Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

ДАСТУРИ ИСТИФОДАБАРАНДА

ХУШ ОМАДЕД БА CОМОНАИ РАСМИИ МАРКАЗИ МИЛЛИИ ҚОНУНГУЗОРИИ НАЗДИ ПРЕЗИДЕНТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН!

КОР БО МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Муҳтарам меҳмонон ва истифодабарандагони сомонаи расмии Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (ММҚ),

Барои оғози кор бо «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) ба блоки бо номи шабеҳ дар сомонаи расмии ММҚ зер кунед. Блоки «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» кушодашаванда буда, ҳамеша дар қисми болои сомона дастрас аст. Шумо инчунин метавонед ба «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) аз феҳристи асосӣ (меню асосӣ) бо зеркунии пайванди «Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» дастрасӣ пайдо намоед.

БЛОКИ «МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН» (МҚҶТ)

Ҳамаи модулҳо ва имконоти ҷустуҷӯи санадҳо дар «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) мустақилона кор мекунанд. Ин маънои онро дорад, ки ҳангоми кор бо МҚҶТ ворид кардани «Ном»-и санад ва бо ҳамроҳи он интихоб кардани ҳамаи имконоти дигар, масалан «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра ҳатмӣ нест. Аммо барои ҷустуҷӯи васеъ шумо метавонед аз ҳамаи имконоти ҷустуҷӯи санадҳо ба таври дилхоҳ истифода баред. Ҳамаи санадҳое, ки ба МҚҶТ ворид шуданд дар зери «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ», яъне дар «Ҷадвали санадҳо» дастрасанд.

ЛАВҲАИ ИМКОНОТИ ҶУСТУҶӮ

Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ

ҶАДВАЛИ САНАДҲО

ТУГМАҲОИ «ТАТБИҚ КАРДАН» ва «БОЗСОЗӢ»

Тугмаи «Татбиқ кардан»: Баъд аз он ки Шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» имконоти дилхоҳро ворид карда, интиход мекунед, барои намоиш додани натиҷа тугмаи «Татбиқ кардан»-ро зер кунед. Аммо, вақте ки шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» дархостеро ворид мекунед ё имконеро интихоб менамоед, онҳо ба таври худкор дарҳол татбиқ карда мешаванд.

Тугмаи «Бозсозӣ»: Агар хоҳед, ки ҳамаи дархостҳо ва имконотеро дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» лағв кунед, аз тугмаи «Бозсозӣ» истифода баред.

Агар шумо хоҳед, ки номи санади дақиқро аз санадҳои дар махзан мавҷудбуда ба даст оред, калидвожаи номи санадро ба сатри «Ном» ворид намоед. Ҳамаи санадҳое, ки дорои калидвожаи воридуша мебошанд нишон дода мешаванд. Масалан, агар шумо калидвожаи «дастрасӣ»-ро ворид кунед, санадҳое, ки калимаи «дастрасӣ»-ро дар бар мегиранд, дар «Ҷадвали санадҳо» нишон дода мешаванд (масалан, ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ҲУҚУҚИ ДАСТРАСӢ БА ИТТИЛООТ)

САТРИ «НОМ»

Шумо инчунин метавонед санадҳоро аз рӯи муҳтаво бо истифодаи сатри «Матни асосӣ» ва полои дилҳол ҷустуҷӯ намоед. Масалан, барои ёфтани санад(ҳо)и дорои калима(ҳо), калидвожа(ҳо) ё ибора(ҳо)и лозимӣ, ба сатри «Матни асосӣ» дархостро ворид намуда, имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед. Санадҳои дархостшуда ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред. Ҳамин тавр аз имкони «Дар бар намегирад» ё имконоти ҷустуҷӯи дигар истифода баред, Масалан, агар шумо ба сатри «Матни асосӣ» калимаи «Интернет»-ро ворид кунед ва имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед, саданҳое, ки дар муҳтавои худ дорои калимаи «Интернет» мебошанд, нишод дода мешаванд.

САТРИ «МАТНИ АСОСӢ»

Сатри «Матни асосӣ»

Шумо метавонед санадҳоро аз рӯи «Ном», «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра алоҳида ё якҷоя ба таври дилхоҳ ҷустуҷӯ намоед.

Масалан, агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо «Аз рӯи моҳ ва сол» ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз рӯи моҳ ва сол» бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо дар давраи муайян ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз санаи интихобшуда» ва/ё «То санаи интихобшуда» алоҳида ё якҷоя бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Ҳамин тавр Шумо метавонед ҳар гуна санадҳои махзанро алоҳида ё бо интихоби имконоти иловагӣ ҷустуҷӯ намоед ва ба даст оред.

Барои дидани санад ва мутолиа кардани он, аз тугмаи «ДИДАН» истифода баред ва барои пинҳон кардани он, аз тугмаи «ПИНҲОН КАРДАН» истифода баред.

ТУГМАҲОИ «ДИДАН» ва «ПИНҲОН КАРДАН»

Шумо ҳам метавонед, бо зеркунии пайванди номи санад онро дар саҳифаи алоҳида кушоед ё ин ки дар форматҳои Word, PDF ва ZIP аз сомонаи мо боргирӣ намоед.

ЗАМИМА ДАР ФОРМАТҲОИ WORD, PDF ва ZIP (ДАР ҶАДВАЛИ САНАДҲО)

Замима

КОР БО СОМОНАИ РАСМӢ - БАҚАЙДГИРӢ ВА ВОРИДШАВӢ

Ҳамаи маводҳои Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба ахбори омма дахл доранд, дар сомонаи мо дастрасанд. Барои гирифтани маълумот Шумо метавонед аз Феҳристи асосӣ (менюи асосӣ), Харитаи сомона, имкони Ҷустуҷӯ ва Ҷустуҷӯи васеъ истифода баред.
Барои бақайдгирӣ дар сомонаи Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, лутфан ба таври расмӣ муроҷиат намоед. Корбарони бақайдгирифташуда метавонанд аз имкониятҳои иловагӣ истифода баранд, масалан, пайдо кардани дастрасӣ ба лоиҳаҳои санадҳо.

Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ**

**ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**Дар бораи разведкаи ҳарбии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷкистон**

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

с.2002, №11, мод. 717; с.2012, №8, мод. 823; с.2014, №3, мод. 147; ҚҶТ аз 20.06.2019 с., №1616)

Қонуни мазкур статус, асосҳои ҳуқуқии ташкилӣ ва фаъолияти мақомоти разведкаи ҳарбии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва тартиби назоратро ба фаъолияти он муайян менамояд.

**БОБИ 1.**

**МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ**

**Моддаи 1. Разведкаи ҳарбии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон**

Разведкаи ҳарбии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд - разведкаи ҳарбӣ) қисми таркибии таъмини амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, бояд амнияти шахс, ҷамъият ва давлатро аз хатари беруна бо истифодаи тарзу усулҳо ва воситаҳои муайянкардаи ҳамин Қонун муҳофизат намояд.

**Моддаи 2. Фаъолияти разведкавӣ**

Фаъолияти разведкавӣ – ин маҷмӯи чорабиниҳое мебошад, ки аз ҷониби мақомоти разведкаи ҳарбӣ тавассути инҳо амалӣ гардонда мешавад:

– ба даст овардан, таҳлилу коркард ва ба роҳбарияти сиёсии кишвар ва фармондеҳии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон расонидани итгилоот дар бораи имкониятҳои воқеӣ ва неругӣ, амалиёт, нақшаҳои давлатҳои хориҷӣ, ташкилотҳо ва шахсон (минбаъд - ахбороти разведкавӣ), ки ба манфиатҳои ҳаётан муҳими Ҷумҳурии Тоҷикистон дахл доранд;

– расонидани кӯмак дар татбиқи чорабиниҳое, ки давлат ба манфиати таъмини амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардонад.

**Моддаи 3. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба разведкаи ҳарбӣ**

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба разведкаи ҳарбӣ ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамчунин санадҳои байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, иборат мебошад. **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1616)**

**Моддаи 4. Принсипҳои фаъолияти разведкавӣ**

Фаъолияти разведкавӣ дар асоси принсипҳои зерин анҷом дода мешавад:

– тақсими ваколатҳои мақомоти давлатӣ, ки ба ҳайати қувваҳои таъмини амнияти давлат дохил мешаванд;

– қонуният;

– эҳтироми ҳуқуқ ва риояи озодиҳои инсон ва шаҳрванд;

– пинҳонкорӣ;

– бо ҳам пайвастани усул ва воситаҳои аёнӣ ва махфӣ.

**Моддаи 5. Мақсади фаъолияти разведкавӣ**

Мақсади фаъолияти разведкавии разведкаи ҳарбӣ аз инҳо иборат аст:

– таъмини Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ахбороти разведкавӣ, ки ба онҳо барои қабули қарорҳо дар соҳаҳои сиёсӣ, иқтисодӣ, мудофиа, илмию техникӣ ва экологӣ зарур аст;

– таъмини шароитҳое, ки барои татбиқи бомуваффақияти сиёсати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи амният мусоидат менамоянд;

– расонидани кӯмак ба инкишофи ҳарбию иқтисодӣ, пешрафти илмию техникии мамлакат тавассути аз ҷониби мақомоти разведкаи ҳарбӣ ба даст овардани ахбороти ҳарбӣ - иқтисодӣ ва илмию техникӣ, аз ҷумла дар шакли ҷассум пешниҳод намудани он ба мақомоти давлатӣ, ки Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

Фаъолияти разведкавӣ наметавонад барои ноил шудан ба мақсадҳои зиддибашарӣ ва инчунин расидан ба мақсаде, ки дар ҳамин Қонун пешбини нашудааст, анҷом дода шавад.

