30 рӯзи тақвимӣ дар як сол бо мақсади иштироки ӯ дар мусобиқаҳои варзишии зарурӣ дар асоси даъватномаи муассисаи тайёрии варзишӣ пешниҳод намоянд.

Моддаи 19. Муносибатҳои меҳнатии кормандони (мураббиёни) муассисаи тайёрии варзишӣ

1. Муносибатҳои меҳнатии кормандони (мураббиёни) муассисаи тайёрии варзиширо қонунгузорӣ оид ба меҳнати Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим менамояд.

2. Дар вақти иҷрои ӯҳдадориҳои касбӣ кормандони (мураббиёни) муассисаи тайёрии варзишӣ ҳуқуқ доранд усулҳои тайёрии варзишӣ, дастурҳои методӣ ва маводи тасдиқкардашударо мутобиқи барномаҳои тайёрии варзишӣ озодона интихоб намоянд.

3. Ғайр аз асосҳои бо қонунгузорӣ оид ба меҳнати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинигардида асосҳои қатъ намудани шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ бо корманди (мураббии) муассисаи тайёрии варзишӣ шуда метавонанд:

- дар давоми як сол такроран ва дағалона вайрон кардани оинномаи муассисаи тайёрии варзишӣ;

- истифодаи зӯроварӣ, аз ҷумла, ҷисмонӣ ё рӯҳӣ, нисбат ба шахсияти варзишгаре, ки аз тайёрии варзишӣ мегузарад;

- риоя накардани қоидаҳои манъи истифодаи маводи барангезандаю нерӯафзо (допинг) дар варзиш.

4. Ба кормандони (мураббиёни) муассисаи тайёрии варзишӣ барои комёбиҳои варзишгароне, ки ба натиҷаҳои баланди варзишӣ дар мусобиқаҳои расмии байналмилалии варзишӣ муваффақ шудаанд, бо тартиби муайяннамудаи мақоми ваколатдори давлатӣ мукофотпулӣ муқаррар карда мешавад.

Моддаи 20. Тайёрии касбӣ, бозомӯзӣ, такмили ихтисос, аттестатсияи кормандон (мураббиён) ва роҳбарони муассисаҳои тайёрии варзишӣ ва ба онҳо додани дараҷа ва унвонҳои тахассусӣ

1. Мақоми ваколатдори давлатӣ роҳбарии тайёрии касбӣ ва бозомӯзии кормандони соҳаи тайёрии варзишӣ, аз ҷумла тайёрии касбӣ ва бозомӯзии мураббиёнро амалӣ намуда, шумораи қабулро барои муассисаҳои таълимии давлатӣ, ки тайёрии касбӣ ва бозомӯзии чунин кормандонро амалӣ менамоянд, муқаррар карда, инчунин такмили ихтисоси ин кормандонро ташкил менамояд.

2. Барои кормандон (мураббиён) ва роҳбарони муассисаҳои тайёрии варзишӣ, кормандони (мураббиёни) дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аттестатсия гузаронида шуда, аз рӯи натиҷаи он ба кормандон (мураббиён) ва роҳбарони мазкур дараҷа ва унвонҳои тахассусӣ дода мешавад.
3. Тартиби умумии гузаронидани аттестатсия, додани дараҷа ва унвонҳои тахассусӣ ба кормандон (мураббиён) ва роҳбарони муассисаи тайёрии варзишӣ, дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ муқаррар карда мешавад.

БОБИ 4. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

Моддаи 21. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 22. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур
Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                                     Эмомалӣ РАҲМОН
               ш. Душанбе, 19 марти соли 2013,

№ 953

ҚОНУНИ

ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ СОЗИШНОМАИ САРМОЯГУЗОРӢ

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2013, №3, мод. 187; Қонуни ҶТ аз 30.05.2017 с., №1435)

Қонуни мазкур муносибатҳои ҷамъиятиро вобаста ба созишномаи сармоягузории ба татбиқи лоиҳаи сармоягузории соҳаҳои аз лиҳози стратегӣ муҳим ва афзалиятноки иқтисодиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон равонакардашуда танзим намуда, ба ҳавасмандгардонӣ ва ҷалби сармоягузориҳо ба Ҷумҳурии Тоҷикистон равона карда шудааст.

БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ
  Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:
- созишномаи сармоягузорӣ - созишномаи байни Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сармоягузор баимзорасонидашуда оид ба татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ; 
- сармоягузор - шахси воқеӣ ва ҳуқуқӣ, инчунин ташкилот бе таъсиси шахси ҳуқуқӣ, ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти сармоягузориро амалӣ менамоянд; (ҚҶТ аз 30.05.17 с., №1435)
- лоиҳаи сармоягузорӣ - лоиҳаи тиҷоратие, ки ҳаҷми назарраси сармоягузориро пешбинӣ намуда, дараҷаи баланди таваккалҳои молиявӣ, технологӣ, экологӣ ва дигарро дар бар мегирад ва барои рушди бахши муайяни иқтисодиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва баланд бардоштани сатҳи зиндагии аҳолии Тоҷикистон аз лиҳози стратегӣ муҳим мебошад;
- номгӯи лоиҳаҳои афзалиятноки сармоягузорӣ - номгӯи лоиҳаҳои сармоягузорие, ки тибқи нақшаҳои стратегиву барномаҳои рушди бахшҳои муайяни иқтисодиёт мувофиқи тартибу меъёрҳои тасдиқнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб карда шудаанд;
- пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузорӣ - ҳуҷҷате, ки дар он тавсифи мақсад ва вазифаҳои лоиҳаи сармоягузорӣ, таъсири иқтисодӣ ва иҷтимоии он ба рушд, самараи татбиқ, инчунин зинаҳо, чорабиниҳо ва захираҳои мушаххас барои татбиқи лоиҳаи сармоягузории зарур ва ё мавҷуда оварда шудааст;
- мақоми ваколатдори давлатӣ - мақоми иҷроияи марказии ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки сиёсати давлатиро дар  соҳаи сармоягузорӣ амалӣ намуда, барои мусоидат,  ҷалб ва ҳимояи сармоягузориҳо, аз ҷумла сармоягузории  хориҷӣ масъул мебошад.

       Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар  бораи созишномаи сармоягузорӣ
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи созишномаи сармоягузорӣ ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад.  (ҚҶТ аз 30.05.17 с., №1435)

       Моддаи 3. Доираи амали Қонуни мазкур
1. Қонуни мазкур муносибатҳои байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сармоягузоронро дар тамоми зинаҳои тайёрӣ, имзо, мавриди амал қарор гирифтан ва татбиқи созишномаи  сармоягузорӣ, новобаста ба мавзӯи лоиҳаи сармоягузорӣ, ба танзим медарорад. 
2. Қонуни мазкур нисбат ба лоиҳаҳое, ки дар доираи созишномаҳо оид ба консессияҳо, тақсими маҳсулот, шарикии давлат ва бахши хусусӣ, инчунин оид ба сармоягузории дигар давлатҳо, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешаванд, татбиқ намегардад.

      Моддаи 4. Тарафҳои созишномаи сармоягузорӣ
1. Тарафҳои созишномаи сармоягузорӣ Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сармоягузор мебошанд.
2. Сармоягузор метавонад  шахси ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё давлати хориҷӣ, инчунин иттиҳодияи чунин шахсони ҳуқуқӣ бошад. Агар ба ҳайси сармоягузор иттиҳодияи шахсони ҳуқуқӣ баромад намояд, тамоми иштирокчиёни иттиҳодия тарафи созишномаи сармоягузорӣ мегарданд ва барои татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ масъулият доранд.

     Моддаи 5. Таркиб ва хусусияти ҳатмии созишномаи сармоягузорӣ
1. Созишномаи сармоягузорӣ барои танзими маҷмӯи масъалаҳое, ки  аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сармоягузор  ҳамчун масъалаҳои аҳамияти муҳимдошта ҷиҳати татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ  муайян гардидаанд,  ба имзо расонида мешавад. 
2. Муқаррароти созишномаи сармоягузории тибқи Қонуни мазкур баимзорасида барои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сармоягузор ҳатмӣ мебошанд. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷрои пурра ва саривақтии чорабиниҳои дахлдорро барои амалӣ намудани муқаррароти созишномаи сармоягузорӣ тавассути мақомоти давлатӣ, корхонаҳо, муассисаҳо ва дигар ташкилотҳо, инчунин шахсони воқеӣ дар тамоми ҳудуди Тоҷикистон таъмин менамояд.

        Моддаи 6. Вазъи ҳуқуқии созишномаи сармоягузорӣ
1. Созишномаи сармоягузорӣ метавонад низоми махсуси татбиқи лоиҳаи сармоягузориро пешбинӣ карда, ба сармоягузор имтиёзҳои муайяни дар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбининашударо пешниҳод намояд. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи тамоми мақомоти давлатии барои татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ масъул риоя ва иҷро гардидани муқаррароти созишномаи сармоягузориро кафолат медиҳад.
2. Муқаррароти созишномаи сармоягузорӣ дар давоми мӯҳлати амали он қувваи ҳуқуқии худро нигоҳ медорад, агар дар худи созишномаи сармоягузорӣ тартиби дигаре пешбинӣ нагардида бошад. Ҳама гуна тағйирот ва ё иловаҳои воридгардида ба созишномаи сармоягузорӣ танҳо дар ҳолати аз ҷониби тарафҳо тибқи тартиби пешбининамудаи созишномаи сармоягузорӣ ба имзо расонидани созишномаи иловагии дахлдор ва бо тартиби муқаррарнамудаи Қонуни мазкур тасдиқ гардидани он қувваи ҳуқуқӣ пайдо мекунанд.
3. Созишномаи сармоягузорӣ метавонад муқарраротеро пешбинӣ намояд, ки тағйиру иловаҳо ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пас аз имзои созишномаи сармоягузорӣ воридкардашуда, ки  муносибатҳои мавзӯи созишномаи сармоягузорӣ бударо танзим намуда, шартҳои татбиқи лоиҳаи сармоягузориро вазнин мегардонанд, нисбат ба муқаррароти муайяни созишномаи сармоягузорӣ дар давоми мӯҳлати амали созишномаи сармоягузорӣ ё дигар мӯҳлати дар он пешбинигардида татбиқ намегарданд.

