Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

ҚОНУНИ

ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ СОЗИШНОМАҲО ОИД БА ТАҚСИМИ МАҲСУЛОТ

 

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2007, №3, мод.171, соли 2008, №6, мод.458; Қонуни ҶТ аз 01.08.2012с., №887)

 

Қонуни мазкур  асосҳои  ҳуқуқии  муносибатҳои  байни давлат  ва сармоягузорро, ки зимни  сармоягузории  дохилӣ ва хориҷӣ ба мақсади ҷустуҷўй, тадқиқ ва истихроҷи  канданиҳои  фоиданок  дар қаламрави  Ҷумҳурии Тоҷикистон  тибқи шартҳои созишномаҳо оид ба  тақсими  маҳсулоти истеҳсолшуда ба миён меоянд,  муқаррар менамояд.

 

Боби 1. Муқаррароти умумӣ

 

Моддаи 1. Муносибатҳои байни тарафҳои созишномаҳо  оид ба тақсими маҳсулот

1. Қонуни мазкур муносибатҳои байни давлат ва саромоягузорро ҳангоми бастан, иҷро ва қатъ намудани созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот, ки дар мавриди истифодаи сарватҳои зеризаминӣ ба миён  меоянд,  муайян ва танзим мекунад.
2. Муносибатҳои байни тарафҳо, ки дар раванди истифодаи сарватҳои зеризаминӣ, инчунин интиқол, коркард, азнавкоркунӣ, нигаҳдорӣ, истифодабарӣ, фурўш ё ихтиёрдории маҳсулоти истеҳсолшуда ба миён меоянд, бо созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот, ки мутобиқи Қонуни мазкур баста мешаванд, танзим карда мешаванд.
3. Ҳуқуқ ва вазифаҳои тарафҳо, ки хусусияти гражданӣ – ҳуқуқӣ доранд,  мутобиқи Қонуни мазкур ва Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд.

4. Муносибатҳое, ки дар раванди истифодабарии сарватҳои зеризаминӣ берун аз доираи амали Қонуни мазкур қарор мегиранд, тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи сарватҳои зеризаминӣ» ва дигар  санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба танзим дароварда  мешаванд.

 

Моддаи 2. Қонунгузорӣ  дар бораи созишномаҳо оид  ба тақсими  маҳсулот

Қонунгузорӣ дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон  асос ёфта, аз    Қонуни мазкур, дигар санадҳои  меъёрии ҳуқуқии  Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф  кардааст, иборат мебошад.

 

Моддаи 3. Мафҳумҳои асосӣ

Дар   Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

- созишнома оид ба тақсими маҳсулот (минбаъд - созишнома) – шартномае, ки тибқи он Ҷумҳурии Тоҷикистон ба субъекти фаъолияти соҳибкорӣ (минбаъд - сармоягузор) ба музд ва ба мўҳлати муайян барои ҷустуҷў, иктишоф, тадқиқ, истихроҷ ва коркарди канданиҳои фоиданоки кони маъдани дар созишнома нишон додашударо ва барои иҷрои корҳои вобаста ба ин намудҳои фаъолият ҳуқуқҳои истисноӣ медиҳад ва сармоягузор ўҳдадор мешавад, ки фаъолияти дар созишнома нишондодашударо аз ҳисоби худ ва бо ҷуброни зиёни таваккали эҳтимолӣ аз ҳисоби худ амалӣ гардонад;

-маҳсулоти истеҳсолшуда – миқдори маҳсулоти саноати истихроҷи маъдан ва маҳсулоти коркарди конҳои кушода, ки дар таркиби маъданҳои аз қаъри замин (партовҳо, талафҳо), ашёи хоми минералӣ (ҷинс, моеъ ва омехтаи дигар) воқеан истихроҷшуда (гирифташуда) мавҷуд аст ва аз ҷиҳати сифат ба стандарти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё стандарти байналмилалӣ мутобиқ буда, аз ҷониби сармоягузор дар ҷараёни иҷрои корҳо тибқи созишнома оид ба тақсими маҳсулот истихроҷ шудааст ва дар доираи меъёрҳои муқарраргардида ба миқдори талафоти технологии ин маҳсулот кам карда шудааст;

-маҳсулоти фоида – маҳсулоте, ки ҳангоми иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот дар давраи ҳисоботӣ (андозӣ) истеҳсол гардидааст, бе назардошти маҳсулоти ҷубронӣ;

-маҳсулоти ҷубронӣ – қисми маҳсулоти ҳангоми иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот истеҳсолшудае, ки ба моликияти сармоягузор барои пўшонидани хароҷоти бо мақсади иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот анҷомдодаи он дода мешавад (хароҷоти ҷуброншаванда), ки таркиби онҳо мутобиқи Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон бо созишнома оид ба тақсими маҳсулот муқаррар мегардад;

- истифодаи сарватҳои зеризаминӣ – истифодаи қитъаи замини маъдандор бо мақсади ҷустуҷў, иктишоф, тадқиқ, истихроҷ, коркард ва истифодаи канданиҳои фоиданоки кони маъдани қитъаи замини мазкур.

 

Моддаи 4. Созишнома оид ба тақсими маҳсулот

1. Созишнома ҳамаи шартҳои  истифодаи сарватҳои зеризаминӣ, аз ҷумла шартҳо ва тартиби тақсими маҳсулоти истеҳсолшударо дар байни тарафҳои созишнома мутобиқи Қонуни мазкур муайян менамояд.
2. Шартҳои истифодаи сарватҳои зеризаминӣ, ки дар созишнома муайян карда мешаванд, бояд ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқат намоянд.
3. Номгўи  конҳои маъданҳои фоиданокро, ки ҳуқуқи истифодаи сарватҳои зеризаминии онҳо бо шарти тақсими маҳсулот мутобиқи Қонуни мазкур дода мешавад, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар мекунад.

Асоси ба номгўй дохил кардани конҳои  маъданҳои фоиданок, ки ҳуқуқи истифодаи онҳо бо шарти тақсими маҳсулот дода мешавад, номатлубии шартҳои маблағгузорӣ кардани корҳои барои қитъаи  мазкур  мутобиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи сарватҳои зеризаминӣ», набудани имконияти маблағгузории буҷавӣ барои истифодаи самараноки  конҳои мазкур, аз ҷумла  ҳолатҳои зерин буда метавонанд:

- кони  маъданҳои фоиданок дар маҳалҳои баландкўҳ ва ё дур аз маҳалҳои аҳолинишин ҷойгир шудааст ва барои  истифодаи он  шароит ва инфрасохторҳои лозимӣ  вуҷуд надоранд;

- ҷустуҷў, иктишоф, тадқиқ ва коркарди кони маъданҳои фоиданок технологияи серхарҷ ва маблағи калонро талаб менамоянд.

4. Шартномаҳои  байни давлат ва сармоягузорон, ки то мавриди амал қарор гирифтани Қонуни мазкур баста шудаанд, мутобиқи шартҳои дар онҳо муайяншуда иҷро карда мешаванд. Дар ин маврид Қонуни мазкур нисбати шартномаҳои зикрёфта ба ҳамон андозае татбиқ карда мешавад, ки  ҳуқуқ ва манфиатҳои дар шартномаҳо ифодаёфтаи сармоягузорро маҳдуд намесозад.

 

Моддаи 5. Тарафҳои созишнома

1. Тарафҳои созишнома (минбаъд-«тарафҳо») Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз номи он Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ё мақомоти ваколатдори давлатии муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки   созишномаро имзо мекунад  ва сармоягузорон мебошанд.

2. Сармоягузорон шахсони ҳуқуқӣ, инчунин иттиҳодияҳои шахсони ҳуқуқии дар асоси шартномаи фаъолияти якҷоя ва дигар шаклҳои фаъолият таъсисёфтае мебошанд, ки барои ҷустуҷў, иктишоф, тадқиқ ва истихроҷи маъданҳои фоиданок аз ҳисоби маблағҳои худӣ ва ё ҷалбшуда сармоягузорӣ мекунанд ва истифодабарандагони сарватҳои зеризаминии кони маъданҳои фоиданок тибқи  созишнома ба ҳисоб мераванд.

 

Моддаи 6. Истифодаи сарватҳои зеризаминӣ бо шарти тақсими маҳсулот

1. Ҳуқуқи истифодаи сарватҳои зеризаминӣ бо шарти тақсими маҳсулот ба сармоягузор дар асоси созишнома дода мешавад.
2. Иҷозатномадиҳии фаъолият оид ба истифодаи сарватҳои зеризаминӣ  тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар  бораи  иҷозатномадиҳӣ ба  баъзе намудҳои фаъолият»  амалӣ карда  мешавад.

 

Моддаи 7. Мўҳлати амали созишнома

1. Мўҳлати амали созишномаро тарафҳо тибқи қонунгузории  Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамоянд.

2. Мўҳлати амали созишнома ва тартиби дароз кардани он дар созишнома нишон  дода мешавад. Дар  мавриди дароз кардани мўҳлати амали созишнома, мўҳлати амали иҷозатномаи фаъолият оид ба истифодаи сарватҳои зеризаминӣ бояд аз ҷониби мақоме, ки ин иҷозатномаро додааст, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон  дароз карда шавад.

 

Боби 2. Бастани созишномаҳо ва иҷрои онҳо

 

Моддаи 8. Тартиби бастани созишномаҳо

1. Созишнома мувофиқи тартиби  муқарраркардаи санадҳои меъёрии  ҳуқуқии  Ҷумҳурии Тоҷикистон баста мешавад.

Шартҳои истифодаи сарватҳои зеризаминии ин ё он кони маъданҳои фоиданокро мақомоти ваколатдори Ҷумҳурии Тоҷикистон бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян намуда, лоиҳаи созишномаро тартиб медиҳад ва бо сармоягузор гуфтушунид мекунад.

2. Дар сурати гузаронидани озмун созишнома бо ғолиби он, ки барои бастани созишнома шартҳои беҳтарин пешниҳод намудааст, баста мешавад. Дар шартҳои озмун бояд иштироки шахсони ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар роҳи иҷрои корҳои тибқи созишнома бо ҳиссае, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян кардааст, пешбинӣ шуда бошад.

Созишномаро аз тарафи давлат мақоми ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон имзо мекунад.