**Моддаи 6. Ваколати мақомоти разведкаи ҳарбӣ**

Барои ба даст овардани мақсади фаъолияти разведкавӣ ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ ваколатҳои зерин дода мешаванд:

– дар асоси махфӣ муқаррар кардани муносибатҳои ҳамкорӣ бо шахсоне, ки хоҳиш изҳор намуда ба ин ихтиёрона розигӣ додаанд;

– ба амал баровардани чораҳо оиди рамзнависӣ кардани ҳайати кадрҳо ва ташкили фаъолияти он бо истифодаи мансубияти дигари идоравӣ ба ин мақсадҳо;

–*бо мақсади таъмини амнияти миллӣ амалӣ* *намудани чорабиниҳои махфӣва ғайримахфии разведкавӣ, ташкилӣва идоракунӣ* *берун аз ҳудуди ҷумҳурӣ;* (ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1616)

–ба мақсади пинҳонкорӣ истифода бурдани ҳуҷҷатҳое, ки шахсияти кормандони ҳайати кадрҳо, мансубияти идоравии ҷузъу томҳо, ташкилотҳо, биноҳо ва воситаҳои нақлиётии мақомоти разведкаи ҳарбиро рамзнависӣ шудаанд;

– ҳамкори бо мақомоти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки фаъолияти разведкавӣ ва зиддиразведкавиро анҷом медиҳанд;

– дар рафти анҷом додани фаъолияти разведкавӣ тибқи қарордод ё розигии шифоҳӣ истифода бурдани биноҳои хизматӣ, амволи муассисаҳо, ташкилоту идораҳо, қисмҳои ҳарбӣ, ҳамчунин биноҳои истиқоматӣ ва uайриистиқоматӣ, воситаҳои нақлиёт ва дигар амволи шахсони алоҳида;

– бо вазоратҳо, идораҳо, корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бастани созишномаҳое, ки барои анҷом додани фаъолияти разведкавӣ заруранд;

– ҳамкорӣ бо хадамоти разведкавӣ ва зиддиразведкавии давлатҳои хориҷӣ бо тартиби муқарраркардаи ҳамин Қонун;

– барпо кардани муассисаҳои махсуси таълимӣ оиди баланд бардоштани ихтисоси кадрҳо;

– ташкил ва истифодаи баҳисобгирии оперативӣ, системаи иттилотӣ ва бойгониҳое, ки ҳалли вазифаҳои разведкавӣ ва ташкилиро таъмин менамоянд, чопи нашрияҳои махсус;

– таъмини амнияти худӣ;

–*таъсиси фондҳои ғайрибуҷетӣ барои таъмини фаъолияти азведкавй мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;* (ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1616)

*–роҳбарӣ намудан ба фаъолияти разведкавии сохторҳои Қувваҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳангоми ҷорӣ* *намудани ҳолати ҷангӣ;* (ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1616)

–барпо кардани сохторҳои ташкилӣ (ҷузъу томҳо), ки барои амал кардани мақомоти разведкаи ҳарбӣ заруранд.

**Моддаи 7. Маблағгузорӣ ва таъминоти моддию техникии мақомоти разведкаи ҳарбӣ**

Маблағгузорӣ ва таъминоти моддию техникии мақомоти разведкаи ҳарбӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ, ки барои мудофиа ҷудо карда мешавад, *инчунин маблағҳои дигаре, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст,* сурат мегирад. **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1616)**

Мақомоти разведкаи ҳарбӣ метавонанд фонди манзили хизматӣ, ки бо тартиби муқарраркардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил карда мешавад, дошта бошанд.

**Моддаи 8. Ҳифзи маълумот оид ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ**

Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки барои хизмат ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ дохил мешаванд, инчунин шахсоне, ки ба маълумоти оиди мақомоти разведкаи ҳарбӣ роҳ дода мешаванд, аз тартиби ба расмиятдарории иҷозат ба маълумотҳое, ки сирри давлатиро ташкил медиҳанд, мегузаранд, агар қонун тартиби дигарро пешбинӣ накарда бошад.

Ҳуҷҷатҳои мақомоти разведкаи ҳарбӣ, ки дар бораи ҳайати кадрҳои онҳо, шахсоне, ки ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ пинҳонӣ кӯмак мерасонанд (расондаанд), инчунин дар бораи усул ва воситаҳое, ки ин мақомот истифода мебарад, маълумот доранд, танҳо дар бойгониҳои разведкаи ҳарбӣ маҳфуз дошта мешаванд.

Ҳуҷҷатҳои бойгониҳои разведкаи ҳарбии қимати таърихӣ ва илмӣ дошта, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ошкор карда мешаванд, барои маҳфуздории доимӣ ба хадамоти давлатии бойгонӣ супорида мешаванд.

**Моддаи 9. Робитаи мақомоти разведкаи ҳарбӣ бо аҳди ҷомеаи Ҷумҳурии Тоҷикистон**

Барои огоҳии аҳли ҷомеа оид ба фаъолияти худ мақомоти разведкаи ҳарбӣ, кормандони он тавассути хадамоти дахлдоре, ки дар сохтори Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳамин мақсад таъсис дода мешавад, бо созмонҳои ҷамъиятӣ, воситаҳои ахбори умум ва шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон робита менамоянд.

Маводе, ки оид ба фаъолияти мақомоти разведкаи ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба воситаҳои ахбори умум пешниҳод мегардад, бояд дорои маълумоти марбут ба сирри давлатӣ набошад.

Иттилооти ба зиндагии шахсӣ, шаъну шараф ва шахсияти шаҳрвандон дахл дошта, ки дар ҷараёни фаъолият ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ маълум шудааст, ба истиснои ҳолатҳои пешбининамудаи қонун, бояд ифшо карда нашавад.

Нашр кардани мавод оид ба разведкаи ҳарбӣ аз тарафи воситаҳои ахбори умум, ки сирри давлатро ташкил мекунанд, боиси масъулияти пешбининамудаи қонунгузории ҷорӣ мегардад.

**БОБИ 2.**

**ТАШКИЛИ ФАЪОЛИЯТИ МАҚОМОТИ РАЗВЕДКАИ ҲАРБӢ**

**Моддаи 10. Таъсиси мақомоти разведкаи ҳарбӣ**

Фаъолияти разведкавӣ ҳам аз ҷониби мақомоти мустақили разведкаи ҳарбӣ, ҳам мақомоти разведкаи ҳарбие, ки ба сохтори дигар вазорату идораҳо дохил мешавад, ба амал бароварда мешавад.

Таъсис, аз нав ташкилдиҳӣ ва барҳам додани мақомоти мустақили разведкаи ҳарбӣ ва мақомоти разведкаи ҳарбӣ дар ҳайати вазорату идораҳоро бо пешниҳоди Вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва роҳбари вазорату идораҳои дахлдор, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул мекунад.

Низомномаро дар бораи мақомоти мустақили разведкаи ҳарбӣ, инчунин дар бораи вазорату идораҳое, ки ба ҳайати он мақомоти разведкаи ҳарбӣ дохил мешавад, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад.

**Моддаи 11. Соҳаи фаъолияти мақомоти разведкаи ҳарбӣ**

Разведкаи ҳарбӣ дар доираи салоҳияти худ фаъолияти разведкавиро дар соҳаҳои ҳарбӣ, ҳарбӣ-сиёсӣ, ҳарбӣ-техникӣ, ҳарбӣ-иқтисодӣ, *экологӣ, инчунин дар соҳаи мубориза бар зидди терроризм, экстремизм ва таҳдиду хатарҳои дигари муосир* амалӣ мегардонад. **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1616)**

**Моддаи 12. Роҳбарӣ ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ**

Ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон роҳбарии умумӣ мекунад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон:

вазифаҳои стратегии фаъолияти разведкавиро муайян менамояд;

фаъолияти мақомоти разведкаи ҳарбиро назорат ва мутобиқ мекунад;

*дар ҳолатҳои алоҳида мақомоти разведкаи ҳарбиро барои* ф*аъолияти разведкав*ӣ дар дохили кишвар дар соҳаи мубориза бар зидди терроризм, экстремизм ва таҳдиду хатарҳои дигари муосир ҷалб менамояд; **(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1616)**

оид ба масъалаҳои вобаста ба разведкаи ҳарбӣ, аз ҷумла оид ба масъалаҳои мувофиқи мақсад будани бастани шартномаҳои дорои хусусияти байниидоравии байни мақомоти разведкаи ҳарбии давлат ва хадамоти разведкавӣ ва зиддиразведкавии давлатҳои хориҷӣ қарорҳо қабул менамояд;

роҳбари разведкаи ҳарбиро бо пешниҳоди Вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон таъин ва озод мекунад.

**Моддаи 13. Усул ва воситаҳои фаъолияти разведкавӣ**

Дар раванди фаъолияти разведкавӣ мақомоти разведкаи ҳарбӣ усул ва воситаҳои аёнӣ ва махфиро истифода бурда метавонад, ки хусусияти хоси онҳоро шароити фаъолияти мазкур муайян менамояд.

Усул ва воситаҳои фаъолияти разведкавӣ набояд ба ҳаёт ва саломатии одамон ва муҳити зист зарар расонанд.

Мақомоти разведкаи ҳарбӣ барои расидан ба мақсадҳои фаъолияти разведкавӣ ҳуқуқ доранд системаҳои иттилоотӣ, сабти видео-аудио, суратгирӣ, аз каналҳои техникии алоқа гирифтани ахборот, инчунин дигар усул ва воситаҳоеро, ки ба талаботи қисми дуюми ҳамин модда ҷавобгӯ мебошанд, истифода барад.

Тартиби истифода бурдани усул ва воситаҳои махфии фаъолияти разведкавиро *қонунҳо ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон* муайян мекунанд. (ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1616)

Мазмуни санадҳои *меъёрии ҳуқуқӣ* оид ба масъалаҳои истифодаи усул ва воситаҳои фаъолияти разведкавӣ сирри давлатиро ташкил медиҳад. (ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1616)

**Моддан 14. Пешниҳод кардани иттилооти разведкавӣ**

Иттилооти разведкавӣ ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин ба мақомоти давлатии муайянкардаи ӯ пешниҳод карда мешавад.

Роҳбарони мақомоти разведкаи ҳарбӣ дар назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҳаққонӣ, объективона будани ахбороти разведкавӣ ва сари вақт пешниҳод шудани он масъулияти шахсӣ доранд.

Роҳбарон ва дигар шахсони мансабдори мақомоте, ки маълумоти разведкавии номбурдаро гирифтаанд, барои фош кардани маълумотҳои дар он мавҷудбуда, ки сирри давлатиро ташкил медиҳанд ё манбаъҳои ин ахборотро ошкор менамоянд, бо тартиби муқарраркардаи қонун ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 14¹. Истифодаи мақомоти разведкаи ҳарбӣ дар сохаи мубориза бар зидди терроризм, экстремизм ва таҳдиду хатарҳои дигари муосир

**(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1616)**

Дар соҳаи мубориза бар зидди терроризм, экстремизм ва таҳдиду хатарҳои дигари муосир мақомоти разведкаи ҳарбӣ метавонад дар ҳолатҳои зерин истифода шавад:

–барои ба даст овардан ва коркарди маълумот оид ба ҳодиса, шахсон, зуҳуроте, ки ба амнияти кишвар таҳдид мекунанд, инчунин оид ба шахсони дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва берун аз он қарордошта, ки ба тайёр ва содир кардани амалҳои террористӣ, экстремистӣ ва таҳдиду хатарҳои дигари муосир алоқаманданд;

*–барои иштирок дар амалиётҳои зиддитеррористӣ ва махсуси дигар.*

Корманди мақомоти разведкаи ҳарбӣ ҳангоми иҷрои вазифаҳои хизматӣ, инчунин иштирок дар чорабиниҳои зиддитеррористӣ ва махсуси дигар ҳуқуқ дорад шахсан ё дар ҳайати воҳидҳо (гурӯҳҳо) силоҳ, техникаи ҳарбӣ ва махсусро мутобиқи талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода намояд.».

