Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

ДАСТУРИ ИСТИФОДАБАРАНДА

ХУШ ОМАДЕД БА CОМОНАИ РАСМИИ МАРКАЗИ МИЛЛИИ ҚОНУНГУЗОРИИ НАЗДИ ПРЕЗИДЕНТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН!

КОР БО МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Муҳтарам меҳмонон ва истифодабарандагони сомонаи расмии Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (ММҚ),

Барои оғози кор бо «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) ба блоки бо номи шабеҳ дар сомонаи расмии ММҚ зер кунед. Блоки «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» кушодашаванда буда, ҳамеша дар қисми болои сомона дастрас аст. Шумо инчунин метавонед ба «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) аз феҳристи асосӣ (меню асосӣ) бо зеркунии пайванди «Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» дастрасӣ пайдо намоед.

БЛОКИ «МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН» (МҚҶТ)

Ҳамаи модулҳо ва имконоти ҷустуҷӯи санадҳо дар «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) мустақилона кор мекунанд. Ин маънои онро дорад, ки ҳангоми кор бо МҚҶТ ворид кардани «Ном»-и санад ва бо ҳамроҳи он интихоб кардани ҳамаи имконоти дигар, масалан «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра ҳатмӣ нест. Аммо барои ҷустуҷӯи васеъ шумо метавонед аз ҳамаи имконоти ҷустуҷӯи санадҳо ба таври дилхоҳ истифода баред. Ҳамаи санадҳое, ки ба МҚҶТ ворид шуданд дар зери «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ», яъне дар «Ҷадвали санадҳо» дастрасанд.

ЛАВҲАИ ИМКОНОТИ ҶУСТУҶӮ

Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ

ҶАДВАЛИ САНАДҲО

ТУГМАҲОИ «ТАТБИҚ КАРДАН» ва «БОЗСОЗӢ»

Тугмаи «Татбиқ кардан»: Баъд аз он ки Шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» имконоти дилхоҳро ворид карда, интиход мекунед, барои намоиш додани натиҷа тугмаи «Татбиқ кардан»-ро зер кунед. Аммо, вақте ки шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» дархостеро ворид мекунед ё имконеро интихоб менамоед, онҳо ба таври худкор дарҳол татбиқ карда мешаванд.

Тугмаи «Бозсозӣ»: Агар хоҳед, ки ҳамаи дархостҳо ва имконотеро дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» лағв кунед, аз тугмаи «Бозсозӣ» истифода баред.

Агар шумо хоҳед, ки номи санади дақиқро аз санадҳои дар махзан мавҷудбуда ба даст оред, калидвожаи номи санадро ба сатри «Ном» ворид намоед. Ҳамаи санадҳое, ки дорои калидвожаи воридуша мебошанд нишон дода мешаванд. Масалан, агар шумо калидвожаи «дастрасӣ»-ро ворид кунед, санадҳое, ки калимаи «дастрасӣ»-ро дар бар мегиранд, дар «Ҷадвали санадҳо» нишон дода мешаванд (масалан, ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ҲУҚУҚИ ДАСТРАСӢ БА ИТТИЛООТ)

САТРИ «НОМ»

Шумо инчунин метавонед санадҳоро аз рӯи муҳтаво бо истифодаи сатри «Матни асосӣ» ва полои дилҳол ҷустуҷӯ намоед. Масалан, барои ёфтани санад(ҳо)и дорои калима(ҳо), калидвожа(ҳо) ё ибора(ҳо)и лозимӣ, ба сатри «Матни асосӣ» дархостро ворид намуда, имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед. Санадҳои дархостшуда ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред. Ҳамин тавр аз имкони «Дар бар намегирад» ё имконоти ҷустуҷӯи дигар истифода баред, Масалан, агар шумо ба сатри «Матни асосӣ» калимаи «Интернет»-ро ворид кунед ва имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед, саданҳое, ки дар муҳтавои худ дорои калимаи «Интернет» мебошанд, нишод дода мешаванд.

САТРИ «МАТНИ АСОСӢ»

Сатри «Матни асосӣ»

Шумо метавонед санадҳоро аз рӯи «Ном», «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра алоҳида ё якҷоя ба таври дилхоҳ ҷустуҷӯ намоед.

Масалан, агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо «Аз рӯи моҳ ва сол» ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз рӯи моҳ ва сол» бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо дар давраи муайян ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз санаи интихобшуда» ва/ё «То санаи интихобшуда» алоҳида ё якҷоя бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Ҳамин тавр Шумо метавонед ҳар гуна санадҳои махзанро алоҳида ё бо интихоби имконоти иловагӣ ҷустуҷӯ намоед ва ба даст оред.

Барои дидани санад ва мутолиа кардани он, аз тугмаи «ДИДАН» истифода баред ва барои пинҳон кардани он, аз тугмаи «ПИНҲОН КАРДАН» истифода баред.

ТУГМАҲОИ «ДИДАН» ва «ПИНҲОН КАРДАН»

Шумо ҳам метавонед, бо зеркунии пайванди номи санад онро дар саҳифаи алоҳида кушоед ё ин ки дар форматҳои Word, PDF ва ZIP аз сомонаи мо боргирӣ намоед.

ЗАМИМА ДАР ФОРМАТҲОИ WORD, PDF ва ZIP (ДАР ҶАДВАЛИ САНАДҲО)

Замима

КОР БО СОМОНАИ РАСМӢ - БАҚАЙДГИРӢ ВА ВОРИДШАВӢ

Ҳамаи маводҳои Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба ахбори омма дахл доранд, дар сомонаи мо дастрасанд. Барои гирифтани маълумот Шумо метавонед аз Феҳристи асосӣ (менюи асосӣ), Харитаи сомона, имкони Ҷустуҷӯ ва Ҷустуҷӯи васеъ истифода баред.
Барои бақайдгирӣ дар сомонаи Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, лутфан ба таври расмӣ муроҷиат намоед. Корбарони бақайдгирифташуда метавонанд аз имкониятҳои иловагӣ истифода баранд, масалан, пайдо кардани дастрасӣ ба лоиҳаҳои санадҳо.

Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**ДАР БОРАИ БУҶЕТИ ДАВЛАТИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН БАРОИ СОЛИ 2000**

**Моддаи 1.** Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2000 аз рўи даромад ба маблағи 225986000 ҳаз. рубл ва аз рўи хароҷот ба маблағи 264786502 ҳаз. рубл бо барзиёдии хароҷот нисбат ба даромад ба маблағи 38800502 ҳаз. рубл тасдиқ карда шавад.

Андозаи ниҳоии касри Буҷети давлатӣ барои соли 2000 ба маблағи 38800502 ҳаз. рубл ё 2,2 фоизи Маҳсулоти Маҷмўи Дохилӣ муқаррар карда шавад. Манбаи пўшондани касри буҷет даромад аз хусусигардонии моликияти давлатӣ ба маблағи 12500000 ҳаз. рубл, аз фурўши векселҳои хазиндорӣ – 2540000 ҳаз. рубл ва қарзгирии берунӣ – 53075502 ҳаз. рубл, аз ҷумла бо дарназардошти баргардондани қарзи асосии берунӣ ба маблағи 21315000 ҳаз. рубл ва қарзи асосии дохилӣ – 8000000 ҳаз. рубл муайян карда шавад.

**Моддаи 2**. Аз соли 2000 сар карда, ташаккулдиҳӣ, баҳисобгирӣ ва ҳисоботдихӣ аз рўи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқи Гурўҳбандии нави буҷети даромаду хароҷот, ки Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ намудааст, аз рўи тартиби вазифавӣ ва иқтисодии маблағгузорӣ муқаррар карда шавад.

**Моддаи 3.** Буҷети Фонди ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2000 аз рўи даромад ва хароҷот ба маблағи 30200 млн. рубл мувофиқи иловаи 1 муқаррар карда шавад. (Илова ба нусхаи асл замима мегардад).

**Моддаи 4.** Муқаррар карда шавад, ки дар соли 2000 ба Буҷети ҷумҳуриявӣ андозҳои зерин ворид карда мешаванд:

- андоз аз фурўш                               - 100 фоиз;

- боҷи гумрукӣ                                   - 100 фоиз;

- андози замин                                   - 15 фоиз;

- андоз аз арзиши иловашуда, ки

аз тариқи мақомоти гумрук ворид

мешавад                                             - 100 фоиз;

- аксизҳо, ки аз тариқи мақомоти

гумрук ҷамъ мешаванд               - 100 фоиз;

- андоз аз истодабарандагони

роҳҳои автомобилгард - 100 фоиз.

**Моддаи 5.** Барои соли 2000 фоизи маблағгузорӣ аз андозҳо ва даромадҳои умумидавлатӣ аз андоздиҳандагоне, ки дар ҳудуди ҷумҳурӣ ҷойгир шудаанд, ба буҷети ҷумҳуриявӣ ва буҷетҳои маҳаллӣ ба андозаҳои зерин муқаррар карда шавад:

а) андоз аз арзиши иловашуда ба буҷети вилоятҳо, шаҳрҳо ва ноҳияҳо (ғайр аз вилояти Ленинобод ва ш.Турсунзода) – 100 фоиз.

Вилояти Ленинобод – 53 фоиз ба буҷети вилоят ва 47 фоиз ба буҷети ҷумҳуриявӣ;

ш.Турсунзода – 83 фоиз ба буҷети шаҳр ва 17 фоиз ба буҷети ҷумҳуриявӣ;

б) аксиз (ғайр аз вилояти Ленинобод, шаҳрҳои Душанбе ва Турсунзода) – 100 фоиз ба буҷети ҷумҳуриявӣ.

Вилояти Ленинобод – 32 фоиз ба буҷети вилоят ва 68 фоиз ба буҷети ҷумҳуриявӣ.

Шаҳрҳои Душанбе ва Турсунзода – 100 фоиз ба буҷетҳои шаҳр;

в) андоз аз фоидаи шахсони ҳуқуқӣ ва андоз аз амволи корхонаҳо (ғайр аз вилояти Ленинобод ва ш.Турсунзода) ба буҷетҳои вилоятҳо, шаҳрҳо ва ноҳияҳо – 100 фоиз.

Вилояти Ленинобод – 40 фоиз ба буҷети вилоят ва 60 фоиз ба буҷети ҷумҳуриявӣ;

ш.Турсунзода – 100 фоиз ба буҷети ҷумҳуриявӣ;

г) андоз аз даромади шахсони воқеӣ ба буҷети вилоятҳо, шаҳрҳо ва ноҳияҳо (ғайр аз вилояти Ленинобод ва ш.Турсунзода) – 100 фоиз;

Вилояти Ленинобод – 90 фоиз ба буҷети вилоят ва 10 фоиз ба буҷети ҷумҳуриявӣ;

ш.Турсунзода 45 фоиз ба буҷети шаҳр ва 55 фоиз ба буҷети ҷумҳуриявӣ;

д) андози замин – 85 фоиз ба буҷетҳои маҳаллӣ;

е) андозе, ки аз ҷониби субъектҳои соҳибкории хурд, ки аз рўи системаи соддакардашуда пардохта мешавад – 100 фоиз ба буҷетҳои маҳаллӣ;

ж) андоз аз истифодабарандагони конҳо (қаъри замин) – 100 фоиз ба буҷетҳои маҳаллӣ;

з) боҷи давлатӣ – 100 фоиз ба буҷетҳои маҳаллӣ;

и) андози моликияти ғайриманқули ашхоси воқеӣ – 100 фоиз ба буҷетҳои маҳаллӣ;

к) андоз аз соҳибони воситаҳои нақлиёт – 100 фоиз ба буҷетҳои маҳаллӣ;

л) андозу боҷҳои маҳаллӣ (андоз аз фурўши чакана, андоз барои нигоҳ доштани нақлиёти мусофиркашонии ҷамъиятӣ, пардохти патент, боҷҳо ва ҳаргуна даромадҳои ғайриандозӣ) – 100 фоиз ба буҷетҳои маҳаллӣ;

м) аз Роҳи оҳани Тоҷикистон, Вазорати алоқаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Бонки амонатгузории давлатии “Амонатбонк” андоз аз арзиши иловашуда, андоз аз фоида ва андоз аз амвол – 100 фоиз ба буҷети ҷумҳуриявӣ;

Аз Ширкати давлатии саҳҳомии холдингии “Барқи Тоҷик” андоз аз фоида ва андоз аз амвол – 100 фоиз ба буҷети ҷумҳуриявӣ, андоз аз арзиши иловашуда – 37 фоиз ба буҷети ш.Душанбе ва 63 фоиз ба буҷети ҷумҳуриявӣ.

**Моддаи 6.** Барои соли 2000 меъёрҳои (ставкаи) андоз аз фурўши алюминии аввала – 3 фоиз, нахи пахта аз 1 январ ба андозаи 23 фоиз, аз ҳосили соли 2000 – 20 фоиз муқаррар карда шавад.

Нахи пахта ва алюминийи аввалия, ки аз рўи ставкаи дахлдор аз фурўш андозбандӣ карда мешаванд ва пахта соли 2000 аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда мешаванд.

**Моддаи 7.** Муқаррар карда шавад, ки меъёрҳои сифрии андоз аз арзиши иловашуда, ки дар боби 29 ва меъёри аксиз, ки дар моддаи 213 боби 33 Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон нишон дода шудаанд, дар соли 2000 ба маънои “аз пардохти ин андозҳо озод карда мешаванд”, иваз карда мешавад. "100 адад автобусҳои тамғаи "Икарус 280.33", ки аз чониби Ҳукумати шаҳри Душанбе тибқи қарордоди №8-914-8062 бо ҷамъияти дорои масъулияти маҳдуд "Икарус траде" (венгрия) ворид карда мешаванд, аз пардохти андоз аз арзиши иловашуда озод карда шаванд".

**Моддаи 8.** Ҳукуматҳои Вилояти Мухтори Кўҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳрҳо ва ноҳияҳо барои соли 2000 меъёрҳои фоизӣ оиди андоз аз фурўши чаканаро бояд на камтар аз 4 фоиз аз ҳаҷми фурўши чакана муқаррар кунанд.

**Моддаи 9**. Тасдиқ карда шавад, ки Бонки миллии Тоҷикистон дар соли 2000 ҳар моҳ аз рўи депозитҳои асъорӣ ва рублии буҷети ҷумҳуриявӣ, ки дар Бонки миллии Тоҷикистон мебошанд, фоизҳоро аз рўи меъёрҳои амалкунандаи бозорӣ мепардозад.

**Моддаи 10.** Тасдиқ карда шавад, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рўи тамоми қарзҳои наве, ки аз Бонки миллии Тоҷикистон барои пўшондани касри буҷет гирифта мешаванд, фоизҳоро аз рўи меъёрҳои амалкунандаи бозорӣ аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ мепардозад.

**Моддаи 11.** Тасдиқ карда шавад, ки дар соли 2000 Бонки миллии Тоҷикистон ба Буҷети ҷумҳуриявӣ фоидаашро дар асоси моддаи 10 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи Бонки миллии Тоҷикистон” мегузаронад.

**Моддаи 12**. Муқаррар карда шавад, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Бонки миллии Тоҷикистон тамоми қарзҳои қаблан ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон додашударо ба мўҳлатҳои дарозмуддат реструктуризатсия менамоянд. Дар айни ҳол қарзҳои номбурда бо вомбаргҳои дарозмуддати рублӣ ва ба маблағи 2 млрд. рубл бо векселҳои хазинадории кўтоҳмуддат табдил дода мешаванд.

**Моддаи 13.** Буҷети ҷумҳуриявӣ барои соли 2000 аз рўи даромад ба маблағи 147020776 ҳаз. рубл ва аз рўи хароҷот ба маблағи 185458979 ҳаз. рубл ва каср ба маблағи 38438203 ҳаз. рубл муқаррар карда шавад.

**Моддаи 14.** Дар буҷети ҷумҳуриявӣ барои соли 2000 даромад аз тамоми субъектҳои хоҷагии дар қаламрави ҷумҳурӣ ҷойгирбуда ба маблағи умумии 147020776 ҳаз. рубл муқаррар карда шавад, аз ҷумла:

- аз андози арзиши иловашуда                                  - 30877166 ҳаз. рубл;

- аз аксизҳо                                                                          - 12342694 ҳаз. рубл;

- аз андози фурўш                                                           - 49101000 ҳаз. рубл;

- аз андози фоидаи шахсони ҳуқуқӣ                        - 6931657 ҳаз. рубл;

- аз андози амволи корхонаҳо                                     - 1759145 ҳаз. рубл;

- аз андози даромад аз шахсони воқеӣ                    - 1963495 ҳаз. рубл;

- аз даромад аз фаъолияти иқтисодии

хориҷӣ (боҷи гумрукӣ)                                 - 23700000 ҳаз.рубл;

- аз андози замин                                                             - 1630499 ҳаз. рубл;

- аз андоз аз истифодабарандагони

роҳҳои   автомобилгард                                               - 8800000 ҳаз.рубл;

- аз андозу даромадҳои дигар                                     - 4049120 ҳаз.рубл;

- даромад аз донорҳои байналхалқӣ                        - 5866000 ҳаз.рубл.