 

Моддаи 9. Шартҳои иҷрои корҳо

1. Иҷрои кор ва намудҳои фаъолияти (минбаъд - «корҳои тибқи созишнома») дар созишнома пешбинишуда мутобиқи барномаҳо, лоиҳаҳо, нақшаҳо ва сметаҳое, ки бо тартиби муайянкардаи созишнома тасдиқ шудаанд, амалӣ карда мешаванд.
2. Корҳо тибқи созишнома  бо риояи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, меъёрҳо ва қоидаҳои ҳифзи меҳнат ва таъмини бехатарии корҳо, ҳифзи сарватҳои зеризаминӣ, муҳити табиии зист ва саломатии аҳолӣ иҷро карда мешаванд.

Дар созишнома бояд ўҳдадориҳои сармоягузор оид ба масъалаҳои зерин пешбинӣ шуда бошанд:

-ба шахсони ҳуқуқии муқими Ҷумҳурии  Тоҷикистон додани ҳуқуқи иштирок дар иҷрои корҳои тибқи созишнома ба сифати пудратчиён, молфиристонандагон, боркашонҳо ё намудҳои дигари фаъолият дар асоси шартномаҳои байни онҳо ва сармоягузор;

- ҷалб кардани кормандон-шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ва шаҳрвандони хориҷӣ барои иҷрои корҳо тибқи cозишнома. (ҚҶТ аз 01.08.2012с., №887)

3. Баъди итмоми мўҳлати амали созишнома сармоягузор ўҳдадор аст, ки кони маъданҳои фоиданоки барои истифодабарӣ ба ў додашударо ба давлат баргардонад.  Тартиб ва мўҳлати баргардонидани кони маъданҳои фоиданок дар созишнома муайян карда мешаванд.
4. Бо мақсади ҳамоҳангсозии корҳои тибқи созишнома тарафҳо шўрои директоронро дар асоси ҷамъиятӣ таъсис медиҳанд, ки ба ҳайати он шумораи баробари намояндагони тарафҳо дохил мешаванд.  Шумора, ҳуқуқ ва вазифаҳои шўрои директорон, инчунин тартиби кори шўро дар созишнома муайян карда мешаванд.

Тартиби таъин кардани намояндагони тарафи Ҷумҳурии Тоҷикистон  дар шўрои директорон ва ваколати онҳоро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

 

Моддаи 10. Тақсими маҳсулот

1. Маҳсулоти истеҳсолшуда байни сармоягузор ва давлат мутобиқи созишномаи байни онҳо тақсим карда мешавад. Дар созишнома (ба истиснои ҳолатҳое, ки дар қисми дуюми моддаи мазкур муқаррар карда шудаанд), нуқтаҳои зерин бояд пешбинӣ шуда бошанд:

-муайян кардани ҳаҷми умумии маҳсулоти истеҳсолшуда ва арзиши он, ки ба андозаи  талафи меъёрии технологӣ кам карда шудааст:

-муайян кардани қисми маҳсулоти истеҳсолшуда, ки ба моликияти сармоягузор барои ҷуброни хароҷоти ба иҷрои корҳои тибқи созишнома (минбаъд - «маҳсулоти ҷуброн») сарфшуда дода мешавад. Дараҷаи ниҳоии маҳсулоти ҷуброн набояд аз 70 фоиз зиёд бошад. Таркиби хароҷоти сармоягузор, ки барои ҳисоби миқдори маҳсулоти  ҷуброн ба инобат гирифта мешавад, дар созишнома мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад;

-тартиби тақсими маҳсулоти фоида байни давлат ва сармоягузор;

-тартиби ба давлат супоридани қисми маҳсулоти истеҳсолшуда ё эквиваленти арзиши он аз тарафи сармоягузор;

-тартиби гирифтани қисми ба сармоягузор мансуби маҳсулоти истеҳсолшуда.

2. Дар ҳолатҳои алоҳида дар созишнома тартиби дигари тақсими маҳсулоти истеҳсолшуда ё эквиваленти арзиши ин маҳсулот байни давлат ва сармоягузор ва тартиби муайян кардани ҳиссаи  маҳсулоти истеҳсолшуда, ки ба давлат ва сармоягузор мансуб аст, пешбинӣ шуда метавонад. Тартиб  ва таносуби тақсими маҳсулоти истеҳсолшуда байни иштирокчиёни созишнома вобаста аз арзёбии кони маъданҳои фоиданок, нишондиҳандаҳои иқтисодии лоиҳаи техникӣ ва дигар омилҳои техникӣ  - иқтисодӣ дар  созишнома муайян карда мешаванд.

Шартҳои дар қисми мазкур нишон додашудаи  созишнома бояд дар шартҳои  озмун пешбинӣ  карда  шаванд.

 

Моддаи 11. Ҳуқуқи моликиятии сармоягузор ба   маҳсулоти истеҳсолшуда

Сармоягузор маҳсулоти истеҳсолкардаи худро, ки ба он ҳуқуқи моликият дорад, аз ҳудуди гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси шартҳои муайянкардаи созишномаи тарафҳо бидуни маҳдудияти миқдори содирот бо риоя кардани муқаррароти қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бароварда метавонад. Бо ҳамин мақсад Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар созишнома барои аз ҳудуди Тоҷикистон баровардани маҳсулоти ба сармоягузор таалуқдошта ба сармоягузор барои содироти маҳсулот ҳиссаи (квотаи) дарозмуддат  пешбинӣ менамояд.

 

Моддаи 12. Ҳуқуки моликият ба амвол ва маълумот

1. Амволе, ки сармоягузор баъди имзои созишнома харидааст  ё  бунёд кардааст ва барои иҷрои корҳои тибқи созишнома истифода мебарад, моликияти сармоягузор аст, агар дар созишнома ҳолати дигар пешбинӣ нашуда бошад.

Ҳуқуқи моликият ба ин амвол метавонад аз рўзе, ки арзиши амволи мазкур аз тарафи давлат пурра пардохта шудааст ва рўзе, ки созишнома қатъ гардидааст, аз сармоягузор ба давлат гузарад. Дар давоми  мўҳлати эътибори созишнома ба сармоягузор пурра ҳуқуқ дода мешавад, ки ин амволро аз рўи созишномаи иҷрои кор истифода намояд. Дар ин сурат, масъулияти нигоҳдории амволи номбурда ва хатари осеби тасодуфии он ба зиммаи сармоягузор гузошта мешавад.

2. Маълумотҳои  аввалияи геологӣ, геофизикӣ ва кимиёвӣ, ҳамчунин намунаи ҷинсҳои маъдан, ки ба сармоягузор  дар раванди иҷрои корҳо тибқи созишнома дастрас  гардидаанд,  моликияти  давлат ҳисоб меёбанд. Сармоягузор ҳуқуқ дорад , ки бо риояи  шартҳои махфият барои иҷрои корҳои тибқи созишнома ин маълумот ва намунаҳоро истифода барад.

 

Моддаи 13. Ҳамлу нақл, нигоҳдорӣ ва коркарди маъдан

1. Сармоягузор ҳуқуқ дорад, ки дар асоси шартнома  аз иншоотҳои нақлиёти қубурӣ  ва дигар иншоотҳои мавҷудаи нақлиётӣ, ҳамлу нақл, нигоҳдорӣ ва коркарди маъдан истифода барад.
2. Сармоягузор дар доираи кор метавонад барои нигоҳдорӣ, коркард ва ҳамлу нақли маъдан иншоотҳо бунёд намояд  ва дар ин маврид ҳуқуқи моликият ба иншоотҳои мазкур дар созишнома бо назардошти моддаи  12   Қонуни  мазкур  муайян карда мешавад.

 

Моддаи 14. Андозбандии фаъолият тибқи иҷрои созишнома

Дар  ҷараёни иҷрои созишнома оиди тақсими маҳсулот ҳисоб ва пардохти андозҳо мутобиқи  тартиби муқаррарнамудаи Кодекси андози Ҷумҳурии    Тоҷикистон амалӣ гардонида мешаванд.

 

Моддаи 15. Баҳисобгирӣ  ва ҳисоботдиҳӣ

1. Баҳисобгирии фаъолияти молиявию хоҷагии сармоягузор зимни иҷрои корҳо тибқи созишнома  аз рўи ҳар созишнома ба  таври  алоҳидагӣ ва ҳамчунин ҷудо аз чунин баҳисобгирӣ дар мавриди иҷрои дигар кор, ки бо созишнома алоқаманд нест, сурат мегирад. Тартиби ин баҳисобгирӣ тибқи қонунгузории Ҷумҳурии  Тоҷикистон муайян карда мешавад.
2. Баҳисобгирии муҳосибавӣ ва ҳисоботии иҷрои корҳо аз рўи созишнома бо асъори миллии Ҷумҳурии  Тоҷикистон ё худ бо асъори хориҷӣ сурат мегирад. Агар баҳисобгирии муҳосибавӣ бо асъори хориҷӣ сурат гирад, маълумоти ҳисоботе, ки манзури мақомоти давлатӣ мешавад, бояд бо асъори хориҷӣ ва асъори миллӣ ҳисоб карда шавад. Ҳамзамон, ҳамаи маълумоти бо асъори хориҷӣ ҳисоб кардашуда, бояд аз рўи қурби асъор, ки Бонки миллии Тоҷикистон дар рўзи пардохт муайян кардааст, ба асъори миллӣ гардонида шавад.

 

Моддаи 16. Суратҳисобҳои бонкӣ ва танзими асъор

Сармоягузор барои иҷрои корҳо аз рўи созишнома бояд дар бонкҳои  Ҷумҳурии Тоҷикистон ва (ё)  давлатҳои хориҷӣ суратҳисобҳои махсуси бонкии дорои асъори миллӣ ва (ё) асъори хориҷӣ дошта бошад, ки танҳо барои иҷрои корҳои дар созишнома зикршуда истифода бурда мешаванд.