**(ҚҶТ аз 20.06.19 с., №1616)**

Моддаи 15. Ҳамкории мақомоти разведкаи ҳарбӣ бо хадамоти махсуси Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин бо хадамоти разведкаи дигар давлатҳо

Ҳамкории қувваҳо ва воситаҳои разведкаи ҳарбӣ ва дигар хадамоти махсуси Ҷумҳурии Тоҷикистон ба санадҳои меъёрии дохилиидоравӣ асос ёфта, тибқи созишномаҳои дуҷонибаи байни вазорату идораҳои дахлдори Ҷумҳурии Тоҷикистон басташуда муайян мегардад.

Ҳамкории мақомоти разведкаи ҳарбӣ бо хадамоти разведкаи дигар давлатҳо тибқи созишномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

Моддаи 16. Муносибатҳои байниҳамдигарии мақомоти разведкаи ҳарбӣ бо вазоратҳо, идораҳо, корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон

Вазорату идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, агар фаъолияти разведкавӣ ба таuйири самтҳои асосии фаъолияти онҳо алоқаманд набошад, ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ кӯмак менамоянд.

Тартиби ҳамкорӣ бо вазорату идораҳо, корхонаю муассиса ва ташкилотҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба масъалаҳои мусоидат ҷиҳати анҷом додани фаъолиятҳои разведкавӣ бо ин мақомот дар асоси санадҳои меъёрии байниидоравӣ сурат мегирад ва дар созишномаҳои дуҷониба, ки байни роҳбарияти Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва вазорату идораҳои дахлдор баста мешавад, муайян мегардад.

**БОБИ 3.**

**ВАЗЪИ ҲУҚУҚӢ ВА ҲИФЗИ ИҶТИМОИИ КОРМАНДОНИ МАҚОМОТИ РАЗВЕДКАИ ҲАРБӢ**

**ВА ШАХСОНЕ, КИ БА ИН МАҚОМОТ КӮМАК МЕРАСОНАНД (РАСОНДААНД)**

**Моддаи 17. Кормандони мақомоти разведкаи ҳарбӣ**

Ба кормандони мақомоти разведкаи ҳарбӣ хизматчиёни ҳарбӣ, хизматчиёни ҳайати кадрҳо ва инчунин хизматчиёни ҳарбӣ, хизматчиёну коргарони ба ҳайати кадрҳо дохилнашаванда, ки ихтиёрӣ мутобиқан ба хизмати ҳақиқии ҳарбӣ ё ба кор ба ин мақомот даромаданд, дохил мешаванд.

Шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз рӯи сифатҳои маънавию руҳӣ ва корӣ, синну сол, маълумот ва вазъи саломатӣ барои иҷрои вазифаҳои ба зиммааш гузошташуда қобил аст, корманди мақомоти разведкаи ҳарбӣ буда метавонад.

Адои хизмати ҳарбӣ дар мақомоти разведкаи ҳарбӣ аз рӯи даъват ва ихтиёрӣ сурат мегирад.

Ба хизматчиёну коргарони мақомоти разведкаи ҳарбӣ ҳуқуқу ӯҳдадориҳо ва имтиёзҳои пешбиникардаи Кодекси меҳнати Ҷумҳурии Тоҷикистон паҳн мегарданд.

Хизматчиёни ҳайати кадрҳо ва хизматчиёни ҳарбии мақомоти разведкаи ҳарбӣ, хизматчиёне, ки ба ҳайати кадрҳо дохил намешаванд ва коргарони мақомоти разведкаи ҳарбӣ узви ҳизбҳои сиёсӣ, иттиҳодяҳои ҷамъиятӣ, ки мақсадҳои сиёсӣ доранд, буда наметавонанд.

**Моддаи 18. Ҳайати кадрҳои мақомоти разведкаи ҳарбӣ**

Ба ҳайати кадрҳои мақомоти разведкаи ҳарбӣ хизматчиёни ҳарбии ба вазифаҳои дахлдор таъиншуда ва хизматчиёни мақомоти разведкаи ҳарбӣ, ки ӯҳдадориҳои вазифагии онҳо бевосита ба амалӣ гардондани фаъолияти разведкавӣ алоқаманд аст, дохил мешаванд.

Маълумотҳо дар бораи мансубияти шахсони мушаххас ба ҳайати кадрҳои мақомоти разведкаи ҳарбӣ, аз ҷумла кормандони аз ин мақомот озодшуда, сирри давлатӣ мебошанд.

Кормандони ҳайати кадрҳо барои иҷрои вазифаҳояшон метавонанд мутобиқи талаботи ҳамин Қонун бидуни кушодани рамзи мансубияташон ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ дар вазоратҳо, идораҳо, муассисаҳо, корхонаҳо ва ташкилотҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон вазифаҳоро ишuол намоянд.

Ба кормандони ҳайати кадрҳои мақомоти разведкаи ҳарбӣ иштироки махфӣ дар кори мақомоти ҳокимияти иҷроия, қонунгузорӣ (намояндагӣ) ё судӣ, инчунин иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва ташкилотҳои динӣ бо мақсади расонидани таъсир ба хусусияти фаъолияти онҳо манъ карда мешавад.

Кормандони ҳайати кадрҳои мақомоти разведкаи ҳарбӣ ҳуқуқ надоранд, агар ба ин зарурати хизматӣ набошад, бо фаъолияти дигари музднок машuул шаванд, ба истиснои фаъолияти илмӣ, муаллимӣ ва эҷодӣ, ки бо розигии роҳбари мақомоти дахлдори разведкаи ҳарбӣ сурат мегирад.

**Моддаи 19. Шахсоне, ки ба мақомоти разведкаи ҳарби махфӣ кӯмак** **мерасонанд (расондаанд)**

Барои ноил шудан ба мақсадҳои фаъолияти разведкавӣ мақомоти разведкаи ҳарбӣ дар асоси беподош ё подошнок бо шахсони синнашон болиu, қобили амал, ки барои расондани кӯмаки махфӣ ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ ихтиёрӣ розигӣ додаанд, муносибатҳои ҳамкорӣ муқаррар карда метавонанд. Тартиби муносибатҳои ҳамдигариро бо чунин шахсон санадҳои меъёрии ин мақомот, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул шудаанд, муайян менамоянд.

Маълумотҳо дар бораи шахсоне, ки ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ махфӣ кӯмак мерасонанд (расондаанд), сирри давлатиро ташкил медиҳанд ва бинобар ба охир расидани мӯҳлати ҷоизи зиёдтарини махфӣ доштани маълумотҳое, ки сири давлатиро ташкил медиҳанд, набояд ошкор карда шаванд. Ба ин маълумотҳо танҳо ба кормандони барои он ваколатдори мақоми дахлдори разведкаи ҳарбӣ ҳуқуқи иҷозат дода мешавад.

Барои таъмини амнияти шахсоне, ки ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ кӯмаки махфӣ мерасонанд (расондаанд) ва аъзои оилаҳои онҳо метавонад чорабиниҳои муҳофизатие гузаронда шаванд, ки ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии шахсони дигарро вайрон накунанд.

**Моддаи 20. Вазъи ҳуқуқии кормандони мақомоти разведкаи ҳарбӣ**

Кормандони мақомоти разведкаи ҳарбӣ вазифаҳояшонро иҷро менамоянд ва дорои ҳуқуқҳое мебошанд, ки дар қонун барои шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ шудаанд, ба истиснои маҳдудиятҳое, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар кардааст.

Ҳангоми ба хизматӣ ҳарбии мақомоти разведкаи ҳарбӣ дохил шудани мутахассисони ихтисоси баланд дошта, ки ба онҳо мақомоти разведкаи ҳарбӣ муҳтоҷанд, ҳамчунин хизматчиёни ҳарбии ин мақомот, ки то мавриди дар амал ҷорӣ намудани Қонуни мазкур ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ ба хизмати ҳарбӣ дохил шудаанд, собиқаи меҳнатии онҳо ба мӯҳлати хизмати ҳарбие, ки барои таъин намудани нафақа ва иловапулии собиқаи хизматӣ лозим аст, ба андозаи ду соли собиқаи умумии меҳнатӣ ба як соли хизмати ҳарбӣ ҳисоб карда мешавад.

Ба хизматчиёни ҳарбӣ ва хизматчиёни uайринизомии мақомоти разведкаи ҳарбӣ маоши вазифавӣ (ставкаи тарифӣ) барои хизмат (кор) дар мақомоти разведкаи ҳарбӣ ба андозаи 25 фоиз баландтар муайян карда мешавад.

Хизматчиёни ҳарбӣ, хизматчиён ва коргарони мақомоти разведкаи ҳарбӣ дар ҳимояи давлат мебошанд. Ҳеҷ кас, ба uайр аз мақомот ва шахсони мансабдоре, ки барои он қонун ваколатдор кардааст, ҳуқуқ надорад, ки ба фаъолияти хизматии онҳо дахолат намояд.

Муҳофизати ҳаёт ва саломатӣ, шараф ва шаъну эътибор, инчунин амволи кормандони мақомоти разведкаи ҳарбӣ ва оилаҳои онҳо аз суиқасдҳо ва таҳдид бинобар амалӣ кардани фаъолияти разведкавӣ аз ҷониби мақомоти разведкаи ҳарбӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин карда мешавад.

Нисбат ба кормандони мақомоти разведкаи ҳарбӣ муқаррароти дахлдори санадҳои қонунгузорӣ оид ба адои хизмат дар Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, бо дарназардошти истиснои муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба хусусиятҳои аз ҷониби онҳо иҷро намудани вазифа (душвории кор, дараҷаи тахассусӣ, махфият, донистани забонҳои хориҷӣ) татбиқ мегардад.

**Моддаи 21. Ҷавобгарии кормандони мақомоти разведкаи ҳарби барои ҳуқуқвайронкунӣ**

Кормандони мақомоти разведкаи ҳарбӣ барои содир намудани ҳуқуқвайронкунӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бар душ масъулият доранд.

Мансубият ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ ва алоқамандӣ дар анҷом дидани фаъолияти разведкавӣ корманди мақомоти разведкаи ҳарбиро барои вайрон кардани қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз масъулият озод намекунад.

Статуси корманди мақоми разведкаи ҳарбӣ ба мақсадҳое, ки ба ӯҳдадориҳои вазифагии ӯ мувофиқ нест, истифода шуда наметавонад.

**Моддаи 22. Ҳифзи иҷтимоии кормандони мақомоти разведкаи ҳарбӣ ва аъзои оилаи онҳо**

Ҳифзи иҷтимоии кормандони мақомоти разведкаи ҳарбӣ ва аъзои оилаи онҳоро Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи вазъи ҳуқуқии хизматчиёни ҳарбӣ» муқаррар менамояд. (ҚҶТ аз 1.08.12с., № 886)

**Моддаи 23. Ҳифзи иҷтимоии шахсоне, ки ба мақоми разведкаи ҳарбӣ кӯмаки махфӣ**

**мерасонанд (расондаанд)**

Шахсе, ки ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ кӯмаки махфӣ мерасонад (расондааст) ва шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон намебошад, мумкин аст бо дархости ӯ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул карда шавад.