**Моддаи 15**. Хароҷоти буҷети ҷумҳуриявӣ дар соли 2000 аз рўи тартиби маблағгузории вазифавӣ

Барои маблағгузории мақомоти

ҳокимият ва идоракунӣ                                                - 35671246 ҳаз. рубл;

   аз ҷумла:

Дастгоҳи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон      - 5853922 хаз.рубл;

Фонди захиравии Президенти Ҷумҳурии

Тоҷикистон                                                                         - 4500000 ҳаз.рубл;

Кумитаҳои назди Ҳукумати Ҷумҳурии

Тоҷикистон                                                                         - 1564779 ҳаз.рубл;

Дастгирии сиёсати давлатии ҷавонон                     - 120000 ҳаз.рубл;

Маҷлиси Олии Чумҳурии Тоҷикистон                   - 3000000 ҳаз.рубл;

Раъйпурсӣ ва интихобот                                               - 881064 ҳаз.рубл;

Сафарҳои хизматии хориҷии Ҳукумати

ҷумҳурӣ ва фрахти тайёраҳо                                      - 1600000 ҳаз.рубл;

Вазоратҳо ва идораҳои машғули сиёсати

молиявӣ ва андозию буҷетӣ                                        - 5860909 ҳаз.рубл;

Вазоратҳо ва идораҳои машғули

фаъолияти сиёсати берунӣ                                          - 9566563 ҳаз.рубл;

Вазоратҳо ва идораҳои машғули

хизматрасониҳои хусусияти умумӣ дошта

барои соҳаҳои иқтисодиёт                                            - 2998983 ҳаз.рубл;

Барои тадқиқотҳои асосӣ ва илм                               - 1325026 ҳаз.рубл;

   аз онҳо:

Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон          - 878678 ҳаз. рубл;

Мудофиа                                                                              - 22370371 ҳаз.рубл;

Мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, судҳо ва прокуратура    - 20986698 ҳаз.рубл;

   аз ҷумла барои:

Хизмати милитсия ва муҳофизат аз сўхтор          - 10824978 ҳаз.рубл;

Дигар мақомоти ҳифзи ҳуқуқ                                     - 7588720 ҳаз.рубл;

Суди конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон   - 81092 ҳаз.рубл;

Суди олии иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон      - 90218 ҳаз.рубл;

Суди олии Ҷумҳурии Тоҷикистон                            - 143856 ҳаз.рубл;

Вазорати адлия ва мақомоти судӣ                            - 990483 ҳаз.рубл;

Прокуратураи генералӣ ва мақомоти

он дар ҷойҳо                                                                       - 1267351 ҳаз.рубл;

Маориф                                                                - 11973506 ҳаз.рубл;

   аз ҷумла:

Маълумоти миёна                                                           - 2364518 ҳаз.рубл;

Донишгоҳи Давлатии Миллӣ                                      -487243 ҳаз.рубл;

Маълумоти олӣ ва миёнаи махсус                            - 2610305 ҳаз.рубл;

Илмҳои дақиқ дар соҳаи маориф                             - 25255 ҳаз.рубл;

Вазорати маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон          - 47633 ҳаз.рубл;

Дигар хароҷотҳо дар соҳаи маориф                         - 6438552 ҳаз.рубл;

Нигаҳдории тандурустӣ                                - 4447192 ҳаз.рубл;

   аз ҷумла:

Касалхонаҳо                                                                       - 1646631 ҳаз.рубл;

Духтурхонаҳо ва нуқтаҳои тиббӣ                               - 46154 ҳаз.рубл;

Илмҳои дакиқ дар соҳаи нигаҳдории

тандурустӣ                                                                          - 109836 ҳаз.рубл;

Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон    - 36393 ҳаз.рубл;

Дигар ташкилотҳо барои чорабиниҳои

соҳаи нигаҳдории тандурустӣ                                    - 2608178 ҳаз.рубл;

Таъминоти иҷтимоӣ ва ҳифзи иҷтимоӣ                 - 4394994 ҳаз.рубл;

   аз ҷумла:

таъминоти нафақавии сохторҳои қудратӣ            - 2335982 ҳаз.рубл;

Ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ                                                 -1077791 ҳаз.рубл;

Ташкилотҳои ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ                     - 590298 ҳаз.рубл;

Илмҳои дақиқ дар соҳаи ҳифзи

иҷтимоии аҳолӣ                                                - 19955 ҳаз.рубл;

Вазорати ҳифзи иҷтимоии аҳолии

Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                   - 26900 ҳаз.рубл;

Дигар ташкилотҳо доир ба чорабиниҳои

соҳаи таъминоти иҷтимоӣ ва ҳифзи иҷтимоӣ     - 344068 ҳаз.рубл;

Ҳифзи табиат ва хоҷагии манзилию

коммуналӣ                                                                         - 3114373 ҳаз.рубл;

   аз ҷумла:

Илмҳои дақиқ дар соҳаи ҳифзи табиат                   - 8515 ҳаз.рубл;

Вазорати ҳифзи табиати Ҷумҳурии Тоҷикистон – 932388 ҳаз.рубл;

Ширкати давлатии “Тоҷиккоммунсервис”          - 1873470 ҳаз.рубл;

Тараққиёти коммуналӣ (ш.Кўлоб)                           - 300000 ҳаз.рубл;

Чорабиниҳои фарҳангӣ – оммавӣ,

солимгардонӣ ва динӣ                                                   - 6415061 ҳаз.рубл;

   аз ҷумла:

Телевизион ва радиошунавонӣ                                  - 4251432 ҳаз.рубл;

Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон          - 57693 ҳаз.рубл;

Кумитаи варзиш ва тарбияи ҷисмонӣ                    - 115483 ҳаз.рубл;

Матбуоти даврӣ ва нашриёт                                       - 732710 ҳаз.рубл;

Фаъолияти динӣ ва дигар фаъолияти

ҷамъиятӣ                                                                             - 29476 ҳаз.рубл;

Дигар чорабиниҳои соҳаи фарҳангӣ                       - 1228267 ҳаз.рубл;

Комплекси сўзишворӣ – энергетикӣ                       - 8801000 ҳаз.рубл;

Хоҷагии қишлоқ ва ҷангал                                           - 7749494 ҳаз.рубл;

Истеҳсол ва коркарди канданиҳои фоидакнок,

саноати истеҳсоли маъдани кўҳӣ ва сохтмон       - 865525 ҳаз.рубл;

Нақлиёт ва коммуникатсия                                         - 14073021 ҳаз.рубл;

Вазоратҳо ва идораҳои машғули фаъолияти

иқтисодӣ ва хизматрасонӣ                                           - 1776043 ҳаз.рубл;

Дигар чорабиниҳо                                                           - 29577973 ҳаз.рубл;

   аз ҷумла:

Хизматрасонии ўҳдадориҳои қарзӣ                        - 24080000 ҳаз.рубл;

Хароҷот барои амалӣ намудани вазифаи

пойтахти ш.Душанбе                                                     - 2000000 ҳаз.рубл;

Хароҷот барои барҳам додани оқибатҳои

офатҳои табиӣ                                                                   - 700000 ҳаз.рубл;

Хароҷотҳои дигаре, ки аз рўи соҳаҳои

иқтисодӣ гурўҳбандӣ нашудаанд                             - 2797973 ҳаз.рубл;

Трансфертҳо барои буҷетҳои маҳаллӣ

дар шакли маблағҳои мақсаднок                              - 13242482 ҳаз.рубл.

**Моддаи 16.** Муқаррар карда шавад, ки дар соли 2000 вазоратҳо, идораҳо, ташкилотҳо ва муассисаҳо маблаггузорӣ аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ аз рўи гурўҳбандии иқтисодии буҷети давлатӣ ба тариқи зайл гузаронда мешавад, барои:

1. Хароҷоти ҷорӣ                                                              - 151106354 ҳаз.рубл;

   аз ҷумла барои:

Музди меҳнат ва хизматпулӣ                                      - 39297844 ҳаз.рубл;

Маблағҷудокунӣ ва фонди ҳифзи

иҷтимоии аҳолӣ                                                - 6971335 ҳаз.рубл;

Таъмини нафақавии сохторҳои қудратӣ               - 2427972 ҳаз.рубл;

Харидани мол ва хизматрасонӣ                                - 51739928 ҳаз.рубл;

   аз ҷумла:

Хизматрасонии алоқа                                                    - 3993742 ҳаз.рубл;

Хизматрасонии газ, барқ ва обтаъминкунӣ         - 1978780 ҳаз.рубл;

Харидани таҷҳизот, асбобу анҷом, дигар

молҳо ва хизматрасонӣ                                                 - 45767406 ҳаз.рубл;

Пардохти фоизҳои қарзҳои берунӣ ва дохилӣ     - 24080000 ҳаз.рубл;

Субсидияҳо ва дигар трансфертҳо                            - 26589275 ҳаз.рубл;

   аз онҳо:

Субсидияҳо ба корхонаю ташкилотҳои

давлатӣ                                                                 - 3752995 ҳаз.рубл;

Маблағҳое, ки ба буҷетҳои маҳаллӣ ба

тариқи маблағҳои мақсаднок дода мешаванд     - 15242482 ҳаз.рубл;

Трансфертҳо ба аҳолӣ                                                    - 2832423 ҳаз.рубл;

Трансфертҳо ба ташкилотҳои ғайритиҷоратӣ     - 250000 ҳаз.рубл;

Трансфертҳо ба ташкилотҳои хориҷӣ                     - 4511375 ҳаз.рубл;

2. Хароҷотҳои асосӣ                                                        - 33512625 ҳаз.рубл;

   аз ҷумла:

Харидани сармояи асосӣ                                             - 8617625 ҳаз.рубл;

Маблағгузориҳои марказонидашуда                      - 24400000 ҳаз.рубл;

Трансфертҳои асосӣ                                                       - 495000 ҳаз.рубл;

3. Пулҷудокунӣ барои гурезаҳо, муҳоҷирон

ва дигар хизматчиёни давлатӣ мувофиқи

қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон                     - 840000 ҳаз.рубл.

**Моддаи 17.** Муқаррар карда шавад, ки ба моддаҳои ҳимояшавандаи хароҷот музди меҳнат, маблағҷудокунӣ барои суғуртаи иҷтимоӣ, стипендияҳо, нафақаҳо, ёрдампулиҳо, хўрокворӣ ва дорувор дохил карда мешаванд.

Моддаҳои мазкури хароҷот дар раванди иҷроиши буҷет сарфи назар аз дараҷаи касри буҷет кам карда намешаванд ва барои иҷроиш ҳатмӣ мебошанд.

Дар сурати иҷро нашудани қисми даромади Буҷети давлатӣ, мутобиқан ба маблағи иҷронашуда, маблағгузории хароҷотҳо барои харидани таҷҳизот, асбобу анҷом, таъмири асосӣ, дотатсияи соҳаи иқтисодиёт ва дигар хароҷотҳо кам карда мешавад.

**Моддаи 18.** Муқаррар карда шавад, ки барои шахсони ҳайати қаторӣ ва роҳабрикунандаи Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, хизматчиёни ҳарбии Вазорати дифои Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати оид ба ҳолатҳои фавқулоддаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи Марказии ташкилоти мададгори мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Сарпрокуратураи ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи оид ба мудофиаи сарҳади давлатии назди Ҳукумати Ҷумхурии Тоҷикистон, Кумитаи гумруки назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Полисияи андози Кумитаи андози назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Гвардияи Президентии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Хадамоти давлатии фельдъегерии Ҷумҳурии Тоҷикистон, прокурорҳо ва муфаттишҳои прокуратураҳо, судяҳо роҳкиро ба маҳали истифодаи асосии рухсатӣ ва роҳи бозгашт (як маротиба дар як сол) танҳо дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохта мешавад.

**Моддаи 19.** На барои нашр.

**Моддаи 20.** Ҳаҷми маблағҳои мақсаднок аз буҷети ҷумҳуриявӣ ба буҷети Вилояти Мухтори Кўҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо ба маблағи 13242482 ҳаз.рубл тасдиқ карда шавад.

Муқаррар карда шавад, ки маблағҳои мақсаднок аз буҷети ҷумҳуриявӣ ба буҷети вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон барои пардохти музди меҳнат, маблағҳои ба он баробаршуда, маблағгузориҳои асосӣ бо дарназардошти иҷрои даромади буҷети онҳо ҷудо карда мешаванд.

**Моддаи 21**. Пули нақди гардони кассавии буҷети ҷумҳуриявӣ ба ҳолати 1 январи соли 2001 ба маблағи 2900 млн. рубл тасдиқ карда шавад.

**Моддаи 22**. На барои нашр.

**Моддаи 23**. На барои нашр.

**Моддаи 24.** Муқаррар карда шавад, ки тамоми амалиёт дар мавриди иҷрои кассавии Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби муассисаҳои бонкии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо тартибе, ки Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад, беподош анҷом дода шавад.

**Моддаи 25.** Ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ дода шавад:

дар ҳолати пайдо кардани манбаъҳои иловагии маблағгузорӣ ба қисми даромад ва хароҷоти буҷет, аз он ҷумла зиёд намудани маблағҳои мутамарказонидашудаи асосӣ, бе тағйирёбии ҳаҷми касри Буҷети давлатӣ, тағйироти зарурӣ ворид намояд;

дар ҳолати ба танзим надаровардани масъала бо давлатҳои алоҳидаи Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил оиди тартиби андозбандии андоз аз арзиши иловашуда ва аксиз дар ҷойи таъиншуда, тағйиротҳои дахлдорро ба нақшаҳои андозҳои зикргардида байни Кумитаҳои гумрук ва андози назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил намуда, мутаносибан ба маблағҳои зиёншуда даромадҳои буҷети ҷумҳуриявиро кам намояд.

**Моддаи 26.** Ҳисобот оиди иҷроиши Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соли 1998 аз рўи даромад бо дарназардошти кредити Бонки миллии Тоҷикистон ва Бонки ҷаҳонӣ ба маблағи 180438701 ҳаз. рубл, аз рўи хароҷот ба маблағи 178748225 ҳаз. рубл, бо зиёд будани даромад нисбати хароҷот ба маблағи 1690476 ҳаз. рубл тасдиқ карда шавад.

**Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                            Э.Раҳмонов**

**ш.Душанбе 10 декабри соли 1999**

**№ 860**

**__________________________**

**ҚАРОРИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

Оиди мавриди амал қарор додани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2000”

Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон **қарор мекунад:**

   1. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2000” баъди нашри расмӣ аз 1 январи соли 2000 тадбиқ карда шавад.

   2. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Буҷети тасдиқшудаи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои соли 2000 аз рўи даромад ба маблағи 225986 млн. рубл ва аз рўи хароҷот ба маблағи 264786, 5 млн рубл бо барзиёдии хароҷот нисбати даромад (каср) ба маблағи 38800, 5 млн. рубл барои иҷро қабул намояд.

   Манбаъҳои пўшонидани касри буҷет бо дарназардошти баргардонидани қарзҳои асосии берунӣ ва дохилӣ ба маблағи 68115,5 млн. рубл муайян карда шавад, аз ҷумла:

                   -              қарзи Бонки Ҷаҳонӣ - 38715,5 млн. рубл;

                   -              қарзи Бонки Осиёӣ - 14360 млн. рубл;

                   -              даромад аз ҳисоби хусусигардонии

                                 амволи давлатӣ - 12500 млн. рубл;

                   -              фурўши векселҳои хазинадорӣ - 2540 млн. рубл.

   3. Бонки миллии Тоҷикистон:

   якҷоя бо Бонки давлатии амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи андози назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Кумитаи гумруки назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин бонкҳои ҷумҳурӣ мутобиқи моддаҳои 4 ва 5 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2000” ба буҷетҳои ҷумҳуриявӣ ва маҳаллӣ бечунучаро гузаронидани андозҳо ва даромадҳои муқаррарнамударо таъмин намояд;

   дар амалиёти марбут ба хизматрасонии қарзи хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба сифати агенти Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон баромад намуда, татбиқи бемонеаи ҳисобҳо ва пардохтҳоро аз рўи ўҳдадориҳои давлатии қарзии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин намояд.

   4. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади ихтисори касри буҷет ва таъмини истифодаи самарабахши маблағҳои буҷетӣ дар соли 2000:

   маблағгузории чорабиниҳои дар буҷет пешбинишударо ҷиддан дар доираи буҷети тасдиқшуда баробари даромади воқеан воридгардида ба амал барорад;

   барои ҷамъоварии ҳармоҳаи андози арзиши иловашудаи шаҳри Душанбе ба маблағи 3 млрд. 272 млн. рубл аз ширкати давлатии саҳомии холдингии “Барқи тоҷик” чораҳои дахлдор андешида шавад;

   бо мақсади кам намудани қарзҳо ва фароҳам овардани шароити мусоид барои фаъолияти молиявию хоҷагии корхона ва ташкилотҳое , ки дар соҳаи истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ, молҳо ва хизматрасонӣ машғул мебошанд, механизми танзим ва ба таъхир андохтани қарзҳои пардохтҳои андоз ва ҳаққи иҷтимоиро, ки то 1 январи соли 2000 ба амал омадаанд, таҳия намояд;

   бо мақсади зиёд намудани даромади буҷет аз ҳисоби андоз аз фурўши чакана, андози соҳибкорони хурд, ки аз рўи тартиби (системаи) соддакардашуда мепардозанд, андози моликияти ғайриманқули ашхоси воқеӣ, пардохт барои патент ва аксизҳо, якҷоя бо Ҳукуматҳои Вилояти Мухтори Кўҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳрҳо ва ноҳияҳо механизми таъмини ба таври воқеӣ муайян намудани ўҳдадориҳои андоз ва ҷамъоварии андозҳои зикршударо дар соҳаи фаъолияти соҳибкорӣ, аз шахсони воқеие, ки ба фаъолияти савдо ва хизматрасонӣ машғул мебошанд, таҳия намояд;

   аз 1 январи соли 2000 маблағгузориро барои таъмири асосии фонди манзил ва субсидияро барои гармидиҳӣ ва манзил бевосита дар буҷетҳои вилоятҳо, шаҳрҳо ва ноҳияҳо барои фаъолияти хоҷагии манзилию коммуналӣ пешбинӣ намояд;

   аз 1 январи соли 2000 маблағгузориро барои нигоҳдории раёсатҳо ва шўъбаҳои корҳои дохилии минтақаҳои ҷумҳурӣ дар буҷети ҷумҳуриявӣ пешбинӣ намояд ва маблағгузории онҳоро аз рўи сметаи Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ намояд;

   якҷоя бо Бонки миллии Тоҷикистон механизми ба расмият даровардани қарзҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар назди Бонки миллии Тоҷикистон аз рўи қарзҳои асъорӣ ва рублӣ ба вомбаргҳои дарозмуддат ва векселҳои хазинадории кўтоҳмуддат таҳия намояд;

   дар муддати ду моҳ аз рўзи амали Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2000” ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Барномаи давлатии қарзҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои тасдиқ намудан пешниҳод намояд;

   бо мақсади фароҳам овардани шароити мусоид барои фаъолияти молиявию хоҷагии вазоратҳо, идораҳо, ташкилоту корхонаҳо имконияти ихтисор намудани қарзҳои бенатиҷаи онҳоро, ки то 1 январи соли 1999 аз ҳисоби қарзгирии берунаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва буҷети ҷумҳуриявӣ дода шудааст, баррасӣ намояд;

   бо мақсади ба Буҷети давлатӣ баргардонидани маблағҳои аз муассисаҳои молиявии байналхалқӣ, Ҳукуматҳои давлатҳои хориҷӣ, бонкҳо ва ширкатҳо гирифташуда ва ба вазоратҳо, идораҳо ва ташкилотҳо барои маблағгузории лоиҳаҳои сармоягузорӣ, инчунин барои барқарор намудани истеҳсолоти асосӣ ва ташкил намудани воридшавии озуқаворӣ ва дигар молҳои талаботи аввала дода шудаанд, дар сурати ғайримақсад истифода бурдан, баргардондани маблағҳоро, ки аз ҳисоби қарзҳои хориҷӣ дода шудаанд, бо тартиби бечунучаро аз ҳисоби вазоратҳо, идораҳо, ташкилоту корхонаҳо амалӣ намояд;

   ҳамаи Кафолатҳои давлатӣ ва дигар ўҳдадориҳои қарзии ба стандартҳои байналхалқӣ номутобиқ ва амалинашударо барои гирифтани қарзи хориҷӣ, ки то январи соли 1998 дода шудаанд, беэътибор эълон намояд;

   бо сабаби ҷорӣ намудани гурўҳбандии нави даромаду хароҷоти буҷети давлатӣ дар давоми ду моҳ ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон оиди дохил кардани тағйироту иловаҳои дахлдор ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи асосҳои сохти буҷет ва раванди буҷет” таклифҳо пешниҳод карда шавад.