 

Моддаи 17. Вогузоштани ҳуқуқ ва  вазифаҳои дар  созишнома муайяншуда

1. Сармоягузор метавонад ҳуқуқ ва вазифаҳои дар созишнома муайянгардидаи худро ба  шахси ҳуқуқӣ ё шахси воқеии дигар танҳо бо ризоияти тарафи Ҷумҳурии Тоҷикистон пурра ё қисман вогузорад, ба шарте, ки ин шахсон захираи кофии молиявӣ, техникӣ ва таҷрибаи идоракунӣ, ки барои иҷрои кор тибқи созишнома зарур аст, дошта бошанд.
2. Ҳуқуқу вазифаҳои дар созишнома муайянгардида ба таври  хаттӣ бо роҳи тартиб додани санади махсусе, ки  қисми таркибии созишнома ба ҳисоб меравад, бо тартиб ва дар мўҳлати муайяннамудаи созишнома ба зиммаи шахси ҳуқуқӣ ё воқеии дигар вогузор карда мешаванд ва зимни ин иҷозатнома барои истифодаи сарватҳои зеризаминӣ дар давоми 30 рўзи ба имзо расидани санади мазкур аз нав ба расмият дароварда мешавад.
3. Сармоягузор метавонад бо ризоияти мақомоти ваколатдори  давлатӣ амвол ва ҳуқуқҳои амволии худро ҳамчун гарав барои иҷрои ўҳдадориҳое, ки вобаста ба иҷрои созишнома қабул кардааст, бо риояи талаботи қонунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода барад.

 

Моддаи 18. Устувории шартҳои созишнома

1. Шартҳои созишнома дар давоми мўҳлати муайяншуда эътибор доранд. Шартҳои  созишномаро танҳо бо розигии тарафҳо ва ҳамчунин бо талаби яке аз тарафҳо дар сурати моҳиятан дигар шудани вазъият тибқи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон тағйир додан мумкин аст.

Тағйиротҳо ба шартҳои созишнома бо розигии тарафҳо аз рўи тартиби  барои қабули  созишнома пешбинӣгардида ворид карда мешавад.

2. Агар дар давоми мўҳлати эътибори созишнома ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон меъёрҳое муқаррар гарданд, ки ба натиҷаи фаъолияти тиҷоратии сармоягузор дар доираи созишнома таъсири манфӣ мерасонанд, ба созишнома тағъйиротҳое ворид карда мешаванд, ки барои натиҷаи фаъолияти тиҷоратии сармоягузор матлуб буда,  ба вай имконият медиҳад, ки ба натиҷаи тиҷоратии ҳангоми татбиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар замони имзо кардани созишнома ноил гардад. Тартиби ворид намудани чунин тағйирот дар созишнома муайян карда мешавад.

Муқаррароти мазкур дар бораи тағйир додани шартҳои созишнома дар сурати ба меъёрҳои (қоидаҳои) бехатарии иҷрои кор, ҳифзи сарвати замин, муҳити табиии зист ва сиҳатии аҳолӣ  ворид намудани тағйирот ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз ҷумла бо мақсади мутобиқ гардидани онҳо бо чунин меъёрҳо (қоидаҳо), ки дар амалияи байналмилалӣ маъмулу эътироф гардидаанд, татбиқ карда намешавад.

 

Моддаи 19. Кафолатҳои давлатии ҳуқуқи сармоягузор

1. Ба сармоягузор ҳифзи ҳуқуқи моликият ва дигар ҳуқуқҳое, ки дар натиҷаи имзои созишнома соҳиб гаштааст ва дар амал татбиқ менамояд, кафолат дода мешавад.
2. Ба сармоягузор амали санадҳои меъёрии ҳуқуқии мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ ва санадҳои ҳуқуқии мақомоти худидора, ки ҳуқуқҳои дар натиҷаи имзо кардани созишнома соҳибгардидаашро маҳдуд мекунанд, дахл надоранд,ба истиснои маҳдудияти дастурҳое, ки мақомоти дахлдори назорат мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади таъмини бехатарии иҷрои кор, ҳифзи сарвати замин, муҳити табиати зист, сиҳатии аҳолӣ, ҳамчунин бо мақсади таъмини бехатарии ҷамъиятӣ ва давлатӣ  муқаррар менамояд.

 

Моддаи 20. Назорат ба иҷрои созишнома

1. Назорати иҷрои созишномаро мақомоти ваколатдори Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рўи салоҳияташ анҷом медиҳад.
2. Салоҳият ва вазифаҳои мақомоти ваколатдор ва мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи сарватҳои зеризаминӣ» аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд.
3. Намояндагони мақомоти ваколатдори Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки иҷрои созишномаро таҳти назорат мегиранд, танҳо бо мақсади назорати иҷрои созишнома ҳуқуқи ба иншоотҳое, ки корҳои мазкурро анҷом медиҳанд, бемамоният ворид  шудан, ҳамчунин ҳуқуқи дастрас намудани ҳуҷҷатҳоро доранд.

 

Моддаи 21. Қатъи амали созишнома

Амали созишнома баъди гузаштани мўҳлати эътибори он ё худ бо мувофиқаи тарафҳо пеш аз мўҳлат ва ҳамчунин бо дигар асосҳо ва бо тартиби пешбининамудаи созишнома мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки то рўзи имзо шудани созишнома амал мекунад, қатъ мегардад. Қатъи амали созишнома ба истиснои расмиёти озмун бо мувофиқаи тарафҳо аз рўи тартибе, ки барои мавриди амал қарор гирифтани созишнома пешбинӣ шудааст, амалӣ гардонида мешавад.

 

БОБИ 3.  Муқаррароти хотимавӢ

 

Моддаи 22. Тартиби ҳал намудани баҳс

Баҳсҳо байни давлату сармоягузор доир ба иҷро, қатъ кардан ва беэътибор донистани созишнома аз рўи шартҳои созишнома ба тариқи судӣ ҳал  карда мешаванд.

 

Моддаи 23. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур  бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

 

Моддаи 24. Мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур

Конуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

 

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                              Э.Раҳмонов

 

ш.Душанбе, 5 марти соли 2007

№ 238

Пинҳон кардан

ҚОНУНИ

ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ ЗАХИРАИ МОДДИИ ДАВЛАТӢ

 

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2006, №12, мод.627; соли 2009, № 5, мод.322; ҚҶТ аз 03.07.2012с., №841)

 

 

Қонуни мазкур принципҳо, тарз ва услубҳои асосии ташаккул, идоракунӣ ва ба танзимдарории захираи моддии давлатиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд. (ҚҶТ аз 19.05.09, № 514)

 

Боби 1. Муқаррароти умумӢ

 

Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода бурда мешаванд:

-захираи моддии давлатӣ (минбаъд - захираи давлатӣ)-захираи эҳтиётии махсуси стратегии масолеҳ ва молҳо, захираи сарватҳои моддӣ , ки барои эҳтиёҷоти сафарбарӣ ва таъмини корҳои таъхирнопазир ҳангоми бартарафкунии оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда, расонидани ёрии башардўстона, дастгирии соҳаҳои гуногуни иқтисодиёти давлат ва ташкилотҳо, расонидани таъсири танзимкунанда ба бозор пешбинӣ шудааст;

- захираи сафарбарӣ – захираи эҳтиётии сарватҳои моддӣ ва масолеҳ барои эҳтиёҷоти сафарбарии давлат, ки барои вусъат додани истеҳсоли маҳсулоти саноатии таъиноти ҳарбӣ ва дигар намудҳои маҳсулоти саноатӣ, таъмири техника ва амволи ҳарбӣ дар давраи махсус, вусъат бахшидан ба кори барқароркунии роҳҳои автомобилгард ва роҳи оҳан, аэродромҳо, хати алоқа ва иншоотҳои он, қубурҳои нафту газ, системаи обтаъминкунӣ ва таъминоти барқ дар давраи ҷанг, бо мақсади таъмини кори мунтазами соҳаҳои саноат, нақлиёт ва алоқа, расонидани ёрии тиббӣ пешбинӣ карда мешавад;

- системаи захираи давлатӣ – мақомоти давлатӣ, корхонаю ташкилотҳо, ки дар рафти идоракунӣ, қабули қарорҳо, таҳия ва татбиқи сиёсати давлатӣ дар соҳаи захираи давлатӣ, инчунин қабул, нигоҳдорӣ ва интиқоли сарватҳои моддии захираи давлатӣ иштирок менамоянд; (ҚҶТ аз 19.05.09, № 514)

- пур кардани захираи давлатӣ бо сарватҳои моддӣ-қабули сарватҳои моддӣ барои нигоҳдорӣ дар захираи давлатӣ;

- баровардани сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ – ройгон додани сарватҳои моддии захираи давлатӣ ё фурўхтани онҳо дар бозор; (ҚҶТ аз 19.05.09, № 514)

- сарватҳои моддӣ- маҳсулоти барои таъмини вазифаҳои дар назди мақоми ваколатдори давлатӣ гузошташуда зарурие, ки номгўи онро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад;

- навкунии захираи давлатӣ- аз захираи давлатӣ баровардани сарватҳои моддӣ то ба охиррасии мўҳлати муқарраргардидаи нигоҳдории онҳо ва дар як вақт ё дар фосилаи муайян таъмин намудани захираи давлатӣ бо миқдори баробар ва сифати мушобеҳи сарватҳои моддии дигар;

- қарздихии сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ- бо шартҳои муайян баровардани сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ бо мақсади минбаъд баргардонидани онҳо ба захираи давлатӣ;

- ивазкунии сарватҳои моддии захираи давлатӣ- баровардани сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ ба сабаби тағйир ёфтани стандартҳо ва технологияи тайёр кардани молҳо ва дар як вақт пур кардани захираи давлатӣ бо сарватҳои моддии стандартҳои мутаносиби амалкунанда ва технологияи ба ин стандартҳо ҷавобгўи истеҳсоли мол;

- аз ҳолати ҳифозат баровардани сарватҳои моддии захираи давлатӣ- баровардани сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ бидуни аз нав пуркунии минбаъдаи онҳо дар захираи давлатӣ;

- захираи камнашаванда – ҳаҷми доимии нигоҳдошташавандаи захираи эҳтиётии сарватҳои моддии захираи давлатӣ, ки онро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад;

-мақоми ваколатдори давлатӣ - мақоми иҷроияи ҳокимиятидавлатие, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои татбиқ намудани сиёсати давлатӣ дар саҳаи захираи давлатӣ ваколатдор карда шудаст; (ҚҶТ аз 03.07.2012с., №841)

- мақоми татбиқкунандаи сиёсати давлатӣ дар соҳаи захираи давлатӣ (минбаъд – мақоми татбиқкунандаи сиёсат) - мақоми иҷроияи ҳокимияти давлатие, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои амалӣ намудани сиёсати давлатӣ дар соҳаи захираи давлатӣ ваколатдор карда шудааст;

- нигоҳдорандаи масъули сарватҳои моддии захираи давлатӣ – (минбаъд - нигаҳдорандаи масъул) - корхонаи давлатии мақоми татбиқкунандаи сиёсат ва дигар корхона, ки махсус барои нигаҳдории сарватҳои моддии захираи давлатӣ аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ муайян шудааст.