БОБИ 2. ТАРТИБИ ТАҲИЯИ ПЕШНИҲОД ОИД БА ЛОИҲАИ САРМОЯГУЗОРӢ, ОМОДА НАМУДАН, БА ИМЗО РАСОНИДАН ВА МАВРИДИ АМАЛ ҚАРОР ДОДАНИ СОЗИШНОМАИ САРМОЯГУЗОРӢ

Моддаи 7. Таҳияи пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузорӣ
1. Пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузорӣ аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар мувофиқа бо вазорату идораҳои дахлдор омода карда мешаванд. Пешниҳод тибқи номгӯи лоиҳаҳои афзалиятноки сармоягузорӣ, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда шудаанд, инчунин дар ҳолати зарурӣ берун аз доираи номгӯи лоиҳаҳои афзалиятноки сармоягузорӣ бо розигии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон омода карда мешавад.
2. Пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузорӣ инчунин метавонад аз тарафи сармоягузори барои амалӣ намудани лоиҳаи  сармоягузорӣ дар доираи созишномаи сармоягузорӣ ҳавасманд омода карда шуда, ба мақоми ваколатдори давлатӣ тавассути музокироти мустақим пешниҳод карда шавад.  Тартиб ва шартҳои доир намудани музокироти мустақимро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд.

      Моддаи 8. Пешбарӣ ва тасдиқи пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузорӣ
1. Пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузорӣ, ки аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ омода карда шудааст, тибқи тартиби пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои тасдиқ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешавад.
2. Пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузорӣ, ки аз тарафи сармоягузор омода карда шудааст, ба баррасии мақоми ваколатдори давлатӣ пешниҳод карда мешавад. Аз рӯи натиҷаҳои баррасӣ мақоми ваколатдори давлатӣ метавонад оид ба ирсол намудани пешниҳод барои тасдиқ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, барои такмилдиҳӣ  баргардонидани пешниҳод ва ё оид ба рад кардани пешниҳоди ба эҳтиёҷоти иқтисодиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгӯ набуда, қарор қабул намояд.
3. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод оид ба созишномаи сармоягузориро дар асоси меъёрҳои зерин баррасӣ менамояд:
- мувофиқат намудан ба номгӯи лоиҳаҳои афзалиятноки сармоягузорӣ. Дар ҳолати пешниҳод гардидани лоиҳае, ки дар номгӯи лоиҳаҳои афзалиятноки сармоягузорӣ пешбинӣ нагардидааст, саривақтӣ будани лоиҳаи сармоягузорӣ ва мутобиқати он бо нақшаи стратегӣ ва ё барномаи рушди бахши мушаххаси иқтисодиёт;
- таъсири татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ ба рушди иқтисодиёт дар маҷмӯъ ва бахшҳои алоҳидаи он, инчунин ба бозори меҳнат;
- ҳолати молиявии сармоягузор;
- иҷрошавандагии техникӣ, технологӣ, экологӣ, молиявӣ ва мақсаднокии лоиҳаи сармоягузорӣ бо дарназардошти шартҳои пешбинишудаи татбиқи лоиҳа;
- сатҳ ва басандагии хароҷоте, ки дар доираи лоиҳаи сармоягузорӣ ба нақша гирифта мешаванд;
- асосноккунии илмӣ ва сатҳи  истеҳсолии технологияҳое, ки ҷалб ва татбиқ карда мешаванд;
- рақобатпазирии маҳсулоти истеҳсолшаванда (кор ва хизматрасонӣ), дурнамои  бозор ва самаранокии стратегияи бозоршиносии сармоягузор;
-  самаранокӣ ва устувории лоиҳаи сармоягузорӣ.
4. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузориро, ки  аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ барои баррасӣ ирсол гардидааст, метавонад тасдиқ ва ё рад намояд, инчунин онро ба мақоми ваколатдори давлатӣ барои такмилдиҳӣ баргардонад.

