Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон | Конститутсия ба сифати қонуни олӣ заминаҳои ҳуқуқии пешрафти ҷомеаро аз тариқи қабули қонунҳои нав гузошта, муносибатҳои ҷамъиятии мухталифро таҳти танзим қарор медиҳад. Эмомалӣ Раҳмон

ДАСТУРИ ИСТИФОДАБАРАНДА

ХУШ ОМАДЕД БА CОМОНАИ РАСМИИ МАРКАЗИ МИЛЛИИ ҚОНУНГУЗОРИИ НАЗДИ ПРЕЗИДЕНТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН!

КОР БО МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Муҳтарам меҳмонон ва истифодабарандагони сомонаи расмии Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (ММҚ),

Барои оғози кор бо «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) ба блоки бо номи шабеҳ дар сомонаи расмии ММҚ зер кунед. Блоки «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» кушодашаванда буда, ҳамеша дар қисми болои сомона дастрас аст. Шумо инчунин метавонед ба «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) аз феҳристи асосӣ (меню асосӣ) бо зеркунии пайванди «Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» дастрасӣ пайдо намоед.

БЛОКИ «МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН» (МҚҶТ)

Ҳамаи модулҳо ва имконоти ҷустуҷӯи санадҳо дар «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) мустақилона кор мекунанд. Ин маънои онро дорад, ки ҳангоми кор бо МҚҶТ ворид кардани «Ном»-и санад ва бо ҳамроҳи он интихоб кардани ҳамаи имконоти дигар, масалан «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра ҳатмӣ нест. Аммо барои ҷустуҷӯи васеъ шумо метавонед аз ҳамаи имконоти ҷустуҷӯи санадҳо ба таври дилхоҳ истифода баред. Ҳамаи санадҳое, ки ба МҚҶТ ворид шуданд дар зери «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ», яъне дар «Ҷадвали санадҳо» дастрасанд.

ЛАВҲАИ ИМКОНОТИ ҶУСТУҶӮ

Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ

ҶАДВАЛИ САНАДҲО

ТУГМАҲОИ «ТАТБИҚ КАРДАН» ва «БОЗСОЗӢ»

Тугмаи «Татбиқ кардан»: Баъд аз он ки Шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» имконоти дилхоҳро ворид карда, интиход мекунед, барои намоиш додани натиҷа тугмаи «Татбиқ кардан»-ро зер кунед. Аммо, вақте ки шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» дархостеро ворид мекунед ё имконеро интихоб менамоед, онҳо ба таври худкор дарҳол татбиқ карда мешаванд.

Тугмаи «Бозсозӣ»: Агар хоҳед, ки ҳамаи дархостҳо ва имконотеро дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» лағв кунед, аз тугмаи «Бозсозӣ» истифода баред.

Агар шумо хоҳед, ки номи санади дақиқро аз санадҳои дар махзан мавҷудбуда ба даст оред, калидвожаи номи санадро ба сатри «Ном» ворид намоед. Ҳамаи санадҳое, ки дорои калидвожаи воридуша мебошанд нишон дода мешаванд. Масалан, агар шумо калидвожаи «дастрасӣ»-ро ворид кунед, санадҳое, ки калимаи «дастрасӣ»-ро дар бар мегиранд, дар «Ҷадвали санадҳо» нишон дода мешаванд (масалан, ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ҲУҚУҚИ ДАСТРАСӢ БА ИТТИЛООТ)

САТРИ «НОМ»

Шумо инчунин метавонед санадҳоро аз рӯи муҳтаво бо истифодаи сатри «Матни асосӣ» ва полои дилҳол ҷустуҷӯ намоед. Масалан, барои ёфтани санад(ҳо)и дорои калима(ҳо), калидвожа(ҳо) ё ибора(ҳо)и лозимӣ, ба сатри «Матни асосӣ» дархостро ворид намуда, имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед. Санадҳои дархостшуда ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред. Ҳамин тавр аз имкони «Дар бар намегирад» ё имконоти ҷустуҷӯи дигар истифода баред, Масалан, агар шумо ба сатри «Матни асосӣ» калимаи «Интернет»-ро ворид кунед ва имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед, саданҳое, ки дар муҳтавои худ дорои калимаи «Интернет» мебошанд, нишод дода мешаванд.

САТРИ «МАТНИ АСОСӢ»

Сатри «Матни асосӣ»

Шумо метавонед санадҳоро аз рӯи «Ном», «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра алоҳида ё якҷоя ба таври дилхоҳ ҷустуҷӯ намоед.

Масалан, агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо «Аз рӯи моҳ ва сол» ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз рӯи моҳ ва сол» бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо дар давраи муайян ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз санаи интихобшуда» ва/ё «То санаи интихобшуда» алоҳида ё якҷоя бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Ҳамин тавр Шумо метавонед ҳар гуна санадҳои махзанро алоҳида ё бо интихоби имконоти иловагӣ ҷустуҷӯ намоед ва ба даст оред.

Барои дидани санад ва мутолиа кардани он, аз тугмаи «ДИДАН» истифода баред ва барои пинҳон кардани он, аз тугмаи «ПИНҲОН КАРДАН» истифода баред.

ТУГМАҲОИ «ДИДАН» ва «ПИНҲОН КАРДАН»

Шумо ҳам метавонед, бо зеркунии пайванди номи санад онро дар саҳифаи алоҳида кушоед ё ин ки дар форматҳои Word, PDF ва ZIP аз сомонаи мо боргирӣ намоед.

ЗАМИМА ДАР ФОРМАТҲОИ WORD, PDF ва ZIP (ДАР ҶАДВАЛИ САНАДҲО)

Замима

КОР БО СОМОНАИ РАСМӢ - БАҚАЙДГИРӢ ВА ВОРИДШАВӢ

Ҳамаи маводҳои Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба ахбори омма дахл доранд, дар сомонаи мо дастрасанд. Барои гирифтани маълумот Шумо метавонед аз Феҳристи асосӣ (менюи асосӣ), Харитаи сомона, имкони Ҷустуҷӯ ва Ҷустуҷӯи васеъ истифода баред.
Барои бақайдгирӣ дар сомонаи Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, лутфан ба таври расмӣ муроҷиат намоед. Корбарони бақайдгирифташуда метавонанд аз имкониятҳои иловагӣ истифода баранд, масалан, пайдо кардани дастрасӣ ба лоиҳаҳои санадҳо.

Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**ДАР БОРАИ ГЕОДЕЗИЯ ВА ХАРИТАСОЗ**Ӣ

**(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2006, №3, мод. 162; соли 2008, №12,**

**қисми 2, мод.1008)**

Бо Қарори Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 20-уми декабри соли 2005, № 207 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 2005, № 12, моддаи 730) қабул гардидааст.

Бо Қарори Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 24-уми феврали соли 2006, № 188 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 2006, № 2, моддаи 50) ҷонибдорӣ гардидааст.

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқии фаъолиятро дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ муқаррар менамояд ва баҳри фароҳам намудани шароит барои қонеъгардонии талаботи давлат, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ бо маводҳои геодезӣ ва харитасозӣ нигаронида шудааст.

**БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМ**Ӣ

**Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ**

   Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

-геодезия –илм дар бораи омӯзиши шакл ва андозаи сатҳи замин, қисмҳои алоҳидаи он ба воситаи ченкунӣ, аксбардорӣ, инчунин коркарди онҳо, таҳияи харитаҳо, нақшаҳо, буриши амудӣ (профилҳо) ва усули истифодабарии ин натиҷаҳо ва мавод ҷиҳати ҳалли масъалаҳои муҳандисӣ, иқтисодӣ ва дигар эҳтиёҷот;

**-харитасозӣ –** фаъолияти илмӣ, техникӣ ва истеҳсолӣ, ки ҷиҳати таҳия, омӯзиш, саҳеҳкунӣ, навсозии маводи харитавӣ ва истифодаи ин мавод барои ҳар гуна мақсадҳо равона гардидааст;

**-фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ –**фаъолияти илмӣ, техникӣ ва истеҳсолии марбут ба идоракунӣ ва иҷрои корҳои геодезию харитасозӣ; (ҚҶТ аз 31.12.08с №474).

**-корҳои геодезӣ ва харитасозӣ –** ҷараёни офариниши маҳсулоти геодезӣ ва харитасозӣ, ҳуҷҷат ва маълумотҳо;

-фонди геодезӣ ва харитасозӣ –маҷмӯи мавод ва маълумоти дар натиҷаи фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ таҳия, саҳеҳ ва навшуда, ки барои истифодаи минбаъда нигоҳ дошта шудаанд;

**-маҳсулоти харитасозӣ –**мавод бо нақшаи (тасвири) қитъаи хурди маҳал то сатҳи умумии замин, ки тавсифи онҳо имкон медиҳад тӯли тарафҳо, масоҳат, баландӣ, координатҳои нуқтаҳо, инчунин алоқамандӣ, хусусият ва асли ҷойгиршавии онҳо муайян карда шаванд; (ҚҶТ аз 31.12.08с №474).