 

Моддаи 2. Қонунгузорӣ дар бораи захираи моддии давлатӣ

Қонунгузорӣ дар бораи захираи моддии давлатӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, иборат мебошад.

 

Моддаи 3. Таъиноти захираи давлатӣ

Захираи давлатӣ бо мақсадҳои зерин истифода бурда мешавад:

- барои таъмини эҳтиёҷоти сафарбарӣ ;

- барои таъмини корҳои таъхирнопазир ҳангоми бартараф намудани оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда;

- барои дастгирии давлатии соҳаҳои гуногуни хоҷагии халқ, ташкилотҳо бо мақсади устуворгардонии иқтисодиёт дар ҳолатҳои муваққатан вайрон гардидани низоми таъминоти захираҳои сўзишворию энергетикӣ, ашёи хом, хўрокворӣ, дар мавриди пайдо гардидани номутаносибӣ байни талабот ва пешниҳод дар бозори дохилӣ;

- барои расонидани ёрии башардўстона;

- барои таъсир расонидан ба бозор бо мақсади батанзимдарории он.

 

Моддаи 4. Системаи захираи давлатӣ

1. Пешбурди сиёсат, идоракунии системаи захираи давлатӣ, муқаррар намудани тартиб, қоида ва меъёрҳо дар соҳаи захираи давлатӣ аз ҷониби мақоми ваколатдорӣ давлатӣ таъмин карда мешавад.

2. Ташаккул, нигоҳдорӣ ва хизматрасонии сарватҳои моддии захираи давлатӣ  аз ҷониби мақоми ваколатдорӣ давлатӣ тавассути нигоҳдорандагони масъули захираи давлатӣ таъмин карда мешавад. Ташаккул, нигоҳдорӣ ва хизматрасонии захираи сафарбарӣ мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.

3. Иншоот, молу мулки мақоми ваколатдорӣ давлатӣ ва сарватҳои моддии захираи давлатӣ моликияти давлатӣ буда, предмети гарав шуда наметавонанд ва хусусӣ карда намешаванд. (ҚҶТ аз 03.07.2012с., № 841)

 

Моддаи 5. Номгўй ва ҳаҷми андўхти сарватҳои моддии захираи давлатӣ

1. Номгўй ва ҳаҷми андўхти сарватҳои моддии захираи давлатиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар мекунад.

2. Ҳаҷми ҳарсолаи андўхти сарватҳои моддӣ дар захираи давлатӣ дар доираи маблағҳои ба ин мақсад пешбининамудаи буҷети давлатӣ барои соли навбатии молиявӣ, ҳамчунин бо назардошти ҳаҷми пасандози муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба нақша гирифта мешавад.

 

Моддаи 6. Захираи эҳтиётии камнашавандаи захираи давлатӣ

1. Дар таркиби захираи давлатӣ захираи эҳтиётии камнашавандаи сарватҳои моддӣ ташкил карда мешавад.

2. Номгўй ва ҳаҷми сарватҳои моддиро барои нигоҳдорӣ дар захираи эҳтиётии камнашавандаи захираи давлатӣ Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар мекунад.

 

Моддаи 7. Маблағгузории захираи давлатӣ

1. Нигоҳ доштан, инкишофи низоми захираи давлатӣ ва хароҷоти вобаста ба таъминкунӣ, пур кардан ва нигоҳдории масъулиятноки сарватҳои моддии захираи давлатӣ ўҳдадориҳои хароҷотии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд.

2. Маблағҳои пардохтаи қабулкунандагони сарватҳои моддӣ, ки аз захираи давлатӣ бо мақсади навкунӣ, ивазкунӣ, аз ҳолати ҳифозат баровардан ё бо дигар асосҳо бароварда шудаанд, ҳамчунин ноустуворона (ҷаримаҳо ва пеня), ки мутобиқи санадҳои қонунгузорӣ рўёнида шудааст, ба қисми даромади буҷети давлатӣ дохил карда мешаванд.

 

Моддаи 8. Салоҳияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ташкил ва идоракунии захираи давлатӣ

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон:

- сиёсати ягонаи идоракунӣ ва танзими захираи давлатиро муайян ва роҳбарии умумии системаи захираи давлатиро ба амал бароварда, мақоми ваколатдори давлатиро муайян менамояд;

- системаи захираи давлатиро ташкил медиҳад;

- дар бораи баровардани сарватҳои моддии захираи давлатӣ аз ҳолати ҳифозат ва тариқи қарздиҳӣ (бо мақсади минбаъд баргардонидани онҳо ба захираи давлатӣ) қарор қабул менамояд;

- номгўй ва ҳаҷми нигоҳдории сарватҳои моддии захираи давлатӣ, аз ҷумла захираи камнашавандаро тасдиқ менамояд;

- тартиби бастани шартномаҳоро оид ба иҷрои фармоишҳои сафарбарӣ ва таъмини фармоишҳои номбурдаро бо захираҳои моддиву техникӣ муқаррар менамояд;

- оид ба ҷойгиркунӣ ва сохтмони объектҳое, ки барои нигоҳдории сарватҳои моддии захираи давлатӣ пешбинӣ шудаанд, қарор қабул мекунад;

- бо пешниҳоди мақоми ваколатдори давлатӣ дар бораи навкунӣ ва ивазкунии сарватҳои моддии захираи давлатӣ қарор қабул мекунад;

- тартиби ҷуброни хароҷоти нигоҳдорандагони масъули сарватҳои захираи давлатиро, ки нигоҳдории захираи моддии давлатӣ, аз ҷумла захираи сафарбариро амалӣ менамояд, муаян мекунад;

- ҳамоҳангсозӣ, назорат ва мониторинги сиси\темаи захираи давлатиро амалӣ менамояд; (ҚҶТ аз 03.07.2012с., № 841)

- салоҳиятҳои дигареро, ки санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ муайян мекунанд, амалӣ менамояд.

 

Моддаи 9. Ваколатҳои мақоми ваколатдори давлатӣ

Мақоми ваколатдори давлатӣ:

- сиёсати давлатро, дар саҳаи захираи давлатӣ мутобиқи талаботи Қонуни мазку рва дигар санадҳои меёрии ҳуқуқӣ татбиқ менамояд;

- оид ба такмил додани сиёсати давлатӣ, тартибу меъёр ва қоидаҳои соҳаи захираи давлатӣ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таклифҳо пешниҳод  менамояд;

- идоракунии сарватҳои моддии захираи давлатиро тибқи талаботи Қонуни мазку рва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ дар соҳаи захираи давлатӣ таъмин менамояд;

- баровардани сарватҳои моддии захираи давлатиро бо максади навкунии ва ивазкунӣ дар асоси қарорҳои дахддори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд;

- баровардани сарватҳои моддии захираи давлатиро аз ҳолати ҳифозат ва бо тартиби қарздиҳи (бо мақсади минбаъд баргардонии онҳо ба захираи давлатӣ) дар асосӣ қарорҳои дахлдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин менамояд;

- номгӯи корхонаҳо, муассисаҳо ва дигар ташкилотҳои нигоҳдорандаи масъули сарватҳои моддии захираи давлатӣ, нуқтаҳои нигоҳдории сарватҳои моддии захираи давлатиро муаян ва тадиқменамояд;

- дар боари ҳаҷм ва таркиби ҳароҷот оид ба хари два нигоҳдории сарватҳои моддии захираи давлатӣ бо тартиби муқараргардида ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон такалифҳо пешниҳод менамояд;

- тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳвилкунандагони сарватҳои моддӣ ба захираи давлатиро интихоб намуда, бо онҳо шартнома мебандад;

- ба таҳвилкунандагон маблағи сарватҳои модии  ба захираи давлатӣ воридшударо пардохт менамояд;

- назоратро оид ба нигоҳдории миқдор ва сифати сарватҳои моддии захираи давлатӣ амалӣ менамояд;

-  оид ба гузоронидани санҷишҳои ҳолати нигоҳдории сарватҳои моддӣ дар корхонаҳо, муассисаҳо ва дигар ташкилотҳои нигоҳдорандаи масъули сарватҳои моддии захираи давлатӣ ва нуқтаҳои нигоҳдории сарватҳои моддии захираи давлатӣ қарор карда, барои гузоронидани онҳо метавонад мутахассисон ва коршиносони дахлдорро ҷалб намояд;

- ваколатҳои дигареро, ки санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ дар соҳаи захираи давлатӣ муайян карда шавад. (ҚҶТ аз 03.07.2012с., № 841)

 

Боби 2.

Ташкили таҳвили сарватҳои моддӣ ба захираи

давлатӣ ва ҷойгиркунонии онҳо

 

Моддаи 10. Ташаккул ва ҷойгиркунии фармоишҳо оид ба таҳвили сарватҳои моддӣ ба захираи давлатӣ

1. Фармоишҳо оид ба таҳвили сарватҳои моддӣ ба захираи давлатӣ дар ташкилотҳои шаклҳои гуногуни ташкилӣ ва ҳуқуқӣ ҷойгир карда мешаванд.

2. Фармоишдиҳандаи давлатӣ оид ба таҳвили сарватҳои моддӣ ба захираи давлатӣ мақоми ваколатдори давлати мебошад.

 

Моддаи 11. Ҷойгиркунонии захираи давлатӣ

1. Захираи эҳтиётии сарватҳои моддии захираи давлатӣ дар ташкилотҳои низоми захираи давлатӣ ва ташкилотҳои соҳаҳои дигари иқтисодиёт, ки нигоҳдории масъулиятноки захираҳои номбурдаро дар асоси шартнома ба амал мебароранд, ҷойгир карда мешаванд. Ҷойгиркунонӣ ва сохтмони объектҳои низоми захираи давлатӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба амал бароварда мешавад.

2. Ташкилотҳое, ки нигоҳдории масъулиятноки сарватҳои моддии захираи давлатиро ба ҷо меоранд, дар асоси тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалиётҳоро доир ба нигоҳдорӣ, навкунӣ, ивазкунӣ ва баровардани сарватҳои моддии захираи давлатӣ анҷом медиҳанд.