Давраи ҳамкории шахси ба шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистон қабулшуда бо мақоми разведкаи ҳарбӣ ба собиқаи меҳнатии ӯ дохил карда мешавад. Ҳифзи иҷтимоии чунин шахсон мутобиқи моддаҳои 14-16, 21 ва 22 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи вазъи ҳуқуқии хизматчиёни ҳарбӣ» амалӣ мегардад. **(ҚҶТ аз 14.03.14с., № 1072)**

**БОБИ 4.**

**НАЗОРАТ БА ФАЪОЛИЯТИ МАҚОМОТИ РАЗВЕДКАИ ҲАРБӢ**

**Моддаи 24. Назорат ба фаъолияти мақомоти разведкаи ҳарбӣ**

Назорати умумиро ба фаъолияти мақомоти разведкаи ҳарбӣ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути Вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба амал мебарорад.

**Моддаи 25. Назорати прокурорӣ**

Назоратро аз рӯи иҷро намудани қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи мақомоти разведкаи ҳарбӣ Прокурори Генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва прокурорҳои ба он ваколатдор ба амал мебароранд.

Маълумотҳо дар бораи шахсоне, ки ба мақомоти разведкаи ҳарбӣ кӯмаки махфӣ мерасонанд (расондаанд), инчунин дар бораи ташкил, усул ва воситаҳои амалӣ гардондани фаъолияти мақомоти разведкаи ҳарбӣ ба соҳаи назорати прокурорӣ дохил намешаванд.

**Моддаи 26. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур**

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

**Президенти**

Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. Раҳмонов

ш. Душанбе, 2 декабри соли 2002

№ 78
Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	78	ДАР БОРАИ РАЗВЕДКАИ ҲАРБИИ ҚУВВАҲОИ МУСАЛЛАҲИ ҶУМҲУРИИ ТОҶКИСТОН	Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон	02.12.2002	Амалкунанда	Word PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

Қ**ОНУНИ**

**ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**Дар бораи алоқаи фелдегерӣ**

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2002, №11, мод. 705)

Қонуни мазкур вазифаҳо, асосҳои ҳуқуқӣ, принсипҳои ташкилии мақомоти алоқаи фелдегерӣ ва ҳамкории онро бо дигар мақомоти ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

БОБИ I. ҚОИДАҲОИ УМУМӢ

**Моддаи 1. Таъиноти алоқаи фелдегерӣ**

Алоқаи фелдегерӣ яке аз намудҳои алоқаи почтавӣ мебошад, ки тавассути он ҳуҷҷатҳои муҳим ва асосан махфиро хаткашонҳои махсуси низомӣ бурда мерасонанд.

Алоқаи фелдегериро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мақомоти ваколатдори давлатӣ - хадамоти давлатии фелдегерӣ таъмин менамояд, ки он қисми таркибии қувва ва воситаҳои таъмини амнияти давлатӣ буда, муҳофизати манфиатҳои ҳокимияти қонунгузор, иҷроия ва судиро ба амал мебарорад, инчунин ба мақсади муҳофизати манфиатҳои давлатӣ амал мекунад. Сохтор ва тартиби фаъолияти мақомоти мазкур бо Низомномае, ки онро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад, муайян мегардад.

Моддаи 2. Вазифаҳои алоқаи фелдегерӣ

Алоқаи фелдегерӣ вазифадор аст, ки

дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин ба пойтахтҳои давлатҳои иштирокчии Созишномаи алоқаи байниҳукуматии фелдегерӣ бурда расонидан ва аз он ҷо овардани муросилоти фавқулодда муҳим, комилан махфӣ, махфӣ ва дигар муросилоти хизматии (минбаъд муросилот);

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон:

мақомоти ҳокимияти қонунгузор, иҷроия ва судии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар баъзе ҳолатҳо дигар мақомоти ҳокимияти иҷроия, ки тибқи қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ шудаанд;

мақомоти идораи ҳарбӣ, амният, корҳои дохилӣ ва хизмати сарҳадӣ;

объектҳои саноатӣ ва ҳарбӣ, ки аҳамияти фавқулодда муҳими давлатӣ доранд - тибқи қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон;

ба хориҷа бурда расонидани муросилот, инчунин ҳуҷҷатҳои техникӣ ва намунаҳои маснуоти саноатӣ - тибқи қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон;

расонидани муросилоти сардорони давлатҳо ва ҳукуматҳо, мақомоти ҳокимияти давлатии - иштирокчиёни Созишномаи алоқаи байниҳукуматии фелдегериро таъмин намояд.

Рӯйхати мақомоти ҳокимияти қонунгузор, иҷроия ва судии Ҷумҳурии Тоҷикистонро, ки ба онҳо хадамоти давлатии фелдегерии Ҷумҳурии Тоҷикистон хизмат мерасонад, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.

Моддаи 3. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оиди хадамоти алоқаи фелдегерӣ

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оиди хадамоти алоқаи фелдегерӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз ҳамин Қонун ва дигар санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф кардааст, иборат мебошад.

**Моддаи 4. Принсипҳои ташкили алоқаи фелдегерӣ**

Алоқаи фелдегерӣ дар асоси принсипҳои зерин ба роҳ монда мешавад:

қонуният;

маҳфуздории кафолатнок ва фаврӣ ҳангоми расонидани муросилот;

ягонагии ташкилии системаи мақомоти алоқаи фелдегерӣ;

муҳофизати сирри давлатӣ, инчунин дигар маълумотҳое, ки Қонун муҳофизат мекунад;

яккасардорӣ ва масъулияти шахсӣ барои вазифаи супоридашуда мутобиқи ҳамин Қонун;

таҳти назорат қарор доштани мақомот ва шахсони мансабдори алоқаи фелдегерӣ.

Дар алоқаи фелдегерӣ таъсис ва фаъолият кардани сохторҳои ҳизбҳои сиёсӣ ва дигар иттиҳодияҳои ҷамъиятие, ки мақсадаҳои сиёсӣ доранд, манъ аст.

**Моддаи 5. Ҳамкории хадамоти алоқаи фелдегерӣ бо мақомоти ҳокимияти иҷроия**

Хадамоти фелдегерӣ вазифаҳои дар наздаш гузошташударо дар ҳамкорӣ бо ташкилотҳо, мақомоти тобеи ҳокимияти иҷроия ҳал менамояд. Мақомоти ҳокимияти иҷроия, ки рӯйхати онҳоро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд, мақомоти ҳудудии онҳо ӯҳдадоранд дар доираи ваколатҳояшон дар ташкили таъҷилан расонидани муросилот ва таъмини шароити маҳфуздории кафолатноки он ба хадамоти фелдегерӣ мусоидат намоянд, инчунин ба кормандони хадамоти фелдегерӣ ҳангоми иҷрои вазифаҳояшон оиди расонидани муросилот кӯмак расонанд.

**БОБИ** II. ҲУҚУҚ ВА ӮҲДАДОРИҲОИ МАҚОМОТИ АЛОҚАИ ФЕЛДЕГЕРӢ

**Моддаи 6. Ҳуқуқи мақомоти алоқаи фелдегерӣ**

Ба мақомоти алоқаи фелдегерӣ барои иҷрои вазифаҳои ба зиммаашон гузошташуда ҳуқуқ дода мешавад, ки:

тартиби қабул ва расонидани муросилот, меъёр, андоза ва нархи хизмати алоқаи фелдегериро муқаррар менамояд;

аз рӯи тарифи дар нақлиёт муқарраргардида муросилот ва кормандони ҳамроҳикунандаи онро дар хатҳои амалкунандаи сайри нақлиёти роҳи оҳан, ҳавоӣ ва автомобилӣ кашонанд. Муросилоти шахсон ва мақомоти ҳокимияти давлатӣ, ки моддаи 2 ҳамин Қонун муайян кардааст, дахлнопазир буда, он боздошта ва аз назар гузаронида намешавад;

дар фурӯдгоҳҳои ҳавоӣ ва вокзалҳои роҳи оҳан барои муваққатан ҷойгир кардани муросилот ва кормандони ҳамроҳикунандаи он аз биноҳои алоҳидаи мақомоти минтақавии Вазорати нақлиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода баранд;

барои таъмини бурдарасонӣ ва маҳфузияти муросилот ҳангоми ҳолатҳои фавқулодда воситаҳои алоқаеро, ки ба корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон мансубанд, истифода баранд. Мақомоти алоқаи фелдегерӣ бо талаби соҳибони воситаҳои алоқа хароҷоти соҳибони онро дар ин ҳолатҳо ҷуброн мекунанд;

ба шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ иҷозат диҳанд, ки ҳангоми иҷрои вазифаҳои хизматӣ дар мавридҳои зарурӣ қувваи ҷисмониро ба кор баранд, инчунин дар ҳолатҳо ва бо тартиби пешбиникардаи ҳамин Қонун воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишонро нигоҳ доранд, гирифта гарданд ва истифода баранд;

барои иҷрои вазифаҳои гузошташуда биноҳо ё иншоотҳои заруриро дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон созанд ё ба иҷора гиранд. Мақомоти ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ӯҳдадоранд барои ҷойгир кардани мақомоти минтақавии хадамоти фелдегерӣ кӯмак расонанд;

автомобилҳоеро, ки сабти ягон хел навиштаҷоти фарқкунанда ва рангубори махсус надоранд, вале бо маякҳои шӯълапоши кабудранг, сигналҳои махсуси овозӣ ва воистаҳои алоқа ҷиҳозонида нашудаанд, истифода баранд. Автомобилҳои мақомоти алоқаи фелдегерӣ ба қатори «мошинҳои махсус» дохил гардида, бе розигии онҳо ба манфиати дигар мақомот ва ташкилотҳо истифода бурда намешаванд.

**Моддаи 7. Ӯҳдадории мақомоти алоқаи фелдегерӣ**

Мақомоти алоқаи фелдегерӣ мутобиқи вазифаҳои дар наздашон гузошташуда ӯҳдадоранд:

расонидани муросилоти шахсон ва мақомоти ба ҳамин Қонун муайяншударо ташкил ва таъмин намоянд;

шабакаи доимо амалкунанда ва дар сурати зарурат хатҳои сайри махсуси фелдегериро низ, ки расонидани таъҷилии муросилотро таъмин менамоянд, муқаррар кунанд ва такмил диҳанд;

чорабиниҳоро оиди муҳофизати муросилоти расонидашуда то нобуд кардани он ҳангоми имконнопазир будани таъмини маҳфуздории он ба амал бароранд;

дар фаъолияти худ маҳфуздории сирри давлатӣ ва дигар маълумотҳоеро, ки қонун мухофизат мекунад, таъмин намоянд;

тайёриро барои сафарбаркунии мақомоти хадамоти алоқаи фелдегерӣ барои кор дар вақти ҷанг ва дар шароити ҳолати фавқулодда таъмин кунанд;

дар доираи салоҳияти худ бо ҳамин гуна мақомоти давлатҳои иштирокчии Созишномаи алоқаи байниҳукуматаи фелдегерӣ ҳамкорӣ намоянд;

тайёрии касбии кормандони хадамоти алоқаи фелдегериро таъмин намоянд;

барои таъмини амнияти шахсӣ чораҳо бинанд.