**-маҳсулоти геодезӣ** – натиҷаи **ченакҳои** геодезӣ, геодезияи астрономӣ, гравиметрӣ ва тарозасанҷӣ; **(ҚҶТ аз 31.12.08с №474).**

**-нуқтаҳои геодезӣ** – нуқтаи сатҳи замин, ки мавқеи он дар системаи маълуми координатҳои нақшавӣ бо **ченаки** геодезӣ муайян карда мешавад; **(ҚҶТ аз 31.12.08с №474).**

**-нуқтаҳои геодезияи астрономӣ–** нуқтаи сатҳи замин, ки координатҳои он бо **ченакҳои** геодезӣ ва мушоҳидоти астрономӣ муайян карда мешавад; **(ҚҶТ аз 31.12.08с №474).**

**-нуқтаи гравиметрӣ** – нуқтаи **ченаки** қувваи ҷозибаи Замин; **(ҚҶТ аз 31.12.08с №474).**

**-шабакаи тарозавӣ** – системаи нуқтаҳои сатҳи замин, ки баландии онҳо аз сатҳи баҳр бо тароза муайян шудааст;

**-гравиметрия** – **ченаки** қувваи ҷозибаи Замин ва тағйирёбии маконии вай бо мақсади муайян намудани шакли Замин; **(ҚҶТ аз 31.12.08с №474).**

-топография- қисми геодезия, ки омӯзиши ҷуғрофӣ ва геометрии маҳал, инчунин усулҳои тасвири онро дар бар мегирад; (ҚҶТ аз 31.12.08с №474).

**-гидрография** – тасвири дарёҳо, кӯлҳо, обанборҳо ва қитъаҳои ҷудогонаи онҳо бо тавсифи сифатӣ ва миқдорӣ;

**-делимитатсия** – муайяннамоии мавқеъ ва самти сарҳади давлатӣ бо тасвири ҷадвалӣ;

**-демаркатсия** – муқаррарнамоии хатти сарҳади давлатӣ дар маҳал;

**-зонд** – тадқиқоти қаблии боигариҳои табиӣ ба воситаи маводи наворҳои кайҳонӣ.

**Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи геодезия ва харитасозӣ**

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи геодезия ва харитасозӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин аз санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон иборат мебошад.

**Моддаи 3. Фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ**

1. Фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ аз рӯи таъиноти корҳои иҷрошаванда амалҳои зеринро дар бар мегирад:

- корҳои геодезӣ ва харитасозии таъиноти давлатӣ, ки натиҷаҳои онҳо аҳамияти умумидавлатӣ, байнисоҳавӣ доранд;

- корҳои геодезӣ ва харитасозии таъиноти махсус (соҳавӣ), ки зарурати гузаронидани онҳо аз рӯи эҳтиёҷоти мақомоти давлатӣ, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, соҳаҳои алоҳида, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ муайян карда мешаванд.

2. Ба корҳои геодезӣ ва харитасозии таъиноти давлатӣ дохил мешаванд:

- муайянсозии параметрҳои шакли Замин ва майдони берунаи гравитатсионӣ;

-таҳия, навсозӣ ва нашри харитаҳои давлатии топографӣ ва нақшаҳо дар шакли аналогӣ (графикӣ), рақамӣ ва дигар шаклҳо, ки ба ҳалли масъалаҳои марзиву маъмурӣ, мудофиавӣ, тадқиқоти илмӣ, таҳқиқот ва дигар масъалаҳои давлатӣ мусоидат мекунанд; **(ҚҶТ аз 31.12.08с №474).**

- сохтан, тараққӣ додан ва дар ҳолати корӣ нигоҳ доштани шабакаҳои давлатии тарозавӣ ва геодезӣ, аз ҷумла шабакаҳои гравиметрии устувор ва дараҷаи якум, ки зичӣ ва дақиқии онҳо тартибдиҳии харитаҳои давлатии топографӣ ва нақшаҳо, ҳалли масъалаҳои умумидавлатӣ, марзӣ, маъмурӣ, илмӣ, тадқиқотӣ ва дигарҳоро таъмин менамоянд;

- тадқиқи фосилавии замин бо зонд бо мақсади таъмини фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ;

- тадқиқоти геодинамикӣ дар асоси ченкуниҳои геодезӣ ва кайҳонӣ;

- ташкил кардан ва пешбурди фондҳои давлатӣ ва минтақавии харитасозию геодезӣ;

- ташкил кардан ва пешбурди шабакаҳои ҷуғрофии ахборотии таъиноти давлатӣ ва минтақавӣ;

- тарҳрезӣ, тартибдиҳӣ ва нашри харитаҳои умумиҷуғрофӣ, сиёсию маъмурӣ, илмию маълумотӣ ва дигар харитаҳои мавзӯӣ ва атласҳои таъиноти байнисоҳавӣ, китобҳои таълимии харитасозӣ;

- гузаронидани корҳои геодезӣ, харитасозӣ, топографӣ ва гидрографӣ бо мақсади таъминоти мудофиа ва амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- таъмини геодезӣ, харитасозӣ, топографӣ ва гидрографии делимитатсия, демаркатсия ва тафтиши гузариши хатти Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- таъмини метрологии корҳои геодезӣ, харитасозӣ ва топографӣ;

-стандартикунонии маҳсулоти топографӣ, геодезӣ ва харитасозӣ, инчунин **баҳисобгирӣ номгӯйҳои ҷуғрофӣ**; **(ҚҶТ аз 31.12.08с №474).**

- тадқиқи захираҳои табиӣ бо роҳи тадқиқи фосилавии Замин бо зонд;

- иҷрои корҳои тадқиқотӣ-илмӣ ва таҷрибавӣ-конструктории самтҳое, ки дар банди мазкур нишон дода шудаанд;

- ба тартиб андохтани кадастри давлатии нуқтаҳои аҳолинишин, биною иншоотҳо;

- ташкили истеҳсоли силсилавии техникаи геодезӣ ва харитасозӣ.

3. Ба корҳои геодезӣ ва харитасозии таъиноти махсус (соҳавӣ) дохил мешаванд:

- тартиб додан ва таҷдид намудани нақшаҳои топографӣ, ки барои таҳияи нақшаҳои генералии, қитъаҳои сохтмони иншоотҳои мухталиф, шабакаҳои зеризаминӣ ва иншоотҳо, васли бино ва иморатҳо ба қитъаҳои сохтмон, инчунин барои иҷрои корҳои дигари махсус нигаронида шудаанд;

- тартиб додан ва пешбурди шабакаҳои ҷуғрофии ахборотии таъиноти махсус;

- сохтани харитаҳои мавзӯӣ, нақша ва атласҳои таъиноти махсус дар шакли **аналогӣ (графикӣ)**, рақамӣ ва дигар шаклҳо, нашри ин харита, нақша ва атласҳо; **(ҚҶТ аз 31.12.08с №474).**

- корҳои геодезӣ, топографӣ, аэроаксбардорӣ ва дигар корҳои махсус ҳангоми кофтуковҳои муҳандисӣ, сохтмон ва истифодаи бино ва иншоотҳо, ҳадгузории заминҳо, заминсозӣ ва ба тартиб андохтани кадастри замин, дигар кофтуков ва корҳои махсус.

**Моддаи 4. Субъект ва объекти муносибатҳои ҳуқуқӣ дар соҳаи фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ**

1. Субъекти муносибатҳои ҳуқуқӣ дар соҳаи фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ (минбаъд субъектҳои фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ) шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ба ҳисоб мераванд.

2. Объекти муносибатҳои ҳуқуқӣ дар соҳаи фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон, обҳои дохилӣ ва фазои кайҳонӣ, аз ҷумла ҷирмҳои табиии осмонӣ ба ҳисоб мераванд.

**БОБИ 2. ТАНЗИМ ВА АМАЛӣ НАМУДАНИ**

**ФАЪОЛИЯТИ ГЕОДЕЗӣ ВА ХАРИТАСОЗӣ**

**Моддаи 5. Салоҳияти Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ**

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ салоҳият дорад, ки шартномаҳои байналмилалиро оид ба делимитатсия ва демаркатсия вобаста ба масъалаҳои Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ намояд.

**Моддаи 6. Салоҳияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ**

Салоҳияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ иборат аст аз:

- таҳияи шартномаҳои байналмилалӣ оид ба муайян намудан ва тағйир додани Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- таҳияи ҳуҷҷатҳо доир ба делимитатсия ва демаркатсияи Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- маблағгузории иҷрои корҳои топографӣ-геодезӣ ва харитасозии аҳамияти давлатӣ, инчунин корҳои геодезӣ ва харитасозии аҳамияти махсус (соҳавӣ) **дошта**; **(ҚҶТ аз 31.12.08с №474).**

- муқаррар намудани системаҳои ягонаи давлатии координатҳо, баландиҳо, ченакҳои гравиметрӣ, инчунин силсилаи миқёсии харитаҳо ва нақшаҳои давлатии топографӣ;

- муайян намудани мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ.