Раиси Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                    С.Раҷабов

ш.Душанбе 10 декабри соли 1999

№ 861

**__________________________**

**ҚАРОРИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**Оиди самтҳои асосии сиёсати пулию қарзӣ ва асъории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соли 2000**

Бо мақсади дастгирӣ намудани тамоилоти мусбии пешрафти иқтисодиёт, нигоҳдории қобилияти харидории пули миллӣ, пешгирӣ намудани таваррум (инфлятсия), аз беқурбшавӣ ҳифз намудани зихираҳои пулии аҳолӣ ва субъектҳои хоҷагидорӣ Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон **қарор мекунад:**

**Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон:**

- шароитҳои заруриро барои фаъолона ҷалб намудани сармояи хориҷӣ ба иқтисодиёти мамлакат фароҳам оварад. Якҷоя бо Бонки миллии Тоҷикистон ва Биржаи фондии Тоҷикистон то 1 марти соли 2000 таҳияи механизми фаъолияти бозори дараҷаи 2-юми қоғазҳои қимматнокро анҷом диҳад;

- пўшонидани хароҷоти буҷетро танҳо аз ҳисоби ҷамъ намудани андозҳо, пардохтҳои гумрукӣ ва истифодаи дигар сарчашмаҳои ғайриинфлятсионӣ таъмин намояд;

- ҷиҳати пардохти қарзҳои аз Бонки миллии Тоҷикистон гирифтаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар сохторҳои давлатӣ чораҳо пешбинӣ намояд ва аз 1 январи соли 2000 сар карда барои истифодаи қарзҳои нави Бонки миллии Тоҷикистон мувофиқи андозаи амалкунандаи бозорӣ фоиз диҳад;

- ба таҷрибаи ба ўҳдаи давлат гузоштани қарзҳои гирифташудаи субъектҳои хоҷагидорӣ хотима диҳад;

- якҷоя бо Бонки миллии Тоҷикистон аз 1 январи соли 2000 тамоми қарзҳои бо пули миллӣ ва асъори хориҷӣ то охири соли 1999 аз Бонки миллии Тоҷикистон гирифтаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар сохторҳои давлатиро ба заёмҳои дарозмуддати давлатӣ ва ба маблағи 2 млрд. рубл ба векселҳои кўтоҳмуддати давлатӣ табдил диҳад;

- пардохти қарзҳои дар назди Бонки миллии Тоҷикистон доштаи Роҳи оҳани тоҷикро аз ҳисоби маблағҳои ба ивази хизматрасонии он ҷиҳати қарзи хориҷии дар буҷет пешбинишуда ва инчунин воситаҳои худии Роҳи оҳани тоҷик таъмин намояд;

- иштироки ҳамаи ташкилоту муассисаҳои аз буҷет маблағгузорӣ карда шаванда дар бастани созишномаҳои хариди мол, иҷрои кор ва адои хизматрасонӣ бе тасдиқи хаттии Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хусуси мавҷудияти маблағҳои дахлдор манъ карда шавад;

- якҷоя бо раисони Вилояти Мухтори Кўҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳрҳо ва ноҳияҳо иҷрои бечунучарои талаботи қонунҳои амалкунандаро оиди дахолат накардан ба фаъолияти бонкҳо ва ҷобаҷогузории кадрҳои онҳо таъмин намояд;

- якҷоя бо Бонки миллии Тоҷикистон бо мақсади баланд бардоштани боварии аҳолӣ ба бонкҳо механизми бимакунонӣ (суғуртакунонӣ) ва кафолатдиҳии амонатҳо шахсони ҳуқуқӣ ва воқеиро омода созад;

-бо мақсади баргардонидани қарзҳои бонкҳои барҳамхуранда масъалаи ташкили Оҷонсии азнавташкилкунии бонкҳо ва таҷдиди қарзҳоро, якҷоя бо Бонки миллии Тоҷикистон баррасӣ намояд;

- баҳри иҷрои нақшаи хусусигардонии корхонаҳои миёна ва калон, ки дар барномаи иқтисодии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ шудааст чораҳои зарурӣ андешида амалӣ гардонад;

**2. Бонки Миллии Тоҷикистон:**

- қарздиҳиро ба Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои пўшонидани касри буҷет ва дигар сохторҳои давлатӣ пурра қатъ намояд;

   - аз 1 январи соли 2000 сар карда барои амонатҳои амалкунандаи ҳукуматӣ, ки дар Бонки миллии Тоҷикистон мебошанд аз рўи андозаи амалкунандаи бозорӣ фоиз диҳад;

- чорабиниҳои зарурии ташкили бозори байнибонкии қарзиро гузаронида, батадриҷ ба воситаи музояда фурўхтани қарзҳои Бонки миллии Тоҷикистонро қатъ намояд;

- андозаи фоизи қарзҳои муттамарказро дар сатҳи бузургии мусбии он нигоҳ дорад;

- маблағи умумии захираҳои байналхалқии худро ба сатҳи дар барномаи иқтисодии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян шуда расонад;

- якҷоя бо бонкҳои тиҷоратӣ механизми аниқи додани қарзҳои хурдро ба соҳибкорони алоҳида, хоҷагиҳои фермерӣ (деҳқонӣ) ва дигар шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ, ки ба бизнеси хурд машғуланд, кор карда барояд;

- иштироки худро дар Биржаи байнибонкии асъор ҳамчун фурўшандаи ягона ботадриҷ қатъ намуда танҳо ба таври истисно, дар ҳолатҳои зарурӣ, бо мақсади таъмини устувории қобилияти харидории пули миллӣ дар хариду фурўши асъор иштирок намояд. Механизми мувофиқеро таҳия ва татбиқ намояд, ки он дар соли 2000 фаъолият намудани бозори комилҳуқуқи байнибонкии асъорро таъмин намояд;

- назоратро аз болои фаъолияти бонкҳо ва дигар ташкилотҳои молиявии ғайрибонкӣ оиди риоя намудани қонунгузории бонкӣ, меъёрҳои иқтисодие, ки бонки миллии Тоҷикистон муайян намудааст, ташкили сармояи зарурӣ ва ҷараёни азнавсозии онҳоро пурзур намояд. Дар мўҳлати се моҳ санадҳои меъёрии мувофиқеро омода ва қабул намояд, ки барои ташкил намудани сохторҳои гуногуни молиявии ғайрибонкӣ (ломбардҳо, ҷамъиятҳои қарздиҳӣ, ташкилотҳои суғуртавӣ ва ғайра) заруранд;

- барномаи солимгардонии шабакаи бонкиро давом дода дар ҳамкорӣ бо бонкҳои тиҷоратӣ ва дигар ташкилотҳои қарзӣ фазои хизматрасониро васеъ ва сифаташро беҳ карда, суръати ҳисоббаробаркунӣ ва сари вақт гузаштани пардохтҳоро таъмин намояд;

- бо мақсади боз ҳам пурзўргардонии боварии муштариён ба бонкҳо, ҷалб намудани пасандози шахсони ҳуқуқию воқеӣ, дар якҷоягӣ бо бонкҳои тиҷоратӣ иҷрои талаботи қонунро оиди ҳимояи сирри махфӣ будани амонатҳо, ҳаракати маблағҳои пулии мизоҷон, саҳҳомон ва дигар шахсон, аз он ҷумла додани пули нақд таъмин намояд;

- якҷоя бо Бонки давлатии амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар тамоми нуқтаҳои гумрукӣ ташкил ва амали фаъолияти нуқтаҳои мубодилаи асъорро таъмин намояд.

**Раиси Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                    С.Раҷабов**

ш.Душанбе 10 декабри соли 1999

№ 862

**__________________________**

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	860	ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ БУҶЕТИ ДАВЛАТИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН БАРОИ СОЛИ 2000	Маҷлиси Олии ҶТ	10.12.1999	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ**

**ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**Дар бораи воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо**

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 1999, №12, мод.312; соли 2002, № 4, қ.1, мод.266; соли 2006, №4, мод. 192; соли 2007, №7, мод. 661; ҚҶТ аз 22.07.2013с. №988; аз 20.06.2019 с., №1617; аз 20.04.2021с., №1778)

**БОБИ I.**

**МУҚАРРАРОТИ УМУМ**Ӣ

**Моддаи 1. Мақсади Қонуни мазкур**

Мақсади Қонуни мазкур бо назардошти ҳифзи саломатии аҳолӣ, амнияти давлатӣ ва ҷамъиятӣ, амалӣ намудани сиёсати давлатӣ ва шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи муомилоти қонунии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо, мубориза бар зидди муомилоти ғайриқонунии онҳо, пешгирии нашъамандию токсикомандӣ ва расонидани ёрии наркологи ба шахсони гирифтори нашъамандӣ ва токсикомандӣ мебошад.

**Моддаи 2. Мафҳумҳои асосие, ки дар Қонуни мазкур истифода мешаванд**

Дар қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

**муомилоти қонунии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо-**фаъолият оид ба киштукори растаниҳои нашъадор бо мақсадҳои илмӣ, таҳия, истеҳсол, тайёр кардан, коркард, нигоҳ доштан, интиқол, муросилот, додан, фурўш, тақсимот, соҳиб шудан, истифода, воридот ва содирот, ки дар асоси иҷозатнома амалӣ карда мешаванд ва нобуд кардан, ки бе иҷозатнома ба амал бароварда мешавад;

**муомилоти ѓайриқонунии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо -** фаъолияти вобаста ба киштукори растаниҳои нашъадор, таҳия, истеҳсол, тайёр кардан, коркард, нигаҳдошт, интиқол, фиристонидан, додан, фурӯш, тақсимот, соҳиб шудан, истифода, воридот, содирот ва нобуд кардани воситаҳои нашъадор воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо,ки бар хилофи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардад;

**Квотаи давлатии воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ (минбаъд Квотаи давлатӣ)** - миқдори муайяни воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ, ки бо назардошти шартномаҳои байналмилалӣ, ба мақсади муомилоти қонуни аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар шудааст;

**Рӯйхати миллии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо (минбаъд Рӯйхати миллӣ)** – номгӯиҳои муназзами воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо, ки муомилоташон манъ ё маҳдуд буда, дар Ҷумҳурии Тоҷикистон зери назорат қарор доранд;

**воситаҳои нашъадор** - маводи сунъӣ ё табиӣ, шаклҳои дорувории онҳо, инчунин растаниҳое, ки дар Конвенсияҳои байналмилалии дахлдор ва Рӯйхати миллӣ айнан гурӯҳбанд шудаанд;

**моддаҳои психотропӣ** - маводи сунъӣ ё табиӣ, шаклҳои дорувории онҳо, ки дар Конвенсияи байналмилалии дахлдор ва Рӯйхати миллӣ айнан гурӯҳбанд шудаанд;

Ҳаммонанди (аналоги) маводи нашъаовар – маводе, ки дар конвенсияҳои байналмилалии дахлдор ҳамчун воситаи нашъадор ё моддаҳои психотропӣ ва перекусорҳо гурӯҳбандӣ нашуда, ба Рӯйхати миллӣ дохил нагардидааст ва сохтори химиявию хусусиятҳояш ба сохтори химиявӣ ва хусусияти маводи нашъаовар, ки таъсири психоактивӣ дорад, монанд мебошад (ҚҶТ аз 20.04.2021с., №1778).

**прекурсорҳо** - маводе, ки дар Конвенсияи байналмилалии дахлдор ва Рӯйхати миллӣ ҳамчун асос ё ёрирасон барои истеҳсол, тайёр кардан ва коркарди воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ гурӯҳбанд шудаанд;

**киштукори растаниҳои нашъадор** - кишт ва нигоҳубини растаниҳое, ки дар Конвенсияи байналмилалии дахлдор ва Рӯйхати миллӣ айнан гурӯҳбанд шудаанд;

**истеҳсоли воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ** - амалиёте, ки барои ҳосил кардани пайдарпаи (сериявии) воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ равона шудааст;

**коркарди воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ** - амалиёте, ки дар натиҷаи онҳо воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ аз омехтаҳо тоза мешаванд ё ба дигар моддаҳои ба воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ мансуб набуда, табдил дода мешаванд;

**тайёр кардани воситахои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ** - амалиёте, ки дар натиҷаи онҳо аз воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо шаклҳои барои истифода тайёри воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ ё шаклҳои дорувории онҳо ҳосил карда мешаванд;

**тақсимоти воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ** - амалиёте, ки дар натиҷаи он шахсони ҳуқуқии мушаххас тибқи тартиби муқарраркардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон миқдори барои онҳо муайяннамудаи воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропиро барои муомилот мегиранд;

**интиқоли воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ** - аз як ҷо ба ҷои дигар бурдани воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо дар ҳудуди *ҳудуди* Ҷумҳурии Тоҷикистон, новобаста аз намуди нақлиёти истифодашуда; **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1617)**

**воридоту содироти воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо** - гузаронидани воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо ба *ҳудуди* гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё аз қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон; **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1617)**

**истеъмоли ғайриқонунии воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ**- истеъмоли воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ бе таъиноти духтур;

**суиистеъмоли воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ –** ба таври мунтазам қасдан истеъмол намудани воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ бе таъиноти духтур;

**соҳиб шудан ба воситаҳои нашъадор , моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо –** харидан, ёфта аз они худ кардан, гирифтан ба ивази дигар Аше ва мол, қарз ё ҳадя ва ба ивази қарз додани воситаҳои нашъадор , моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо, инчунин ҷамъ намудани растаниҳои нашъадори худрўй ё қисмҳои онҳо, ё ин ки ба боқимондаҳои ҳифзнашавандаи кишти растаниҳои нашъадор баъди ҷамъоварии онҳо ва бо дигар роҳҳо соҳиб шудан;

**фиристонидани воситаҳои нашъадор , моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо –** интиқол додани воситаҳои нашъадор , моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо ба воситаи почта ва шўъбаҳои баѓоч ва ё бо дигар тарз бе иштироки интиқолдиҳанда;

**нигоҳ доштани воситаҳои нашъадор , моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо –** ҳама гунна амалиёте, ки бо қасдона ихтиёрдорӣ намудани (бо худ, дар бино, дар пинҳонгоҳ ва дигар ҷойҳо) воситаҳои нашъадор , моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо алоқаманданд;

**ба соҳибияти каси дигар додани воситаҳои нашъадор , моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо –** ҳама гуна тарзҳои паҳн намудани (фурўш,ҳадя, иваз, ба ивази қарз додан, додани қарз ва бо дигар тарз) воситаҳои нашъадор , моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо;

**бемори нашъаманд (токсикоманд)** - шахсе, ки нисбати ӯ аз ҷониби сохторҳои салоҳиятдори вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон бемории нашъамандӣ (токсикомандӣ) ташхис шудааст;

**нашъамандӣ** - беморие, ки аз заҳролудшавии паиҳами организм дар катичаи суиистеъмоли воситаҳои нашъадор, ки дар Конвенсияҳои байналхалқии дахлдор ва Рӯйхати миллӣ айнан гурӯҳбанд шудаанд ба вуҷуд омада, ба вобастагии рӯҳию ҷисмонӣ аз онҳо тавсия мешавад;

**токсикомандӣ** - беморие, ки аз заҳролудшавии паиҳами организм дар натиҷаи суиистеъмоли маводи доруворӣ ва маводҳои дигари ба воситаҳои нашъадор мансуб набуда ба вуҷуд омада, ба вобастагии рӯҳию ҷисмонӣ аз онҳо тавсиф мешавад.

**Моддаи 3. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо**

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ, инчунин шартномаҳои байналмилалии аз ҷониби Ҷумҳурии Тоҷикистон эътирофшуда, иборат аст. **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1617)**

**БОБИ II.**

**МОНОПОЛИЯИ ДАВЛАТӢ ДОИР БА** **намудҳои асосии** **ФАЪОЛИЯТ ДАР СОҲАИ МУОМИЛОТИ ВОСИТАҲОИ НАШЪАДОР.**

**НАЗОРАТИ ДАВЛАТӢ ДАР СОҲАИ МУОМИЛОТИ МОДДАҲОИ ПСИХОТРОПӢ ВА ПРЕКУРСОРҲО**

Моддаи 4. Монополияи давлатӣ доир ба намудҳои асосии фаъолият дар соҳаи муомилоти воситаҳои нашаъдор. Назорати давлатӣ дар соҳаи муомилоти **воситаҳои нашъадор , моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо**

Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон доир ба намудҳои асосии фаъолият дар соҳаи муомилоти воситаҳои нашъадор : киштукори растаниҳои нашъадор, таҳия, истеҳсол, тайёр кардан, коркард, тақсимот, воридот ба Ҷумҳурӣ ва содирот аз он, инчунин ба нобуд кардан:монополияи давлатӣ амал мекунад.

Намудҳои асосии фаъолият дар соҳаи муомилоти воситаҳои нашъадор аз тарафи ташкилотҳои давлатӣдар асоси иҷозатнома ва дар доираи квотаи давлатӣ сурат мегирад.

Фаъолият дар соҳаи муомилоти воситаҳои нашъадор вобаста ба нигаҳ доштан, интиқол, муросилот, додан, фурӯш, соҳиб шудан ва истифодаи он дар доираи квотаи давлатӣ дар асоси иҷозатнома сурат мегирад;

Фаъолият дар соҳаи муомилоти моддаҳои психотропӣ дар доираи квотаи давлатӣ дар асоси иҷозатнома сурат мегирад.

Фаъолият дар соҳаи муомилоти прекурсорҳо дар асоси иҷозатнома сурат мегирад.

**Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон муомилоти ҳаммонанди (аналоги) маводи нашъаовар манъ мебошад (ҚҶТ аз 20.04.2021с., №1778).**

Моддаи 5. Ташкили назорати давлатӣ дар соҳаи муомилоти қонунии воситаҳои нашъадор моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо

Ташкил ва амалӣ намудани назорати давлатӣ дар соҳаи муомилоти қонунии воситахо) нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо аз ҷониби Агентии назорати маводи нашъадори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд Агентӣ) ва дигар мақомоти давлатӣ дар доираи салоҳияте, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян намудааст, сурат мегирад.

Агентӣ мақомоти ҳифзи ҳуқуқ буда, фаъолияти мақомоти давлатиро вобаста ба муомилоти қонунии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо **мубориза бар зидди муомилоти ѓайриқонунии онҳо**, пешгирии нашъаманда инчунин барқароркунии иҷтимоии беморони нашъамандӣ, ҳамоҳанг ва назорат мекунад.