**БОБИ** **III. ҚУВВА ВА ВОСИТАҲОИ ТЕХНИКИИ ХАДАМОТИ АЛОҚАИ ФЕЛДЕГЕРӢ**

**Моддаи 8. Кормандони хадамоти алоқаи фелдегерӣ**

Барои хизмат ба алоқаи фелдегерӣ шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз рӯи сифатҳои шахсӣ ва корӣ, маълумот ва вазъи саломатиашон ба иҷрои вазифаҳои ба зиммаи кормандони хадамоти фелдегерӣ гузошташуда қобиланд, қабул карда мешаванд. Ҳайати шахсии хадамоти давлатии фелдегерии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳайати сардорикунандаи марбути кадрҳои Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, хизматчиён ва кормандони кироя тақсим мешаванд. Тартиби пурра кардани ҳайати шахсӣ, таъин, озодкунӣ ва ба вазифаи дигар гузаронидани шахсоне, ки дар вазифаҳои ҳайати сардорикунандаи хадамоти давлатии фелдегерии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор доранд, Кодекси меҳнат ва Низомномаи хадамоти давлатии фелдегерии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки онро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд, муайян карда мешавад.

Ҳайати сардорикунандаи хадамоти фелдегерӣ хизматро мутобиқи Низомномаи амалкунандаи хизмати мақомоти корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон адо мекунад.

Ба ҳайати кормандони кирояи алоқаи фелдегерӣ қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи меҳнат амал мекунад.

**Моддаи 9. Воситаҳои техникии хадамоти алоқаи фелдегерӣ**

Барои таъмини ҳифзи кафолатнок ҳангоми расонидани муросилот мақомоти хадамоти фелдегерӣ дар доираи салоҳияти худ воситаҳои махсуси техникии ҳифз, нақлиёт ва алоқаро истифода мебаранд. Воситаҳои техникии ҳифз, алоқа, ки аз тарафи мақомоти алоқаи фелдегерӣ истифода мешаванд, усулҳои истифодаи онҳо набояд ба ҳаёт ва саломатии одамон таҳдид кунад, инчунин ба муҳити зист зарар расонад.

**БОБИ** IV. ҲИФЗИ ҲУҚУҚӢ ВА ИҶТИМОИИ КОРМАНДОНИ ХАДАМОТИ АЛОҚАИ ФЕЛДЕГЕРӢ

**Моддаи 10. Мақоми ҳуқуқии кормандони хадамоти алоқаи фелдегерӣ**

Кормандони хадамоти алоқаи фелдегерӣ намояндаи ҳокимияти давлатӣ ба ҳисоб рафта, таҳти ҳимояи давлатӣ буда ва ҳангоми иҷрои вазифаҳои хизматӣ шахси дахлнопазир мебошад. Ҳеҷ кас ҳақ надорад, ки ба фаъолияти хизматии корманди хадамоти алоқаи фелдегерӣ дахолат намояд, ба ғайр аз сардорони бевосита, инчунин шахсоне, ки ба онҳо Қонуни мазкур ваколат додааст.

Халалрасонӣ ба вазифаҳои хизматиашро иҷро намудани корманди хадамоти алоқаи фелдегерӣ, дар ҳама шаклҳояш бетаъхир бо ҳама гуна воситаҳо ва усулҳое, ки Қонуни мазкур иҷозат додааст, пешгирӣ карда мешавад.

Ба корманди хадамоти алоқаи фелдегерӣ дар ташкил намудани корпартоӣ ва иштирок дар гузаронидани он манъ карда мешавад. Ба шахсони ҳайати сардорикунанда ва хизматчиёни алоқаи фелдегерӣ шомил будан ба ҳизбҳои сиёсӣ ва дигар иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, ки мақсадҳои сиёсӣ доранд, машғул шудан бо фаъолияти соҳибкорӣ, инчунин дар як вақт дар чанд ҷой кор кардан манъ аст, ба истиснои фаъолияти эҷодӣ, илмӣ ва омӯзгорӣ.

Кормандони кирояи алоқаи фелдегерӣ бо мақсади ҳимояи ҳуқуқҳои касбӣ, иҷтимоию иқтисодӣ ва дигар ҳуқуқу манфиатҳои қонунӣ ҳақ доранд дар асоси ихтиёрӣ мутобиқи қонунгузории ҷорӣ дар иттифоқҳои (ассотсиатсияҳои) касаба муттаҳид ё дохил шаванд. Иттифоқҳои (ассотсиатсияҳои) касаба ҳақ надоранд ба фаъолияти раёсатҳо, шӯъбаҳо ва дигар воҳидҳои сохтории алоқаи фелдегерӣ оиди иҷрои вазифаю ӯҳдадориҳои ба зиммаашон гузошташуда дахолат намоянд.

Шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти фелдегерӣ, ки ба сафари хизмати фиристода шудаанд, аз ҳуқуқи бенавбат харидани ҳуҷҷатҳои рафтуомад ба ҳамаи намудҳои нақлиёт ва аз ҳуқуқи бенавбат ҷой гирифтан дар меҳмонхона аз рӯи шаҳодатномаи сафари хизмати мутобиқи созишномаҳои байниҳукуматии соҳаи алоқаи фелдегерӣ истифода мебаранд.

**Моддаи 11. Ҳифзи иҷтимоии кормандони хадамоти фелдегерӣ**

Шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти фелдегерӣ ва аъзои оилаи онҳо аз ҳамаи ҳуқуқу имтиёзҳои муқарраркардаи қонунгузорӣ барои шахсони ҳайати сардорикунандаи мақомоти корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва аъзои оилаи онҳо истифода мебаранд. Шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти фелдегерӣ, ки дар нақлиёти ҳавоӣ вазифаи хизматиро иҷро менамоянд, барои гирифтани музди иловагии барои соати парвоз дар ҳаҷми меъёри соатбайъи роҳбаладҳои ҳавопаймоҳои авиатсияи гражданӣ ҳуқуқ доранд. Ба хизматчиён ва коргарони хадамоти фелдегерӣ барои собиқаи кор музди иловагӣ муқаррар карда мешаванд.

Дар сурати ба ҳалокат расидани шахси ҳайати сардорикунандаи хадамоти фелдегерӣ ҳангоми ба амал баровардани фаъолияти хизматиаш ба оилаи шахси ҳалокгардида, ки барои беҳдошти шароити манзилӣ эҳтиёҷ дорад, ҳуқуқи гирифтани манзилгоҳ, аз ҷумла аз ҷой хизмати мазкур нигоҳ дошта мешавад. Дар ин маврид манзилгоҳ ба оилаи шахсӣ ҳалокгардида на дертар аз як соли баъди ҳалок шудани ӯ дода мешавад.

Моддаи 12. Суғуртаи ҳатмии давлатӣ ва талофии зарари шахсони ҳайати сардорикупандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ

Ҳаёт ва саломатии шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ аз ҳисоби маблағҳои буҷет бо тартиби муайянкардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои кормандони корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо суғуртаи ҳатмии давлатӣ фаро гирифта мешавад.

Талофии зараре, ки ба ҳаёт, саломатӣ ва амволи шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти фелдегерӣ, тибқи фаъолияти хизматиаш расонида шудааст, бо тартиби муайянкардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои кормандони корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

**БОБИ** V. АЗ ТАРАФИ ШАХСОНИ ҲАЙАТИ САРДОРИКУНАНДАИ ХАДАМОТИ АЛОҚАИ ФЕЛДЕГЕРӢ ИСТИФОДА ШУДАНИ ҚУВВАИ ҶИСМОНӢ, ВОСИТАҲОИ МАХСУС ВА СИЛОҲИ ОТАШФИШОН

**Моддаи 13. Шартҳо ва ҳади истифодаи қувваи ҷисмонӣ, воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишон**

Шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ ҳуқуқ доранд, ки қувваи ҷисмонӣ, воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишонро барои иҷрои вазифаҳои ба зимагузоштаашон танҳо дар ҳолатҳо ва тартиби муқарраркардаи Қонуни мазкур истифода баранд.

Номгӯи намудҳои воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишонро, ки хадамоти давлатии фелдегерии Ҷумҳурии Тоҷикистон дорад, аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар мегардад.

Шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ вазифадоранд, ки аз тайёрии махсус, инчунин аз тафтиши давра ба давра гузаранд, ки ба талаботҳои шароити истифодаи қувваи ҷисмонӣ, воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишон вобастагӣ доранд.

Ҳангоми ба кор бурдани қувваи ҷисмонӣ, воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишон, шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ вазифадоранд, ки дар бораи нияти истифодаашон он шахсеро, ки ба муқобили вай қувваи ҷисмонӣ, воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишон истифода хоҳад шуд, огоҳ намояд, бо дарназардошти муҳлате, ки барои иҷрои талаботи қонунии шахси ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерии давлатӣ зарур аст, ба истиснои мавридҳое, ки таъхир кардан дар истифодаи қувваи ҷисмонӣ, воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишон нисбати ҳифзи муросилоти расонидашаванда, барои ҳаёт ва саломатии кормандони хадамоти алоқаи фелдегерӣ хавфи бевосита дошта ва ё огоҳонидан дар ҳолати рухдода ҷоиз ё мумкин нест.

Зараре, ки аз тарафи шахси ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ дар ҳолати мудофиаи зарурӣ расонда шудааст, агар дар ин бобат ҳудуди ин амал вайрон нашуда бошад, мутобиқи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон боиси талофӣ намешавад.

Дар ҳолати мудофиаи зарурӣ ё дар ҳолатҳои зарурати ниҳоӣ шахси ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ ҳангоми мавҷуд набудани воситаҳои махсус ё силоҳи оташфишон ҳуқуқ дорад, ки аз ҳамаи воситаҳои дастрас истифода барад.

Дар бораи ҳар мавриди истифодаи қувваи ҷисмонӣ, воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишон шахси ҳайати сардорикунандаи хадамоти фелдегерӣ дар муҳлати 24 соат аз лаҳзаи истифодаи онҳо вазифадор аст, ки ба сардори мақоми хадамоти алоқаи фелдегерии маҳали хадамоти худ ё маҳали истифодаи қувваи ҷисмонӣ, воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишон гузориш пешниҳод кунад.