3. Хароҷоти ташкилотҳое, ки нигоҳдории масъулиятноки сарватҳои моддии захираи давлатиро ба амал мебароранд, аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ аз ҳисоби маблағҳои буҷети давлатӣ, мутобиқи шартҳои шартнома пардохт мегардад.

4. Маълумот дар бораи ҳаҷми захира оид ба ҷойгиркунонӣ, таҳвили мол, пур кардани захира, навкунӣ ва ҳаҷми воқеии захираи давлатӣ сирри давлатӣ ҳисобида шуда, ошкор намудани он мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон боиси ҷавобгарӣ мегардад.

 

Боби 3.

Тартиби таъмин кардан ва баровардани

сарватҳои моддии захираи давлатӣ

 

Моддаи 12. Хусусиятҳои таъмин кардан, ҷойгиркунонӣ ва нигоҳдории сарватҳои моддии захираи давлатӣ

1. Бо сарватҳои моддӣ таъмин намудани захираи давлатӣ ин бо маҳсулот таъмин намудани эҳтиёҷоти давлат мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.

2. Сарватҳои моддие, ки ба захираи давлатӣ гузошта мешаванд ва нисбати онҳо талаботи таъмини бехатарии ҳаёт, саломатии истеъмолкунандагон, ҳифзи муҳити зист муқаррар карда шудааст, бояд сертификати мутобиқат оид ба талаботи зикршуда барои ҳамаи давраи нигоҳдорӣ дошта бошанд.

3. Мўҳлат ва шартҳои нигоҳдории сарватҳои моддии захираи давлатиро мақоми ваколатдори давлатӣ бо назардошти талаботи дастури техникӣ, стандартҳо ва ҳуҷҷатгузории илмию техникӣ муқаррар мекунад.

4. Мўҳлат ва шартҳои нигоҳдории сарватҳои моддии захираи сафарбариро мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ, ки супориши сафарбарӣ додааст, дар мувофиқа бо мақоми ваколатдори давлатӣ муқаррар менамояд.

5. Сарватҳои моддии захираи давлатӣ, ки дар ташкилотҳои таъминкунандаи нигоҳдории масъулиятнок ҷойгир карда шудаанд, аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ суғурта  карда мешаванд.

 

Моддаи 13. Асосҳо ва тартиби баровардани сарватҳои моддии захираи давлатӣ

1. Баровардани сарватҳои моддии захираи давлатӣ ба ҷо оварда мешавад:

- бо мақсади навкунии онҳо ва ивазкунӣ;

- бо тартиби қарздиҳӣ;

- бо тартиби аз ҳолати ҳифозат баровардан;

- барои таъмини корҳои таъҷилӣ ҳангоми бартарафкунии ҳолатҳои фавқулодда;

- барои дастгирии соҳаҳои иқтисодиёт;

- барои расонидани ёрии башардўстона;

- барои таъсир расонидан ба бозор бо мақсади батанзимдарории он;

- барои таъмини эҳтиёҷоти сафарбарӣ.

2. Аз захираи давлатӣ бо мақсади навкунӣ ва ивазкунӣ баровардани сарватҳои моддӣ аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар  асосӣ қарори дахлдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.

Навкунии сарватҳои моддии захираи давлатӣ, ки дар ташкилотҳои баҷооварандаи нигоҳдории масъулиятнок нигоҳ дошта мешаванд, ҳамчунин ивазкунии онҳо дар асоси шартнома ба маҳсулоти навъ ва сифати мушобеҳ аз ҷониби ташкилотҳои номбурда мустақилона гузаронида мешавад. Барои навъҳои алоҳидаи сарватҳои моддии захираи давлатӣ Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигари навкунӣ ва ивазкунии онҳоро муқаррар карда метавонад.

3. Баровардани сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ бо тартиби қарздихӣ дар асоси қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида мешавад.

Қоидаҳои баровардан бо тартиби қарздихӣ ва баргардонидани сарватҳои моддии захираҳои давлатиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

4. Ҳангоми баровардани сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ бо тартиби қарздихӣ ташкилоти гирандаи сарватҳои моддӣ (қарздиханда) ўҳдадории кафолатнок оид ба баргардонидани сарватҳои моддии захираи давлатӣ пешниҳод менамояд.

5. Баровардани сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ ба ғайр аз захираи эҳтиётии камнашаванда бо тартиби қарздихӣ дар мўҳлати на зиёда аз шаш моҳ ва то 20 фоизи ҳаҷми сарватҳои моддии дар захираи давлатӣ дар ибтидои соли ҷорӣ мавҷудбуда дар асоси қарори роҳбари мақоми ваколатдори давлатӣ тавассути шартнома гузаронида шуда метавонад.

6. Ҳангоми бақарздихии сарватҳои моддии захираи сафарбарӣ қарздиханда ба захираи сафарбарӣ миқдори баробари сарватҳои моддии мушобеҳро бармегардонад.

7. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ дорад дар бораи рўёнидани қарз оид ба баргардонидани сарватҳои моддӣ ба захираи давлатӣ дар шакли дигари сарватҳои моддӣ, ки ба номгўи захираҳои давлатӣ дохиланд ё дар шакли маблағи пулӣ қарор қабул кунад.

8. Баровардани сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ бо тартиби аз ҳолати ҳифозат баровардан аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар асоси қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷо оварда мешавад.

Баровардани сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ барои таъмини эҳтиёҷоти таъҷилӣ ҳангоми бартарафкунии оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда бо дархости мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ , ки иҷрои вазифаи танзими кор оид ба бартараф намудани оқибатҳои вазъияти фавқулодда ба зиммаи ў гузошта шудааст, дар асоси супориши Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба амал бароварда мешавад. Барқароркунии сарватҳои моддии номбурда ба захираи давлатӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ дар мўҳлати на дертар аз шаш моҳ таъмин карда мешавад.

9. Баровардани сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ барои расонидани ёрии башардўстона дар асоси қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба амал бароварда мешавад.

10. Баровардани сарватҳои моддии захираи давлатӣ бо мақсади навкунӣ ва ивазкунӣ дар шакли тендер ва тартиби муайяннамудаи мақоми ваколатдори давлатӣ амалӣ карда мешавад.

 

Моддаи 14. Истифодаи захираҳои эҳтиётии захираи давлатӣ барои таъсир расонидан ба бозор бо мақсади батанзимдарории он

1. Дар асоси қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон сарватҳои моддии захираи давлатӣ метавонанд барои таъсир расонидан ба бозор бо мақсади батанзимдарории он истифода бурда шаванд, ки он бо роҳи мудохилаи молӣ ва хариди он мутобиқи номгўй ва ҳаҷми захираи эҳтиётии захираи давлатӣ, аммо бе истифодаи ҳаҷми захираи эҳтиётии камнашавандаи захираи давлатӣ ба амал бароварда мешавад.

2. Дар мавридҳои зарурӣ Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ба захираи давлатӣ аз ҳисоби маблағҳои буҷети давлатӣ зиёда аз ҳаҷми муқарраршуда харидан ва пасандоз намудани сарватҳои моддӣ қарор қабул мекунад.

 

Моддаи 15. Таъмини таҳвили сарватҳои моддии захираи давлатӣ

1. Дар мавриди рўй додани ҳолатҳои фавқулодда ё ҷорӣ намудани вазъияти фавқулодда таҳвили сарватҳои моддии захираи давлатӣ аз ҷониби ташкилотҳои нақлиётӣ дар навбати аввал ба ҷо оварда мешавад.

2. Сарватҳои моддии дар асоси қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз захираи давлатӣ баровардашаванда, аз ҷумла барои бартарафкунии оқибатҳои офати табиӣ, садамаҳо, фалокатҳо ва дигар ҳолатҳои фавқулоддаи табиӣ ва техногенӣ аз тарафи ташкилотҳои нақлиётӣ, новобаста аз шакли моликияташон бо пешниҳоди бор бе пардохти пешакӣ барои таҳвил қабул карда мешаванд.

 

Боби 4.

Масъулияти молумулкӣ

 

Моддаи 16. Масъулияти молумулкӣ оид ба амалиётҳои вобаста ба сарватҳои моддии захираи давлатӣ

1. Барои гузаронидани мўҳлати таъмини (пур кардани), нокифоя таъмин кардани (нокифоя пур кардани) сарватҳои моддӣ ба захираи давлатӣ таъминкунанда (ташкилоте, ки нигоҳдории масъулиятноки сарватҳои моддии захираи давлатиро ба ўҳда дорад) ба андозаи 50 фоизи арзиши сарватҳои моддии таъминкарданашуда (пурнакарда) ноустуворона месупорад.

Ноустуворона то иҷрои воқеии ўҳдадориҳо оид ба таъмини сарватҳои моддӣ мутобиқи шартномаи басташуда рўёнида мешавад.

2. Барои сари вақт ба захираи давлатӣ барнагардонидани сарватҳои моддии қарз гирифташуда аз қарздор ба андозаи 0,3 фоизи арзиши сарватҳои моддии баргардониданашуда барои ҳар як рўзи гузаронидани мўҳлат то иҷрои пурраи ўҳдадорӣ оид ба баргардонидани сарватҳои моддӣ ба захираи давлатӣ пушаймона (пеня) рўёнида мешавад.

3. Барои сари вақт иҷро накардани супориши мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба ҳамлу нақли сарватҳои моддии захираи давлатӣ, ташкилоте, ки нигоҳдории масъулиятноки сарватҳои моддии захираи давлатиро ба ўҳда дорад, ба андозаи 0,5 фоизи арзиши моли ҳамлу нақлшаванда барои ҳар рўзи гузаронидани мўҳлат то иҷрои пурраи ўҳдадорӣ пушаймона (пеня) месупорад.

4. Барои ба захираи давлатӣ гузоштани сарватҳои моддии ба мўҳлати дарози нигоҳдорӣ ношоям, маводи нопурра ё аз рўи сифат ва навъҳои худ ба шартҳои шартномаи давлатӣ мувофиқ набуда, таъминкунанда (ташкилоте, ки нигоҳдории масъулиятноки сарватҳои моддии захираи давлатиро ба ҷо меорад) ба андозаи 20 фоизи арзиши молҳои нуқсондор донисташуда, ба шартҳои шартномаи давлатӣ мувофиқ  набуда ҷарима месупорад.