**Моддаи 6. Салоҳияти Агентӣ**

Агентӣ дорои салоҳиятҳои зерин мебошад:

          мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи муомилоти қонунии прекурсорҳо          иҷозатнома (литсензия) медиҳад;

Рӯйхати миллии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳоро дар якҷоягӣ бо вазорату идораҳои дахлдор таҳия намуда, барои тасдиқ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд;

тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти оперативӣ-ҷустуҷӯиро анҷом дода, аз ҷумла дар минтақаҳои назорати сарҳадӣ ва гумрукӣ таҳқиқ ва тафтишоти пешакӣ мебарад;

дар сурати мавҷуд будани асосҳои кофӣ барои гумонбар намудани шаҳрванд дар содир кардани ҳуқуқвайронкунӣ ё ҷиноятҳои ба воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо алоқаманд буда, ҳуҷҷатҳои шахсияти онҳоро тасдиқкунандаро, ҳамчунин дигар ҳуҷҷатҳои барои санҷиши риояи қоидаҳое, ки назорати иҷрояшон ба зиммаи Агентӣ гузошта шуда лозиманд, тафтиш менамояд;

тибқи тартиби муайяннамудаи қонун, шахсонеро, ки дар содир кардани ҷиноятҳои ба воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо алоқаманд гумонбар шудаанд, барои муоинаи тиббӣ бо мақсади муқаррар кардани истеъмоли воситаҳои нашъадор ё моддаҳои психотропӣ аз ҷониби онҳо мефиристад;

аз вазорату идораҳои дахлдор маълумотҳоро, ки барои баҳисобгирӣ ва назорати фаъолияти онҳо дар соҳаи муомилоти қонунии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо, пешгирии нашъамандӣ, барқароркунии иҷтимоии беморони гирифтори нашъамандӣ заруранд, дастрас менамояд;

якҷоя бо намояндагони вазорату идораҳои дахлдор тартиби нигаҳдошт ва ҳифзи воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳои аз ҷониби онҳо гирифташударо тафтиш менамояд;

фаъолияти корхона, ташкилот ва муассисаҳоро доир ба масъалаҳои муомилоти қонунии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо, пешгирии нашъамандӣ ва барқароркунии иҷтимоии шахсони гирифтори нашъамандиро назорат менамояд;

дар бораи бартараф кардани камбудиҳои зимни тафтиш ошкоршуда дар соҳаи муомилоти қонунии воситаҳои нашъадор, маводи психотропӣ ва прекурсорҳо, дастурҳо медиҳад;

маълумотҳоро оиди талаботи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ чамъбаст намуда, онро тибқи тартиби муқарраргардида ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд;

дар муносибатҳои байналмилалӣ доир ба масъалаҳои муомилоти қонунии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо, мубориза бар зидди муомилоти ғайриқонунии онҳо, пешгирии нашъамандӣ ва барқароркунии иҷтимоии нашъамандон, бо тартиби муайяннамудаи қонунгузорӣ аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон намояндагӣ менамояд;

иҷрои ӯҳдадориҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар соҳаи назорати воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин менамояд;

тибқи тартиб ва ҳолатҳои пешбининамудаи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба кормандони Агентӣ бо худ гирифта гаштан, нигоҳдории яроқи оташфишон, воситаҳои махсус, инчунин сагҳои хизматиро иҷозат медихад.

Агенти дорои дигар салоҳиятҳо низ мебошад, ки онҳоро қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

**Моддаи 7. Кормандони Агентӣ. Ҳуқуқ, ӯҳдадорӣ ва ҷавобгарии онҳо**

*Кормандони Агентӣ шахсоне мебошанд, ки танҳо дорои* *шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, дар воҳидҳои сохтории* *Агентӣ мансабҳои дахлдорро ишғол менамоянд ва рутбаҳои махсус* *доранд.* **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1617)**

Ҳангоми ба Агентӣ ба кор қабул шудан шаҳрвандон, ба ғайр аз ҳуҷҷатҳои пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин эъломияҳо дар бораи даромад ва вазъи молумулкии худро пешниҳод менамоянд. (ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1617)

аз шаҳрвандон ва шахсони мансабдор қатъ гардондани ҳуқуқвайронкунию амалҳоеро, ки барои иҷрои ваколатҳои Агентӣ ҳалал мерасонанд, талаб кунанд ва дар сурати иҷро накардани ин талаботҳо чораҳои иҷбории дар қонун пешбинишударо ба кор баранд;

аз рӯи парвандаҳою ҳуҷҷатҳои таҳти коргузории Агентӣ қарордошта, шаҳрвандон ва шахсони мансабдорро ба Агентӣ даъват кунанд;

ҳангоми анҷом додани амалҳои алоҳидаи ҷустуҷӯӣ, ба мақсади таъмини тартиботу амнияти ҷамъиятӣ, муҳофизати ҳаёт ва саломатии шаҳрвандон, ба минтақаҳои алоҳидаи маҳал ё объектҳо даромадани шаҳрвандонро муваққатан маҳдуд гардонанд ё манъ намоянд;

дар мавридҳои вобаста ба ошкор кардан, пешгирӣ намудани ҷиноят, дастгир намудани ҷинояткор аз тамоми намудҳои нақлиёти ҷамъиятии шаҳрӣ, наздишаҳрӣ ва маҳаллӣ, инчунин аз воситаҳои алоқа, ки ба корхонаҳо, ташкилотҳо ва муассисаҳо новобаста аз шакли моликият ва ба шаҳрвандон тааллуқ, доранд, бепул истифода баранд.

Ба ғайр аз ин ба кормандони Агентӣ амали ҳуқуқҳое, ки дар моддаҳои 13-17 (ба ғайр аз банди 1 қисми панҷуми моддаи 17), моддаи 18, **моддаи 21, моддаҳои 24-34** Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи милиса" пешбинӣ гардидаанд, татбиқ мегардад.

Кормандони Агентӣ дорои ӯҳдадориҳое мебошанд, ки онҳоро Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ пешбинӣ намудаанд. **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1617)**

Таъмини нафақаи кормандони Агентӣ дар асоси Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи таъмини нафақаи хизматчиёни ҳарбӣ" сурат мегирад.

Тартиб ва шарти адои хизмат дар Агентӣ мутобиқи низомномаи дахлдор, ки Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд, муайян карда мешавад.

Кормандони Агентӣ барои содир кардани ҳуқуқвайронкуниҳо, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

*Мод*д*аи 7¹. Пешниҳоди эъломияҳо дар бораи даромад ва* *вазъи молумулкии кормандони Агентӣ*

*Кормандони Агентӣ (ба истиснои ҳайати техникӣ ва* *хизматрасон) эъломияҳо дар бораи даромад ва вазъи молумулкии* *худро бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии* *Тоҷикистон пешниҳод менамоянд.* **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1617)**

Моддаи 8. Иҷозатномадиҳӣ ба фаъолият дар соҳаи муомилоти воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо

Иҷозатномадиҳӣ ба фаъолият дар соҳаи муомилоти воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон « Дар бораи иҷозатномадиҳӣ ба баъзе намудҳои фаъолият» амалӣ гардонида мешавад.

Моддаи 9. Киштукори растаниҳои нашъадор ба мақсадҳои илмӣ, таҳия, соҳиб шудан, тайёр кардан, коркард, истеҳсол, нигаҳдорӣ, додан, фурӯш, тақсимот ва ҳисобу китоби воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо

Киштукори растаниҳои нашъадор ба мақсадҳои илмӣ, ҳамчунин таҳияи воситаҳои нави нашъадор ва моддаҳои психотропӣ, фақат аз тарафи муассисаҳои илмӣ-тадқиқотие, ки тибқи Қонуни мазкур литсензия доранд, амалӣ мегардад.

Соҳиб шудан, тайёр кардан, коркард ва истеҳсоли воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ мутобиқи шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳудуди Квотаи давлатӣ амалӣ мегардад.

Номгӯи таҷҳизот барои тайёр кардан, коркард ва истеҳсоли воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ, инчунин тартиби истифода ва нобуд сохтани онҳоро Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мувофиқаи Агентӣ муаяйн мекунад.

Корхонаҳо, ташкилотҳо ва муассисаҳое, ки воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо истеҳсол мекунанд, мувофиқи тартиби муайяннамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Регистри давлатӣ дохил карда мешаванд.

Тартиби хисобу китоб, нигахдорй, таксимот, додан ва фуруши воситахои нашъадор ва моддахои психотропӣ, мутобики қонун гузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати корхои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мувофикаи Агентй мукаррар карда мешавад.

Рекламаи воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ аст.

Моддаи 10. Хусусияти интиқол, муросилот, воридот ва содироти воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо

Интиқол ва муросилоти воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо аз тарафи шахсони ҳуқуқӣ, ки тибқи Қонуни мазкур литсензия доранд, сурат мегирад. Зимнан муросилоти почтавии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо манъ аст.

Барои ҳар дафъаи убур намудани сарҳади гумрукӣ бо мақсади ба *ҳудуди* Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид намудани воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо ва ё содир намудани онҳо аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон бояд, ки иҷозатнома ва сертификата намунаи байналмилалӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифта шавад. Додани иҷозатномаи додашуда ба дигар корхона, ташкилот ва муассиса новобаста ба он, ки онҳо литсензия барои фаъолият дар соҳаи муомилоти қонунии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо доранд, манъ аст. **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1617)**

Воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳое, ки бидуни литсензия ва иҷозатнома ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид ё аз *ҳудуди* Ҷумҳурии Тоҷикистон содир мешаванд, мусодира мегарданд. **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1617)**

Воридот, содирот ва интиқоли транзитии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо дар *ҳудуди* Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва шартномаҳои байналмилалие, ки аз тарафи Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф шудаанд, сурат мегирад. **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1617)**

**БОБИ Ш.**

**ИСТИФОДАИ ВОСИТАҲОИ НАШЪАДОР, МОДДАҲОИ ПСИХОТРОПӢ ВА ПРЕКУРСОРҲО**

**Моддаи 11. Истифодаи воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо**

Истифодаи воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ бо мақсадҳои тиббӣ мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва тибқи тартиби муайянкардаи Вазорати тандурустӣ бо мувофиқаи Агентӣ амалӣ мегардад.

Истифодаи воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ дар фаьолияти оперативӣ-ҷустуҷӯӣ, илмӣ-тадқиқотӣ, таълимӣ, экспертӣ (ташхисӣ) ва байторӣ аз ҷониби вазорату идораҳои дахлдор дар мувофиқа бо Агентӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардад.

Истифодаи прекурсорҳо бо мақсадҳои тиббӣ, оперативӣ-ҷустуҷӯӣ, илмӣ-тадқиқотӣ, таълимӣ, эксперта (ташхисӣ), байторӣ, саноатӣ аз ҷониби вазорату идораҳои дахлдор дар мувофиқа бо Агентӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардад.

**Моддаи 12. Рӯйхати миллии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо**

Воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо, ки мутобиқи шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода ва муомилоташон манъ ё маҳдуд аст, ба Рӯйхати миллӣ дохил карда мешаванд.

Воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо вобаста ба дараҷаи хавфнокиашон барои саломатии инсон ҳангоми сӯиистеъмоли онҳо ва бо назардошти он, ки ба кадом мақсадҳо онҳо истифода мешаванд, дар Рӯйхати миллӣ гурӯҳбанд мешаванд.

Рӯйхати миллӣ ба таври расмӣ, бо тартиби муайяннамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон интишор мешавад.

**БОБИ IV.**

**ЧОРАҲОИ МУХОЛИФАТ БА МУОМИЛОТИ ҒАЙРИҚОНУНИИ ВОСИТАҲОИ НАШЪАДОР, МОДДАҲОИ ПСИХОТРОПӢ ВА ПРЕКУРСОРҲО**

**Моддаи 13. Мухолифат ба муомилоти ғайриқонунии воситаҳои нашъадор, моддаи психотропӣ ва прекурсорҳо**

Мухолифат ба муомилоти ғайриқонунии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо аз ҷониби мақомот ва ташкилотҳои дахлдор дар доираи ваколати ба онҳо додашуда, сурат мегирад.

Мубориза бар зидди истеъмоли ғайриқонунии воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропиро Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар мақомоту ташкилотҳои дахлдор дар доираи ваколати ба онҳо додашуда бо мувофиқаи Агентӣ ташкил менамоянд.

**Моддаи 14. Ирсоли назоратшавандаи воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо**

Бо мақсади пешгирӣ намудани муомилоти ғайриқонунии байналмилалии воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо ва ошкор намудани шахсони иштирокчии ин гуна муомилот, мақомоти мувофиқи қонун ваколатдори Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳар як ҳолати алоҳида, мутобиқи шартномаҳо бо мақомоти салоҳиятдори давлатҳои хориҷӣ ё дар асоси шартномаҳои байналмилалие, ки онҳоро Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф намудааст, усули ирсоли назоратшавандаро истифода мебаранд, яъне тахта назорати худ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид ва аз Ҷумҳурии Тоҷикистон содир кардан ё ба транзити воситахои нашъадор, моддахои психотропӣ ва прекурсорхоро аз каламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон рох медиханд.

Дар сурати қабул шудани қарор оиди истифодаи ирсоли назоратшаванда, агар давлате, ки ба он бурдани воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо пешбинӣ шудааст, давлати хориҷӣ бошад, пас парвандаи ҷиноӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон оғоз карда намешавад ва дар бораи қарори қабулшуда бетаъхир Прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон хабардор карда мешавад.

Ирсоли назоратшавандаи воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо мумкин аст дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон низ бо огоҳӣ ва тахти назорати мақомоте (воҳидҳое), ки барои амалӣ намудани фаъолияти оперативӣ-ҷустуҷӯӣ ҳуқук доранд, истифода бурда шавад.

**БОБИ V.**

**ЧОРАҲОИ ПЕШГИРИИ ИСТЕЪМОЛИ ҒАЙРИҚОНУНИИ ВОСИТАҲОИ НАШЪАДОР ВА МОДДАҲОИ ПСИХОТРОПӢ**

**Моддаи 15. Истеъмоли воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ**

Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон истеъмоли воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ бе таъиноти духтур манъ аст.

Таъин намудани истеъмоли воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ бо тартиби муайян намудаи Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардад.

Моддан 16. Ошкор намудани шахсоне, ки воситаҳои нашъадор ё моддаҳои психотропӣ ва ғайриқонунӣ истеъмол мекунанд

Агар барои гумон намудани шахс ба истеъмоли ғайриқонунии воситаҳои нашъадор ё моддаҳои психотропӣ асосҳои кофи мавҷуд бошанд, ӯ бояд дар муассисаҳои наркологии Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз муоинаи тиббӣ гузаронида шавад.

Воқеияти истеъмоли ғайриқонунии воситаҳои нашъадор ё моддаҳои психотропӣ дар асоси натиҷаҳои муоинаи тиббӣ муқаррар карда мешавад.

Муқаррар намудани ҳолатҳои мадҳушӣ салоҳияти духтуре мебошад, ки ба зиммааш вазифаи гузаронидани муоинаи тиббӣ гузошта шудааст.

Ташхиси бемории "нашъамандӣ" ё "токсикомандӣ" аз ҷониби комиссияи машваратии тиббӣ дар асоси натиҷаҳои таҳқиқоти тиббӣ дар муассисаҳои наркологии Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

Моддаи 17. Табобат ва баҳисобгирии шахсоне, ки ғайриқонунӣ воситаҳои нашъадор ё моддаҳои психотропӣ истеъмол мекунанд

Табобати беморони нашъмандӣ ва токсикомандӣ дар сурати муроҷиати ихтиёриашон, шахсони ба синни 16-солагӣ нарасида бошад, бо розигии волидайн ё дигар намояндагони қонунии онҳо сурат мегирад.

Табобати нашъамандӣ ва токсикомандӣ ба истиснои ҳолатҳои муайяннамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон фақат дар муассисаҳои наркологии Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида мешавад.

Беморони гирифтори нашъамандӣ ё токсикомандӣ пас аз табобат бояд таҳти мушоҳидаи диспансерӣ бо тартиб ва мӯҳлати муайянкардаи Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор гиранд.

Беморони гирифтори нашъамандӣ, токсикомандӣ ва шахсоне, ки нисбати онҳо воқеияти истеъмоли ғайриқонунии воситаҳои нашъадор ва моддаҳои психотропӣ муқаррар шудааст, тибқи тартиб ва ба мӯҳлати муайянкардаи Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар якҷоягӣ бо Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта мешаванд.

Табобати маҷбурии беморони нашъамандӣ ва токсикомандӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

**Моддаи 18. Ҳуқуқи беморон ҳангоми ба онҳо расондани кӯмаки наркологи**

Шахсоне, ки ихтиёран барои табобат аз нашъамандӣ ё токсикомандӣ муроҷиат кардаанд, ҳуқуқ, доранд ба:

грифтани ёрии бемузди наркологи дар ҳаҷми пешбининамудаи Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

ниҳонӣ будани табобат, ба истиснои ҳолатҳои ба ҷавобгарии ҷиноятӣ ё маъмурӣ кашидани онҳо;

нигоҳ доштани манзилгоҳ ва ҷои кор дар тамоми вақти дар беморхона будан;

гирифтани варақаи корношоямӣ барои тамоми вақти дар муолиҷа будан.

**БОБИ VI.**

**МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ**

Моддаи 19. Баҳисобгирӣ, нигоҳдорӣ, мусодира ва нобуд кардани воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо, инчунин асбобу таҷҳизоти истеҳсоли онҳо

Баҳисобгирӣ, нигоҳдорӣ, мусодира ва нобуд кардани воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳое, ки аз муомилоти қонунӣ ва ё ғайриқонунӣ гирифта шудаанд, инчунин асбобу таҷҳизоти истеҳсоли онҳо тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешаванд.

Воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ, прекурсорҳо, инчунин асбобу таҷҳизоте, ки истифодаи минбаъдаи онҳо дар муомилот номатлуб дониста мешавад, бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон нобуд карда мешаванд.(**ҚҶТ аз 22.07.2013с. №988)**

**Моддаи 20. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур**

Шахсоне, ки ба вайрон кардани Қонуни мазкур гуннаҳкоранд, тибқи қонунхои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

**Моддаи 21. Муқаррароти давраи гузариш**

Муқаррар карда шавад, ки то ба таъмини пурраи Буҷети давлатӣ гузаштани Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон нафақаи кормандони он мувофиқи тартиби муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисоб карда мешавад.

**Моддаи 22. Назорати иҷрои Қонуни мазкур**

Назорати иҷрои Қонуни мазкур аз ҷониби Прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва прокуророни тобеъи ӯ буда амалӣ мегардад.

       Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                                                           Э. РАҲМОНОВ

ш. Душанбе

10 декабри соли 1999

№ 873

**ҚАРОРИ МАҶЛИСИ ОЛИИ**

**ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**Оиди мавриди амал қарор додани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон**

**"Дар бораи воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо"**

**(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 1999, №12, мод.313)**

Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қ**арор мекунад:**

1. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо" пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

2. Ҳукумати Ҷумхурии Тоҷикистон

- ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон доир ба мутобиқ намудани қонунҳои амалкунандаи ҷорӣ бо Қонуни Чумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ ва прекурсорҳо" таклифҳо пешниҳод намояд;

- қарорҳои худро ба Қонуни мазкур мутобиқ намояд.

**Раиси Маҷлиси Олии**

Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                                                           С. РАҶАБОВ

**ш. Душанбе 10 декабри соли 1999**

**№ 874**

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	873	ДАР БОРАИ ВОСИТАҲОИ НАШЪАДОР, МОДДАҲОИ ПСИХОТРОПӢ ВА ПРЕКУРСОРҲО	Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон	10.12.1999	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ КОНСТИТУТСИОНИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**ДАР БОРАИ ИНТИХОБОТИ ВАКИЛОН БА МАҶЛИСҲОИ МАҲАЛЛИИ ВАКИЛОНИ ХАЛҚ**

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 1999, № 12, мод. 298; с. 2007, № 5, мод. 353; с. 2012, № 8, мод. 813; с. 2014, № 7, қ. 1, мод. 383; № 11, мод. 640; с. 2017, № 5, қ. 1, мод. 269)

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 12.05.2007 № 257, аз 01.08.2012 № 898, аз 26.07.2014 № 1087, аз 27.11.2014 № 1133, аз 30.05.2017 № 1412, аз 19.07.2019 № 1640, аз 03.01.2024 № 2016)

1. ҚОИДАҲОИ УМУМӢ

Моддаи 1. Принсипҳои асосии интихобот

Интихобот ба Маҷлисҳои вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия дар ҳавзаҳои ҳудудии якмандатии интихобот дар асоси ҳуқуқи интихоботии умумӣ, баробар ва мустақиман бо овоздиҳии пинҳонӣ ба мӯҳлати панҷ сол гузаронида мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 1(1). Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи интихоботи вакилон ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087)

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи интихоботи вакилон ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни конститутсионии мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 30.05.2017 № 1412).