       Моддаи 9. Интихоби сармоягузор барои татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ
1. Сармоягузор барои татбиқи лоиҳаи сармоягузории аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ омода ва пешниҳодкардашуда тавассути тендер интихоб карда мешавад. Тендер  метавонад  тибқи қоидаҳо ва шартҳои намунавии гузаронидани тендерҳо, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда шудааст ё тибқи қоидаҳо ва шартҳои махсуси гузаронидани тендер барои лоиҳаи сармоягузории алоҳида гузаронида шавад. Пешниҳод оид ба қоидаҳо ва шартҳои гузаронидани тендер аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузорӣ дарҷ карда мешавад. Дар мавриди тибқи қоидаҳо ва шартҳои махсус гузаронидани тендер лоиҳаи чунин қоидаҳо ва шартҳо ҳамчун қисми таркибии пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузорӣ аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ омода карда шуда, барои тасдиқ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ирсол карда мешавад.
2. Ҳуқуқи амалӣ намудани лоиҳаи сармоягузории аз тарафи сармоягузор тариқи музокироти мустақим пешниҳодкардашуда дар сурати аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ гардидан ба сармоягузори мазкур дода мешавад. Ҳамзамон, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад оид ба гузаронидани тендер барои интихоби сармоягузор барои татбиқи лоиҳаи сармоягузории аз тарафи сармоягузор пешниҳодкардашуда қарор қабул намояд. Дар ин ҳолат, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузории аз ҷониби сармоягузор пешниҳодгардидаро, барои ҳуҷҷатгузории тендерӣ истифода барад ва сармоягузори пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузориро манзурнамуда ҳуқуқ дорад дар тендер дар асосҳои умумӣ иштирок намояд. 
3. Агар ғолиби тендер худи сармоягузоре, ки лоиҳаи сармоягузориро пешниҳод намудааст, нагардад, сармоягузори ғолибомада ӯҳдадор мегардад, ки хароҷоти оқилонаи ҳамон сармоягузорро ҷуброн намояд. Чунин ӯҳдадорӣ бояд ҳамчун шарти мавриди амал қарор гирифтани созишномаи сармоягузорӣ пешбинӣ гардад.

         Моддаи 10. Омодасозии созишномаи сармоягузорӣ
1. Лоиҳаи созишномаи сармоягузории барои лоиҳаи сармоягузории аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ омода ва пешниҳодкардашуда ҳамчун қисми ҳуҷҷатҳои тендерӣ омода гардида, аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад. Таҳияи ҳуҷҷатҳои тендерӣ ва созишномаи сармоягузорӣ аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ ҳамоҳанг карда шуда, бо иштироки вазорату идораҳои дахлдор амалӣ карда мешавад. Ҳуҷҷатҳои тендерӣ ва созишномаи сармоягузорӣ бояд ба қадри имкон эроду пешниҳодҳои иштирокчиёни тендерро дар бар гиранд.
2. Мақоми ваколатдори давлатӣ метавонад коршиносон, ташкилотҳои коршиносӣ, мутахассисон, мушовирон, инчунин ташкилотҳои ҷамъиятӣ ва ассотсиатсияҳои касбиро ба раванди омодасозии ҳуҷҷатҳои тендерӣ ва созишномаи сармоягузорӣ ҷалб намояд. Хароҷоти вобаста ба раванди омодасозии ҳуҷҷатҳои тендерӣ ва лоиҳаи созишномаи сармоягузорӣ аз ҳисоби маблағҳои буҷетӣ пардохт карда мешаванд ва ё метавонанд аз тарафи сармоягузори дар тендер ғолибомада ҷуброн карда шаванд. Шартҳои ҷуброни хароҷот аз ҷониби сармоягузор бояд дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ пешбинӣ карда шаванд.
3. Лоиҳаи созишномаи сармоягузорӣ барои лоиҳаи сармоягузории  аз тарафи сармоягузор пешниҳодкардашуда аз тарафи чунин сармоягузор ҳамчун қисми таркибии пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузорӣ омода карда мешавад.

          Моддаи 11. Маъқул донистани лоиҳаи созишномаи сармоягузорӣ
1. Лоиҳаи созишномаи сармоягузорӣ барои татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ, ки аз рӯи  натиҷаи тендер ба имзо расонида мешавад, инчунин лоиҳаи сармоягузории аз тарафи сармоягузор тавассути музокироти мустақим пешниҳодкардашуда аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои имзо маъқул дониста мешавад.
2. Маъқул донистани лоиҳаи созишномаи сармоягузорие, ки бо ғолиби тендер оид ба интихоби сармоягузор барои татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ ба имзо расонида мешавад, аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар як вақт бо тасдиқ намудани  натиҷаҳои тендер амалӣ карда мешавад. Матни созишномаи сармоягузорие, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон маъқул дониста шудааст, дар вақти тасдиқи натиҷаҳои тендер тағйир дода намешавад, ба истиснои тағйироти зарурӣ барои ворид намудани маълумоти дахлдор оид ба сармоягузори ғолиб, номи он, вазъи ҳуқуқӣ, маҳали ҷойгиршавӣ, дигар нишонаҳои зарурӣ, инчунин маълумоти вобаста ба қарздиҳандагон ва кафилони сармоягузор дар ҳолате, ки агар лоиҳаи мушаххаси сармоягузорӣ, ки  Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ намудааст, иштироки чунин шахсонро пешбинӣ намояд.
3. Маъқул донистани созишномаи сармоягузорӣ, ки бо сармоягузори тавассути музокироти мустақим пешниҳод оид ба лоиҳаи сармоягузориро манзурнамуда ба имзо расонида мешавад, аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар як вақт бо тасдиқ намудани натиҷаҳои музокироти мустақим бо чунин сармоягузор амалӣ карда мешавад. Матни созишномаи сармоягузории аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон маъқулдонисташуда ҳангоми тасдиқи натиҷаҳои музокироти мустақим тағйир дода намешавад.