5. Барои ба захираи давлатӣ гузоштани сарватҳои моддии бетамға ё тамғаи мувофиқи талаб надошта, гузоштани сарватҳои моддии дар зарфи (борҷомаи) мувофиқи талаб набуда, барои истифодаи коғазхалтаҳои ба талаботи стандарт ва шартҳои шартнома мувофиқ набуда истеҳсолкунанда (таъминкунанда) ба андозаи 5 фоизи арзиши сарватҳои моддии номбурда ҷарима месупорад.

Таъминкунанда вазифадор аст дар муддати як моҳ сарватҳои моддии нуқсондор донисташуда, зарфҳоро (борҷомаҳоро) барқарор кунад ё тамғаи молҳоро ислоҳ намояд.

6. Ҳангоми ошкор гардидани нуқсонҳои ноаёни истеҳсолӣ дар сарватҳои моддии ба захираи давлатӣ гузошташуда масъулияти молумулкӣ новобаста аз мўҳлати гузошта шудани сарватҳои моддӣ ба захираи давлатӣ ва вақти ошкор гардидани ин нуқсонҳо, ба шарти риоя гардидани низоми нигоҳдории сарватҳои моддии номбурда, ба дўши таъминкунанда (молрасон) гузошта мешавад.

7. Барои таъмин накардани нигоҳдории беосеби миқдории сарватҳои моддии захираи давлатӣ аз ташкилотҳое, ки нигоҳдории масъулиятноки сарватҳои моддии захираи давлатиро ба ўҳда доранд, ба андозаи 0,3 фоизи арзиши сарватҳои моддии камомад барои ҳар рўз то барқароркунии пурраи захираи эҳтиётӣ ба захираи давлатӣ пушаймона (пеня) рўёнида мешавад.

8. Ҳангоми муқаррар гардидани ҳодисаҳои барасмиятдарории амалиётҳо бе таъмини мол оид ба гузоштани сарватҳои моддӣ  ба захираи давлатӣ, ташкилотҳое, ки нигоҳдории масъулиятноки сарватҳои моддии захираи давлатиро ба ҷо меоранд, ба андозаи 0,5 фоизи арзиши онҳо барои ҳар рўз аз лаҳзаи барасмиятдарории амалиёти номбурда то лаҳзаи воқеан гузоштани сарватҳои моддӣ ба захираи давлатӣ пушаймона (пеня) пардохт менамоянд.

9. Ҳангоми аз захираи давлатӣ пурра нагирифтани сарватҳои моддие, ки дар шартнома барои баровардан пешбинӣ шудаанд, қабулкунандагон хароҷоти вобаста ба нигоҳдории сарватҳои моддии зиёда аз мўҳлат нигоҳдошташавандаро, ҳамчунин зарари вобаста ба паст шудани сифати сарватҳои моддии гирифтанашуда ва хароҷоти пардохти ҷаримаро барои истифода набурдан, бекор мондани воситаҳои нақлиётӣ барои ҳамлу нақли сарватҳои моддии номбурда пешбинишударо пардохт менамоянд.

10. Дар мавриди риоя нашудани қоида ва шартҳои нигоҳдорӣ, сари вақт нагузаронидани навкунӣ ва ивазкунии сарватҳои моддии захираи давлатӣ, инчунин нигоҳдории сарватҳои моддии ба номгўи тасдиқгардида, стандартҳои амалкунанда ва шартҳои техникӣ мувофиқ набуда, сари вақт пешниҳод накардани ҳисобот ташкилоте, ки нигоҳдории масъулиятноки сарватҳои моддии захираи давлатиро ба ҷо меорад, ба андозаи 20 фоизи арзиши сарватҳои моддии амалиётҳое, ки дар натиҷаи онҳо ба ин камбудиҳо роҳ дода шудааст, бе озод кардани он аз иҷрои ўҳдадориҳо оид ба амалиётҳои номбурда ҷарима месупорад.

11. Барои қабул накардани сарватҳои моддӣ ба захираи давлатӣ ва саркашӣ кардан аз баровардани сарватҳои моддӣ аз захираи давлатӣ ташкилотҳои низоми захираи давлатӣ ва ташкилоте, ки нигоҳдории масъулиятноки сарватҳои моддии захираи давлатӣ ба зиммаи онҳо гузошта шудааст, ба таъминкунанда (қабулкунанда, харидор) ба андозаи 50 фоизи арзиши сарватҳои моддие, ки барои қабул ё бароварданашон раддияи беасос изҳор карда шудааст, ноустуворона месупоранд.

12. Ноустуворона (ҷарима, пеня), ки дар қисмҳои 1, 5, 7, 8, 10, 11 моддаи мазкур пешбинӣ шудааст, аз рўи нархи сарватҳои моддӣ дар рўзи пардохт рўёнида шуда, дар ҳаҷми пурра ба қисми даромади буҷети давлатӣ гузаронида мешавад.

13. Рўёнидани ҷаримаҳои дар моддаи мазкур пешбинишуда мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба амал бароварда мешавад.

 

 

Боби 5.

Баҳисобгирӣ ва ҳисобукитоб

 

Моддаи 17. Баҳисобгирӣ ва ҳисобукитоби сарватҳои моддии захираи давлатии мавҷуда ва муомилоти онҳо

Баҳисобгирӣ ва ҳисобукитоби муҳосибии сарватҳои моддии захираи давлатии мавҷуда ва муомилоти онҳо дар захираи давлатӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба амал бароварда мешавад.

 

Боби 6.

Муқаррароти хотимавӣ

 

Моддаи 18. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

 

Моддаи 19. Ҳалли баҳсҳо

Ҳамаи баҳсҳо, ки байни иштирокчиёни ҷараёни ташкилдиҳӣ ва истифодаи сарватҳои моддии захираи давлатӣ ба миён меоянд, бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳал карда мешаванд.

 

Моддаи 20. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

 

 

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                              Э.Раҳмонов

 

               ш.Душанбе, 22 декабри соли 2006

               № 216

                                                                              _____________________________

 

 

 

Пинҳон кардан

ҚОНУНИ

ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ ҲИФЗИ ҲУҚУҚИИ ТОПОЛОГИЯҲОИ МИКРОСХЕМАҲОИ ИНТЕГРАЛӢ

 

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 2006, №12, мод. 542.

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 02.01.2019 с., № 1585)

 

Бо Қарори Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 6-уми декабри соли 2006, № 16 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 2006, №12, моддаи 625) қабул гардидааст.

 

Бо Қарори Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 15-уми декабри соли 2006, № 248 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 2006, № 12, моддаи 602) ҷонибдорӣ гардидааст.

 

Қонуни мазкур муносибатҳоеро ба танзим медарорад, ки бинобар офаридан, ҳифзи ҳуқуқӣ ва истифодабарии топологияҳои микросхемаҳои интегралӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба вуҷуд меоянд.

 

БОБИ 1.

МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

 

Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ

Мафҳумҳои асосие, ки дар Қонуни мазкур истифода мегарданд:

- топологияи микросхемаи  интегралӣ (минбаъд - топология) -  ҷойгиршавии фазоиву геометрии маҷмўи унсурҳои микросхемаи интегралӣ ва алоқаи байни онҳо, ки дар ҳомили моддӣ қайд гардидааст;

- топологияи аслӣ - топологияест, ки дар натиҷаи фаъолияти  эҷодкоронаи муаллиф офарида шудааст ва то санаи офарида шуданаш ба муаллиф ва (ё) мутахассисони соҳаи таҳияи топологияҳо номаълум мебошад;

- микросхемаи интегралӣ - маҳсулоти микроэлектроние мебошад, ки дар шакли ниҳоӣ ё нотамом барои кори схемаи электронӣ пешбинӣ шудааст, унсурҳои он ва алоқаи байни онҳо ба таври тақсимнашаванда дар ҳаҷм ё сатҳи маводе, ки дар асоси он ин маҳсулот тайёр шудааст, ташкил ёфтаанд;

- соҳибҳуқуқ - муаллифи топология, вориси ў, инчунин ҳар як шахси воқеӣ ё ҳуқуқие, ки ҳуқуқи истисноии истифода бурдани топологияро дар асоси қонун ё шартнома соҳиб шудааст;

- маводи ба амонат гузошташаванда  - нақшаи топологии васлкунӣ, маҷмўаи фотоқолабҳо ё аксҳои ҳар як қабати микросхемаи интегралӣ, маводи дигаре, ки шинохташавандагии топологияи ба қайд гирифташавандаро таъмин менамоянд.

 

Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ҳифзи ҳуқуқии топологияҳои микросхемаҳои интегралӣ

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ҳифзи ҳуқуқии топологияҳои микросхемаҳои интегралӣ ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонуни мазкур  ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои меъёрии ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон эътироф намудааст, иборат мебошад. (ҚҶТ аз 02.01.2019 с., № 1585)

 

Моддаи 3. Мақомоти ваколатдори давлатӣ оид ба ҳифзи  ҳуқуқии топологияҳои микросхемаҳои интегралӣ

Татбиқи вазифаҳои ба  Қонуни мазкур  пешбинишуда дар соҳаи ҳифзи ҳуқуқии топологияҳои  микросхемаҳои интегралӣ ба ўҳдаи мақомоти ваколатдори давлатӣ (минбаъд- Идораи патентӣ) гузошта мешавад.

Салоҳияти мақомоти  ваколатдори  давлатиро дар соҳаи  ҳифзи ҳуқуқии  топологияҳои  микросхемаҳои интегралӣ Қонуни мазкур ва Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ихтироъ» муайян менамояд.

Идораи патентӣ мутобиқи салоҳияти худ дар ҳолатҳои  бо  ҳамин Қонун пешбинишуда  ҳуҷҷатҳои  меъёрии ҳуқуқиро  оид ба татбиқи Қонуни мазкур  интишор менамояд.

Дар назди  Идораи патентӣ  Шўрои шикоятӣ амал мекунад, ки он масъалаҳои бо ҳамин Қонун ба салоҳияташ вогузоршударо баррасӣ менамояд. Шўрои шикоятӣ ваколатҳои худро дар асоси қонунгузории  Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Низомномаи Шўрои шикоятӣ, ки онро  роҳбари Идораи патентӣ тасдиқ мекунад, амалӣ менамояд.

 

боби 2.