Моддаи 2. Ҳуқуқи умумии интихобот

Интихоботи вакилон ба Маҷлисҳои вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия умумӣ аст. Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар рӯзи интихобот синнашон ба 18 расидааст, қатъи назар аз миллат, нажод, ҷинс, забон, эътиқоди динӣ, мавқеи сиёсӣ, вазъи иҷтимоӣ, таҳсил ва молу мулк ҳуқуқи интихоб кардан ва интихоб шуданро доранд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Шахсоне, ки аз тарафи суд ғайри қобили амал дониста шудаанд ва ё мувофиқи ҳукми суд дар ҷойҳои аз озодӣ маҳрумшудагон нигоҳ дошта мешаванд, ҳуқуқи дар интихобот иштирок кардан надоранд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон дар як вақт вакили беш аз ду мақомоти намояндагии ҳокимияти давлатӣ буда наметавонад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 3. Ҳуқуқи баробари интихобот

Интихобкунандагон дар асоси ҳуқуқи баробар дар интихобот иштирок мекунанд ва ҳар кадоми онҳо як овоз доранд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 4. Ҳуқуқи бевоситаи интихобот

Вакилон ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ аз тарафи шаҳрвандон мустақиманан интихоб карда мешаванд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 5. Овоздиҳии пинҳони

Овоздиҳи дар интихоботи вакилон ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ озодона ва пинҳонӣ мебошад. Назорат ба изҳори иродаи интихобкунандагон манъ аст.

Моддаи 6. Ошкорбаёни ҳангоми тайёрӣ ва гузаронидани интихобот

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087)

Тайёрӣ ва гузаронидани интихобот ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ аз тарафи комиссияҳои интихобот шаффоф ва ошкоро сурат мегирад ва дар воситаҳои ахбори омма инъикос мегардад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Комиссияҳои интихобот ба шаҳрвандон аз кори худ, аз таъсиси ҳавзаҳо ва участкаҳои интихобот, ҳайат, ҷою соати корашон ва аз рӯйхати интихобкунандагон хабар медиҳанд.

Комиссияҳои интихобот натиҷаи бақайдгирии номзадҳоро ба вакилӣ, шарҳи ҳоли номзадҳои бақайдгирифта, натиҷаи овозҳои гирифтаи ҳар номзад ва ҷамъбасти интихоботро ба маълумоти шаҳрвандон мерасонанд. Дар маҷлисҳои комиссияҳои интихобот, дар бинои овоздиҳӣ дар рӯзи интихобот ва ҳангоми ҳисобкунии овозҳо як нафари намоянда (мушоҳид) аз ҳизбҳои сиёсӣ, ки номзадҳоро ба вакилӣ пешниҳод кардаанд, шахсони боэътимоди номзадҳои мустақил, намояндаҳои матбуот, телевизион ва радио ҳузур дошта метавонанд. Ваколатҳои онҳо бояд бо ҳуҷҷатҳои дахлдор тасдиқ карда шуда бошанд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Ҳизбҳои сиёсӣ, ки номзадҳоро ба вакилӣ пешбарӣ кардаанд, дар бораи намояндагони худ камаш панҷ рӯз пеш аз интихобот ба комиссияҳои ҳавзавии интихобот хабар медиҳанд.

Ба рафти овоздиҳӣ ва ба фаъолияти комиссияҳои интихобот дахолат кардани намояндагон ва мушоҳидон мумкин нест. Онҳо метавонанд бо иҷозати раиси комиссияи дахлдори интихобот савол диҳанд ва шарҳи онро талаб намоянд, диққати аъзоёни комиссия ва хозиронро ба роҳ ёфтани вайронкунии Қонуни конститутсионии мазкур ҷалб созанд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Воситаҳои ахбори омма рафти тайёрии интихобот ва гузаронидани он, инчунин қарорҳои комиссияҳои интихоботиро инъикос мекунанд.

II. ҲАВЗАҲО ВА УЧАСТКАҲОИ ИНТИХОБОТ

Моддаи 7. Ташкил кардани ҳавзаҳои интихобот

Барои интихоботи вакилон миқдори зерини ҳавзаҳои ҳудудии интихобот ташкил карда мешаванд:

ба Маҷлисҳои вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе - на бештар аз 70 ҳавзаи интихобот;

ба Маҷлисҳои вакилони халқи шаҳр, ноҳия - на бештар аз 40 ҳавзаи интихобот.

Аз ҳар ҳавзаи интихобот як вакил ба Маҷлиси дахлдори вакилони халқ интихоб карда мешавад.

Миқдори ҳавзаҳои интихоботро барои интихоботи Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ ба ҳадди меъёри муқарраркардаи Қонуни конститутсионии мазкур Маҷлиси дахлдор бо назардошти шумораи интихобкунандагон, ҳудуд ва шароити дигари маҳаллӣ муқаррар менамояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Ҳавзаҳои интихоботро комиссияи дахлдори интихоботи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр, ноҳия одатан бо шумораи баробари интихобкунандагон ташкил медиҳад. Ҳудуди ҳавзаҳои интихобот бо назардошти сохтори ҳудудии вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳо бо ризоияти раисони дахлдор муайян карда мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Рӯйхати ҳавзаҳои интихоботро, ки дар он ҳудуд ва шумораи интихобкунандагон зикр ёфтааст, комиссияи дахлдори интихобот на дертар аз 15 рӯзи баъди таъин гардидани интихобот чоп мекунад.

Моддаи 8. Тартиб ва меъёри ташкил кардани участкаҳои интихобот

Участкаҳои интихобот бо назардошти ҳудуди шаҳру ноҳияҳо, ноҳияҳои шаҳр бо мақсади муҳайё сохтани шароити муносиб барои интихобкунандагон ташкил карда мешаванд.

Участкаҳои интихобот дар санаторияву хонаҳои истироҳат, беморхонаҳо ва табобатгоҳҳои дигари доимӣ, дар ноҳияҳои дурдасту душворгузари маҳаллӣ, маҳалли сукунати шаҳрвандон ташкил шуда метавонанд. Ин участкаҳои интихобот ба ҳавзаҳои интихоботи махалли ҷойгиршавии онҳо дохил мешаванд.

Участкаҳои интихобот аз тарафи комиссияҳои интихоботи шаҳр, ноҳия бо пешниҳоди раисони шаҳру ноҳияҳо ташкил карда мешаванд.

Участкаҳои интихобот на дертар аз рӯзи бисту панҷуми баъди таъин гардидани интихобот ташкил карда мешаванд. Дар ноҳияҳои дурдаст ва душворгузар участкаҳои интихобот дар ҳамон мӯҳлат, дар мавридҳои истисно бошад, панҷ рӯз пеш аз интихобот ташкил карда мешаванд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Участкаҳои интихобот одатан бо шумораи на камтар аз 20 нафар ва на бештар аз 3000 нафар интихобкунанда ташкил карда мешавад.

Бинои овоздиҳии ҳар участкаи интихоботро раиси шаҳру ноҳия муайян мекунад.

Комиссияи интихоботи шаҳру ноҳия участкаи интихоботро рақамгузорӣ мекунад ва дар бораи ҳудуди ҳар участкаи интихобот бо зикри маҳалли комиссияи участкавии интихобот ва бинои овоздиҳӣ ба интихобкунандагон хабар медиҳад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

III. КОМИССИЯҲОИ ИНТИХОБОТӢ

*(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016)*

Моддаи 9. Низоми комиссияҳои интихобот

*(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016)*

Барои ташкил ва гузаронидани интихоботи Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ, комиссияҳои зерини интихобот таъсис дода мешаванд:

комиссияи вилоятии интихобот оид ба интихоботи Маҷлиси вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

комиссияи шаҳрии интихобот оиди интихобот ба Маҷлиси вакилони халқи шаҳри Душанбе;

комиссияи шаҳрии интихобот оид ба интихоботи Маҷлиси вакилони халқи шаҳр (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

комиссияи ноҳиявии интихобот оид ба интихоботи Маҷлиси вакилони халқи ноҳия (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

комиссияҳои ҳавзавии интихобот;

комиссияҳои участкавии интихобот.

Роҳбарии умумӣ, назорати ташкил ва гузаронидани интихоботи вакилон ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ аз ҷониби Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 10. Ташкили комиссияҳои вилоятӣ, шаҳрӣ, ноҳиявии интихобот

Комиссияҳои вилоятӣ, шаҳрӣ ва ноҳиявии интихобот ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқро Маҷлисҳои дахлдори вакилони халқ бо пешниҳоди раиси вилоят, шаҳр ва ноҳияи дахлдор на дертар аз рӯзи даҳуми баъди таъин гардидани интихобот дар ҳайати 7-13 аъзои комиссия ташкил менамоянд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 27.11.2014 № 1133 аз 19.07.2019 № 1640).

Раис, муовини раис ва котиби комиссия аз ҷумлаи аъзоёни он дар аввалин маҷлиси он интихоб карда мешаванд. Комиссияи вилоятӣ, шаҳрӣ ва ноҳиявии интихобот дар бораи ҳайат, нишони ва рақамҳои телефони худ дар нашрияҳои маҳаллӣ маълумот чоп мекунад.

Моддаи 11. Ваколатҳои комиссияи вилоятӣ, шаҳрӣ, ноҳиявии интихобот

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087)

Комиссияи интихобот ба Маҷлиси вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр, ноҳия (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087):

- ба иҷрои Қонуни конститутсионии мазкур дар ҳудуди дахлдор назорат менамояд, татбиқи якхелаи онро таъмин мекунад ва оид ба масъалаҳои ташкили интихобот тавзеҳот медиҳад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 30.05.2017 № 1412, аз 03.01.2024 № 2016);

- оид ба интихоботи Маҷлиси вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия мувофиқан ҳавзаҳои интихоботӣ ташкил медиҳад, онҳоро номгузорӣ ва рақамгузорӣ мекунад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

- комиссияҳои ҳавзавии интихоботро ба Маҷлиси дахлдори вакилони халқ ташкил медиҳад ва дар бораи маҳалли ҷойгиршавии онҳо маълумот чоп мекунад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

- кори комиссияҳои дахлдори интихоботро танзим мекунад, тартиби ба ҳайати онҳо дохил намудани тағйиротро муайян менамояд, метавонад мустақилона ё бо пешниҳоди прокурори Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр, ноҳия қарорҳои комиссияҳои ҳавзавӣ ва участкавии интихоботро дар сурате, ки хилофи Қонуни конститутсионии мазкур бошанд, бекор кунад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

- ба номзадҳо барои иштирок дар маъракаи интихобот шароити баробарро таъмин менамояд;

- маблағро ба комиссияҳои интихобот тақсим менамояд, бо биною нақлиёт ва воситаҳои алоқа таъмин кардани комиссияҳои интихоботро назорат мекунад ва дигар масъалаҳои таъминоти моддию техникии интихоботро баррасӣ менамояд;

- аз рӯи шакли муқаррарнамудаи Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсӣ тайёр намудани бюллетенҳои интихоботро ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ, руйхати интихобкунандагон, протоколҳои комиссияҳои интихобот, варақаҳои интихоботӣ, мӯҳри худ, дигар ҳуҷҷатҳои интихоботро таъмин мекунад;

- аз комиссияҳои ҳавзавии интихобот протоколҳои қайди номзадҳоро ба вакилӣ гирифта, хамчунин протоколҳои натиҷаи интихоботи вакилони Маҷлиси дахлдорро дар бораи ҳайати номзадҳои вакилони аз қайд гузаштаи Маҷлиси дахлдор ахбор чоп мекунад;

- ахбори намояндагони ҳизбҳои сиёсӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот ва иттиҳодияҳои ҷамъиятиро оид ба масъалаҳои тайёрӣ ва гузаронидани интихобот мешунавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

- вакилони интихобшударо ба қайд мегирад, натиҷаи интихоботи Маҷлиси дахлдори вакилони халқро ҷамъбаст мекунад, дар матбуот оиди ҷамъбасти интихобот хабар ва рӯйхати вакилони интихобгардидаро чоп мекунад;

- масъалаҳои гузаронидани овоздиҳӣ ва интихоботи такрориро ҳаллу фасл менамояд;

- интихоботи вакилон ба Маҷлиси дахлдори вакилони халқро ба ҷои вакилони хориҷгардида таъин мекунад ва мегузаронад;

- арзу шикоятҳоро дар хусуси қарору амал (беамалӣ)-и комиссияҳои дахлдори интихобот дида мебарояд ва аз рӯи онҳо қарор қабул мекунад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016);

- ба бойгонӣ супоридани ҳуҷҷатҳои вобаста ба ташкилу гузаронидани ва ташкили интихоботро таъмин мекунад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

- ваколатҳои дигареро, ки Қонуни конститутсионии мазкур пешбинӣ намудааст, амалӣ менамояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 12. Ташкили комиссияи ҳавзавии интихобот

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 27.11.2014 № 1133)

Комиссияи ҳавзавии интихобот аз тарафи комиссияҳои дахлдори вилоятӣ, шаҳрӣ ва ноҳиявии интихобот бо пешниҳоди раиси вилоят, шаҳр ва ноҳияи дахлдор на дертар аз 55 рӯз пеш аз интихобот дар ҳайати раис, муовини раис, котиб ва на камтар аз 8 аъзо ташкил карда мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 27.11.2014 № 1133, аз 19.07.2019 № 1640).

Моддаи 13. Ваколатҳои комиссияи ҳавзавии интихобот

Комиссияи ҳавзавии интихобот:

- иҷрои талаботи Қонуни конститутсионии мазкурро дар ҳудуди ҳавзаи интихобот назорат мекунад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

- ба интихобкунандагон дар бораи маҳалли участкаҳои интихобот хабар медиҳад;

- ба номзадҳо ба вакилӣ барои иштирок дар маъракаи интихоботӣ шароити баробарро таъмин мекунад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016);

- номзадҳои ба вакилӣ пешбаригардида, шахсони боэътимоди онҳоро ба қайд мегирад ва ба онҳо шаҳодатномаи дахлдор медиҳад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

- барои ташкили вохуриҳои номзадҳо ба вакилӣ ва интихобкунандагон мусоидат мекунад;

- ахбори комиссияҳои участкавӣ, намояндагони ҳизбҳои сиёсӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, роҳбарони ташкилотҳо ҳамчунин мақомоти иттиҳодияҳои ҷамъиятиро вобаста ба масъалаҳои тайёрии интихобот ва гузаронидани он мешунавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

- аз тарафи комиссияҳои участкавии интихобот тартиб додан ва барои шиносоии умум пешниҳод кардани рӯйхати интихобкунандагонро назорат менамояд;

- матни бюллетени интихоботро аз рӯи ҳавзаи интихобот тасдиқ мекунад ва комиссияҳои участкавии интихоботро бо бюллетенҳои интихобот таъмин менамояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016);

- натиҷаи интихоботи ҳавзаро муқаррар ва ба комиссияи дахлдори вилоятӣ, шаҳрӣ ноҳиявии интихобот месупорад;

- натиҷаи интихоботро оид ба ҳавзаи интихобот муқаррар ва чоп карда, ба вакили интихобшуда шаҳодатнома медиҳад;

- овоздиҳии такрорӣ ва интихоботи такрорӣ, ҳамчунин интихоботи вакилонро ба ивази вакилони хориҷшуда ташкил менамояд;

- арзу шикоятҳоро аз хусуси қарорҳо ва фаъолияти комиссияҳои участкавии интихобот баррасӣ намуда, доир ба онҳо қарорҳо қабул мекунад;

- ваколатҳои дигарро тибқи Қонуни конститутсионии мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 14. Ташкил кардани комиссияи участкавии интихобот

Комиссияи участкавии интихоботро комиссияи шаҳрӣ, ноҳиявии интихобот 45 рӯз пеш аз интихобот дар ҳайати 5-19 аъзо, аз ҷумла раис, муовини раис, котиб ташкил мекунад. Агар комиссия дар ҳайати 7 нафар ташкил шавад, раис ва котиб интихоб карда мешавад.

Дар сурати зарурат ҳайати аъзои комиссияи интихобот метавонад зиёд ва кам шавад.

Моддаи 15. Ваколатҳои комиссияи участкавии интихобот

*(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016)*

Комиссияи участкавии интихобот:

- рӯйхати интихобкунандагони участкаро тартиб медиҳад;

- интихобкунандагонро бо рӯйхати интихобкунандагон шинос мекунад, аризаҳоро дар бораи саҳву ғалатҳои рӯйхат қабул ва баррасӣ менамояд ва масъалаи ба он дохил намудани тағйироти дахлдорро ҳал мекунад;

- аз интихобкунандагоне, ки дар рӯзи интихобот барои дар ҷои истиқомат будан ва дар овоздиҳӣ иштирок кардан имконият надоранд, лифофаҳои сарбастаи дорои варақаҳои интихоботро қабул мекунад;

- аҳолиро дар бораи маҳалли воқеъгаштаи комиссияи участкавии интихобот, вақти кори он, инчунин рӯзи интихобот ва ҷои овоздиҳӣ хабардор мекунад;

- бинои овоздиҳӣ ва қуттиҳои интихобот ва дигар таҷҳизоти интихоботро тайёр мекунад;

- овоздиҳиро дар рӯзи интихобот дар участкаи интихобот ташкил менамояд;

- овозҳои дар участкаи интихобот додашударо ҳисоб мекунад;

- арзу шикоятҳоро доир ба масъалаҳои тайёрӣ ба интихобот ва ташкили овоздиҳӣ баррасӣ карда, оид ба онҳо қарорҳо қабул мекунад;

- ваколатҳои дигарро тибқи Қонуни конститутсионии мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 16. Узвият дар комиссияҳои интихобот

Узви комиссияи интихобот ҳангоми иҷрои ваколатҳояш бояд бетараф ва холис бошад, набояд дар фаъолияти ҳизби сиёсӣ иштирок кунад, супоришҳои онро иҷро намояд ва дар тарғибу ташвиқоти пешазинтихоботии номзадҳои бақайдгирифташуда ширкат варзад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 19.07.2019 № 1640).

Узви комиссияро аз рӯи аризаи шахсияш, ҳамчунин дар ҳолати маҳрум шудан аз ваколатҳояш аз иҷрои вазифа озод кардан мумкин аст.

Дар ҳолати талаботи Қонуни конститутсионии мазкурро риоя накардан ва мудом ба вазифаҳои худ беэътинои намудани узви комиссия ҳуқуқи аз ваколатҳояш маҳрум кардани ӯ ба мақоме тааллуқ дорад, ки ин комиссияро таъсис додааст (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Дар сурати зарурат узви нави комиссияи интихобот мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи Қонуни конститутсионии мазкур таъйин карда мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Номзад ба вакилии Маҷлиси маҳаллии вакилони халқ, узви комиссияи вилоятӣ, шаҳрӣ, ноҳиявии интихобот, инчунин комиссияи ҳавзавӣ ё участкавии интихобот, ки овоздиҳиро дар ҳамон ҳавза ё участкаи интихоботӣ ташкил мекунад, буда наметавонад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 27.11.2014 № 1133).

Як шахс метавонад узви танҳо як комиссияи интихобот бошад.

Моддаи 17. Ташкили кори комиссияҳои интихобот

Раис, муовини раис ва котиби комиссияи интихобот дар маҷлиси якуми комиссияи дахлдор интихоб карда мешаванд.