          Моддаи 12. Имзои созишномаи сармоягузорӣ
Лоиҳаи созишномаи сармоягузорӣ аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ ва сармоягузор баъди аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои имзо маъқул донистани он ба имзо расонида мешавад. Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба маъқул донистани созишномаи сармоягузорӣ барои имзо, инчунин метавонад мӯҳлати ниҳоӣ барои имзои созишномаи сармоягузорӣ ва шартҳои муайянеро, ки аз тарафи сармоягузор ва ё мақоми ваколатдори давлатӣ ва дигар мақомоти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон то лаҳзаи баимзорасонии он бояд иҷро карда шаванд, пешбинӣ намояд.

    Моддаи 13. Тасдиқ ва мавриди амал қарор гирифтани созишномаи сармоягузорӣ
1. Созишномаи сармоягузории баимзорасонидашуда аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи тартиби пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои тасдиқ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешавад.
2. Тасдиқи созишномаи сармоягузорӣ барои мустаҳкам намудани кафолатҳои ҳуқуқии барои сармоягузор пешбинишуда, имтиёзҳои андозӣ ва имтиёзҳои дигари ба сармоягузор ва лоиҳаи сармоягузорӣ додашуда ва ба муқаррароти устувории созишномаи сармоягузорӣ бахшидани қувваи  ҳуқуқӣ амалӣ карда мешавад.
3. Созишномаи сармоягузорӣ аз рӯзи тасдиқи он аз тарафи  Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон мавриди амал қарор дода мешавад, агар дар худи созишномаи сармоягузорӣ дар бораи мавриди амал қарор додани он иҷрои шартҳои муайяни қаблӣ аз ҷониби тарафҳои он  пешбинӣ нагардида бошад.

            Моддаи 14. Огоҳ намудан  оид ба мавриди амал қарор гирифтани созишномаи сармоягузорӣ ва ворид намудани он ба Феҳристи давлатии созишномаҳои  сармоягузорӣ
1. Дар давоми як моҳ пас аз мавриди амал қарор гирифтани созишномаи сармоягузорӣ мақоми ваколатдори давлатӣ тамоми мақомоти давлатии дахлдори Ҷумҳурии Тоҷикистонро оид ба мавриди амал қарор гирифтани он огоҳ менамояд ва онро ба Феҳристи давлатии созишномаҳои сармоягузорӣ, ки дар пешбурди мақоми ваколатдори давлатӣ қарор дорад, ворид менамояд. Нусхаи аслии созишномаи сармоягузорӣ дар нигоҳдории мақоми ваколатдори давлатӣ қарор мегирад ва мақоми мазкур  ҳуқуқи омода ва тасдиқ намудани нусхаҳои расмии созишномаҳои сармоягузориро дорад.
2. Илова ба огоҳ намудан оид ба мавриди амал қарор гирифтани созишномаи сармоягузорӣ мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба вазъи ҳуқуқии созишномаи сармоягузорӣ ва муқаррароти ҷудогонаи он тибқи дархости хаттии сармоягузор дар ҳолате, ки чунин тасдиқнома барои риояи муқаррароти созишномаи сармоягузорӣ ва иҷрои талаботи он аз тарафи тамоми мақомоти давлатӣ, корхонаҳо, муассисаҳо, дигар ташкилотҳои  Ҷумҳурии Тоҷикистон зарур бошад, аз ҷумла оид ба ҳуқуқҳои махсус, озодкуниҳо ва имтиёзҳои ба сармоягузор ва лоиҳаи сармоягузорӣ додашуда, тасдиқномаи расмӣ медиҳад.