ҳифзи ҳуқуқии топологияҳои микросхемаҳои интегралӣ

 

Моддаи 4. Объект  ва шартҳои ҳифзи ҳуқуқӣ

Ҳифзи ҳуқуқие, ки тавассути Қонуни мазкур  дода мешавад, танҳо ба  топологияи аслӣ татбиқ мегардад.

Топология то он лаҳзае аслӣ ҳисоб мешавад, ки далели акси ин ҳолат исбот нашуда бошад.

Ба топологияи иборат аз унсурҳое, ки ба мутахассисони соҳаи таҳияи топологияҳо то санаи офаридани ин топология маълуманд, ҳифзи ҳуқуқӣ танҳо дар он сурат дода мешавад, ки ҳамаи ин унсурҳо дар маҷмўъ талаботи аслиятро қонеъ гардонанд.

Ѓояҳо, усулҳо, системаҳо, технологияҳо ва маълумоти рамзкардашудае, ки метавонанд дар топология истифода шаванд, объектҳои ҳифзи ҳуқуқии бо  Қонуни мазкур додашаванда намебошанд.

 

Моддаи 5.  Ҳифзи ҳуқуқии топология

Ҳифзи ҳуқуқии топология дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси бақайдгирии он дар Идораи патентӣ бо тартиби дар Қонуни мазкур пешбинишуда таъмин карда мешавад ё дар асоси истифодабарии он ба вуҷуд меояд.

Топологияро ба номи шахси воқеӣ ё ҳуқуқӣ ба қайд гирифтан мумкин аст.

Ҳуқуқ ба топология бо Қонун ҳифз ва бо шаҳодатнома тасдиқ карда мешавад.

Шаҳодатнома муаллифӣ, аввалияти топологияҳо ва ҳуқуқи истисноии истифодаи онро тасдиқ менамояд.

Ҳаҷми ҳифзи ҳуқуқие, ки ба топология дода мешавад, бо маҷмўи ҷузъҳо ва алоқаҳои онҳо, ки дар маводи ба амонат гузошташаванда инъикос гардидаанд, муайян карда мешавад.

 

Моддаи 6. Муаллифӣ ба топология

Ба сифати муаллифи топология шахси воқеие эътироф карда мешавад, ки дар натиҷаи фаъолияти зеҳнии эҷодкоронаи ў топология офарида шудааст.

Агар топология дар натиҷаи фаъолияти зеҳнии эҷодкоронаи якчанд шахсони воқеӣ офарида шуда бошад, ҳар яке аз онҳо муаллифи топология ҳисобида мешаванд.

Шахсоне, ки дар офаридани топология ҳиссаи шахсии эҷодӣ нагузоштаанд ва ба муаллиф (муаллифон) танҳо кўмаки техникӣ, ташкилӣ ва ё моддӣ расонидаанд ё ин ки танҳо барои ба расмият даровардани ҳуқуқ ба истифодабарии топология мусоидат намудаанд, чун муаллифи топология эътироф намешаванд.

Ҳуқуқи муаллифӣ ба топологияи ҳифзшаванда ҳуқуқи шахсии мусодиранопазир буда, бемўҳлат ҳифз карда мешавад.

 

боби 3.

ҳуқуқи  ИСТИсноии истифодабарии топология

 

Моддаи 7. Ҳуқуқи  истисноии истифодабарии топология

Ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология ба муаллифи ин топология ё соҳибҳуқуқи дигар тааллуқ дорад.

Ҳуқуқи истисноӣ ба муаллифи топология ва соҳибҳуқуқи дигар имконият медиҳад, ки ин топологияро мувофиқи салоҳдиди худ, аз ҷумла ба воситаи истеҳсол ва паҳнкунии микросхемаи интегралие, ки чунин топологияро дар бар мегирад, истифода баранд.

Аз ҷониби шахсони дигар истифода бурдани топологияҳое, ки ҳуқуқи истисноӣ ба онҳо ба муаллиф ё соҳибҳуқуқи дигар тааллуқ дорад, танҳо бо розигии номбурдаҳо роҳ дода мешавад.

 

Моддаи 8. Вайронкунии ҳуқуқи истисноӣ ба истифодабарии топология

Бе иҷозати муаллиф ё соҳибҳуқуқи дигар анҷом додани амалҳои зерин чун вайронкунии ҳуқуқи истисноӣ ба истифодабарии топология дониста мешавад:

- нусхабардории пурраи топология ё ягон қисми он бо роҳи ворид намудани ин топология ба микросхемаи интегралӣ ё бо роҳи дигар, ба истиснои нусхабардории он қисми топология, ки аслӣ намебошад;

- истифодабарӣ, воридкунӣ, ба фурўш пешниҳодкунӣ, фурўш ва шаклҳои дигари ба муомилоти гражданӣ даровардани топология ё микросхемаи интегралие, ки ин топологияро дар бар мегирад.

 

Моддаи 9. Амалҳое, ки вайронкунии ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология дониста намешаванд

Амалҳои зерин вайронкунии ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология эътироф намешаванд:

- амали истифодабарии топология, ки аз ҷониби шахси сеюм бо мақсадҳои шахсӣ, бе гирифтани даромад ё танҳо бо мақсади баҳодиҳӣ, таҳлил, тадқиқот ё омўзиш анҷом дода шудааст;

- ҳама гуна амали истифода бурдани топологияи аслие, ки аз ҷониби шахси сеюм ба таври мустақил офарида шудааст ва ба топологияи ҳифзшаванда ҳаммонанд аст;

- истифода бурдани микросхемаи интегралие, ки дар он топологияи бо шаҳодатномаи ҳифзшаванда истифода шудааст, агар ин микросхемаи интегралӣ ба муомилоти гражданӣ ба таври қонунӣ ворид гардида бошад;

- истифода бурдани микросхемаҳои интегралӣ ва маҳсулоти ин гуна микросхемаҳоро дарбаргиранда, ки ба таври қонунӣ ба даст омадаанд, агар шахси истифодабарандаи онҳо намедонист ва набояд медонист, ки ин микросхемаҳо ё маҳсулоти чунин микросхемаҳоро дарбаргиранда бо вайронкунии ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология сохта ва паҳн карда шудаанд. Агар пас аз гирифтани огоҳиномаи дахлдори соҳибҳуқуқи топология он шахс истифодабарии микросхема ё маҳсулотро давом диҳад, вазифадор аст, ки ҷубронпулии мувофиқро барои ҳар як микросхемаи интегралӣ ва ё ҳар як маҳсулоти чунин микросхемаро дарбаргиранда пардохт намояд.

 

Моддаи 10.  Ба шахсони дигари воқеӣ ва ҳуқуқӣ додани ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология

Ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология аз ҷониби муаллиф ё соҳибҳуқуқи дигар метавонад пурра ва ё қисман ба шахсони дигари воқеӣ ё ҳуқуқӣ дар асоси шартнома вогузор карда шавад. Шартномаи вогузоркунии пурраи ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология (шартнома оид ба гузашти ҳуқуқ ба топология) ва шартнома дар бораи қисман вогузор кардани ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология дар Идораи патентӣ ба қайд гирифта шуда, бе чунин бақайдгирӣ беэътибор дониста мешаванд.

Ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ба мерос мемонад ё ба вориси дигари ҳуқуқӣ мегузарад.

 

Моддаи 11. Ҳуқуқи истисноии истифодабарии топологияе, ки чун иҷрои вазифаҳои хизматӣ ё аз рўи шартнома бо фармоишгар офарида шудааст

Ҳуқуқи истисноии истифодабарии топологияе, ки муаллиф онро чун иҷрои вазифаи хизматиаш ё бо супориши корфармо офаридааст, ба корфармо тааллуқ дорад, агар шартномаи байни ў ва муаллиф ҳолати дигарро пешбинӣ накарда бошад.

Тартиби пардохт ва андозаи ҷубронпулиро ба муаллиф барои офаридан, ихтироъ ва истифодабарии топология шартномаи байни муаллиф ва корфармо муқаррар менамояд.

Ҳуқуқи истисноии истифодабарии топологияе, ки онро муаллиф мувофиқи шартнома бо фармоишгаре офаридааст, ки корфармои муаллиф намебошад, ба фармоишгар тааллуқ дорад, агар шартнома ҳолати дигарро пешбинӣ накарда бошад.

 

Моддаи 12. Мўҳлати амали ҳуқуқи  истисноии истифодабарии топология

Ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология муддати даҳ сол амал мекунад.

Оѓози мўҳлати амали ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология аз ду санаи зерин, вобаста ба он, ки кадоме аз онҳо пештар фаро мерасад, муайян карда мешавад:

- аз рўи санаи истифодабарии нахустини топология, ки ба сифати он санаи аввалини дар ҳуҷҷатҳо сабтшудаи ба муомилоти гражданӣ (дар ягон ҷои дунё) ворид гардидани топология ё микросхемаи ин топологияро дарбаргиранда дониста мешавад;

- аз рўи санаи бақайдгирии топология дар Идораи патентӣ.

Дар сурати пайдо шудани топологияи аслии ҳаммонанд, ки онро муаллифи дигар мустақилона офаридааст, мўҳлати умумии ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология аз даҳ сол зиёд буда наметавонад.

 

БОБИ 4.

БАҚАЙДГИРИИ ТОПОЛОГИЯ

 

Моддаи 13.  Ариза дар бораи бақайдгирии топология

Ариза дар бораи бақайдгирии топология  (минбаъд – ариза) ба Идораи патентӣ аз ҷониби муаллиф, шахси воқеӣ ё ҳуқуқие, ки корфармои муаллиф мебошад (дар сурати мавҷудияти шартҳои дар қисми якуми моддаи 11  Қонуни мазкур зикргардида), шахси воқеӣ ё ҳуқуқие, ки муаллиф ё корфармо ба онҳо дар асоси шартнома ҳуқуқи пешниҳод намудани аризаро додаанд, шахсе, ки аз рўи асосҳои дигари қонунӣ намояндаи муаллиф мебошад ё ин ҳуқуқро ў аз рўи мерос соҳиб шудааст (минбаъд - аризадиҳанда), пешниҳод карда мешавад.

Пешниҳоди ариза ба Идораи патентӣ, корбарӣ бо Идораи  патентӣ  метавонад аз ҷониби аризадиҳанда мустақилона ё ба воситаи намояндаи ў анҷом дода шаванд.

Пешниҳоди ариза бояд дар мўҳлати на бештар аз ду соли баъд аз санаи бори аввал истифода бурдани топология, агар истифодабарӣ ҷой дошта бошад, сурат гирад.