Сардори мақоми хадамоти алоқаи фелдегерӣ ба прокурор, дар бораи ҳама мавридҳо ҳалокшавӣ ё маҷруҳшавии ашхосе, ки ба муқобили онҳо аз қувваи ҷисмонӣ, воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишон истифода шудааст, хабар расонад.

**Моддаи 14. Истифодаи қувваи ҷисмонӣ**

Шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ ҳуқуқ доранд, ки қувваи ҷисмонӣ, аз ҷумла усулҳои ҷангии муҳорибаро барои бартараф кардани кӯшиши аз худ кардани муросилот, муқобилат намудан ба талаботи қонунии шахсони ҳайати хадамоти алоқаи фелдегерӣ истифода баранд, агар усулҳои ғайриистифодаи қувва боиси таъмин нашудани вазифаҳои ба онҳо гузошташуда гардад.

Истифодаи усулҳои ҷангии муҳорибаи дастӣ нисбати занон бо аломати аёни ҳомиладорӣ, шахсони дорои аломатҳои маъюбӣ ва хурдсолон, ба истиснои аз тарафи шахсони мазкур муқовимати силоҳнок нишон додан, ҳамлаи гурӯҳӣ ва ё силоҳнок шуданаш, ки ин боиси таҳдид ба расонидани муросилот, ҳаёт ва саломатии кормандони хадамоти алоқаи фелдегерӣ гардад, манъ аст.

Моддаи 15. Истифодаи воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишон

Шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ ҳуқуқ доранд, ки воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишони дар ихтиёри хадамоти давлатии фелдегерии Ҷумҳурии Тоҷикистон бударо дар мавридҳои зерин кор фармоянд:

- барои зада гардонидани ҳамлаи гурӯҳӣ ё силоҳнок, ки бо мақсади аз худ кардани муросилоти расонидашаванда сурат мегирад;

- барои зада гардонидани қасди ба даст даровардани силоҳи шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти фелдегерӣ;

- барои зада гардонидани ҳамла ба кормандони алоқаи фелдегерӣ, агар ин ба ҳаёт ва саломатии онҳо хавф ворид созад;

- барои зада гардонидани ҳамлаи гурӯҳӣ ё силоҳнок ба воситаҳои нақлиёти мутааллиқи мақомоти хадамоти фелдегерӣ, ба дигар объектҳое, ки дар онҳо муросилот дар ҳифозатшаванда ҷойгир аст, аз ҷумла ба биноҳо ва иншоот, ки мақомоти мазкур онҳоро банд кардаанд, инчунин дар зарурат барои озод кардани воситаҳои нақлиётӣ ва объектҳои мазкур.

Шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти фелдегерӣ ҳуқуқ доранд, ки силоҳи дастии оташфишонро барои огоҳсозии нияти истифодаи силоҳ, инчунин барои додани ишораи хатар ё кӯмакпурсӣ истифода баранд.

Истифодаи воситаҳои махсус ва силоҳи оташфишон нисбати занон, шахсони дорои аломатҳои маъюбӣ ва ноболиғон, ки синну соли онҳо аён аст ё ба шахси ҳайати сардори алоқаи фелдегерӣ маълум аст, манъ аст, ба истиснои аз тарафи шахсони мазкур руҳ додани муқовимати силоҳнок, аз тарафи онҳо сурат гирифтани ҳамлаи гурӯҳӣ ё силоҳнок, ки ба ҳифзи муросилоти расонидашаванда ва ҳаёти кормандони хадамоти фелдегерӣ таҳдид ба амал меорад.

**Моддаи 16. Кафолати амнияти шахси ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ**

Шахсони ҳайати сардорикунандаи хадамоти алоқаи фелдегерӣ ҳуқуқ доранд, ки силоҳи оташфишони худро намоён кунанд ва онро ба ҳолати омодагӣ қарор диҳанд, агар зарур донанд, ки дар ҳолати ба амал омада, асосҳое, ки барои истифодаи он, мувофиқи моддаи 15 Қонуни мазкур пешбинӣ шудааст, асос ҳаст.

**БОБИ VI. ТАЪМИНОТИ МОЛИЯВӢ, МОДДӢ ВА ТЕХНИКИИ ХАДАМОТИ АЛОҚАИ ФЕЛДЕГЕРӢ**

**Моддаи 17. Таъминоти молиявӣ, моддӣ ва техникии хадамоти алоқаи фелдегерӣ**

Хадамоти алоқаи фелдегерӣ бо тартиби мақсаднок аз буҷети давлатӣ маблағгузорӣ карда мешавад.

Таъминоти молиявӣ, моддӣ ва техникии хадамоти алоқаи фелдегерӣ бо таъиноти мақсаднок бо тартиб ва меъёрҳои муқарраркардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад. Ҳангоми ҷойгир кардани воҳидҳои сохторӣ ё кормандони хадамоти фелдегерӣ бевосита дар биноҳои мақомоти ҳокимияти давлатӣ, ки дар моддаи 2 Қонуни мазкур нишон дода шудааст, таъминоти моддию техникии онҳо, аз ҷумла ҷудо кардани бино, воситаҳои нақлиёт ва алоқа, ки барои қонеъ кардани талаботи ин мақомот ба хизмати алоқаи фелдегерӣ зарур аст, аз ҳисоби маблағҳои ин мақомот сурат мегирад.

Амволи хадамоти алоқаи фелдегерӣ, ки аз ҳисоби маблағҳои буҷет ба вуҷуд омада ва ё харида шудааст, моликияти давлатӣ мебошанд. Идоракунии фаврии ин амволро Хадамоти давлатӣ фелдегерии Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба роҳ мемонад.

**БОБИ** **VII. МУ**Қ**АРРАРОТИ НИҲОӢ**

**Моддаи 18. Масьулияти кормандони хадамоти алоқаи фелдегерӣ**

Барои амал ё беамалии зиддиҳуқуқӣ кормандони хадамоти алоқаи фелдегерӣ ба ҷавобгарии интизомӣ, маъмурӣ, ҷиноӣ ва гражданӣ, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар кардааст, кашида мешаванд.

**Моддаи 19. Назорат аз болои алоқаи фелдегерӣ**

Назорати иҷрои қонуниятро дар фаъолияти мақоми алоқаи фелдегерӣ прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва прокурорҳои дар тобеият он буда, анҷом медиҳанд.

Моддаи 20. Дар бораи беэътибор донистани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи татбиқи амали баъзе муқаррароти Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи милиса" ба кормандони хадамоти фелдегерии давлатии назди Вазорати алоқаи Ҷумҳурии Тоҷикистон"

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 15 майи соли 1997 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 1997, №10, моддаи 156) "Дар бораи татбиқи амали баъзе муқаррароти Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи милиса" ба кормандони хадамоти фелдегерии давлатии назди Вазорати алоқаи Ҷумҳурии Тоҷикистон " беэътибор дониста шавад.

**Моддаи 21. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур**

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. РАҲМОНОВ

ш. Душанбе 2 декабри соли 2002

№74

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	74	ДАР БОРАИ АЛОҚАИ ФЕЛДЕГЕРӢ	Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон	02.12.2002	Амалкунанда	Word PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

ҚАРОРИ

МАҶЛИСИ НАМОЯНДАГОНИ

МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Оиди қабул намудани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳифзи иттилоот»

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор мекунад:

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳифзи иттилоот» қабул карда шавад.

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон:

-    дар хусуси ба Қонуни мазкур мутобиқ гардонидани қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумхурии Тоҷикистон таклифҳо пешниҳод намояд.

Раиси Маҷлиси намояндагони                                                                                    С. ХАЙРУЛЛОЕВ

Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

ш. Душанбе 15 майи соли 2002

№631

ҚАРОРИ

МАҶЛИСИ МИЛЛИИ

МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Оиди Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳифзи иттилоот»

Маҷлиси милии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистонро «Дар бораи ҳифзи иттилоот» баррасӣ намуда, қарор мекунад:

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳифзи иттилоот» ҷонибдорӣ карда шавад.

Раиси Маҷлиси миллии

Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                         М. УБАЙДУЛЛОЕВ

ш. Душанбе 12 ноябри соли 2002

№334

ҚОНУНИ

ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

**Дар бораи ҳифзи иттилоот**

**(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2002, №11, мод. 696; соли 2005, №12, мод.646)**

Қонуни мазкур принсипҳои асосии таъмини ҳифзи иттилоот ва танзими муносибатҳои ҳуқуқии дар ин соҳа ба вуҷуд омадаро муқаррар менамояд.

**БОБИ** **I. МУҚАРРАРОТИ УМУМ**Ӣ



**Моддаи 1. Мақсадҳои ҳифзи иттилоот**

Ба мақсадхои ҳифзи иттилоот мансубанд:

пешгирӣ намудани ихроҷӣ, дуздӣ, гумшавӣ, ғалат маънидодкунӣ, нусхабардорӣ ва бастани роҳи паҳншавии иттилоот;

пешгирӣ намудани амалиётҳои беиҷозат оиди нобудсозӣ, тағйирдиҳи, ғалат маънидодкунӣ, нусхабардорӣ ва бастани роҳи паҳншавии иттилоот;

пешгирӣ намудани амалиётхои боиҷозат ва беиҷозат, ки боиси қасдан ё бидуни қасд нобудсозӣ, бастани роҳи пахншавӣ, ғалат маънидодкунӣ (сохтакорӣ), дуздӣ, нусхабардорӣ, ихроҷӣ, дигаргунишавӣ ва тағйиребии иттилоот гардиданаш мумкин аст.