БОБИ 3. ТАРКИБ ВА ШАКЛИ СОЗИШНОМАИ САРМОЯГУЗОРӢ

       Моддаи 15. Таркиби созишномаи сармоягузорӣ
1. Таркиби созишномаи сармоягузорӣ муқаррароти асосии зеринро дар бар мегирад:
- моҳияти лоиҳаи сармоягузорӣ;
- тартиби мавриди амал қарор гирифтан ва мӯҳлати амали созишномаи сармоягузорӣ;
- доштани  иҷозатнома (агар қонунгузорӣ пешбинӣ намуда бошад);
- маблағгузории лоиҳаи сармоягузорӣ;
- мақсадҳо, расмиёт, мӯҳлат ва шартҳои гузаронидани таҳқиқоти махсус, ки аз тарафи сармоягузор бояд дар рафти татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ анҷом дода шавад;
- мақсадҳо, расмиёт, мӯҳлат ва шартҳои гузаронидани асосноккунии техникию иқтисодӣ, ки бояд аз тарафи сармоягузор то оғози корҳову чорабиниҳои асосии лоиҳавӣ таҳия карда шаванд, аз ҷумла шартҳои аз ҷониби сармоягузор пешниҳод гардидани натиҷаҳои асосноккунии техникию иқтисодӣ ва бо Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа намудани онҳо;
- ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои тарафҳои созишномаи сармоягузорӣ;
- ҳимояи ҳуқуқи қарздиҳандагон;
- татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ;
- танзими асъорӣ ва мубодилаи асъор (конвертатсия);
- низоми андозӣ ва гумрукӣ;
- масъалаҳои кирояи кормандон;
- ҳуқуқи моликият нисбат ба молу мулк, маълумот ва дигар захираҳо;
- стандарти ҳисоботи молиявӣ дар доираи созишномаи сармоягузорӣ;
- тартиби ворид намудани тағйиру иловаҳо ба созишномаи сармоягузорӣ;
- қатъ намудани амали созишномаи сармоягузорӣ ва бекор кардани он;
- муқаррарот оид ба ҳолатҳои рафънопазир (форс-мажор);
- кафолати ҷуброни зарар ва дигар талафоти тарафҳои созишномаи сармоягузорӣ;
- хусусияти ҳатмии созишномаи сармоягузорӣ, иҷрои он, муқаррароти устуворӣ;
- масъалаҳои масунияти соҳибихтиёрии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- ҳуқуқи татбиқшаванда ва тартиби ҳалли баҳсҳо;
- забони созишномаи сармоягузорӣ.
2. Созишномаи сармоягузорӣ метавонад муқаррароти дигарро вобаста ба талаботи лоиҳаи созишномаи сармоягузории мушаххас дошта бошад.

        Моддаи 16. Ҳуқуқҳо ва кафолатҳои асосии сармоягузор дар доираи созишномаи сармоягузорӣ
1. Ҷумҳурии Тоҷикистон риояи ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии сармоягузореро, ки дар доираи созишномаи сармоягузорӣ фаъолият менамоянд, кафолат медиҳад. Дар созишномаи сармоягузорӣ чунин кафолатҳои мушаххас метавонанд нишон дода шаванд: 
- кафолат ва  ҳимояи ҳуқуқии сармоягузориҳо, аз ҷумла  кафолати аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё дигар мақомоти давлатӣ қабул нагардидани санадҳое, ки махсусан барои паст намудани арзиши сармоягузориҳо равона карда мешаванд;
- ҳаракати озоди сармоя дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва берун аз ҳудуди он;
- озодона баргардонидани (репатриатсияи) даромадҳо, сармоя, дивидендҳо ва маблағи пардохти қарордодҳо оид ба пешниҳоди хизматрасонӣ ва иҷрои корҳо;
- муқаррароти устуворӣ;
- муқаррароти ҷубронӣ дар ҳолати риоя нагардидани созишномаи сармоягузорӣ аз тарафи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё дахолати ғайриқонунӣ аз ҷониби мақомоти давлатӣ;
- ҳимояи ҳуқуқҳои махсус ва ё иловагии муаллиф, ҳуқуқ ба тамғаҳои молӣ ва ҳуқуқи моликияти зеҳнии сармоягузорон;
- манъи мусодира ва милликунонии молу мулки сармоягузор, ба истиснои амалӣ кардани онҳо барои эҳтиёҷоти ҷамъиятӣ бо пардохти ҳатмии ҷуброн дар ҳаҷм ва тартиби пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- манъи маҳдудкунии (дискриминатсияи) сармоягузорон дар вобастагӣ ба кишвари бақайдгирӣ;
- таъсиси озоди шахсони ҳуқуқӣ бо иштироки сармоягузорони хориҷӣ ва ё дохилӣ барои ҳама гуна мақсадҳои амалигардонии лоиҳаи сармоягузорӣ;
- ҳуқуқ барои фаъолияти соҳибкорӣ дар асоси қарордод, интихоби озоди шарикон ва мавзӯи қарордод, интихоби ҳуқуқи қобили татбиқ  барои қарордод, расмиёти судӣ ва ё арбитражии ҳалли баҳсҳо ва ё дигар шаклҳои ҳалли баҳсҳо ва мухолифатҳо барои тамоми қарордодҳо, озод муайяннамоии ӯҳдадориҳо, инчунин дигар шартҳои қарордодҳо;
- ҳуқуқ барои амалӣ намудани ҳама гуна фаъолияти тиҷоратии  барои мақсадҳои татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ зарурӣ дар дохил ва берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон; 
- ҳуқуқ барои фаъолияти тиҷоратии хориҷӣ ва амалӣ намудани муносибатҳои содиротию воридотӣ;
- ҳуқуқ барои гирифтан ва пешниҳод намудани қарзҳо, кафолатҳо, замонат ва дигар намудҳои таъминот аз бонкҳои дохилию хориҷӣ, ҷамъияту ташкилотҳо, инчунин барои суғуртакунӣ бо суғуртакунандагони дохилию хориҷӣ бо шартҳои имтиёзнок;
- ҳуқуқ барои сармоягузорӣ ва сармоягузории такрорӣ дар доираи созишномаи сармоягузорӣ вобаста ба талаботи татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ.
2. Тибқи созишномаи сармоягузорӣ сармоягузор ҳуқуқ дорад натиҷаҳои фаъолияти сармоягузориро соҳибӣ, истифода ва ихтиёрдорӣ намояд, инчунин ҳуқуқ дорад сармоягузории такрорӣ ва фаъолияти тиҷоратиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва берун аз он амалӣ гардонад. Дар асоси созишномаи сармоягузорӣ, сармоягузор метавонад даромади худ ва ё қисми онро дар шакли маҳсулот, мол ва хизматрасонии дар бозор бадастоварда содирот намояд.
3. Созишномаи сармоягузорӣ метавонад кафолатҳои махсуси ҳуқуқи сармоягузор оид ба озодона ба ҳама гуна асъори хориҷӣ мубодила намудани даромади худро пас аз пардохти андозҳо пешбинӣ намояд,  аз ҷумла: 
- даромади аз фурӯши саҳмияҳо ва ҳиссаҳо дар сармояи оинномавии ҷамъиятҳои хоҷагидорӣ аз тарафи сармоягузор дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ таъсисдодашуда ва ё  пас аз барҳамдиҳии чунин ҷамъиятҳо;
- даромад аз фурӯши ҳама гуна дигар молу мулк ва ё ҳуқуқҳои сармоягузор, ки дар рафти татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ ба даст оварда шудааст ва ё бунёд гаштааст. 
4. Созишномаи сармоягузорӣ метавонад кафолати махсуси сармоягузор оид ба озодона бозгардонидани (репатриатсияи) асъори хориҷии бадастовардашударо берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намояд.