**Моддаи 7. Салоҳияти мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ**

Салоҳияти мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ иборат аст аз:

- таъмин намудан бо маводҳои геодезӣ, харитасозӣ, топографӣ ва гидрографӣ барои тайёр намудани шартномаҳои байналмилалӣ доир ба муайян сохтан ва тағйир додани Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- гузаронидани корҳо ва тайёр намудани маълумотҳои геодезӣ ва ҳуҷҷатҳои харитасозӣ роҷеъ ба делимитатсия ва демаркатсияи Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- амалисозии функсияҳои иҷроиявӣ, тақсимотӣ, иҷозатдиҳӣ ва назоратӣ;

- гузаронидани мониторинги иншоотҳои дорои аҳамияти давлатӣ;

- ба тартиб андохтани кадастри давлатии нуқтаҳои аҳолинишин, бино ва иншоотҳо;

- таҳқиқи захираҳои табиӣ бо роҳи таҳқиқи фосилавии замин бо зонд;

- ба ҳисоб гирифтани нуқтаҳои давлатии геодезӣ ва таҳти назорат гирифтани амнияти онҳо;

- тайёр намудани ҳуҷҷатҳо доир ба ошкоргардонии сирри маводҳои топографӣ-геодезӣ ва харитасозӣ;

- тайёр намудани ҳуҷҷатҳо барои муқаррар сохтани системаҳои ягонаи давлатӣ, координатҳо, баландиҳо, ченакҳои гравометрӣ, инчунин силсилаи миқёсии нақша ва харитаҳои давлатии топографӣ;

- ҳалли баҳсҳо ҳангоми гузаронидани корҳои топографӣ-геодезӣ ва харитасозӣ;

- таҳти назорат гирифтани сиёсати ягонаи техникӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ;

- таҳия ва бо тартиби муқарраршуда барои тасдиқ пешниҳод намудани андозаи ҷаримаҳо ҷиҳати қонуншиканиҳо дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ.

**Моддаи 8. Ҳуҷҷатҳои меъёрию техникӣ дар соҳаи фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ**

1. Ҳуҷҷатҳои меъёрию техникии соҳаи фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ стандартикунонии маҳсулотро дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ, инчунин тартиби ташкили корҳои геодезӣ ва харитасозӣ, талаботи техникӣ ба онҳо, меъёру қоидаҳои иҷрои онҳоро муқаррар намуда, аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ тасдиқ мегардад.

2. Риояи ҳуҷҷатҳои меъёрию техникии соҳаи фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ барои ҳамаи субъектҳои фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ ҳатмӣ буда, баҳри стандартикунонӣ, танзими давлатии фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ муқаррар карда шуда ва барои гузаронидани санҷишҳо, амалӣ намудани назорати давлатии геодезӣ оид ба фаъолияти геодезию харитасозӣ, инчунин ҳалли масъалаҳои баҳснок асос ба ҳисоб мераванд.

**Моддаи 9. Таъминоти метрологии фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ**

Таъминоти ягонагии ченкуниҳои геодезӣ, амалисозии фаъолият оид ба озмоиши воситаҳои ченкунии геодезӣ, иштирок дар корҳои стандартикунонии воситаҳои мазкур, ташкил ва иҷрои корҳои сертификатсиякунонии ҳатмии маҳсулоти геодезӣ, харитасозӣ ва топографӣ, муқаррар кардани назорати метрологӣ дар соҳаи фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ ба ӯҳдаи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ мебошанд ва аз ҷониби он мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи стандартикунонӣ, метрология ва сертификатсия дар доираи салоҳияташ ба амал бароварда мешавад.

**Моддаи 10. Маблағгузории фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ**

1. Фаъолияти геодезӣ ва харитасозии барои эҳтиёҷоти давлат зарурӣ аз ҳисоби Буҷети давлатӣ маблағгузорӣ карда мешавад.

2. Фармоишгари давлатии корҳои геодезӣ ва харитасозии таъиноти давлатӣ мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ, вале фармоишгари корҳои геодезӣ ва харитасозии таъиноти махсус (соҳавӣ) мақомоти дахлдори ҳокимияти давлатӣ мебошанд.

3. Фаъолияти геодезӣ ва харитасозии барои дигар талаботи зарурӣ аз ҳисоби шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки фармоишгари маҳсулоти геодезӣ, харитасозӣ ва топографӣ мебошанд, маблағгузорӣ карда мешавад.

4. Субъектҳои фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ, ки фармоишгар ва (ё) иҷрокунандаи корҳои геодезӣ, харитасозӣ ва топографӣ ба ҳисоб рафта, мувофиқан аз ҳисоби Буҷети давлатӣ маблағгузорӣ карда мешаванд, вазифадоранд ҳуҷҷат ва маълумотҳои геодезию харитасозии пештар гирдовардашударо истифода баранд.

**Моддаи 11. Фонди давлатии геодезӣ ва харитасозии Ҷумҳурии Тоҷикистон**

1. Маводу маълумотҳои геодезӣ, харитасозӣ, топографӣ, гидрографӣ, наворҳои аэрокайҳонӣ, гравиметрӣ, аз ҷумла дар шакли рақамӣ, ки дар натиҷаи фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ ба даст омадаанд ва дар мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия, харитасозӣ ва ташкилотҳои тобеи ин мақоми давлатӣ нигоҳ дошта мешаванд, фонди давлатии геодезӣ ва харитасозии Ҷумҳурии Тоҷикистонро ташкил медиҳанд.

2. Маводу маълумотҳои фонди давлатии геодезӣ ва харитасозии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таркиби амволи ташкилотҳои хусусишаванда ворид карда намешаванд.

3. Дар таркиби фонди давлатии геодезӣ ва харитасозии Ҷумҳурии Тоҷикистон фонди давлатӣ, фондҳои геодезӣ ва харитасозии соҳавӣ дохиланд.

4. Фондҳои давлатии геодезӣ ва харитасозӣ мавод ва маълумотҳои аҳамияти умумидавлатӣ ва байнисоҳавии дар қисми 1 моддаи мазкур нишондодашударо дар бар мегиранд ва дар ихтиёри мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ мебошанд. Фондҳои геодезӣ ва харитасозии мақомоти ҳокимияти давлатӣ оид ба мудофиа дар ихтиёри ӯ мебошанд.

5. Фондҳои соҳавии геодезӣ ва харитасозӣ мавод ва маълумотҳои таъиноти махсуси (соҳавии) дар қисми 1 моддаи мазкур нишондодашударо дар бар мегиранд ва дар ихтиёри мақомоти дахлдори ҳокимияти давлатӣ мебошанд.

6. Низомномаҳои фондҳои давлатӣ ва соҳавии геодезӣ ва харитасозӣ, феҳрасти маводу маълумотҳои ба он воридшуда бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд.

7. Маводу маълумотҳои фонди давлатии геодезӣ ва харитасозии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо тартиби муқарраргашта ба таркиби Фонди бойгонии Ҷумҳурии Тоҷикистон мансуб дониста шудаанд, мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон нигоҳ дошта мешаванд.

8. Барои истифодаи маводу маълумотҳои фонди давлатии геодезӣ ва харитасозии Ҷумҳурии Тоҷикистон музд ситонида мешавад, ки он хароҷоти ташкилу нигоҳдорӣ ва расонидани ин маводу маълумотҳо, инчунин хизматонаи ҷудо карда гирифтани маводу маълумотҳои мазкур ва тайёр намудани нусхаҳои онҳоро дар бар мегирад.

9. Маблағи барои истифодаи маводу маълумотҳои фонди геодезӣ ва харитасозии Ҷумҳурии Тоҷикистон ситонидашуда, барои ташкил ва идораи фондҳои геодезӣ ва харитасозӣ истифода мешавад.

10. Ба шахсони сеюм додани мавод ва маълумотҳои аз фонди геодезӣ ва харитасозии Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифташуда ва нусхабардорӣ намудани онҳо бе иҷозати мақоми дахлдор, ки ин маводу маълумотҳоро ихтиёрдорӣ менамоянд, манъ аст.

11. Дастрасӣ барои истифодаи маводу маълумотҳои фонди давлатии геодезӣ ва харитасозии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дорои маълумоти сирри давлатианд, мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи сирри давлатӣ сурат мегирад.

12. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ӯҳдадоранд як нусха аз маводу маълумотҳои геодезӣ ва харитасозии таҳиянамудаи худро беподош ба фондҳои дахлдори геодезӣ ва харитасозӣ бо нигоҳдории ҳуқуқҳои муаллифӣ супоранд.

13. Назорати давлатии геодезии ба фондҳои дахлдори геодезӣ ва харитасозӣ супоридани маводу маълумотҳои геодезӣ ва харитасозӣ аз ҷониби шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, нигоҳдорӣ ва истифодаи ин маводу маълумотҳо, инчунин тартиб додани номгӯи давлатии фондҳои сохтории геодезӣ ва харитасозӣ ба зиммаи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ мебошад.

14. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ - истифодабарандагони маводу маълумотҳои фонди давлатии геодезӣ ва харитасозии Ҷумҳурии Тоҷикистон вазифадоранд:

- ҳуҷҷату маълумотҳои барои истифодаи муваққатӣ гирифтаашонро эҳтиёт намоянд ва дар мӯҳлати муайяншуда баргардонанд;

- ахбороти сирри давлатидоштаи ҳуҷҷату маълумотҳои мазкурро фош накунанд.

15. Корҳои ташкил ва идораи фондҳои геодезӣ ва харитасозӣ аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ аз ҳисоби маблағи буҷети дахлдор ва пардохтҳо барои истифодаи маводу маълумотҳои ин фондҳо маблағгузорӣ карда мешавад.

**Моддаи 12. Ҳуқуқи муаллифӣ ба маводҳои геодезӣ ва харитасозӣ**

Масъалаҳои ҳуқуқи муаллифӣ ба маводҳои **геодезӣ ва** харитасозӣ, аз ҷумла топографӣ, гидрографӣ ва наворҳои аэрокайҳонӣ мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба танзим дароварда мешаванд. (ҚҶТ аз 31.12.08с №474).

**Моддаи 13. Моликияти давлатӣ ба маҳсулоти геодезӣ ва харитасозӣ**

Маҳсулоти геодезӣ ва харитасозӣ, аз ҷумла маводу маълумотҳои геодезӣ, харитасозӣ, топографӣ, гидрографӣ, наворҳои аэрокайҳонӣ ва гравиметрии дар натиҷаи фаъолияти геодезию харитасозӣ ба даст овардашуда, ки аз ҳисоби Буҷети давлатӣ амалӣ гардидааст, инчунин маводу маълумотҳои фонди давлатии геодезӣ ва харитасозии Ҷумҳурии Тоҷикистон моликияти давлатӣ ҳисобида шуда, аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон идора карда мешавад.

**Моддаи 14. Иҷозатномадиҳӣ ба фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ**

1. Фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ дар асоси иҷозатнома ба амал бароварда мешавад.

2. Иҷозатнома барои фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ дар асоси тартиби муқаррарнамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иҷозатномадиҳӣ ба баъзе намудҳои фаъолият» дода мешавад.

**Моддаи 15. Назорати геодезии давлатӣ ба фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ**

1. Назорати геодезии давлатӣ ба фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ анҷом дода мешавад.

2. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ ҳангоми назорати давлатӣ ҳуқуқ дорад, ки:

- рафъи қонуншиканиҳоро дар ташкил ва иҷрои корҳои геодезӣ ва харитасозӣ, инчунин ҷамъ овардан, ба ҳисоб гирифтан, нигоҳ доштан, истифода намудани маводу маълумотҳои дар рафти иҷрои корҳои номбаршуда ё наворҳои аэрокайҳонӣ ба даст овардашударо талаб намояд;

- дар мақомоти дахлдори ҳокимияти давлатӣ, инчунин дар дигар ташкилотҳо новобаста ба шакли моликияташон бо тамоми ҳуҷҷатҳои лозима доир ба масъалаҳои фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ бо тартиби муайяншуда шинос шавад;

- бо тартиби муқарраршуда аз мақомоти давлатӣ, инчунин ташкилотҳо новобаста ба шакли моликияташон барои амалӣ гардонидани вазифаҳои аз тарафи Қонуни мазкур пешбинишуда маълумот гирад.

3. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ вазифадор аст, ки ба субъектҳои фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ доир ба маҳалли таҳқиқшудаи қитъаҳои корҳои ба нақша гирифташуда маълумоти дахлдор диҳад.

4. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати асоснокии додани иҷозатномаҳои дахлдор масъулият ба зимма дорад.

5. Низомнома оид ба назорати давлатии фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад.

**Моддаи 16. Фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ бо мақсади таъмини мудофиа ва бехатарии Ҷумҳурии Тоҷикистон**

Фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ бо мақсади таъмин намудани мудофиа ва бехатарии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи мақомоти дахлдор дар доираи салоҳияти онҳо амалӣ карда мешавад.

**Моддаи 17. Додани иттилоот оид ба иншоотҳои маҳал**

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии молики иттилоот оид ба иншоотҳои маҳал дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бояд дар харитаҳои ҷуғрофӣ, топографӣ ва дигар харитаю нақшаҳо инъикос ёбанд, бо талаби таҳиягарони харитаҳои ҷуғрофӣ, топографӣ ва дигар харитаю нақшаҳо ё мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи геодезия ва харитасозӣ нусхаҳои ҳуҷҷатҳоеро, ки чунин иттилоотро доранд, ба онҳо медиҳанд.

Мақомоти дар моддаи мазкур номбаршуда ва таҳиягарон арзиши нусхабардорӣ ва оварда расонидани ҳуҷҷатҳои мазкурро пардохт менамоянд.

**Моддаи 18. Ҳифзи нуқтаҳои шабакаҳои давлатии геодезӣ**

1. Нуқтаҳои геодезияи астрономӣ, геодезӣ, тарозавӣ ва нуқтаҳои гравиметрӣ, аломатҳои рӯизаминӣ ва марказҳои ин нуқтаҳо (минбаъд нуқтаҳои геодезӣ) ва дигар иншоотҳои муҳандисии аз ҳисоби Буҷети давлатӣ сохташуда моликияти давлатианд ва таҳти муҳофизати давлатӣ мебошанд.

2. Кӯчонидани аломатҳои беруна ё аз нав поягузорӣ кардани марказҳои нуқтаҳои геодезӣ танҳо бо иҷозати мақоми ваколатдори давлатии соҳаи геодезия ва харитасозӣ амалӣ карда мешавад.

3. Истифодабарандагони қитъаҳои замине, ки дар онҳо нуқтаҳои геодезӣ ҷойгиранд, бояд мақоми ваколатдори давлатии соҳаи геодезия ва харитасозиро аз ҳамаи ҳолатҳои осеб дидан ё барҳам додани нуқтаҳои геодезӣ огоҳ намоянд, инчунин имконияти ба нуқтаҳои геодезӣ роҳ ёфтанро ҳангоми иҷрои корҳои геодезӣ ва харитасозӣ мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон фароҳам созанд.

4. Ҷудо намудани қитъаҳои замин барои дар онҳо ҷойгир кардани нуқтаҳои геодезӣ **мутобиқи Кодекси замини Ҷумҳурии Тоҷикистон** амалӣ мегардад. **(ҚҶТ аз 31.12.08с №474).**

5. Қоидаҳои минтақаҳои муҳофизатӣ ва ҳифзи нуқтаҳои геодезӣ аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад.

**Моддаи 19. Ҷавобгарӣ барои риоя накардати талаботи Қонуни мазкур**

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешавад. (ҚҶТ аз 31.12.08с №474).

**Моддаи 20. Ҷуброни зарари дар натиҷаи фаъолияти геодезӣ ва   харитасозӣ расида**

Зараре, ки дар натиҷаи фаъолияти геодезӣ ва харитасозӣ аз амали (беамалии) ғайриқонунӣ ба моликияти шахси воқеӣ ё ҳуқуқӣ расидааст, аз тарафи шахси гунаҳкор бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пурра ҷуброн карда мешавад.

**БОБИ 3. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ**

**Моддаи 21. Мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур**

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                Э.Раҳмонов

           **ш. Душанбе 3 марти соли 2006**

           **№172**

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	172	ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ГЕОДЕЗИЯ ВА ХАРИТАСОЗӢ	Маҷлиси Олии ҶТ	03.03.2006	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ**

**ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**ДАР БОРАИ ХАРИДИ ДАВЛАТИИ МОЛ, КОР ВА ХИЗМАТРАСОН**Ӣ

**(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2006, №3, мод. 158; Қонуни ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

Бо Қарори Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 15-уми феврали соли 2006, № 255 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 2006, № 2, моддаи 74) қабул гардидааст.

Бо Қарори Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 24-уми феврали соли 2006, № 184 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 2006, № 2, моддаи 46) ҷонибдорӣ гардидааст.

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқӣ, иқтисодӣ ва ташкилии хариди давлатии мол, кор ва хизматрасониро муайян намуда, расмиёти ягонаи вобаста ба хариди давлатии мол, кор ва хизматрасониро, ки пурра ё қисман аз ҳисоби маблақҳои давлатӣ барои эҳтиёҷоти Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад, муқаррар менамояд.

Қонуни мазкур фазои ягонаи иқтисодӣ дар хариди давлатии мол, кор ва хизматрасонӣ, истифодаи мақсадноки маблақҳои давлатӣ, васеъ намудани доираи иштирокчиён, тавсиаи рақобати бовиҷдонона ва инчунин такмили фаъолияти мақомоти ҳокимияти иҷроияро дар хариди давлатии мол, кор ва хизматрасонӣ танзим менамояд.