Моддаи 2. Мафҳумҳои асосӣ

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои зайл истифода бурда мешаванд:

таъмини техникии системаҳои иттилоотӣ- маҷмӯи воситаҳои техникие, ки барои кори системаи иттилоотӣ пешбинӣ шудаанд, инчунин ҳуҷҷатнокгардонии дахлдори ин воситаҳо ва равандҳои технологӣ;

таъмини барномавии системаҳои иттилоотӣ – маҷмӯи барномаҳо барои татбиқи мақсадҳо ва вазифаҳои системаи иттилоотӣ, инчунин барои мӯътадил кор кардани маҷмӯи воситаҳои техникӣ;

ҳифзи иттилоот – маҷмӯи чорабиниҳо, ки бо мақсади пешгирӣ намудани ихроҷӣ, дуздӣ, гумкунӣ, нобудсозии беиҷозат, ғалат маънидодкунӣ, тагйирдихӣ (сохтакорӣ), нусхабардории беиҷозат ва бастани роҳи паҳншавии иттилоот гузаронида мешаванд;

самаранокии ҳифзи иттилоот – дараҷаи мутобиқати натиҷаҳои ба даст омадаи амалҳо оиди ҳифзи иттилоот ба мақсадҳои ҳифз;

назорати самаранокии ҳифзи иттилоот – санҷиши мутобиқати самаранокии чорабиниҳои ҳифзи иттилоот ба талаботҳои муқарраршуда ё меъёрҳои самаранокии ҳифз;

бехатарии иттилоот – ҳолати ҳимояшавии иттилоотӣ дар системаҳои иттилоотӣ кор карда баромада шуда аз таҳдиди дохилӣ ё берунӣ;

хориҷшавии иттилоот – паҳнкунии назоратнашавандаи иттилооти ҳифзшаванда дар натиҷаи дастрасшавии беиҷозат;

дастрасшавии беиҷозат – ба даст овардани иттилооти ҳифзшаванда аз тарафи субъекти манфиатдор бо вайронкунии ҳуқуқ ё қоидаҳои дастрасшавии иттилооти ҳифзшаванда, ки хуҷҷатҳои ҳуқуқи ё молики (соҳиби) иттилоот муқаррар кардаанд;

фошкунии иттилооти ҳифзшаванда – беиҷозат расонидани иттилооти ҳифзшаванда ба истеъмолкунандагоне, ки ҳуқуқи дастрас кардани ин иттилоотро надоранд;

тағйирдиҳии иттилоот – дигаргун сохтани иттилоот, ки иҷозати муаллиф ё молики иттилоотро талаб менамояд;

аз нав сохтани иттилоот – тағйир додани иттилоот дар натиҷаи амалиёти аз тарафи система ё технологияи иттилоотӣ амрномадодашуда;

ғалат маънидодкунӣ ва сохтакории итилоот – тағйир додани иттилоот дар натиҷаи амалиётҳои гузаронидашуда оид ба махфидорӣ, рафъсозӣ, иваз ё дохил намудани ягон хел унсурҳои иттилоот дар сатҳи синтаксисӣ, семантикӣ ё прагматикӣ;

бастани роҳи паҳншавии иттилоот - амалиёте, ки натиҷаи он қатъ шудани дастрасии иттилоот мебошад;

нобудсозии иттилоот – ин амали барқасдона ё беэҳтиётона мебошад, ки дар натиҷаи он мавҷудияти иттилоот барои шахси ҳуқуқӣ ё воқеӣ дар ҳаҷми пурра ё маҳдуд қатъ мегардад;

сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот – раванди муқаррар намудани мутобиқати воситаҳои истифодашавандаи ҳифзи иттилоот ба талаботи стандартҳои давлатӣ ё хуҷҷатҳои дигари меъёрии Ҷумҳурии Тоҷикистон оиди ҳифзи иттилоот.

**Моддаи 3. Қонунгузорӣ оид ба ҳифзи иттилоот**

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оиди ҳифзи иттилоот ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин шартномаҳо ва санадҳои меъёрию ҳуқуқии байналмилалие, ки онҳоро Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф кардааст иборат аст.

Моддаи 4. Воситаҳои ҳифзи иттилоот

Ба воситаҳои ҳифзи иттилоот мансубанд:

ташкилӣ;

техникӣ;

барномавӣ;

дастгоҳӣ;

ҷисмонӣ;

криптографӣ.

Моддаи 5. Объекти ҳифз

Объекти ҳифз иттилооти хуҷҷатнокгардидае мебошад, ки нисбати он қоидаҳои муайян ва истифодаи маҳдуди он бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз тарафи доранда ё молики чунин иттилоот муқаррар карда шудаанд.

Моддаи 6. Субъектҳои муносибатҳои ҳуқуқӣ дар соҳаи ҳифзи иттилоот

Субъектҳои муносибатҳои ҳуқуқӣ дар соҳаи ҳифзи иттилоот давлат дар шахси мақомоти идоракунии давлатӣ, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ мебошанд, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳуқуқи муқарар намудани қоидаҳои муайян ва тартиби ҳифзи иттилоот, инчунин маҳдудиятҳоро ҳангоми кор бо иттилоот доранд.

**Моддаи 7. Кафолати ҳифзи ҳуқуқӣ**

Субъектҳои муносибатҳои ҳуқуқи ҳангоми таъмини ҳифзи иттилоот барои муҳофизат аз зарари дар натиҷаи амалиётхои қонунӣ ё ғайриқонунӣ расонидашуда, ки сабаби нобудшавӣ, бастани рохи пахншавӣ, ғалат маънидодкунӣ (сохтакорӣ), дуздӣ, нусхабардорӣ, хориҷшавӣ, тағйирёбӣ, дигаргун шудани иттилоот гардидаанд, инчунин ҳангоми вайронкунии ҳуқуқҳои муаллиф, ҳуқуқи доранда ё молики иттилоот бо тартиби муқарраршудаи қонунгузорӣ ҳуқуқ доранд.



Моддаи 8. Ба танзим даровардани муносибатҳои байни субъектҳои муносибатҳои ҳуқуқӣ ҳангоми таъмини ҳифзи иттилоот

Муносибатҳои байни субъектҳои ҳуқуқӣ ҳангоми таъмини ҳифзи иттилоот бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки категорияҳои иттилоотро аз рӯи дараҷаи дастраси ба он муайян менамоянд, тартиби ҳифзи иттилоот, инчунин бо шартномаҳо ва созишномаҳое, ки байни субъектҳои муносибатҳои ҳуқуқӣ баста шудаанд, ба танзим дароварда мешаванд.

Субъектҳои муносибати ҳуқуқӣ ӯҳдадоранд якдигарро оиди хусусиятҳо, усулҳо ва шаклҳои коркарди иттилоот, ҳифзи он хабардор намоянд ва розигии молик ё дорандаи иттилоотро оиди коркарди он гиранд.

**БОБИ** **II. ТАШКИЛИ ҲИФЗИ ИТТИЛООТ**

**Моддаи 9. Танзим ва идоракунии давлатӣ дар соҳаи ҳифзи иттилоот**

Мақомоти давлатии ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳифзи иттилоотро бо роҳҳои зерин идора мекунад:

гузаронидани сиёсати ягонаи техникӣ оид ба ҳифзи иттилоот;

таҳияи консепсияҳо, талабот, асноди меъёрии техникӣ ва тавсияҳои илмию методии ҳифзи иттилоот;

тасдиқ намудани тартиби ташкил, фаъолият ва назорати иҷрои тадбирҳои ҳифзи иттилооте, ки моликияти давлат аст, инчунин тавсияҳо оид ба ҳифзи иттилооте, ки моликияти шахси воқеӣ ва ҳуқуқӣ мебошад;

ташкили озмоиш ва сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот;

таъсиси сохторҳои идоравӣ ва соҳавии ҳамоҳангсоз ҷиҳати ҳифзи иттилоот;

гузаронидани аттестатсияи кормандони мақомот, марказу лабораторияҳои сертификатсионӣ, додани иҷозатнома дар соҳаи ҳифзи иттилоот;

анҷом додани назорати иҷрои корҳо оиди ташкили ҳифзи иттилоот;

муайян намудани тартиби ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии давлатҳои хориҷӣ дастрас будани иттилооте, ки моликияти давлат мебошад ё иттилооти шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ, ки нисбат ба паҳн намудан ва истифодаи он аз ҷониби давлат маҳдудиятҳо муқаррар гардидаанд.

Вазорату идораҳо ва дигар мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ ҳалли масъалаҳои ҳифзи иттилоотро дар доираи салоҳияти худ таъмин мекунанд.

**Моддаи 10. Иҷозатномадињии (литсензиякунонии) фаъолият дар соҳаи ҳифзи иттилоот**

Иљозатномадињии (литсензиякунонии) фаъолият дар соњаи њифзи иттилоот тибќи Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иљозатномадињї ба баъзе намудњои фаъолият» анљом дода мешавад.

**Моддаи 11. Умури ҳифзи иттилоот**

Дар муассисаҳо ва ташкилотҳои давлатӣ мумкин аст воҳидҳо, умурҳое ташкил карда шаванд, ки кори вобаста ба ҳифзи иттилоот, дастгирии сатҳи ҳифзи иттилоотро ташкил менамоянд ва барои самаранокии ҳифзи иттилоот мутобиқи талаботи Қонуни мазкур масъул мебошанд.

**Моддаи 12. Маблағгузории корҳо**

Корҳои марбут ба иҷрои талаботи иловагӣ оид ба ҳифзи иттилоот, ки аз шакли сертификатсионӣ фарқ дорад, аз ҷониби ашхоси воқеӣ ё ҳуқуқие, ки онҳоро муайян намудаанд ва ё дар асоси шартнома маблағгузори карда мешаванд.

**БОБИ** **III. ТАЛАБОТИ УМУМӢ БА ҲИФЗИ ИТТИЛООТ**

**Моддаи 13. Таъмини ҳифзи иттилоот**

Ҳифзи иттилоот бо роҳҳои зайл таъмин карда мешаванд:

аз тарафи субъектҳои муносибатҳои ҳуқуқӣ риоя намудани меъёрҳо, талабот ва қоидаҳои хусусияти ташкилӣ ва техникидошта оиди ҳифзи иттилоот;

истифодаи воситаҳои техникаи ҳисоббарор, таъмини барномавӣ ва дастгоҳӣ ва умуман воситаҳои ҳифз, ки ба талаботи муқарраршуда оиди ҳифзи иттилоот ҷавобгӯ мебошанд;

ба ҷо овардани назорати ҳифзи иттилоот.

**Моддаи 14. Муқаррар намудани талаботу қоидаҳо ва шартҳои ҳифзи иттилоот**

Талаботу қоидаҳои ҳифзи иттилоот, ки моликияти давлат мебошад ё иттилооте, ки ҳифзи он аз тарафи давлат кафолат дода шудааст, аз тарафи мақомоти давлатии ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешаванд.

Шартҳои ҳифзи иттилоот дар воситаҳои коркарди иттилоот бо тартиби мукаррарнамудаи низомномаи дахлдор, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ кардааст, ба ҷо оварда мешавад.

Ин талаботу қоидаҳо ва шартҳои ҳифзи иттилоот барои ҳамаи субъектҳои ин муносибатҳо ҳатмӣ мебошанд.

**Моддаи 15. Вазифаҳои мақомоти давлатӣ оид ба сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот**

Воситаҳои ҳифзи иттилоот бояд сертификати мақомоти давлатии ваколатдори Ҳукумати Ҷумхурии Тоҷикистонро дошта бошад.

Дар рафти сертификатсияи воситаҳои ҳифз санҷиши (аттестатсияи) онҳо низ гузаронида мешавад.

Молики иттилоот ҳуқуқ дорад ба мақомоти сертификатсия бо дархост оиди гузаронидани санҷиши воситаҳои ҳифз ва гирифтани хулосаҳои дахлдор муроҷиат намояд.

Таъсис ва мутобиқати системаи сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоотро оид ба талаботи бехатарии иттилоот мақоми давлатии ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардонад, ки он дар асоси қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Низомномаи сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот оид ба талаботи бехатарии иттилоот, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ намудаст, фаъолият мекунад.