          Моддаи 17. Ҳуқуқҳои махсуси сармоягузор дар доираи созишномаи сармоягузорӣ
1. Илова ба ҳуқуқҳо ва кафолатҳои асосии сармоягузор созишномаи сармоягузории алоҳида метавонад ҳуқуқҳои махсус, озодкунӣ ва имтиёзҳои сармоягузор ва лоиҳаи сармоягузорро пешбинӣ намояд:
- низоми андозбандии махсус, аз ҷумла низоми соддакардашудаи андозбандӣ, озодкунии сармоягузор, пудратчиён ва кормандони хориҷӣ аз андозҳои муайян ва ё тамоми намудҳои андоз, дигар имтиёзҳои андозӣ ба давраи муайян ва ё дар тамоми давраи амали созишномаи сармоягузорӣ;
- низоми махсуси гумрукӣ, аз ҷумла  қисман ва ё пурра озодкунӣ аз пардохтҳои гумрукӣ, расмиёти соддакардашудаи гумрукӣ барои сармоягузор, пудратчиён ва кормандони хориҷии он ба давраи муайян ва ё дар тамоми давраи амали созишномаи сармоягузорӣ;
- низоми махсуси танзим ва назорати асъорӣ, аз ҷумла озодкунӣ аз ӯҳдадории гирифтани иҷозатномаҳо ва бақайдгирӣ барои қарзҳо ва дигар шаклҳои маблағгузорӣ, ки аз тарафи сармоягузор барои мақсадҳои лоиҳаи сармоягузорӣ ва кушодани ҳисобҳои бонкӣ дар дохили Ҷумҳурии Тоҷикистон ва хориҷи он барои гирифтани қарзҳо ва дигар шаклҳои маблағгузорӣ;
- низоми махсуси  иҷозатномадиҳӣ, аз ҷумла бо низоми соддакардашуда додан, аз нав барасмият даровардан, дароз кардани мӯҳлати иҷозатномаҳое, ки барои татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ лозим мебошанд, додани иҷозатнома ба мӯҳлати зиёдтар аз мӯҳлати ниҳоии амали иҷозатнома, ки тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ гардидааст, пурра ва ё қисман озодкунии сармоягузор аз пардохти боҷҳо ва пардохтҳои иҷозатномавӣ;
- қисман ва ё пурра даст кашидани Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳуқуқи афзалиятноки пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҳуқуқи имтиёзнок барои ба даст овардани қисми муайяни ҳатмии мол, кор ва хизматрасониҳои дар рафти татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ истеҳсолшаванда ва пешниҳодшаванда;
- қисман ва ё пурра озодкунӣ аз татбиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар самти танзими нархҳо ва тарофаҳо, аз ҷумла қонунгузории зиддиинҳисорӣ;
- низоми махсус ва ё соддакардашудаи раводид ва назорати муҳоҷират барои кормандон ва пудратчиёни сармоягузор, озодкунии сармоягузор ва ширкати он аз ӯҳдадории риояи квота барои шаҳрвандони хориҷӣ дар рафти татбиқи лоиҳаи сармоягузорӣ.
2. Созишномаи сармоягузорӣ  метавонад дигар ҳуқуқҳои махсус, озодкунӣ ва имтиёзҳои сармоягузор ва лоиҳаи сармоягузориро  пешбинӣ намояд.