Маҷлиси комиссияи интихобот дар сурате салоҳиятдор мебошад, ки дар маҷлис на камтар аз се ду ҳиссаи ҳайати комиссия иштирок намояд. Қарори комиссия ба тариқи овоздиҳии ошкоро бо овози аксарияти ҳайати умумии аъзои хузурдоштаи комиссия қабул карда мешавад. Аъзои комиссия, ки бо қарори он розӣ нестанд, ҳуқуқ доранд ақидаи махсуси худро баён намоянд, ки он дар шакли хаттӣ ба протокол замима карда мешавад. Дар сурати баробарии овозҳо овози раис ҳалкунанда мебошад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 30.05.2017 № 1412).

Комиссияҳои интихоботӣ дар фаъолияти худ ба ҳеҷ мақомоти давлатӣ вобаста нестанд. Иҷрои қарори комиссияи интихобот, ки дар доираи ваколати он қабул шудааст, барои комиссияҳои поёнии интихобот, ҳамчунин мақомоти дахлдори маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, ҳизбҳои сиёсӣ ва ташкилотҳо ҳатмӣ мебошад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Мақомоти давлатӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, корхонаҳо, муассисаҳо, ташкилотҳо, шахсони мансабдор вазифадоранд, ки ба комиссияи интихобот барои амалӣ гардонидани ваколатҳояшон кӯмак расонанд, маълумотҳои барои корашон зарурро муҳайё намоянд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Мақомоти давлатӣ, ташкилотҳои давлатӣ барои тайёрӣ ва гузаронидани интихобот биноҳо, таҷҳизот, воситаҳои нақлиёт ва маводи заруриро ройгон ба ихтиёри комиссияҳои интихобот вогузор менамоянд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Биноҳо ва таҷхизоти корхонаҳо ва ташкилотҳои ғайридавлатӣ барои кори комиссияҳои интихобот дар асоси иҷора аз ҳисоби буҷаи ҷумҳуриявӣ истифода бурда мешаванд.

Комиссияи интихобот ҳуқуқ дорад оид ба масъалаҳои тайёрӣ ва гузаронидани интихобот ба мақомоти дахлдори давлатӣ ва мақомоти иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, ба ташкилотҳо шахсони мансабдор муроҷиат намояд ва онҳо вазифадор ҳастанд, ки масъалаи ба миён гузоштаро баррасӣ намуда, дар мӯҳлати на дертар аз се рӯз ба комиссияи интихобот ҷавоб диҳанд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 30.05.2017 № 1412).

Раис, муовини раис, котиб ё дигар аъзои комиссияи интихобот бо қарори он дар давраи тайёрӣ ва гузаронидани интихобот мумкин аст аз иҷрои вазифаҳои истеҳсолӣ ё хизматӣ озод карда шаванд, ки дар ин ҳол маоши миёнаи онҳо аз ҳисоби маблағи барои гузаронидани интихобот ҷудокарда дода мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Комиссияҳои ҳавзавӣ ва участкавии интихобот баъд аз он, ки Маҷлиси дахлдори вакилони халқ ваколатҳои вакилонро оид ба ҳавзаҳои дахлдори интихоботӣ тасдиқ кард, фаъолияти худро катъ менамоянд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Комиссияи интихоботии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, комиссияҳои вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳрӣ ва ноҳиявӣ фаъолияти худро баъд аз интихоб шудани вакилон аз ҳамаи ҳавзаҳои интихоботӣ ба Маҷлисҳои дахлдори вакилони халқ қатъ менамояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 18. Баррасии шикоят аз қарори комиссияҳои интихобот

Мақомоти ҳизбҳои сиёсӣ, ки номзадҳоро ба вакилӣ пешбарӣ намудаанд, номзадҳо ба вакилӣ, шахсони боэътимод, мушоҳидон ва интихобкунандагон аз қарори комиссияи интихобот дар давоми даҳ рӯзи баъд аз қабули қарор ба комиссияи болоии интихобот ё суд шикоят карда метавонанд. Шикоят бояд дар давоми се рӯзи баъд аз расиданаш ва агар то рӯзи интихобот камтар аз шаш рӯз монда бошад, фавран баррасӣ карда шавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

IV. РӮЙХАТИ ИНТИХОБКУНАНДАГОН

Моддаи 19. Рӯйхати интихобкунандагон ва тарзи тартиб додани он

Рӯйхати интихобкунандагон доир ба ҳар кадом участкаи интихобот тартиб дода мешавад ва ба он раис ва котиби комиссияи участкавии интихобот имзо мекунанд. Барои иштирок дар кори тартиб додани рӯйхат комиссияи участкавии интихобот метавонад намояндагони аҳли ҷамъиятро ҷалб намояд.

Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ интихобкунандагонро ба ҳисоб мегиранд ва ба комиссияҳои участкавии интихобот дар бораи интихобкунандагони сокини ҳудуди дахлдор маълумотро барои тартиб додани рӯйхати интихобкунандагон медиҳанд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 30.05.2017 № 1412).

Рӯйхати интихобкунандагон - хизматчиёни ҳарбие, ки дар қисмҳои ҳарбӣ мебошанд, инчунин аъзои оилаҳои хизматчиёни ҳарбӣ ва дигар интихобкунандагон, агар онҳо дар маҳалли ҷойгиршавии қисмҳои ҳарбӣ зиндагӣ кунанд, дар асоси маълумоти пешниходкардаи командирони қисмҳои ҳарбӣ тартиб дода мешавад. Хизматчиёни ҳарбие, ки берун аз қисмҳои ҳарбӣ зиндагӣ мекунанд, дар асосҳои умумӣ дар ҷои истиқомат ба рӯйхати интихобкунандагон дохил карда мешаванд.

Рӯйхати интихобкунандагон дар он участкаҳои интихобот, ки дар хонаҳои истироҳат, санаторияҳо, беморхонаҳо ва дигар муассисаҳои табобатии доимӣ ташкил шудаанд, дар асоси маълумоти пешниҳодкардаи роҳбарони ҳамин муассисаҳо тартиб дода мешавад. Насаби интихобкунандагон дар рӯйхати интихобкунандагон бо тартибе, ки барои ташкили овоздиҳӣ осон аст, сабт мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Ба рӯйхат насаб, ном, номи падар, санаи таваллуд ва нишонии ҳар интихобкунанда дохил карда мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 20. Тартиби ба рӯйхати интихобкунандагон дохил кардани шаҳрвандон

Ба рӯйхати интихобкунандагон шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки то рӯзи интихобот ё дар рӯзи интихобот ба синни 18 расидаанд, дар вақти тартиб додани рӯйхат дар ҳудуди ҳамон участкаи интихобот доимӣ ё муваққатан зиндагӣ мекунанд ва барои иштирок намудан дар овоздиҳӣ ҳуқуқ доранд, дохил карда мешаванд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 30.05.2017 № 1412).

Ҳар интихобкунанда танҳо ба як рӯйхати интихобкунандагон дохил шуда метавонад.

Интихобкунандае, ки дар қаламрави участкаи мазкури интихобот зиндагӣ мекунад ва бо сабабе ба рӯйхат дохил нашудааст, бо қарори комиссияи участкавии интихобот ба руйхати иловагӣ дохил карда мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 30.05.2017 № 1412).

Моддаи 21. Шиносонидани шаҳрвандон бо рӯйхати интихобкунандагон ва ҳуқуқи шикоят кардан аз саҳву хатои рӯйхати интихобкунандагон

*(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016)*

Рӯйхати интихобкунандагон барои шиносшавии умум 15 рӯз пеш аз интихобот ва дар участкаҳои интихоботие, ки дар санаторияҳо ва хонаҳои истироҳат, беморхонаҳо ва дигар муассисаҳои табобатии доимӣ ташкил шудаанд, дар маҳалҳои дурдаст ва душворгузар ду рӯз пеш аз интихобот пешниҳод карда мешаванд. Комиссияи участкавии интихобот интихобкунандагонро аз маҳал ва вақти шиносоӣ бо рӯйхат огоҳ мекунад.

Ба шаҳрвандон имконият дода мешавад, ки дар бинои комиссияи участкавии интихобот бо рӯйхати интихобкунандагон шинос шуда, дурустии тартиб дода шудани онро тафтиш намоянд.

Шаҳрвандон ҳуқуқ доранд дар хусуси ба рӯйхат дохил нашудан, нодуруст дохил кардан ё аз рӯйхат баровардан, инчунин саҳву хатоҳои дар рӯйхат ҷойдошта шикоят намоянд. Ариза дар бораи ҷой доштани саҳву хатоҳои дар рӯйхати интихобкунандагон ҷойдошта аз ҷониби комиссияи участкавии интихобот баррасӣ карда мешавад. Комиссияи участкавии интихобот вазифадор аст аризаро дар мӯҳлати на дертар аз ду рӯзи то интихобот ва дар рӯзи интихобот фавран дида баромада, ба рӯйхат ислоҳоти зарурӣ ворид намояд ё ба аризадиҳанда нусхаи қарори асоснокро дар бораи рад гардидани аризааш супорад. Аз хусуси қарори қабулнамудаи Комиссияи участкавии интихобот бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба суд шикоят кардан мумкин аст. Қарори суд қатъист. Комиссияи участкавии интихобот тибқи қарори суд ба рӯйхати интихобкунандагон ислоҳ ворид менамояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 22. Таъмини ҳуқуқи интихоботии шаҳрвандон ҳангоми иваз кардани маҳалли истиқомат

Дар давраи баъди барои шиносоии умум пешниҳод намудани рӯйхати интихобкунандагон ва то рӯзи интихобот интихобкунандае, ки рӯзи интихобот имконияти дар ҷои истиқомат будан надорад (ҳангоми дар сафари хизматӣ будан, ба муассисаҳои табобатӣ рафтан ва дигар сабабҳо) ҳуқуқ дорад бо пешниҳоди шиноснома ё дигар ҳуҷҷати тасдиқкунандаи шахсияташ аз комиссияи участкавии интихоботи маҳалли истиқоматаш варақаи интихобот талаб кунад, қарори қабулнамудаашро дар лифофаи сарбаста ба комиссияи участкавии интихобот супорад. Комиссияи участкавии интихобот дар ин хусус ба рӯйхати интихобкунандагон қайди дахлдор карда, таърихашро нишон медиҳад. Ба лифофаи накушода дар ҳузури интихобкунанда мӯҳр гузошта мешавад. Комиссияи участкавии интихобот барои нигоҳдории лифофа масъул аст (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

V. ПЕШБАРӢ ВА БАҚАЙДГИРИИ НОМЗАДҲО БА ВАКИЛӢ

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016)

Моддаи 23. Таъйин кардани интихоботи вакилон

Интихоботи вакилон ба Маҷлиси вакилони халқи Вилояти Мухтори Куҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия одатан дар як вақт аз тарафи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон камаш 75 рӯз пеш аз ба охир расидани мӯҳлати ваколати вакилон таъйин карда мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Дар бораи рӯзи интихобот на дертар аз се рӯзи баъди таъйин кардани он дар матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма хабар дода мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 24. Ҳуқуқи пешбарӣ кардани номзадҳо ба вакилӣ

Барои пешбарӣ намудани номзадҳо ба вакилии Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия ҳизбҳои сиёсии аз тарафи Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон бақайдгирифташуда ва ҳамчунин шаҳрвандон аз тариқи худпешбарӣ ҳуқуқ доранд. Ҳизбҳои сиёсӣ ҳуқуқ доранд шахсонеро, ки узви ҳизби сиёсӣ нестанд, ба вакилии Маҷлиси маҳаллии вакилони халқ номзад пешниҳод намоянд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Интихобот ба Маҷлисҳои вакилони халқи Вилояти Мухтори Куҳистони Бадахшон ва шаҳри Душанбе ба тартибе гузаронида мешавад, ки барои Маҷлисҳои вакилони халқи вилоятӣ пешбинӣ шудааст.

хориҷ карда шуд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

хориҷ карда шуд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 25. Тартиби пешбарии номзадҳо ба вакилӣ

Пешбарӣ намудани номзадҳо ба вакилӣ 50 рӯз пеш аз интихобот оғоз ёфта, 35 рӯз то интихобот ба охир мерасад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Пешбарии номзадҳо ба вакилии Маҷлиси вакилони халқи вилоятҳо аз тарафи мақомоти шаҳрӣ ва ноҳиявии ҳизбҳои сиёсӣ (конференсияҳо, пленумҳо) сурат мегирад.

Пешбарии номзадҳо ба Маҷлисҳои вакилони халқи шаҳрию ноҳиявӣ аз тарафи мақомоти дахлдори шаҳрию ноҳиявии ҳизбҳои сиёсӣ (конференсияҳо, пленумҳо) сурат мегирад.

Аз мақомоти ҳизбҳои сиёсии шаҳрию ноҳиявӣ як нафари номзад ба вакилии Маҷлиси вакилони халқи вилоятӣ, шаҳрӣ ва ноҳиявӣ ба ҳар як ҳавзае, ки дар ҳудуди дахлдори шаҳр, ноҳия воқеъанд, пешбарӣ карда мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 30.05.2017 № 1412, аз 03.01.2024 № 2016).

Тартиби хостагирии номзадҳоро худи ҳизбҳои сиёсӣ муайян мекунанд.

Дар бораи пешбарии номзад ба вакилӣ аз ҳизбҳои сиёсӣ протокол тартиб дода мешавад.

Дар бораи қарори қабулшуда ба номзад ба вакилӣ дар мӯҳлати ду рӯз хабар дода мешавад.

Дар ҳолати худпешбарӣ номзад ба вакилии Маҷлиси маҳаллии вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе имзои 200 нафар ва номзад ба вакилии Маҷлиси маҳаллии вакилони халқи шаҳр ва ноҳия имзои 100 нафар интихобкунандаро аз ҳавзаи дахлдори интихоботӣ якҷо бо ариза пешниҳод менамояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 26. Талабот аз номзадҳо ба вакилӣ

Ба вакилии Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳияҳо номзадии шахсе пешниҳод карда мешавад, ки танҳо шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дошта, забони давлатиро донад, дар ҳудуди вилоят, шаҳр ва ноҳияи дахлдор кор ва ё зиндагӣ кунад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 30.05.2017 № 1412).

Аъзои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, судяҳо, прокурорҳо, роҳбарони мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ ва муовинони онҳо, роҳбарони сохторҳои худудии мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ ва муовинони онҳо, инчунин роҳбарони сохторҳои мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар як вақт вакили Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқи дахлдор буда наметавонанд ва ба шарте ҳамчун номзад ба қайд гирифта мешаванд, ки дар аризаи худ ҳангоми вакил интихоб шудан аз вазифа рафтанашонро изҳор карда бошанд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 27.11.2014 № 1133).

Ҳодимони касбии ташкилотҳо ва иттиҳодияҳои динӣ баъди истеъфо аз вазифаашон ба қайд гирифта мешаванд.

Шаҳрвандони зерин ҳуқуқи ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ номзад ба вакилӣ шуданро надоранд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016):

- Шаҳрвандоне, ки ба талаботи муқарраркардаи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Қонуни конститутсионии мазкур ҷавобгӯ нестанд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 30.05.2017 № 1412, аз 03.01.2024 № 2016);

- Шаҳрвандоне, ки суд онҳоро ғайри қобили амал донистааст ё бо ҳукми суд дар ҷойҳои маҳрумӣ аз озодӣ нигоҳ дошта мешаванд ва ё бо қарори суд дар муассисаҳои табобатӣ маҷбурӣ мебошанд;

- хизматчиёни ҳарбии Қувваҳои Мусаллаҳ, дигар қушуну сохторҳои ҳарбӣ, вазорату идораҳо, ки дар онҳо Қонун хизмати ҳарбиро пешбинӣ намудааст, шахсони ҳайати қаторӣ ва роҳбарикунандаи мақомоти корҳои дохилӣ, мақомоти гумрук ва Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 12.05.2007 № 257);

- шаҳрвандоне, ки барои содир кардани ҷиноятҳои барқасдонаи вазнин ва махсусан вазнин маҳкум шудаанд, новобаста аз гузаштани мӯҳлат ва бардошта шудани доғи судиашон (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087);

- шаҳрвандоне, ки доғи судиашон бардошта нашудааст;

- шахсоне, ки шаҳрвандиашон қатъ гардидааст ё шаҳрвандии давлати дигарро соҳиб шудаанд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 30.05.2017 № 1412);

- шаҳрвандоне, ки барои содир кардани ҷиноятҳои ба муқобили асосҳои сохти конститусионӣ ва амнияти давлат ва дигар ҷиноятҳои барқасдонаи вазнин ва ё махсусан вазнин аз тарафи мақомоти таҳқиқу тафтишот гумонбаршудаанд ё нисбати онҳо кофтуков эълон карда шудааст, ба истиснои иштироккунандагони муковимати сиёсию низомӣ, ки нисбати онҳо авф татбиқ карда шудааст (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 27. Бақайдгирии номзадҳо ба вакилӣ

Комиссияи ҳавзавии интихобот номзадҳоро ба вакилӣ, ки аз тарафи ҳизбҳои сиёсӣ ё ба таври худпешбарӣ пешниҳод шудаанд, ба қайд мегирад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Бақайдгирии номзадҳо ба вакилӣ 35 рӯз пеш оғоз ёфта, 20 рӯз пеш аз интихобот ба охир мерасад.

Қарор дар бораи бақайдгирии номзадҳо ба вакилӣ дар сурати мавҷуд будани ҳуҷҷатҳои зерин қабул карда мешавад:

қарори мақоми шаҳрӣ, ноҳиявии ҳизби сиёсӣ дар бораи пешбарӣ кардани номзадҳо ба вакилӣ;

ариза дар бораи аз вазифа рафтан дар сурати вакил интихоб шуданашон барои шахсоне, ки дар қисми дуюми моддаи 26-и Қонуни конститутсионии мазкур зикр ёфтаанд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Комиссияи ҳавзавии интихобот дар бораи ба қайд гирифтани номзадҳо ба вакилӣ протокол тартиб дода, онро ҳамроҳи аризаи номзад ба вакилӣ, ки розӣ шудааст номзадиаш дар ҳамон ҳавзаи интихобот ба овоз монда шавад, ба комиссияи дахлдори вилоятӣ, шаҳрӣ, ноҳиявии интихобот пешниҳод мекунад.