Мақоми давлатие, ки сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоотро ба ҷо меорад, иҷрои вазифаҳои зайлро таъмин менамояд:

ташкил ва мутобиқ кардани системаҳои сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот ба талаботи бехатарии иттилоот;

ташкил ва кор кардани системаҳои сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот;

муайян намудани феҳристи воситаҳои ҳифз, ки бояд ҳатман сертификатсия карда шаванд;

муқаррар намудани қоидаҳои ваколатдоршавӣ барои гузаронидани корҳо оид ба сертификатсия;

таҳия ва тасдиқи ҳуҷатҳои меъёрӣ ва методии системаҳои сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот ;

тартиб додани рӯйхати давлатии иштирокчиён ва объектҳои сертификатсия;

ба ҷо овардани назорати давлатӣ (аз ҷумла бозрасӣ) барои риоя намудани қоидаҳои сертификатсия ва воситаҳои сертификатсияшудаи ҳифзи иттилоот;

баррасии шикоятҳо оид ба масъалаҳои сертификатсия;

ташкили нашри давравии маълумотҳо оиди системаи сертификатсия, талабот ва қоидаҳои он, бо нишон додани феҳристи воситаҳои ҳифзи иттилоот, ки бо параметрҳои сертификатсияшавандаи онҳо бояд сертификатсия карда шаванд, феҳристи мақомот оиди сертификатсияи намудҳои муайяни воситаҳои ҳифзи иттилоот, феҳристи марказҳои (лабораторияҳои) озмоишӣ, феҳристи ҳуҷҷатҳои меъёрӣ ба мутобиқати талаботҳое, ки аз рӯи онҳо сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот гузаронида мешавад ва ҳуҷҷатҳои методӣ оиди гузаронидани озмоишҳои сертификатсионӣ;

мутобиқ кардани фаъолияти мақомоти сертификатсия ва мақомоти озмоишӣ (лабораторияҳо), ки ба системаи сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот дохиланд.

Системаи сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот бо талаботи бехатарии иттилоот аттестатсияи объектҳои иттилоотониро бо талаботи бехатарии иттилоот низ дар бар мегирад ва бояд бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайди давлатӣ гирифта шаванд.

**Моддаи 16. Сертификатсияи воситаҳои ҳ**ифзи **иттилоот**

Таҳти мафҳуми объектҳои иттилоотонӣ, ки бо талаботи бехатарии иттилоот аттестатсия мешаванд, системаҳои автоматии (АС) сатҳҳои гуногун ва таъинотҳо, системаҳои алоқа, тасвир ва нусхабардории ҳуҷҷатҳо дар якҷоягӣ бо биноҳое, ки дар онҳо гузошта шудаанд, иттилооти барои коркард ва додан пешбинишудае, ки бояд ҳифз карда шаванд, инчунин худи биноҳо, ки барои бурдани гуфтугӯҳои махфӣ пешбинӣ гардидаанд, фаҳмида мешавад.

Мавриди сертификатсияи ҳатмӣ воситаҳо, аз ҷумла истеҳсоли хориҷӣ, ки барои ҳифзи иттилоот таъин шудаанд ва сирри давлатиро ташкил менамоянд, инчунин дигар иттилоот бо маҳдудияти дастрасӣ, инчунин воситаҳое, ки дар идораи объектҳои аз ҷиҳати экологӣ хатарнок истифода мешаванд, қарор мегиранд.Феҳристи воситаҳои ҳифзи иттилоот, ки бояд ҳатман сертификатсия карда шаванд, аз тарафи мақомоти давлатие, ки фаъолияти системаи сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоотро мутобиқ менамояд, кор карда баромада ва тасдиқ карда мешавад.Дар ҳолатҳои боқимонда сертификатсия хусусияти ихтиёрӣ (сертификатсияи ихтиёрӣ) дорад ва бо ташаббуси таҳиягар, тайёркунанда ё истифодабарандаи воситаҳои ҳифзи иттилоот ба ҷо оварда мешавад.

Озмоиши воситаҳои ҳифзи иттилоот аз тарафи марказҳои (лабораторияҳои) озмоишии ваколатдор дар базаи моддию техникии онҳо ё бо мувофиқа бо мақоми давлатие, ки системаи сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоотро мутобиқ мекунад, дар базаи аризадиҳанда гузаронида мешавад.

Асоси гузаронидани корҳо ба сертификатсияи шартномаи байни иштирокчиёни сертификатсия мебошад.

Хароҷоти гузаронидани сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот ба арзиши аслии он дохил карда мешавад.

Қарори боздоштан ё бекор кардани амали сертификат ва шаҳодатномаи ваколатдориро мақоми давлатие, ки фаъолияти системаи сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоотро мутобиқ менамояд, қабул мекунад.

Мақомоте, ки фаъолиятро оиди сертификатсияи воситаҳои ҳифзи иттилоот ба амал мебароранд ва марказҳои (лабараторияҳои) озмоишӣ барои иҷрои вазифаҳои ба зиммаашон гузошташуда,таъмини нигоҳдории сирри давлатӣ, дигар маълумотҳои махфӣ, инчунин барои риояи ҳуқуқҳои муаллифии аризадиҳандагон ҳангоми озмоиши воситаҳои ҳифзи иттилооти онҳо ҷавобгар мебошанд.

Дар бораи амалҳои гайриқонунии мақомоти сертификатсияи мумкин аст ба тариқи судӣ шикоят карда шавад.

**БОБИ** **IV. ФАЪОЛИЯТИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ ДАР** **CОҲАИ ҲИФЗИ ИТТИЛООТ**

**Моддаи 17. Ҳамкорӣ доир ба масъалаҳои ҳифзи иттилоот**

Бо мақсади таъмини ҳамкории байнидавлатӣ, мақомоти давлатии аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколатдоршуда кори худро оиди ҳифзи иттилоот бо мақомоти ҳифзи иттилооти дигар давлатҳо тибқи санадҳои ҳуқуқии байналмилалӣ, ки онҳоро Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф кардааст, ҳамоҳанг месозанд.

**БОБИ** **V. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ**

**Моддаи 18. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур**

Барои вайрон намудани талаботи Қонуни мазкур ҷавобгарӣ мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

Товони зарари расонидашуда дар ҳаҷми пуррааш бо роҳи ихтиёрӣ ё бо тартиби судӣ рӯёнида мешавад.

**Моддаи 19. Мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур**

Қонуни мазкур пас аз нашри расмиаш мавриди амал қарор дода шавад.



       **Президенти**

Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                                                                       Э. РАҲМОНОВ

**ш. Душанбе 2 декабри соли2002**

**№71**






Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	71	ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ҲИФЗИ ИТТИЛООТ	Маҷлиси Олии ҶТ	02.12.2002	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Primary tabs

^-A A ⁺A

Сешанбе, Октябр 1, 2024

Конференсияи ҷумҳуриявии илмӣ-амалӣ дар мавзуи “15 соли амали Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон:дастовардҳо, мушкилот ва дурнамо”

1 октябри соли 2024. ш.Душанбе

Дар Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади таъмини иҷрои банди 2 Нақша чорабиниҳои дохилиидоравӣ оид ба Барномаи рушди забони давлатӣ барои солҳои 2020-2030, ки 24 декабри соли 2020 аз ҷониби директори Марказ тасдиқ гардидааст, конфренсияи ҷумҳуриявии илмӣ-амалӣ дар мавзуи “15 соли амали Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон:дастовардҳо, мушкилот ва дурнамо” баргузор гардид.

Нишонаи номӣ (тег):

Баҳодиҳии муҳтаво:

Ҳоло баҳо надорад

Бештар оида ба Конференсияи ҷумҳуриявии илмӣ-амалӣ дар мавзуи “15 соли амали Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон:дастовардҳо, мушкилот ва дурнамо”

KHOVAR.TJ

АГЕНТИИ МИЛЛИИ ИТТИЛООТИИ ТОҶИКИСТОН «ХОВАР»
WWW.KHOVAR.TJ

«ХОВАР FM»

Садриддин Айнӣ (1878 – 1954): Адиб, олим ва асосгузори адабиёти муосири тоҷик. Аввалин Президенти Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон. Муаллифи асарҳои «Таърихи амирони манғитияи Бухоро», «Таърихи инқилоби фикрӣ дар Бухоро», «Намунаи адабиёти тоҷик», «Дохунда», «Ғуломон», «Ёддоштҳо» ва дигар асарҳо, ки ба 29 забони хориҷӣ нашр шудаанд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба асосгузори адабиёти муосири тоҷик Садриддин Айнӣ унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Бобоҷон Ғафуров (1909 – 1977): Олим, академики Академияи Илмҳои ИҶШС, арбоби ҳизбӣ ва давлатӣ, муаллифи китоби оламшумули «Тоҷикон» ва зиёда аз 300 асару мақолаҳо.
Солҳои 1944-1946 котиби дуюм, с.1946-1956 котиби якуми КМ Ҳизби комунистии Тоҷикистон, 1956 – 1977 сарвари Пажуҳишгоҳи шарқшиносии ИҶШС.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба таърихшинос ва шарқшиноси шинохтаи тоҷик, академик, муаллифи китоби «Тоҷикон» Бобоҷон Ғафуров унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Мирзо Турсунзода (1911-1977): Шоири халқӣ, раиси Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон, Қаҳрамони меҳнати сотсиалистӣ, Раиси Кумитаи якдилии халқҳои Осиё ва Африқо. Барои достонҳои «Қиссаи Ҳиндустон»(1948), «Ҳасани аробакаш», «Чароғи абадӣ», «Садои Осиё»,(1960) «Ҷони ширин» (1963) бо ҷоизаҳои давлатии ИҶШС, ҶШС Тоҷикистон ва байналмилалии ба номи Ҷ. Неҳру (1967) сарфароз шуда буд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 07 майи соли 2001 ба шоири халқии Тоҷикистон, ходими намоёни ҷамъиятӣ Мирзо Турсунзода унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Эмомалӣ Раҳмон: Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон. 19 ноябри соли 1992 дар иҷлосияи XVI Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон раиси Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, 6 ноябри соли 1994 бори аввал, солҳои 1999, 2006 ва 2013 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб гардидаст.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат.
Бо қарори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 11 декабри соли 1999 барои мустаҳкам намудани давлатдории соҳибистиқлол ва пойдории сулҳ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бо унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” мукофотонида шудааст.
Нусратулло Махсум (1881 – 1938): Нусратулло Махсум (Лутфуллоев) ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1924-1926 раиси Кумитаи инқилобии ҶМШС Тоҷикистон, солҳои 1926-1933 раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Нусратулло Махсум унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” дода шудааст.
Шириншоҳ Шоҳтемур (1899 – 1937): Ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1929-1931 котиби Ҳизби коммунистии ҶШС Тоҷикистон, солҳои 1933-1937 Раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Шириншоҳ Шоҳтемур, унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шудааст.