**БОБИ 1. Муқаррароти умумӢ**

**Моддаи 1. Доираи амали Қонуни мазкур**

Қонуни мазкур нисбат ба ҳамаи хариди давлатӣ, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад, ба истиснои хариди давлатӣ ҷиҳати таъмини мудофиаи миллӣ, амнияти миллӣ, сирри давлатӣ, металлҳои қиматбаҳо ва сангҳои қиматбаҳо, инчунин барои рафъи оқибати ҳолатҳои фавқулодда ва дигар ҳолатҳои ногаҳонӣ тибқи қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон татбиқ мегардад. **(Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

**Моддаи 2. Мақсади Қонуни мазкур**

Мақсади Қонуни мазкур аз инҳо иборат аст:

- таъмини сарфакорӣ ва самарабахшии хариди давлатӣ;

- тавсиаи доираи иштирок ва рушди рақобат байни молрасонҳо (пудратчиён) дар соҳаи хариди давлатӣ;

- таъмини шаффофият ва беқаразии расмиёти хариди давлатӣ;

- такмили фаъолияти мақомоти ҳокимияти иҷроия, корхонаҳои (муассисаҳои) давлатӣ ва дигар ташкилотҳо дар соҳаи хариди давлатӣ;

- рушди муносибатҳои бозаргонӣ дар соҳаи хариди давлатӣ.

**Моддаи 3. Мафҳумҳои асосӣ**

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

**1. Хариди давлатӣ** – аз ҷониби ташкилоти харидор бо усулҳои муайяннамудаи Қонуни мазкур ба даст овардани мол, кор ва хизматрасонӣ, ки пурра ё қисман аз ҳисоби **маблағи** давлатӣ маблақгузорӣ мегардад. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

**2. Маблақҳои давлатӣ** – манбаъҳои маблақгузории хариди давлатӣ, ки аз инҳо иборатанд:

- маблақҳои буҷети давлатии ҳамаи сатҳҳо;

- маблақҳои корхонаҳои давлатӣ;

- маблағи муассисаҳо ва дигар ташкилотҳое, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти ҳокимияти давлатӣ таъсис додаанд; **(Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

- маблақҳои ҷамъиятҳои саҳҳомӣ ва корхонаҳо бо инвеститсияҳои хориҷӣ, ки дар онҳо ҳиссаи давлат зиёда аз 50 фоиз мебошад;

- маблақҳои бонкҳои давлатӣ, ки барои эҳтиёҷоти дохилӣ сарф мешаванд;

- маблақҳои мақсадноки фондҳои давлатӣ;

- маблақҳои қарзие, ки аз ҷониби давлат ё корхонаҳои давлатӣ кафолат дода ё таъмин карда шудаанд, грантҳо.

**3. Эҳтиёҷоти давлатӣ** – пурра ё қисман аз ҳисоби маблақҳои давлатӣ қонеъ гардонидани талаботи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мол, кор ва хизматрасонӣ дар соҳаҳои иҷтимоию иқтисодӣ, фарҳангӣ ва маъмурию сиёсӣ.

Эҳтиёҷоти давлатӣ, аз он ҷумла номгўи барномаҳои мақсадноки давлатие, ки ҳаҷми маблақгузории онҳо аз ҳисоби буҷети давлатӣ дар Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи буҷети давлатӣ» барои давраи банақшагирӣ пешбинӣ мегардад.

**4. Қарордоди харид –** қарордоде, ки дар анҷоми расмиёти хариди давлатии мол, кор ва хизматрасонӣ баста шудааст.

**5. Молрасон (пудратчӣ)** – ҳама гуна шахси воқеӣ ё ҳуқуқие, ки бо ташкилоти харидор ҳамчун тарафи эҳтимолӣ ё мушаххаси қарордоди харид вориди робита мегардад.

**6. Шахси бонуфузи молрасон (пудратчӣ)** – шахси ҳуқуқие, ки метавонад ба фаъолияти хоҷагидории молрасони (пудратчии) эҳтимолӣ вобаста ба назорати сармояи он ё узвият дар мақомоти роҳбарикунандаи он мустақиман таъсир расонад.

**7. Мол** – маҳсули фаъолият (корҳо, хизматрасонӣ), ки барои мубодила ва фурўш дар бозор муқаррар шудааст.

**8. Кор** – ҳар гуна кори вобаста ба лоиҳакашӣ, сохтмон, азнавсозӣ, кўчонидан, таъмир ё таҷдиди биноҳо, иморатҳо ва иншоот, аз ҷумла тайёр намудани майдончаи сохтмон, кофта баровардани хок, васл кардан ва омода намудани дастгоҳҳо, корҳои пардоздиҳӣ, инчунин хизматрасониҳои иловагии сохтмонӣ, монанди пармакунӣ, корҳои геодезӣ, аксбардории кайҳонӣ, тадқиқоти сейсмологӣ ва дигар хизматрасониҳое, ки тибқи шартнома дар бораи харид пешниҳод мешаванд.

**9. Хизматрасонӣ** – натиҷаи фаъолияти зеҳнӣ ва корҳое, ки ба дигаргуншавии хусусияти объектҳои моддӣ вобаста намебошанд.

**10. Хизматрасонии машваратӣ –** фароҳам овардани хизматрасонии зеҳнӣ (интеллектуалӣ), ки аз ҷониби мушовирони инфиродӣ ё ташкилотҳои машваратии дорои дониш ва таҷрибаи махсуси касбӣ ва тахассуси мувофиқ анҷом дода мешавад.

**11. Тендер** – озмуне (конкурсе) мебошад, ки дар байни довталабон барои иҷрои муассир ва самараноки кору хизматрасонӣ ва ё таҳвили намуди муайяни мол бо мақсади интихоби яке (ё якчанд) аз онҳо ва барояш (барояшон) супоридани иҷрои ин кор ё хизматрасонӣ гузаронида мешавад.

**12. Дархости тендерӣ** – пешниҳод дар хусуси молрасонӣ, иҷрои кор ё анҷоми хизматрасонӣ ҳангоми баргузор кардани озмуни харид.

**13. Ҳуҷҷатҳои тендерӣ** – лифофаи ҳуҷҷатҳо, ки дорои шартҳо ва тартиби гузаронидани тендер буда, аз ҷониби ташкилоти харидор ба молрасон (пудратчӣ) барои таҳияи дархости тендерӣ пешниҳод карда мешавад.

14. Ҳадди камтарини маблағи харид - нишондиҳандаест, ки барои моддаи хароҷоти гурӯҳбандии иқтисодии буҷетӣ барои як семоҳа муқаррар шуда, то расидан ба он ташкилоти харидор ҳуқуқ дорад харидро бо тартиби содакардашуда анҷом диҳад. Ҳадди камтарини маблағи харид барои хариди мол ба дусаду панҷоҳ, барои кор ва хизматрасонӣ ба сесаду панҷоҳ нишондиҳанда барои ҳисобҳо баробар аст. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

**15. Лот** – ҷузъи ҷудонопазири як предмети харид.

**16. Расмиёти хариди давлатӣ** – маҷмўи муқаррароте, ки тартиби анҷом додан ва барасмиятдарории хариди давлатиро муайян месозад.

**17. Мақомоти ваколатдори давлатӣ оид ба харид** – мақомоти ҳокимияти иҷроия, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода мешавад ва сиёсати давлатиро дар соҳаи хариди мол, кор ва хизматрасонӣ аз ҳисоби маблақҳои давлатӣ татбиқ менамояд.

**18. Комиссияи тахассусӣ** – мақоме, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода мешавад ва ба ташкилотҳои харидор мақоми “ташкилоти харидори соҳибихтисос”-ро раво медонад.

**Моддаи 4. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба хариди давлатии мол, кор ва хизматрасонӣ**

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба хариди давлатии мол, кор ва хизматрасонӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон иборат мебошад.

**Моддаи 5. Забони расмиёти хариди давлатӣ**

Расмиёти хариди давлатӣ бо забони давлатӣ анҷом дода мешавад. Ҳангоми зарурат расмиёти зикргардида метавонад ба забонҳои русӣ ва ё англисӣ анҷом дода шавад.

**Моддаи 6. Шакли муросилот**

Бо мақсади татбиқи муқаррароти Қонуни мазкур ҳангоми иҷрои расмиёти хариди давлатӣ огоҳнома ва (ё) хабардиҳие эътироф карда мешаванд, ки дар шакли хаттӣ таҳия гардидаанд, ба истиснои ҳолатҳое, ки қисми 1 моддаи 45 Қонуни мазкур пешбинӣ намудааст. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815). Ҳамчунин истифодаи усули факсимиалӣ ва электронӣ иҷозат дода мешавад, ба шарте ки агар сабт ва қайди муросилот таъмин гардад. Ҳангоми истифодаи усули факсимиалӣ муросилот бояд дар шакли хаттӣ тасдиқ гардад, ки ин имконият медиҳад саҳеҳ муқаррар карда шавад, ки ҳуҷҷатро маҳз шахси дархостнамуда ё огоҳиномаро ирсолнамуда тибқи мўҳлатҳои дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ муқарраргардида фиристодааст.