         Моддаи 18. Муқаррароти устувории созишномаи сармоягузорӣ
       Созишномаи сармоягузорӣ метавонад муқараротеро дар бар гирад, ки мутобиқи он ҳуқуқҳои махсус, озодкуниҳо ва имтиёзҳои сармоягузор ва лоиҳаи сармоягузорӣ, инчунин дигар муқаррароти созишномаи сармоягузорӣ, новобаста ба тағйиру илова дар қонунгузорӣ, дар давоми мӯҳлати дар созишномаи сармоягузорӣ нишондодашуда мавриди амал ва татбиқ қарор гиранд. Созишномаи сармоягузорӣ метавонад барои ҳуқуқҳои махсус, озодкуниҳо ва имтиёзҳо вобаста ба шартҳо ва хусусияти лоиҳаи сармоягузорӣ  давраҳои гуногуни мӯҳлати амалро  пешбинӣ намояд.
Моддаи 19. Шакли созишномаи сармоягузорӣ
Созишномаи сармоягузорӣ дар шакли хаттӣ ҳамчун ҳуҷҷати ягона тартиб дода шуда, аз ҷониби ҳарду тарафи он ба миқдори бо розигии тарафҳо муайянкардашуда ба имзо расонида  мешавад.

БОБИ 4. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

           Моддаи 20. Ҳуқуқи татбиқшавандаи созишномаи сармоягузорӣ
        Созишномаи сармоягузорӣ байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сармоягузор тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим карда мешавад, агар дар худи созишномаи сармоягузорӣ дигар ҳолат пешбинӣ нашуда бошад.

         Моддаи 21. Ҳалли баҳсҳо дар доираи созишномаи сармоягузорӣ
    1. Баҳсҳо байни Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сармоягузор вобаста ба масъалаҳои эътибор доштан, татбик, риоя накардан, қатъ ва ё тафсири созишномаи сармоягузорӣ аз тарафи судҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ карда мешаванд.
2. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сармоягузор метавонанд дар созишномаи сармоягузорӣ супоридани тамоми баҳсҳо ва мухолифатҳои вобаста ба масъалаҳои эътибор доштан, татбиқ, риоя накардан, қатъ ва ё тафсири созишномаи сармоягузориро барои баррасӣ ва ҳал намудан ба арбитражи байналмилалии  мустақил ва беғараз, ки берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷойгир шудааст, дар асоси қоидаҳои арбитражии байналмилалии эътирофгардида, пешбинӣ намоянд. Розигии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҳалли баҳсҳо аз ҷониби чунин арбитражи байналмилалӣ ҳақиқӣ буда, қарори аз ҷониби чунин арбитражи байналмилалӣ баровардашуда барои Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳатмӣ ва ниҳоӣ мебошад. Қарори қабулнамудаи арбитражи байналмилалӣ аз ҷониби судҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф карда шуда, дар ҳолати зарурӣ тибқи муқаррароти созишномаи сармоягузорӣ, қонунгузории мурофиавӣ ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи  Тоҷикистон ба таври маҷбурӣ иҷро карда мешавад.

         Моддаи 22. Даст кашидани Ҷумҳурии Тоҷикистон аз масунияти соҳибихтиёрӣ
       Созишномаи сармоягузорӣ бо сармоягузори хориҷӣ метавонад дар худ муқаррарот оид ба даст кашидани Ҷумҳурии Тоҷикистон аз масунияти соҳибихтиёрӣ аз чораҳои пешакӣ оид ба таъмини хароҷоти расмиёти арбитражӣ, масуният аз огоҳиномаҳои мурофиавӣ, масуният аз иҷрои маҷбурии қарорҳои арбитражӣ ва масунияти молумулкии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё ин ки нисбат ба чораҳои пешакии таъмини иҷрои қарори арбитражӣ ва ё нисбат ба иҷрои маҷбурии қарори арбитражӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё берун аз ҳудуди онро дошта бошад.

      Моддаи 23. Забони созишномаи сармоягузорӣ
     1. Созишномаи сармоягузорӣ ба забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон омода ва ба имзо расонида мешавад. Он инчунин тибқи розигии тарафҳо метавонад ба дигар забонҳо низ омода ва ба имзо расонида шавад. 
2. Созишномаи сармоягузорие, ки ҳалли баҳсҳоро дар арбитражи байналмилалӣ берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ менамояд,  ба забонҳои дигар низ омода ва ба имзо расонида мешавад.

     Моддаи 24. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур
     Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                                 Эмомалӣ РАҲМОН
 

ш. Душанбе,

19 марти соли 2013,

№ 944