Ҳамаи номзадҳо ба вакилӣ, ки бо риояи талаботи Қонуни конститутсионии мазкур пешбарӣ шудаанд, ҳатман бояд ба қайд гирифта шаванд. Аз хусуси рад карда шудани бақайдгирии номзад ба вакили ҳизбҳои сиёсӣ, ки номзад ба вакилӣ пешбарӣ намудаанд ва номзади мустақил дар мӯҳлати се рӯз ба комиссияи интихоботии болоӣ шикоят карда метавонанд. Дар сурати рад шудани бақайдгирии номзад, комиссияи дахлдори интихобот вазифадор аст, ки дар давоми як шабонарӯз ба номзад ва ҳизби сиёсӣ нусхаи қарори комиссияи интихоботро бо баёни асосҳои радкунӣ пешниҳод намояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Номзад ба вакилӣ узви комиссияи дахлдори интихоботии вилоятӣ, шаҳрӣ, ноҳиявӣ, инчунин комиссияҳои ҳавзавӣ ё участкавии интихобот, ки овоздиҳиро дар ҳамон ҳавзаи интихобот ташкил мекунанд, буда наметавонад. Шахсе, ки номзад ба вакилӣ пешбарӣ шудааст ва узви яке аз ин комиссияҳо мебошад, аз вақти ба қайд гирифта шудани номзадиаш ба вакилӣ аз узвияти комиссия озод карда мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Комиссияи ҳавзавии интихобот на дертар аз рӯзи чоруми баъди ба қайд гирифтани номзадҳо ба вакилӣ дар бораи бақайдгирӣ бо нишон додани насаб, ном, номи падар, соли таваллуд, вазифа (шуғл), ҳизбият, ҷои кор ва истикомати ҳар кадом номзад ба вакилӣ ахбор нашр менамояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Номзадҳои ба вакилии дар яке аз ҳавзаҳои интихоботи Маҷлиси маҳаллии вакилони халқ ба қайд гирифташуда дар дигар ҳавзаи интихобот, аз ҷумла дар сурати пас гирифтани номзадиашон дар ҳавзаи интихоботие, ки аввал ба қайд гирифта шуда буданд, барои бақайдгирӣ ба ҳавзаи дигари интихобот пешниҳод шуда наметавонанд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Ба ҳар кадоми номзади ба қайд гирифташуда, комиссияи ҳавзавии интихобот дар давоми се рӯзи баъди ба қайд гирифтан шаҳодатнома месупоранд.

Моддаи 28. Бекор кардани қарори пешбарии номзад ба вакилӣ. Номзадии худро пас гирифтани номзад

Мақоми ҳизби сиёсӣ, ки номзад ба вакилӣ пешбарӣ кардааст, ҳуқуқ дорад ҳар вақт то интихобот қарори худро дар бораи пешбарии номзад ба вакилӣ бекор кунад. Қарор дар хусуси ин масъала бо тартибе, ки барои пешбарии номзад ба вакилӣ пешбинӣ шудааст, қабул карда, ба комиссияи дахлдори ҳавзавии интихобот пешниҳод карда мешавад.

Номзад ба вакилӣ ҳар вақт то интихобот номзадии худро пас гирифта, бо ариза дар ин бора ба комиссияи дахлдори ҳавзавии интихобот муроҷиат карда метавонад.

Комиссияи интихоботие, ки номзадро ба вакилӣ ба қайд гирифтааст, дар бораи бекор кардани қарори пешбарии номзад ба вакилӣ ё дар бораи аз номзади даст кашидани номзад ба маълумоти аҳолии ҳавзаи интихобот, мақоми ҳизби сиёсӣ, ки номзад ба вакилиро пешбарӣ намудааст ва номзади мустақил мерасонад.

Моддаи 29. Тартиби пешбарии номзадҳо ба вакилӣ ба ҷои номзадҳои хориҷшуда

*(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016)*

Дар сурати хориҷ шудани номзадҳо ба вакилӣ баъди итмоми мӯҳлати қайди номзадҳо ба вакилӣ, агар дар ҳавзаи интихоботи дигар номзадҳо набошанд, комиссияи ҳавзавии интихобот бо иҷозати комиссияи дахлдори интихоботии вилоятӣ, шаҳрӣ, ноҳиявӣ ба мақомоти ҳизбҳои сиёсӣ ва интихобкунандагони ҳавзаи интихоботӣ муроҷиат намуда, таклиф мекунад, ки номзадҳои нав ба вакилӣ пешбарӣ карда шаванд.

Дар сурати понздаҳ рӯз пеш аз cap шудани интихобот хориҷ шудани номзадҳо ба вакилӣ интихоботи вакил аз ҳавзаи дахлдори интихобот дар давоми ду моҳи баъди интихоботи асосӣ гузаронида мешавад.

Моддаи 30. Бюллетени интихобот

Ба бюллетени интихобот бо тартиби алифбо ному насаби номзад ба вакилӣ, соли таваллуд, ҳизбият вазифа (шуғл), ҷои кор ва истиқомат, мақоме, ки ӯро номзад ба вакилӣ пешбарӣ намудааст, нишон дода мешавад. Ба бюллетени интихобот баъд аз рӯйхати номзадҳо сатри алоҳида бо ифодаи "муқобили ҳамаи номзадҳо" нишон дода мешавад. Бюллетенҳои интихобот ба забони давлатӣ, инчунин бо қарори комиссияи дахлдори интихоботи вилоятӣ, шаҳрӣ, ноҳиявӣ бо забонҳое, ки аксарияти аҳолии ҳавзаи интихоботи истифода мебаранд, чоп карда мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 27.11.2014 № 1133, аз 03.01.2024 № 2016).

Комиссияҳои участкавии интихобот бюллетенҳоро аз комиссияи ҳавзавӣ на дертар аз се рӯзи то баргузории интихобот мегиранд. Додану гирифтани бюллетенҳоро раис ё муовини раис ё котиби комиссияи дахлдори ҳавзавӣ ва участкавӣ бо имзои худ тасдиқ менамоянд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Биное, ки бюллетенҳои интихобот нигоҳ дошта мешаванд, муҳр зада, барои посбонӣ ба мақомоти корҳои дохилӣ супорида мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

VI. КАФОЛАТ БА ФАЪОЛИЯТИ НОМЗАДҲО БА ВАКИЛӢ

Моддаи 31. Ҳуқуқи номзад ба вакилӣ барои иштирок дар маъракаи пешазинтихоботӣ

Номзадҳо ба вакилии Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ аз вақти пешбарӣ шудани онҳо дар маъракаи пешазинтихоботӣ дар асоси шартҳои баробар иштирок менамоянд. Номзадҳо ба вакилӣ ҳуқуқ доранд дар маҷлисҳою машваратҳои пешазинтихоботӣ ва дигар мачлисхо иштирок намоянд, тавассути матбуот, телевизион ва радио баромад кунанд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Мақомоти давлатию ҷамъиятӣ, роҳбарони ташкилотҳо ва макомоти ташаббускори ҷамъиятӣ вазифадоранд, ки барои ташкили вохуриҳо бо интихобкунандагон, ба даст овардани маълумотномаю хабарномаҳо ба номзад ба вакилӣ кӯмак намоянд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 32. Барномаи пешазинтихоботии номзад ба вакилӣ

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087)

Номзад ба вакилӣ метавонад бо барномаи фаъолияти ояндаи худ баромад намояд. Барномаи номзад ба вакилӣ набояд мухолифи Конститутсия (Сарқонуни) ва қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бошад. Номзад ба вакилӣ дар сурати интихоб шуданаш дар назди интихоботкунандагон барои иҷрои барномаи пешазинтихоботияш масъул аст (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 33. Шахсони боэътимоди номзад ба вакилӣ

Номзад ба вакилии Маҷлиси вакилони халқи вилоят метавонад то се ва Маҷлиси вакилони халқи шаҳриву ноҳиявӣ то ду нафар шахси боэтимод дошта бошад, ки онҳо дар гузаронидани маъракаи интихоботӣ ба ӯ ёрӣ мерасонанд. Барои вакил интихоб шуданаш ташвиқот мебаранд, дар муносибат бо мақомоти давлатию ҷамъиятӣ, интихобкунандагон ва комиссияҳои интихоботӣ манфиатҳои ӯро ҳимоя менамоянд.

Номзад ба вакилӣ шахсони боэътимодро ихтиёран муайян мекунад, дар бораи онҳо ба комиссияи ҳавзавии интихобот барои ба қайд гирифтанашон хабар медиҳад. Комиссияи интихобот баъди ба қайд гирифтани шахсони боэътимод ба онҳо шаҳодатнома медиҳад. Номзад ба вакилӣ ҳуқуқ дорад, ки шахсони боътимоди худро ҳар вақт то оғози интихобот иваз намояд. Шахси боэътимод наметавонад, ки узви ягон комиссияи ҳавзавии интихобот бошад. Шахсони боэътимод ҳангоми маҷлисҳои пешазинтихоботӣ бо ҳоҳиши номзадҳо ба вакилӣ метавонанд аз иҷрои вазифаҳои истеҳсолӣ ё хизматиашон озод бошанд, ки дар ин ҳол музди миёнаи корашон аз ҳисоби маблағи барои интихобот ҷудокарда пардохта мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 30.05.2017 № 1412).

Моддаи 34. Ташвиқоти пешазинтихоботӣ

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087)

Ташвиқоти пешазинтихоботӣ аз рӯзи бақайдгирии номзад оғоз гардида, як шабонарӯз пеш аз овоздиҳӣ қатъ мегардад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Ба ҳизбҳои сиёсӣ, ки ба вакилӣ номзад пешниҳод намудаанд ва ба намояндагони номзадҳои мустақил ҳуқуқ дода мешавад, ки ба тарафдории номзадҳои худ бе мамоният ташвиқот баранд, ҳамчунин барои гузаронидани маҷлису ҷамъомадҳо биноҳои таҷҳизонидашуда ва барои ташвиқоти пеш аз интихоботи воситаҳои ахбори омма ҷудо намоянд. Ба шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳизбҳои сиёсӣ, кафолат дода мешавад, ки хислатҳои сиёсӣ, корӣ ва шахсии номзадҳоро ба вакилӣ озодона ва ҳаматарафа муҳокима намоянд, ҳамчунин онҳо ҳақ доранд, ки дар маҷлисҳо, матбуот, радио ва телевизион ба тарафдори ё зидди номзадҳо ташвиқот баранд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Номзадҳо ба вакилӣ ҳуқуқ доранд воситаҳои ахбори оммаро дар асосҳои баробар истифода баранд, вохӯриҳои худро бо интихобкунандагон дар шакли барои ҳар ду ҷониб мувофиқ ташкил намоянд. Комиссияи интихобот якҷоя бо мақомоти иҷроияи маҳалли ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот барои гузаронидани вохӯриҳо мусоидат намуда, дар бораи вақту маҳалли баргузории вохӯриҳо ба интихобкунандагон хабар медиҳанд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 30.05.2017 № 1412, аз 03.01.2024 № 2016).

Ба ташвиқоти пешазинтихоботӣ мубоҳисаҳои амали хос буда, бояд ҳодисаҳои беэҳтироми нисбати ин ё он номзад ба вакилӣ роҳ дода нашавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Ташвиқот дар рӯзи интихобот манъ аст.

Моддаи 35. Барои иштирок дар маъракаи интихобот аз вазифаҳои хизматӣ ё истеҳсолӣ озод кардани номзадҳо ба вакилии Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ

Номзад ба вакилии Маҷлиси вакилони халқ баъди ба қайд гирифта шудан дар вақти гузаронидани вохӯриҳо бо интихобкунандагон, баромад кардан дар маҷлисҳои пешазинтихоботӣ, ҷамъомадҳо, аз тариқи телевизион ва радио аз иҷрои вазифаҳои истеҳсолӣ ва хизматӣ озод карда мешавад, ки дар ин ҳол маоши миёнаи ӯ аз ҳисоби маблағи барои гузаронидани интихобот ҷудокарда, пардохта мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 36. Ҳуқуқи ройгон сафар кардани номзад ба вакилӣ

*(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 30.05.2017 № 1412, аз 03.01.2024 № 2016)*

Номзад ба вакилии Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ баъди аз қайд гузаштан ҳуқуқ дорад бо тамоми намудҳои наклиёти давлатии мусофиркаш (ба истиснои такси) дар ҳудуди ҳавзаи интихоботӣ ройгон сафар кунад. Номзад ба вакилӣ, ки берун аз ҳудуди ҳавзаи интихобот зиндагӣ мекунад, барои ба ҳавзаи интихобот сафар кардан ва аз он ҷо ба манзил баргаштан ҳамин гуна ҳуқуқ дорад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 30.05.2017 № 1412, аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 37. Дахлнопазирии номзад ба вакилӣ

Номзад ба вакилии Маҷлисҳои маҳаллии вакилони ҳалқро, бе розигии комиссияи интихоботи дахлдори вилоят, шаҳр, ноҳия, ҳабс кардан, дастгир кардан, маҷбуран овардан, кофтуков кардан мумкин нест, ба истиснои дастгир шуданаш дар ҷойи содир намудани ҷиноят (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

VII. ТАРТИБИ ОВОЗДИҲӢ ВА ҶАМЪБАСТИ НАТИҶАҲОИ ИНТИХОБОТ

Моддаи 38. Вақт ва ҷои овоздиҳӣ

Дар интихоботи вакилон ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ овоздиҳӣ дар рӯзи интихобот аз соати 6 то соати 20 вақти маҳаллӣ гузаронида мешавад. Комиссияи участкавии интихобот вақту ҷойи овоздиҳиро ба интихобкунандагон 10 рӯз пеш аз интихобот хабар медиҳад. Дар участкаҳои интихобот, ки дар санаторияву хонаҳои истироҳат, беморхона, муолиҷагоҳҳои дигари доимӣ, ҳамчунин дар маҳалҳои дурдаст ва душворгузар ташкил карда шудаанд, комиссияи участкавии интихобот метавонад овоздиҳиро ҳар вақте, ки ҳамаи интихобкунандагони рӯйхатшуда овоз дода бошанд тамомшуда эълон намояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 39. Ташкили овоздиҳӣ

Интихобкунандагон дар биноҳои махсусе овоз медиҳанд, ки бо теъдоди кофии ҳуҷра ё хонаҳои барои овоздиҳии пинҳонӣ таҷҳизонида, ҷои додани бюллетенҳои интихобот муайян карда, куттиҳои интихобот гузошта шудаанд.

Куттиҳои интихобот тавре гузошта мешаванд, ки ҳангоми наздашон омадани овоздиҳандагон бояд ҳатман аз ҳуҷра ва хонаҳои овоздиҳии пинҳонӣ гузаранд.

Комиссияи участкавии интихобот барои ташкили овоздиҳӣ, махфӣ доштани изҳори иродаи интихобкунандагон, таҷҳизонидани бино ва риоя шудани тартиботи зарурӣ масъул мебошад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Раиси комиссияи интихоботӣ рӯзи интихобот пеш аз оғози овоздиҳӣ дар хузури ҳамаи аъзои комиссия куттиҳои интихоботро аз назар гузаронида, онҳоро сургуҷ мекунад ё муҳр мезанад.

Ҳар интихобкунанда шахсан худаш овоз медиҳад, ба ҷои шахси дигар овоз додан манъ аст. Додани зиёда аз як бюллетен ба интихобкунанда манъ аст. Бюллетенҳои интихоботро ба интихобкунандагон комиссияи дахлдори интихобот дар асоси рӯйхати интихобкунандагони участкаи интихобот баъди нишон додани шиноснома ё шаҳодатномаи дигари тасдиқкунандаи шахсияти интихобкунанда медиҳад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

ҳар интихобкунанда бюллетени интихоботӣ гирифта, дар рӯйхати интихобкунандагон дар муқобили насаби худ имзо мекунад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 40. Тартиби овоздиҳӣ

Бюллетенҳои интихоботро интихобкунандагон дар ҳуҷра ё хонаи овоздиҳии пинҳонӣ пур мекунанд. Ҳангоми пур кардани бюллетен ғайр аз шахси овоздиҳанда ҳозир будани каси дигар манъ аст. Интихобкунандае, ки бюллетенро мустақилона пур карда наметавонад, ҳуқуқ дорад ба ҳуҷра ё хонаи овоздиҳӣ бо салоҳдиди худ каси дигарро, ғайр аз аъзои комиссияи интихобот, шахсони боэътимоди номзадҳо, намояндагони воситаҳои ахбори омма, мушоҳидон, даъват кунад. Интихобкунанда дар бюллетени интихобот дар квадрати холӣ дар муқобили насаб, ном ва номи падари номзад, ки ба тарафдориаш овоз медиҳад, аломати ҷамъ "+" мегузорад. Дар мавриди зидди ҳамаи номзадҳо овоз додан интихобкунанда дар квадрати холии сатри "муқобили ҳамаи номзадҳо" аломати ҷамъ "+" мегузорад. Бюллетени пуркардаашро интихобкунанда ба қуттии интихобот меандозад. Ба интихобкунандагоне, ки бинобар вазъи саломатӣ ва дигар сабабҳо ба бинои овоздиҳӣ шахсан ҳозир шуда наметавонанд, комиссияи участкавии интихобот мувофиқи хоҳиши онҳо ба узви ҷудогонаи комиссия супориш медиҳад, ки овоздиҳиро дар ҷои истиқомати ҳамин интихобкунандагон ташкил намоянд, ки дар ин бора дар рӯйхати интихобкунандагон қайд карда мешавад. Интихобкунандагоне, ки бо ягон сабаб ба рӯйхати интихобкунандагон дохил карда нашудаанд, дар асоси ҳуҷҷати тасдиқкунандаи шахсият дар маҳалли истиқоматиашон ба замимаи рӯйхати интихобкунандагон дохил мешаванд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 27.11.2014 № 1133, аз 30.05.2017 № 1412, 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 41. Ҳисоб кардани овозҳо дар участкаи интихоботӣ

Баъди тамом шудани овоздиҳӣ, пеш аз кушодани куттиҳои овоздиҳӣ дар ҳузури аъзоёни комиссияи участкавӣ лифофаҳои сарбаста ва варакаҳои овоздиҳӣ ба қуттӣ партофта мешаванд.

Комиссияи участкавии интихобот ҳамаи бюллетенҳои интихоботии истифоданашударо шуморида, аз ҳисоб мебароранд. Аз ҳисоб баровардани бюллетенҳои интихоботии истифоданашуда бо роҳи буридани тарафи рости қисми поёнии бюллетен сурат мегирад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Куттиҳои овоздиҳӣ аз тарафи комиссияи участкавии интихоботӣ дар ҳузури ҳамаи аъзои он баъди аз тарафи раиси комиссия тамомшуда эълон гардидани овоздиҳӣ кушода мешаванд. Кушодани куттиҳои овоздиҳӣ то ҳатмӣ овоздиҳӣ манъ аст.

Ҳисобкунии овозҳо дар участкаи интихобот алоҳида-алоҳида аз рӯи ҳавзаҳои интихобот оид ба Маҷлиси дахлдори вакилони халқ ва ҳар номзад ба вакилӣ гузаронида мешавад.

Комиссияи участкавии интихобот мувофиқи рӯйхати интихобкунандагон шумораи умумии интихобкунандагони участка, ҳамчунин шумораи интихобкунандагонеро, ки бюллетен гирифтаанд, муқаррар мекунад. Дар асоси бюллетенҳо ва варакаҳои дар куттиҳои овоздиҳӣ буда, комиссия муқаррар менамояд: шумораи умумии интихобкунандагони дар овоздиҳӣ ширкатварзида; шумораи овозҳои ба тарафдории ҳар номзад ба вакилӣ ва шумораи овозҳои ба муқобили вай додашуда; шумораи овозҳои "муқобили ҳамаи номзадҳо" додашуда; теъдоди бюллетенҳою варақаҳое, ки беэътибор дониста шудаанд. Аз рӯи насабҳои шаҳрвандоне, ки интихобкунандагон иловатан ба бюллетен ва варақаҳо дохил намудаанд, овозҳо ҳисоб карда намешаванд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 27.11.2014 № 1133, аз 03.01.2024 № 2016).