**Моддаи 7. Принсипи махфият**

1. Иштирокчиёни расмиёти хариди давлатӣ бояд принсипи махфияти маълумоти пешниҳодкарда ва истифодашавандаи дорои сирри давлатӣ ё сирри тиҷоратиро риоя кунанд.

2. Ташкилоти харидор ҳуқуқи ошкор намудани чунин маълумотро надорад:

- маълумотеро, ки ошкор намудани он ба манфиати давлат намебошад ё ба манфиати тиҷоратии иштирокчиёни расмиёти хариди давлатӣ ва ё принсипҳои рақобати одилона зарар мерасонад;

- маълумотро доир ба омўзиш, арзёбӣ ва муқоисаи дархостҳои тендерии пешниҳодшуда ва мўҳтавои он то анҷоми озмуни харид.

3. Шахсоне, ки маълумоти дорои сирри давлатӣ ё тиҷоратиро ошкор менамоянд, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

**Моддаи 8. Мухолифати манфиатҳо**

1. Ба шахсоне, ки ҷиҳати намояндагӣ кардани ташкилоти харидор ваколатдор карда шудаанд, манъ аст: (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

- таъсир расонидан ба расмиёти хариди давлатӣ ба манфиати ҳар гуна тарафҳои харид;

- иштирок ба сифати молрасон (пудратчӣ) ва ё ба сифати намояндаи ҳуқуқии он ҳангоми хариде, ки мутобиқи Қонуни мазкур танзим мегардад;

- иштирок дар қабули қарорҳо оид ба расмиёти хариди давлатӣ, агар онҳо бо ин ё он иштирокчии озмуни харид робитаи хешутаборӣ ё корӣ дошта бошанд, мустақим ё қайримустақим ба натиҷаҳои харид манфиатдор бошанд.

2. Ҳангоми аз ҷониби **шахсоне, ки ҷиҳати намояндагӣ кардани ташкилоти харидор ваколатдор карда шудаанд** вайрон кардани муқаррароти қисми 1 моддаи мазкур онҳо мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида шуда, расмиёти хариди давлатӣ боздошта мешавад ва ё бо қарори ташкилоти харидор ё мақоми ваколатдор қатъ мегардад. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

3. Шахс наметавонад ташкилоти харидорро намояндагӣ кунад, дигар ўҳдадориҳои вобаста ба расмиёти хариди давлатиро иҷро кунад ё вазифаи мушовирро оид ба расмиёти хариди давлатӣ анҷом диҳад, агар:

- бо молрасон (пудратчӣ) ҳамсар бошад ё робитаи мустақими хешутаборӣ, муносибатҳои фарзандхондӣ, васоят ё парасторӣ дошта бошад;

- дар ҷараёни ду соли охири қабл аз расмиёти хариди давлатӣ хизматчӣ ё шахси мансабдори молрасоне (пудратчие) бошад, ки дар расмиёти хариди давлатӣ иштирок менамояд.

4. Рад кардани дархости тендерӣ, пешниҳод ва нархнома дар натиҷаи риоя накардани талаботи моддаи мазкур бо зикри мушаххаси сабабҳо дар ҳисоботи расмиёти харид инъикос гардида, фавран ба молрасони (пудратчии) манфиатдор хабар дода мешавад.

**БОБИ 2. Иштирокчиёни хариди давлатӣ**

**Моддаи 9. Иштирокчиёни хариди давлатӣ**

1. Иштирокчиёни хариди давлатӣ мутобиқи Қонуни мазкур инҳоянд:

- ташкилотҳои харидор;

- молрасонҳо (пудратчиён);

- мақомоти ваколатдор.

2. Ташкилотҳои харидор - иштирокчиёни хариди давлатӣ дар ҳолати қонеъгардонии талаботи тахассусии муқаррарнамудаи моддаи 10 Қонуни мазкур метавонанд инҳо бошанд:

- ташкилотҳои буҷетӣ, мақомоти давлатӣ ва корхонаҳои давлатӣ;

- муассисаҳо ва дигар ташкилотҳое, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти ҳокимияти давлатӣ таъсис додаанд; **(Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

- ташкилотҳои коммуналие, ки аз ҳисоби буҷети маҳаллӣ маблақгузорӣ мешаванд;

- мақомоти худидоракунии маҳаллӣ;

- фондҳои мақсадноке, ки аз ҳисоби маблақҳои давлатӣ таъсис дода шудаанд;

- ҷамъиятҳои саҳҳомӣ ва корхонаҳои муштарак, ки дар онҳо зиёда аз 50 фоизи саҳмия ё ҳиссаи фонди оинномавӣ ба давлат тааллуқ дорад;

- филиалҳо ва ё намояндагиҳои шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии номбаршуда;

- бонкҳои давлатӣ, ки барои эҳтиёҷоти дохилӣ харид мекунанд.

**Моддаи 10. Талаботи тахассусӣ нисбати ташкилотҳои харидор**

1. Ташкилоти харидоре, ки ҳуқуқ дорад мустақилона ҳамаи харидро анҷом диҳад, бояд талаботи тахассусии зеринро қонеъ гардонад:

- дорои захираҳои молиявӣ, таҷҳизот, дигар имконоти моддӣ ва техникие бошад, ки барои харид мутобиқи талаботи Қонуни мазкур зарур аст;

- дар сохтори худ воҳиди махсус (минбаъд - воҳиди харид) ё **шахсони мансабдори дорои Сертификати мутахассис оид ба харид** дошта бошад, ки барои харид масъуланд; **Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

- барои соҳаҳои гуногуни харид ҷиҳати ташкили комиссияҳои тендерӣ дар ҳар як тендер мутахассисони соҳибихтисос дошта бошад;

- қайри қобили пардохт набошад, дар ҷараёни муфлисшавӣ қарор надошта бошад, амволи он таҳти гарав, фаъолияти он дар ихтиёрдории судӣ ё шахси аз ҷониби суд таъингардида, фаъолияти тиҷоратии ў боздошташуда ва мавриди муҳокимаи судӣ қарор нагирифта бошад;

- ўҳдадориҳои он вобаста ба пардохти андоз ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷро шуда бошанд;

- аз расмиёти харид барканор ва ё барои дақалона вайрон кардани расмиёти харид ва расонидани зарар ба молрасон (пудратчӣ), инчунин барои сари вақт анҷом надодани пардохт номи он ба феҳристи (реестри) мақомоти ваколатдор оид ба ташкилоти харидори беэътимод (бевиҷдон) дохил нашуда бошад;

- пеш аз оқози харид дорои тасдиқномаи хазинадорӣ ва ё бонки хизматрасон бошад, ки мавҷудияти маблақи заруриро барои анҷом додани хариди давлатӣ тасдиқ менамояд;

- барои бастани қарордоди харид соҳибҳуқуқ бошад.

2. Мутобиқи дархости ташкилоти харидор ҳуҷҷатҳои дар сархати ҳафтуми қисми 1 моддаи мазкур зикргардидаро мақомоти молиявӣ ва ё бонкҳо бояд дар мўҳлати се рўз пешниҳод намоянд.

3. Қарор дар хусуси додани мақоми (статуси) “ташкилоти харидори соҳибихтисос”-ро комиссияи тахассусӣ ҳангоми аз ҷониби ташкилоти харидор пешниҳод намудани ҳамаи далелҳои дар моддаи мазкур зикргардида қабул мекунад ва аз лаҳзаи ба феҳристи (реестри) ташкилоти харидор дохил намудани он эътибор пайдо мекунад. Дохил намудани ташкилоти харидор ба феҳрист (реестр) аз ҷониби мақоми ваколатдор тибқи тартибе, ки худи он муқаррар намудааст, дар давоми як рўзи баъди гирифтани огоҳиномаи комиссияи тахассусӣ анҷом дода мешавад. Ворид намудан ба феҳрист (реестр) ва додани маълумот оид ба мақоми ташкилоти харидор ройгон анҷом дода мешавад.

**Моддаи 11. Воҳиди харид**

1. Воҳиди хариди ташкилоти харидор бояд мутахассисонеро дар бар гирад, ки ақаллан яке аз онҳо дорои сертификати мутахассиси харид буда, он аз ҷониби мақомоти ваколатдор дода шуда бошад.

2. Роҳбари ташкилоти харидор ҳуқуқ надорад ба ҳайати воҳиди   харид дохил шавад.

3. Воҳиди харид ройгон фаъолият мебарад ва наметавонад ба ҳайси тараф дар қарордоди харид амал кунад.

**Моддаи 12. Вазифаҳои воҳиди харид**

1. Воҳиди харид дар мўҳлати даҳ рўзи баъди мувофиқаи сметаи хароҷот бо мақомоти молиявӣ ба мақомоти ваколатдор нақшаи хариди давлатии ташкилоти худро барои соли навбатии молиявӣ мутобиқи намунаҳои тасдиқкардаи мақомоти ваколатдор пешниҳод менамояд.