Ариза бояд ба як топология нисбат дошта бошад ва метавонад вариантҳои онро дар бар гирад.

Ариза бояд маводи зеринро дар бар гирад:

- дархост дар бораи додани шаҳодатнома бо муайян кардани шахсе (шахсоне), ки ба номи ў (онҳо) шаҳодатнома дода мешавад, инчунин номи муаллиф, агар ў аз зикр гардиданаш ба сифати муаллиф саркашӣ накарда бошад, макони ҷойгиршавӣ (макони зист), санаи бори аввал  истифода бурдани  топология, агар он ҷой дошта бошад; (ҚҶТ аз 02.01.2019 с., № 1585)

- маводи ба амонат гузошташаванда;

- реферат.

Қоидаҳои пешниҳод ва баррасии ариза барои бақайдгирии топологияи микросхемаи интегралиро Идораи патентӣ муқаррар менамояд. (ҚҶТ аз 02.01.2019 с., № 1585)

Ба ариза бояд ҳуҷҷатҳои зерин замима карда шаванд:

-ҳуҷҷати тасдиқкунандаи пардохти ҳатмӣ ба андозаи муқарраргардида ё озод будан аз пардохти ҳатмӣ ё мавҷуд будани асосҳо барои кам кардани андозаи он;

- боваринома (агар ариза ба воситаи намоянда пешниҳод шавад).

 

Моддаи 14. Экспертизаи ариза

(ҚҶТ аз 02.01.2019 с., № 1585)

Дар рафти гузаронидани экспертизаи ариза мавҷуд будани ҳуҷҷатҳои зарурӣ ва риояи талаботи асосӣ нисбат ба онҳо тафтиш карда мешавад. (ҚҶТ аз 02.01.2019 с., № 1585)

Экспертизаро Идораи патентӣ дар давоми ду моҳи пас аз санаи воридшавии ариза мегузаронад. (ҚҶТ аз 02.01.2019 с., № 1585)

Экспертизаи ариза аз назари иҷрои шартҳои дар қисми дуюми моддаи 4  Қонуни мазкур  зикргардида гузаронида намешавад. (ҚҶТ аз 02.01.2019 с., № 1585)

Агар ҳуҷҷатҳое, ки ба таркиби ариза дохил мешаванд, бо вайронкунии талаботи нисбат ба онҳо муқарраргардида тартиб дода шуда бошанд, ба аризадиҳанда дархост фиристода мешавад, то дар муддати ду моҳи пас аз санаи гирифтани дархост ҳуҷҷатҳои ислоҳшуда ё нарасидаро пешниҳод намояд. Агар аризадиҳанда дар мўҳлати зикргардида маводи талабшуда ё дархостро оид ба дароз кардани мўҳлати муқарраргардида пешниҳод накунад, ариза бозхондашуда дониста шуда, аризадиҳанда дар ин хусус хабардор карда мешавад.

Дар сурати норозӣ будан бо қарори экспертиза аризадиҳанда ҳуқуқ дорад дар муддати се моҳи пас аз санаи гирифтани чунин қарор ба Шўрои шикоятӣ эътирозномаи асоснокшударо пешниҳод намояд. Шўрои шикоятӣ бояд эътирозномаро дар давоми чор моҳи пас аз санаи воридшавии он баррасӣ намояд. (ҚҶТ аз 02.01.2019 с., № 1585)

Қарори Шўрои шикоятиро аризадиҳанда метавонад дар давоми шаш моҳи пас аз гирифтани он мавриди баҳси судӣ қарор диҳад.

Агар дар натиҷаи экспертиза муқаррар карда шавад, ки ҳуҷҷатҳои ариза дуруст тартиб дода шудаанд, Идораи патентӣ дар бораи додани шаҳодатнома қарор мебарорад ва маълумотро оид ба топология ба Феҳристи давлатии топологияҳои микросхемаҳои интегралӣ (минбаъд – Феҳрист) ворид менамояд. (ҚҶТ аз 02.01.2019 с., № 1585)

Қоидаҳои пешбурди Феҳрист ва таркиби маълумоти ба он воридшавандаро Идораи патентӣ муқаррар менамояд.

 

Моддаи 15.  Додани шаҳодатномаи топология

Додани шаҳодатномаи топология аз ҷониби Идораи патентӣ пас аз ба Феҳрист ворид кардани маълумот доир ба топология, дар муддати як моҳи баъд аз гирифтани ҳуҷҷат оид ба ворид кардани пардохти ҳатмии муқарраргардида анҷом дода мешавад.

Дар сурати мавҷуд будани якчанд шахсе, ки ба унвонашон шаҳодатнома дархост шудааст, ба онҳо як шаҳодатнома дода мешавад.

 

Моддаи 16. Нашри маълумот дар бораи бақайдгирӣ

Маълумоте, ки ба бақайдгирии топология нисбат дорад ва ба Феҳрист мувофиқи моддаи 14 Қонуни мазкур ворид карда шудааст, аз ҷониби Идораи патентӣ дар давоми шаш моҳи пас аз дар Феҳрист қайд гардидани топология, дар хабарномаи расмӣ интишор карда мешавад. Тамоми таѓйироти минбаъдаи маълумоти марбут ба бақайдгирии топология низ интишор карда мешавад.

Таркиби маълумоте, ки дар хабарномаи расмӣ нашр мегардад, аз ҷониби Идораи патентӣ муқаррар карда мешавад.

 

БОБИ 5.

ИСТИФОДАБАРИИ ТОПОЛОГИЯ ВА ҲИМОЯИ ҲУҚУҚ БА ТОПОЛОГИЯ

 

Моддаи 17.  Истифодабарии  топология

Такрористеҳсолкунӣ, истифодабарӣ, ворид намудан, ба фурўш пешниҳод кардан, фурўхтан ва намудҳои дигари ба мубодилаи гражданӣ даровардани топология ё микросхемае, ки чунин топологияро дар бар мегирад, истифодабарии топология дониста мешавад.

Шартҳои истифодабарии топологияе, ки ҳуқуқ ба он ба якчанд шахс тааллуқ дорад, бо шартномаи байни онҳо муқаррар карда мешавад.

Бо мақсади огоҳӣ додан оид ба ҳуқуқҳои худ, муаллифи топология ё вориси ҳуқуқии ў метавонад дар топологияи ҳифзшаванда ва маҳсулоти чунин топологияро дарбаргиранда аломати «Т» (ҳарфи калони «Т»), санаи оѓози амали ҳуқуқи истисноии истифодабарии топология ва маълумотеро, ки мушаххасгардонии соҳибҳуқуқро таъмин менамояд, ҷой диҳад.

 

Моддаи 18.  Ҳимояи ҳуқуқ ба топология

Муаллиф (соҳибҳуқуқ) ҳуқуқ дорад талаботи зеринро пешниҳод кунад:

- эътирофи ҳуқуқҳои худ;

- барқарор кардани ҳолате, ки то вайронкунии ҳуқуқ вуҷуд дошт ва қатъ намудани амалҳое, ки ҳуқуқҳои ўро вайрон мекунанд ё хатари вайронкунии ин ҳуқуқҳоро ба вуҷуд меоранд;

- ҷуброн кардани зарари расонидашуда бо назардошти андозаи даромаде, ки вайронкунандаи ҳуқуқ ба таври ѓайриқонунӣ ба даст овардааст;

- андешидани чораҳои дигари бо қонунгузорӣ пешбинишуда, ки ба ҳимояи ҳуқуқҳои ў алоқаманданд.

Нусхаҳои ба таври ѓайриқонунӣ сохташудаи микросхемаҳои интегралӣ ва (ё) маҳсулоти чунин микросхемаҳои интегралиро дарбаргиранда, инчунин маводу таҷҳизоте, ки барои истеҳсоли онҳо истифода мешаванд, бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мумкин аст мусодира гарданд, нест карда шаванд ё бо хоҳиши соҳибҳуқуқи топологияе, ки дар ин микросхемаҳои интегралӣ истифода шудааст, ба ў чун ҷуброни зарарҳояш баргардонида  шаванд.

 

БОБИ 6.

МУҚАРРАРОТИ  ХОТИМАВӣ

 

Моддаи 19. Пардохтҳои ҳатмӣ ва пардохтҳои корбарӣ

Барои пешниҳоди ариза, бақайдгирӣ ва додани шаҳодатномаи топология, инчунин барои дароз кардан ва барқарор намудани мўҳлатҳои гузаронидашуда, ки бо бақайдгирии топология алоқаманданд, пардохтҳои ҳатмӣ ситонида мешаванд.

Барои гузаронидани экспертиза, барои ба маводи ариза дохил намудани тасҳеҳу ислоҳот, барои нашри маълумот оид ба бақайдгирии топология, барои дар Шўрои шикоятӣ баррасӣ кардани аризаҳо, эътирозномаҳо, ҳамчунин барои иҷро намудани амалҳои дигари марбут ба бақайдгирии топология, аз ҷониби Идораи патентӣ пардохтҳои корбарӣ ситонида мешаванд. (ҚҶТ аз 02.01.2019 с., № 1585)

Пардохтҳои ҳатмӣ ва пардохтҳои корбариро аризадиҳанда, соҳибҳуқуқ ва ё бо розигии онҳо ҳар як шахси воқеӣ ё ҳуқуқӣ супорида метавонад.

Тартиб, андоза ва мўҳлати  пардохтҳои  ҳатмӣ ва  корбариро  Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

 

Моддаи 20.  Ҳифзи ҳуқуқ ба топология дар мамлакатҳои хориҷӣ

Муаллифи топология ё соҳибҳуқуқи дигар метавонад ҳифзи ҳуқуқии топологияро дар мамлакатҳои хориҷӣ дархост намояд.

 

Моддаи 21. Ҳуқуқҳои шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии хориҷӣ

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии хориҷӣ аз ҳуқуқҳое, ки дар Қонуни мазкур пешбинӣ шудааст, дар асоси санадҳои меъёрии ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ё дар асоси принсипи муомилаи мутақобил баробари шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода мебаранд.

 

Моддаи 22. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

 

Моддаи 23. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ  мавриди амал қарор дода шавад.

 

 

         Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                           Э. Раҳмонов

               

                     ш. Душанбе,

             22 декабри соли 2006

                           № 218                                                     

Пинҳон кардан