Ба аъзои комиссияи интихобот, ба истиснои раис ва котиби комиссия, ҳангоми ҳисобкунии овозҳо доштани воситаҳои хатнависӣ мумкин нест (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Бюллетенҳои интихоботии намунааш ғайримуқаррарӣ, ҳамчунин бюллетенҳою варақаҳое, ки дар онҳо ҳангоми овоздиҳӣ беш аз як номзад боқӣ мондааст, беэътибор дониста мешаванд. Ҳангоми пайдо гардидани шубҳа оид ба ҳаққонӣ будан ё набудани бюллетену варақаи интихобот масъала аз ҷониби комиссияи участкавии интихобот бо роҳи овоздиҳӣ ҳал мегардад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 27.11.2014 № 1133, аз 03.01.2024 № 2016).

Натиҷаи ҳисоби овозҳо дар маҷлиси комиссияи участкавии интихобот баррасӣ гардида, ба протокол дохил мешавад, ки онро раис, котиб ва аъзои комиссия имзо намуда, он ба комиссияи дахлдори ҳавзавии интихобот фиристода мешавад.

Протоколи комиссияи участкавии интихобот ҳамон вақт боэътибор ҳисобида мешавад, ки агар онро аз нисф зиёди аъзои комиссия имзо карда бошад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 42. Муқаррар кардани натиҷаи интихобот дар ҳавзаи интихоботӣ

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016)

Дар асоси протоколҳои комиссияҳои участкавии интихобот, комиссияи ҳавзавии интихобот инҳоро муайян месозад: шумораи умумии интихобкунандагони ҳавза; шумораи интихобкунандагоне, ки бюллетенҳо ва варакаҳои интихоботӣ гирифтаанд; шумораи интихобкунандагони дар овоздиҳӣ ширкатварзида; миқдори овозҳое, ки "ба тарафдори" ва миқдори овозҳое, ки "ба муқобили" ҳар номзад ба вакилӣ дода шудаанд; шумораи овозҳое, ки "муқобили ҳамаи номзадҳо" дода шудаанд; теъдоди бюллетенҳо ва варакаҳои беэътибор донисташуда (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 27.11.2014 № 1133).

Он номзад ба вакилии Маҷлиси маҳаллии вакилони халқ, ки дар интихобот аз нисф зиёди овозҳои интихобкунандаҳои дар овоздиҳӣ ширкатварзидаро гирифтааст, интихобгардида дониста мешавад.

Комиссияи ҳавзавии интихобот аз сабаби дар рафти интихобот ё ҳангоми ҳисобкунии овозҳо роҳ додан ба вайрон карда шудани Қонуни конститутсионии мазкур метавонад интихоботро беэътибор донад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Интихобот барпонашуда дониста мешавад, агар дар он камтар аз нисфи интихобкунандагони ба рӯйхати интихобкунандагон дохилшуда иштироқ карда бошанд, ҳамчунин агар ҳамаи номзадҳо ба вакилӣ хориҷ шуда бошанд.

Натиҷаҳои интихобот дар ҳавзаи интихобот дар маҷлиси ҳавзавии интихобот муқаррар гардида, ба протокол дохил карда мешавад. Протокол аз ҷониби раис, котиб ва аъзои комиссия ба имзо расида, ба комиссияи дахлдори интихоботии вилоят, шаҳр ва ноҳия фиристода мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Комиссияи интихоботии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия аз натиҷаи ниҳоии интихобот дар ҳавзаи интихоботии дахлдор ба Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон иттилоъ медиҳад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 43. Бақайдгирии вакилон

Комиссияи интихоботии вилоят, шаҳр ва ноҳия дар асоси протоколҳои комиссияҳои ҳавзавии интихобот, ки ба онҳо расидаанд, вакилони интихобшударо мутобиқан ба қайд мегирад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Агар дар рафти интихобот ё ҳангоми ҳисоби овозҳо ва ё муайян намудани натиҷаи интихобот ба вайронкунии Қонуни конститутсионии мазкур роҳ дода шуда бошад, комиссияи интихобот метавонад интихоботро дар ҳавзаи дахлдор беэътибор донад ва вакилро ба қайд нагирад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 44. Чоп кардани натиҷаи интихоботи вакилон

Комиссияи дахлдори интихобот ба Маҷлиси вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия дар бораи натиҷаи интихобот ба маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқи дахлдор хабар ва рӯйхати вакилони интихобшударо дар муддати на дертар аз ҳафт рӯзи баъди интихобот бо тартиби алифбо ва бо зикри насаб, ном, номи падар, вазифа (шуғл), ҳизбият, ҷои кор ва истиқомат, ҳавзаи интихобот, ки ӯ вакил интихоб шудааст, дар матбуот чоп мекунад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 45. Шаҳодатнома ва нишони сарисинагии вакил

Комиссияи ҳавзавии интихобот баъди дар матбуот чоп кардани рӯйхати вакилоне, ки комиссияи дахлдори интихобот ба қайд гирифтааст, ба ҳар вакили интихобшуда шаҳодатнома дар хусуси интихоб гардидани ӯ медиҳад.

Пас аз он, ки Маҷлиси маҳаллии вакилони халқи дахлдор ваколатҳои вакилони интихобгардидаро тасдиқ менамояд, ба онҳо ба ҷои шаҳодатнома дар хусуси вакил интихоб шуданашон шаҳодатномаи вакилӣ ва нишони сарисинагии дахлдор дода мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Шакл ва намуди шаҳодатномаи вакилӣ ва нишони сарисинагии дахлдорро Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

VIII. ОВОЗДИҲИИ ТАКРОРӢ, ИНТИХОБОТИ ТАКРОРӢ ВА ИНТИХОБОТИ ВАКИЛОН БА ҶОИ ВАКИЛОНИ ХОРИҶШУДА. ИНТИХОБОТ ДАР ВОҲИДҲОИ МАРЗИЮ МАЪМУРИИ НАВТАШКИЛ

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087)

Моддаи 46. Овоздиҳии такрорӣ

Агар дар ҳавзаи интихоботӣ номзадии беш аз ду кас барои вакил шудан ба овоз монда шуда бошад ва ҳеҷ яке аз онҳо интихоб нагардида бошад, комиссияи ҳавзавии интихобот дар хусуси овоздиҳии такрорӣ дар ҳавза оид ба ду номзад ба вакилӣ, ки овозҳои бештар гирифтаанд, қарор қабул менамояд. Комиссияи ҳавзавӣ дар бораи ин қарор ба комиссияи дахлдори интихобот, ба интихобкунандагони ҳавза хабар медиҳад. Овоздиҳии такрорӣ дар ҳавзаи интихоботӣ дар муҳлати на дертар аз ду ҳафта бо риояи талаботи Қонуни конститутсионии мазкур дар ҳамон участкаҳои интихобот ва аз рӯи ҳамон рӯйхатҳои интихобкунандагон гузаронида мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Он номзад ба вакилӣ, ки ҳангоми овоздиҳии такрорӣ нисбат ба номзади дигар миқдори бештари овозҳои интихобкунандагони дар овоздиҳӣ иштироқкардаро соҳиб шудааст, интихобшуда ҳисоб меёбад, ба шарте, ки дар овоздиҳӣ на камтар аз нисфи интихобкунандагони дар рӯйхатҳо дохилбуда иштироқ карда бошанд.

Агар ҳангоми овоздиҳии такрорӣ яке аз номзадҳо бо сабабе хориҷ шавад, овоздиҳӣ аз рӯи як номзад сурат мегирад. Зимнан, барои интихоб шудан ба номзад ба вакилӣ лозим аст, ки беш аз нисфи овозҳои шумораи интихобкунандагони дар овоздиҳӣ ширкатварзидаро гирад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Ҳангоми овоздиҳии такрорӣ комиссияи участкавии интихобот метавонад овоздиҳиро кадом соате набошад, тамомшуда эълон намояд, ба шарте, ки ҳамаи интихобкунандагони ба рӯйхат дохилшуда овоз дода бошанд.

Моддаи 47. Интихоботи такрорӣ

Агар дар ҳавзаи интихоботӣ номзадии на бештар аз ду кас барои вакил шудан ба овоз монда шуда бошад ва ҳеч яке аз онҳо интихоб нагардида бошад, ё интихобот дар ҳавзаи интихоботи барпонашуда ё беэътибор дониста шуда бошад ва ё овоздиҳии такрорӣ имкон надода бошад, ки вакили интихобшуда муайян гардад, комиссияи дахлдори интихобот ба комиссияи ҳавзавии интихобот супориш медиҳад, ки дар ҳавзаи интихобот интихоботи такрорӣ гузаронад. Дар ин ҳолат вай метавонад дар бораи зарурати гузаронидани интихоботи такрории комиссияҳои ҳавзавӣ ва участкавии интихобот дар хайати нав қарор қабул намояд. Овоздиҳӣ дар ҳамон участкаҳои интихобот ва мувофиқи рӯйхатҳои интихобкунандагон, ки барои интихоботи асосӣ тартиб дода шуда буданд, гузаронида мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Интихоботи такрорӣ дар муҳлати на дертар аз ду моҳ баъд аз интихоботи асосӣ гузаронида мешавад. Ташкили комиссияҳои интихоботӣ, бақайдгирии номзадҳо ба вакилӣ ва тадбирҳои дигар мувофиқи тартиби муқарраркардаи Қонуни конститутсионии мазкур сурат мегиранд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Номзаде, ки дар рафти интихоботи асосӣ миқдори зарурии овозҳоро соҳиб нашудааст, наметавонад дар интихоботи такрорӣ дар ин ҳавза дубора чун номзад пешбарӣ шавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 48. Гузаронидани интихоботи вакилон ба ивази вакилони хориҷшуда

Дар сурати аз ҷониби Маҷлиси дахлдори вакилони халқ беэътибор дониста шудани ваколатҳои вакилони алоҳида, бо сабабҳои дигар пеш аз муҳлат қатъ гардидани ваколатҳои вакилон дар ҳавзаи дахлдори интихобот дар мӯҳлати се моҳи баъд аз хориҷ шудани вакил интихоботи дигар гузаронида мешавад. Интихобот аз тарафи Маҷлиси дахлдори вакилони халқ на дертар аз ду моҳи пеш аз гузаронидани он таъин гардида, бо риояи талаботи Қонуни конститутсионии мазкур ташкил карда мешавад. Дар ин ҳолат, комиссияи ҳавзавии интихобот 50 рӯз пеш, комиссияҳои участкавӣ 30 рӯз пеш аз интихобот таъсис гардида, бақайдгирии номзадҳо ба вакилӣ 30 рӯз пеш аз интихобот ба охир мерасад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Дар сурати камтар аз як сол пеш аз қатъи ваколатҳои Маҷлиси даҳлдори вакилони халқ хориҷ шудани вакил, интихоботи вакили дигар ба ивази вакили хориҷшуда гузаронида намешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Моддаи 48(1). Гузаронидани интихобот дар воҳидҳои марзию маъмурии навташкил

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087, аз 03.01.2024 № 2016)

Интихоботи вакилон ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ дар воҳидҳои марзию маъмурии навташкил дар сурате гузаронида мешавад, ки даъвати Маҷлиси маҳаллӣ вобаста ба иштирок надоштан ва ё шумораи ками вакилони Маҷлиси вакилони халқи дахлдор, ки ба ҳайати воҳиди марзию маъмурии навташкил дохил мешаванд, ғайриимкон аст.

Интихоботи вакилони Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ аз тарафи комиссияҳои интихоботии вилоятӣ, шаҳрӣ ва ноҳиявӣ на дертар аз ду моҳи баъди ташкил шудани воҳиди марзию маъмурӣ, бо тартиби муқаррарнамудаи Қонуни конститутсионии мазкур гузаронида мешавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 49. Маблағгузории интихобот

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087)

Маблағгузории ташкил ва гузаронидани интихобот ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ аз ҳисоби Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардад.

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонанд ихтиёрӣ гузаронидани интихоботро маблағгузорӣ намоянд. Ин маблағ барои истифода дар ташкил ва гузаронидани интихобот комиссияҳои интихоботии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятӣ, шаҳри Душанбе, шаҳрӣ ва ноҳиявӣ қабул карда мешавад.

Назорати истифодаи маблағе, ки ба комиссияи интихоботии дахлдор ҷудо шудааст, инчунин назорат оид ба воридшавӣ ва сарчашмаҳои маблағгузориро комиссияи интихоботии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятӣ, шаҳри Душанбе, шаҳрӣ ва ноҳиявӣ амалӣ менамояд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 50. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни конститутсионии мазкур

(Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087)

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни конститутсионии мазкур бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 26.07.2014 № 1087).

Моддаи 51. Дар бораи аз эътибор соқит дониста шудани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи интихоботи вакилон ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ"

Аз рӯзи мавриди амал қарор додани ҳамин Қонуни конститутсионӣ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 1 декабри соли 1994 "Дар бораи интихоботи вакилон ба Маҷлисхои маҳаллии вакилони халқ" (Ахбори Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 1994, № 23-24) аз эътибор соқит дониста шавад (Қонуни конститутсионии ҶТ аз 03.01.2024 № 2016).

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. РАҲМОНОВ

ш.Душанбе

аз 10 декабри соли 1999 № 858

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУНИ КОНСТИТУТСИОНӢ	858	ҚОНУНИ КОНСТИТУТСИОНИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ИНТИХОБОТИ ВАКИЛОН БА МАҶЛИСҲОИ МАҲАЛЛИИ ВАКИЛОНИ ХАЛҚ	Маҷлиси Олии ҶТ	10.12.1999	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Primary tabs

^-A A ⁺A

Октябр 2024

Дшб	Сшб	Чшб	Пшб	Ҷум	Шнб	Яшб
30	1	2	3	4	5	6
	Конференсияи ҷумҳуриявии илмӣ-амалӣ дар мавзуи “15 соли амали Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон:дастовардҳо, мушкилот ва дурнамо” Сшб, 01/10/2024 - 17:14	НАҚШИ ПЕШВОИ МИЛЛАТ ДАР ТАҲКИМ ВА РУШДИ ЗАБОНИ ТОҶИКӢ Чшб, 02/10/2024 - 16:42 ИСТИФОДАИ ЗАБОНИ ТОҶИКӢ ДАР МУНОСИБАТҲОИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ Чшб, 02/10/2024 - 16:58
7	8	9	10	11	12	13
		КОРРУПСИЯ-ЯКЕ АЗ МОНЕАҲОИ ҶИДДИИ РУШДИ ҶОМЕА ВА ДАВЛАТ Чшб, 09/10/2024 - 10:14
14	15	16	17	18	19	20
	БАРНОМАИ «МАЪРИФАТИ ҲУҚУҚӢ» Сшб, 15/10/2024 - 15:15	КОНФЕРЕНСИЯИ ҶУМҲУРИЯВИИ ИЛМӢ-АМАЛӢ ДАР МАВЗУИ “КОНСТИТУТСИЯ-ЗАМИНАИ РУШДИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН” Чшб, 16/10/2024 - 09:22 РУШДИ ИҚТИСОДИ РАҚАМӢ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН Чшб, 16/10/2024 - 09:41
21	22	23	24	25	26	27
			Нақши Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар баланд бардоштани маърифати ҳуқуқии ҷомеа Пшб, 24/10/2024 - 10:18 МУҚОВИМАТ БА КОРРУПСИЯ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН Пшб, 24/10/2024 - 11:37 КОНФЕРЕНСИЯИ ҶУМҲУРИЯВӢ ДАР МАВЗУИ “ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ОИД БА РАСМИЁТИ МАЪМУРӢ: РУШД ВА МУШКИЛИҲО” Пшб, 24/10/2024 - 13:59	РУШДИ НИЗОМИ ҚОНУНГУЗОРӢ ДАР МАСИРИ 30 СОЛИ ҚАБУЛИ КОНСТИТУТСИЯИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН (Бахшида ба истиқболи 30-солагии қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва “Соли маърифати ҳуқуқӣ” эълон гардидани соли 2024) Ҷум, 25/10/2024 - 09:17
28	29	30	31	1	2	3
		КОНСТИТУТСИЯИ МАРДУМӢ Чшб, 30/10/2024 - 11:52 КОНСТИТУТСИЯ – САРМАНШАИ ҲУҚУҚ ВА ИФТИХОРИ МИЛЛАТ Чшб, 30/10/2024 - 15:10

KHOVAR.TJ

АГЕНТИИ МИЛЛИИ ИТТИЛООТИИ ТОҶИКИСТОН «ХОВАР»
WWW.KHOVAR.TJ

«ХОВАР FM»

Садриддин Айнӣ (1878 – 1954): Адиб, олим ва асосгузори адабиёти муосири тоҷик. Аввалин Президенти Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон. Муаллифи асарҳои «Таърихи амирони манғитияи Бухоро», «Таърихи инқилоби фикрӣ дар Бухоро», «Намунаи адабиёти тоҷик», «Дохунда», «Ғуломон», «Ёддоштҳо» ва дигар асарҳо, ки ба 29 забони хориҷӣ нашр шудаанд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба асосгузори адабиёти муосири тоҷик Садриддин Айнӣ унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Бобоҷон Ғафуров (1909 – 1977): Олим, академики Академияи Илмҳои ИҶШС, арбоби ҳизбӣ ва давлатӣ, муаллифи китоби оламшумули «Тоҷикон» ва зиёда аз 300 асару мақолаҳо.
Солҳои 1944-1946 котиби дуюм, с.1946-1956 котиби якуми КМ Ҳизби комунистии Тоҷикистон, 1956 – 1977 сарвари Пажуҳишгоҳи шарқшиносии ИҶШС.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба таърихшинос ва шарқшиноси шинохтаи тоҷик, академик, муаллифи китоби «Тоҷикон» Бобоҷон Ғафуров унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Мирзо Турсунзода (1911-1977): Шоири халқӣ, раиси Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон, Қаҳрамони меҳнати сотсиалистӣ, Раиси Кумитаи якдилии халқҳои Осиё ва Африқо. Барои достонҳои «Қиссаи Ҳиндустон»(1948), «Ҳасани аробакаш», «Чароғи абадӣ», «Садои Осиё»,(1960) «Ҷони ширин» (1963) бо ҷоизаҳои давлатии ИҶШС, ҶШС Тоҷикистон ва байналмилалии ба номи Ҷ. Неҳру (1967) сарфароз шуда буд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 07 майи соли 2001 ба шоири халқии Тоҷикистон, ходими намоёни ҷамъиятӣ Мирзо Турсунзода унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Эмомалӣ Раҳмон: Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон. 19 ноябри соли 1992 дар иҷлосияи XVI Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон раиси Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, 6 ноябри соли 1994 бори аввал, солҳои 1999, 2006 ва 2013 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб гардидаст.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат.
Бо қарори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 11 декабри соли 1999 барои мустаҳкам намудани давлатдории соҳибистиқлол ва пойдории сулҳ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бо унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” мукофотонида шудааст.
Нусратулло Махсум (1881 – 1938): Нусратулло Махсум (Лутфуллоев) ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1924-1926 раиси Кумитаи инқилобии ҶМШС Тоҷикистон, солҳои 1926-1933 раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Нусратулло Махсум унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” дода шудааст.
Шириншоҳ Шоҳтемур (1899 – 1937): Ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1929-1931 котиби Ҳизби коммунистии ҶШС Тоҷикистон, солҳои 1933-1937 Раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Шириншоҳ Шоҳтемур, унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шудааст.