2. Ба зиммаи воҳиди харид вазифаҳои зерин гузошта мешаванд:

- таҳияи барномаи ҳарсолаи хароҷоти ба мақсади харид пешбинишуда;

- таҳияи нақшаи ҳар як хариди алоҳида;

- таъмини риояи расмиёти харид, ки Қонуни мазкур муқаррар намудааст;

- дар ҳолатҳои пешбининамудаи Қонуни мазкур мувофиқа намудани усули интихобкардаи харид бо мақомоти ваколатдор;

- таҳияи ҳуҷҷатҳои тендерӣ бо истифодаи ҳуҷҷатҳои стандартии тендерӣ, ки мақомоти ваколатдор таҳия намудааст;

- ташкил намудани нашри эълонҳо оид ба харид дар бюллетени хариди давлатӣ ё мустақиман ирсол намудани даъватнома ҷиҳати иштирок дар озмуни харид ба молрасонҳои (пудратчиёни) эҳтимолӣ;

- ба роҳбари ташкилоти харидор манзур доштани пешниҳод оид ба ҳайати шахсии аъзои комиссияи тендерӣ ва номзад ба мансаби раиси он;

- дар асоси тавсияи комиссияи тендерӣ баровардани қарор дар бораи эътирофи қолиби озмуни харид ва ҷиҳати тасдиқ ба роҳбари ташкилоти харидор пешниҳод намудани он;

- аз номи ташкилоти харидор чоп намудани маълумоти марбут ба натиҷаҳои озмуни харид дар Бюллетени хариди давлатӣ;

- таъмини ҷамъоварӣ ва нигоҳдошти ҳамаи ҳуҷҷатҳои марбут ба расмиёти харид дар давоми се сол;

- таҳияи **ҳисоботи семоҳа** дар бораи расмиёти хариди иҷрошуда ва тибқи тартиби муқарраргардида ба роҳбари ташкилоти харидор ва мақомоти ваколатдор пешниҳод намудани он. Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

**Моддаи 13. Комиссияи тендерӣ**

1. Комиссияи тендериро роҳбари ташкилоти харидор бо пешниҳоди воҳиди харид **барои ҳар як хариди алоҳида** таъсис медиҳад.

2. Комиссияи тендерӣ аз ҳисоби мутахассисони соҳибихтисоси соҳаҳое, ки ба мавзўи (предмети) харид мувофиқанд ва мутахассис оид ба харид ташкил гардида, бояд шумораи тоқ, вале на камтар аз се нафарро дар бар гирад.

3. Роҳбари ташкилоти харидор наметавонад ба ҳайати комиссияи тендерӣ дохил шавад.

4. Комиссияи тендерии ташкилоти харидор наметавонад ба сифати тарафи **қарордод баромад** намояд. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

**Моддаи 14. Вазифаҳои комиссияи тендерӣ**

Комиссияи тендерии ташкилоти харидор:

- дархостҳои тендериро дар мўҳлати дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ зикргардида мекушояд, протоколи дахлдори кушодани дархостҳои тендериро тартиб медиҳад;

- баррасӣ, арзёбӣ ва муқоисаи дархостҳои тендериро анҷом медиҳад, расмиёт ва меъёрҳои пешбининамудаи ҳуҷҷатҳои тендериро мутобиқи Қонуни мазкур иҷро мекунад ва ҳисобот оид ба натиҷаҳои тендер таҳия менамояд;

- оид ба муайян намудани қолиби озмуни харид ё дар мавриди қабул намудани қарори дигар оид ба натиҷаҳои расмиёти харид, тавсия медиҳад.

**Моддаи 15. Довталаб**

1. Молрасон (пудратчӣ) аз лаҳзаи ба ташкилоти харидор пешниҳод намудани дархости тендерӣ мақоми довталабро соҳиб мешавад.

2. Мақоми довталаб дар ҳолатҳои зерин аз эътибор соқит дониста мешавад:

- бо хоҳиши довталаб -дар ҳар лаҳзаи давраи омодагирӣ;

- ҳангоми нагузаштан аз давраи якуми озмуни думарҳилавии харид;

- ворид накардани кафолати дархости тендерӣ ҳангоми пешниҳоди дархости тендерӣ, агар он дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ пешбинӣ шуда бошад;

- дар натиҷаи аз ҷониби довталаб вайрон кардани Қонуни мазкур.

3. Довталаб ҳуқуқ дорад аз ташкилоти харидор оид ба шарт ва тартиби гузаронидани расмиёти харид маълумоти дахлдор ба даст орад.

**Моддаи 16. Талаботи тахассусӣ нисбати молрасонҳо (пудратчиён)**

1. Барои ноил шудан ба мақоми тарафи эҳтимолии қарордоди харид молрасон (пудратчӣ) бояд ҷавобгўи талаботи тахассусии зерин бошад:

- дорои салоҳияти кофии касбӣ ва техникӣ, таҷриба ва шўҳрати корӣ, захираҳои молиявӣ, таҷҳизот ва дигар имкониятҳои моддию техникӣ барои иҷрои ўҳдадориҳои худ оид ба қарордоди харид бошад;

- қайри қобили пардохт ё муфлис ва ё дар ҳолати муфлисшавӣ қарор дошта набошад, амволи он таҳти гарав, **бо манъи ҳуқуқи истифода бурдан қарор надошта бошад** фаъолияти он дар ихтиёрдории судӣ ё шахси аз ҷониби он таъингардида набошад, фаъолияти тиҷоратии ў боздошта нашуда ва мавриди муҳокимаи судӣ қарор нагирифта бошад; **(Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

- барои содир намудани ҷиноятҳои қаразнок бо ҳукми ба қувваи қонунӣ даромадӣ суд аз машқул шудан ба фаъолияти муайян маҳрум нашуда бошад;

- оид ба пардохти андоз ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ қарздор набошад;

- барои пешниҳоди маълумоти бардурўқ, далелҳои таҳрифӣ ё гумроҳ сохтан нисбати маълумоти тахассусӣ бо мақсади бастани қарордод оид ба хариди давлатӣ аз расмиёти харид барканор нашуда бошад ва ном ё номгўи ў ба феҳристи (реестри) молрасони (пудратчии) беэътимод (бевиҷдон) аз ҷониби мақомоти ваколатдор дохил карда нашуда бошад;

- барои имзои қарордоди харид соҳибҳуқуқ бошад.

2. Ташкилоти харидор ҳуқуқ дорад аз молрасонҳо (пудратчиён), ки дар расмиёти хариди давлатӣ иштирок мекунанд, пешниҳоди ҳуҷҷатҳои тасдиқкунанда ё дигар маълумотеро, ки мутобиқати онҳоро ба талаботи тахассусии пешбининамудаи қисми 1 моддаи мазкур тасдиқ мекунад, талаб намояд.

3. Талаботи тахассусии пешбининамудаи моддаи мазкур дар ҳуҷҷатҳои марбут ба баррасии пешакии тахассусӣ (агар расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ анҷом дода шавад) ва ҳуҷҷатҳои тендерӣ ё дигар ҳуҷҷатҳо оид ба ҷалби пешниҳодот ва нархномаҳо инъикос мегардад. Ин талаботи тахассусӣ нисбат ба ҳамаи молрасонҳо (пудратчиён) баробар татбиқ мегардад.

4. Ташкилоти харидор маълумоти тахассусии молрасонҳо (пудратчиён) - ро мутобиқи меъёрҳои тахассусии дар ҳуҷҷатҳои марбут ба баррасии пешакии тахассусӣ (агар расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ анҷом дода шавад) ва ҳуҷҷатҳои тендерӣ инъикосёфта арзёбӣ мекунад.

5. Ташкилоти харидор ба истиснои меъёрҳо, расмиёт ва талаботи тахассусии муайяннамудаи моддаи мазкур наметавонад дигар меъёрҳо, расмиёт ва талаботи тахассусиро, ки сабаби тафриқа дар байни молрасонҳо (пудратчиён) мешавад, муқаррар кунад.

**Моддаи 17. Расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ**

1. То оқози расмиёти озмуни харид оид ба хариди давлатӣ ташкилоти харидор ҳуқуқ дорад барои муайян намудани молрасонҳо (пудратчиён), ки ҷавобгўи талаботи тахассусии муқаррарнамудаи Қонуни мазкур мебошанд, расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ доир намояд.

2. Оид ба таъини расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ ташкилоти харидор ўҳдадор аст ҳамаи молрасонҳои (пудратчиёни) эҳтимолиро дар мўҳлати на дертар аз як моҳи тақвимӣ то эълони расмии озмуни харид бо роҳи нашр намудани маълумот дар воситаҳои ахбори омма ва Бюллетени хариди давлатӣ ва ҳангоми зарурат дар нашрияҳои байналмилалӣ огоҳ намояд.

3. Маълумот оид ба таъини расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ ҳадди ақал бояд дорои маълумоти зерин бошад:

- ном ва суроқаи ташкилоти харидор;

- хусусият ва сифати молҳое, ки бояд расонида шавад ва мўҳлати расонидани он, хусусият, ҳаҷм ва маҳалли иҷрои кор ва мўҳлати иҷрои он, мўҳлат, хусусият ва маҳалли хизматрасонӣ;

- манбаи маблақгузории хариди давлатӣ;

- усул ва маҳалли пешниҳоди дархост барои интихоб ҳангоми баррасии пешакии тахассусӣ;

- усул ва маҳалли ба даст овардани ҳуҷҷатҳои марбут ба баррасии пешакии тахассусӣ;

- андоза, тартиб ва мўҳлати пардохте, ки аз ҷониби ташкилоти харидор барои фароҳам кардани ҳуҷҷатҳои марбут ба баррасии пешакии тахассусӣ ситонида мешавад.

4. Ташкилоти харидор бо гузашти се рўзи баъди эълони расмӣ дар хусуси таъини расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ ва **на дертар аз даҳ рӯз то** эълони расмӣ оид ба оқози расмиёти озмуни харид вазифадор аст ба ҳамаи молрасонҳои (пудратчиёни) манфиатдор ҳуҷҷатҳои марбут ба баррасии пешакии тахассусиро фароҳам орад, ки аз инҳо иборатанд: **(Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

- маълумоти пешбининамудаи қисми 3 моддаи мазкур;

- дастур оид ба тартиби омодасозӣ ва пешниҳоди ҳуҷҷатҳо ҷиҳати иштирок дар расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ;

- инъикоси меъёрҳо ва расмиёти арзёбии маълумоти тахассусии молрасонҳо (пудратчиён);

- номгўи ҳуҷҷатҳое, ки мутобиқати молрасонҳоро (пудратчиёнро) ба маълумоти тахассусӣ тибқи қисми 1 моддаи 16 Қонуни мазкур тасдиқ менамояд;

- ном ва мансаби кормандони ташкилотҳои харидор, ки ваколатдоранд бо молрасонҳо (пудратчиён) дар хусуси анҷом додани расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ дар тамос бошанд ва роҳҳои тамоси байни онҳо.

5. Ташкилоти харидор вазифадор аст ба ҳама гуна дархости молрасон (пудратчӣ) вобаста ба тавзеҳи ҳуҷҷатҳои марбут ба баррасии пешакии тахассусӣ, ки дар доираи мўҳлатҳои барои пешниҳоди дархост ҷиҳати иштирок дар расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ ирсол гардидаанд, ҷавоб диҳад.

6. Ташкилоти харидор вазифадор аст нисбат ба маълумоти тахассусии ҳар як молрасон (пудратчӣ), ки барои иштирок дар расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ дархост додааст, қарор қабул кунад. Ҳангоми қабули қарор ташкилоти харидор ҳуқуқ дорад танҳо он меъёрҳоеро истифода барад, ки дар ҳуҷҷатҳои марбут ба баррасии пешакии тахассусӣ муқаррар гардидаанд.

7. Барои иштироки минбаъда дар расмиёти хариди давлатӣ танҳо ба он молрасонҳое (пудратчиёне) иҷозат дода мешавад, ки ҳангоми баррасии пешакии тахассусӣ интихоб шудаанд.

8. Ташкилоти харидор дар мўҳлати на дертар аз ду рўзи кории баъди қабули қарор дар бораи расмиёти интихоб тариқи баррасии пешакии тахассусӣ ҳар як молрасони (пудратчии) барои иштирок дар расмиёти баррасии пешакии тахассусӣ дархостдодаро оид ба натиҷаи баррасии пешакии тахассусӣ огоҳ месозад.

9. Рўйхати молрасонҳо (пудратчиён), ки дар асоси натиҷаҳои баррасии пешакии тахассусӣ барои иштирок дар расмиёти минбаъдаи хариди давлатӣ иҷозат дода шудаанд, бояд дар воситаҳои ахбори омма ва ё Бюллетени хариди давлатӣ чоп карда шавад.

**Моддаи 18. Реҷаи мусоид барои истеҳсолкунандагони дохилӣ**

Бо мақсади дастгирии соҳаи истеҳсолот барои истеҳсолкунандагони дохилӣ реҷаи мусоид татбиқ мегардад, ки қоидаҳои онро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

**Моддаи 19. Маҳрум намудани молрасонҳо (пудратчиён) аз иштирок дар хариди давлатӣ**

1. Молрасонҳо (пудратчиён) бо қарори ташкилоти харидор аз иштирок дар расмиёти хариди давлатӣ дар ҳолатҳои зерин маҳрум карда мешаванд:

- ҳангоми аз ҷониби онҳо иҷро нагардидани ўҳдадориҳои худ ҳатто нисбат ба як қарордоди хариди давлатӣ дар ҷараёни ду соли охири қабл аз оқози расмиёти харид;

- ҳангоми муфлис эълон кардани онҳо ё дар ҷараёни муфлисшавӣ қарор доштани онҳо;

- пешниҳоди иттилооти бардурўқ, **далелҳои таҳрифкунанда, гумроҳсозанда** оид ба маълумоти тахассусии худ; **(Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

- пешниҳоди маълумоти моҳиятан носаҳеҳ ё моҳиятан нопурра оид ба тахассуси худ.

2. Ҳангоми ошкор намудани вазъи пешбининамудаи сархати сеюми қисми 1 моддаи мазкур ташкилоти харидор ўҳдадор аст бо пешниҳоди ҳуҷҷатҳои тасдиқкунанда ба мақомоти ваколатдор барои ҳалли масъалаҳои дохил кардани молрасон (пудратчӣ) ба феҳристи (реестри) молрасонҳои (пудратчиёни) беэътимод (бевиҷдон) муроҷиат намояд.

3. Ташкилоти харидор наметавонад молрасонро (пудратчиро) аз иштирок дар хариди давлатӣ маҳрум намояд, агар маълумоти тахассусии пешниҳоднамудаи ў ба таври назаррас носаҳеҳ ё нопурра набошад, ба шарте ки агар молрасон (пудратчӣ) бо хоҳиши ташкилоти харидор фавран ин норасоиҳоро бартараф кунад.

4. Далели маҳрум намудани молрасон (пудратчӣ) аз расмиёти харид ва сабабҳои он дар ҳисобот оид ба расмиёти харид инъикос гардида, дар ин хусус ба молрасон (пудратчӣ) фавран хабар дода мешавад.

**Моддаи 20. Вазифаҳои асосии мақомоти ваколатдор оид ба хариди давлатӣ**

1. Вазифаҳои асосии мақомоти ваколатдор оид ба хариди давлатӣ аз инҳо иборатанд:

- таҳияи санадҳои меъёрии ҳуқуқии пешбининамудаи Қонуни мазкур барои фаъолияти соҳаи хариди давлатӣ, ки тартиб ва расмиёти харид, бастани қарордодҳо ва пардохтҳои марбутаи онҳоро дар бар мегирад;

- ҳамоҳангсозӣ ва танзими фаъолияти ташкилотҳои харидор ҷиҳати анҷом додани хариди давлатӣ аз ҳисоби маблақҳои давлатӣ;

- назорати ташкилотҳои харидор оид ба риоя намудани қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи хариди давлатӣ;

- баррасии шикоят ва эътирозҳо оид ба масъалаҳои риояи қонунгузорӣ дар бораи хариди давлатӣ ва дар доираи салоҳияти худ баровардани қарор, ки қисми 1 моддаи 81 Қонуни мазкур пешбинӣ намудааст;

- таҳия ва нашри ҳуҷҷатҳои стандартии тендерӣ, ки бояд аз ҷониби ҳамаи ташкилотҳои харидор ҳангоми таҳияи ҳуҷҷатҳои тендерии худ барои хариди дахлдор ҳатман истифода карда шаванд;

- додани маслиҳат оид ба масъалаҳои татбиқи қонунгузорӣ дар бораи хариди давлатӣ;

- ташкили такмили ихтисос ва бозомўзии мутахассисон оид ба хариди давлатӣ;

- нисбат ба вайронкунандагони расмиёти хариди давлатӣ, ташкилотҳои харидоре, ки қарори мақоми ваколатдорро иҷро накардаанд, чораҳои пешбинишудаи ҷавобгарии маъмуриро татбиқ намояд; **(Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

- анҷом додани хариди давлатӣ ба маблақи бештар аз ҳадди камтарини маблақи харид аз номи ташкилоти харидор, ки ба талаботи тахассусии пешбининамудаи Қонуни мазкур мувофиқ намебошад.

2. Санадҳои меъёрии ҳуқуқии мақомоти ваколатдор бояд тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар воситаҳои ахбори омма ва ё Бюллетени хариди давлатӣ чоп карда шаванд.

3. Дар ҳолати анҷом додани хариди давлатӣ аз номи ташкилоти харидоре, ки ба талаботи тахассусӣ мувофиқат намекунад, мақомоти ваколатдор оид ба хариди давлатӣ барои тамоми ҷараёни харид пурра мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар мебошад. Ҳамзамон ба ташкилоти харидор дар комиссияи тендерӣ бояд аксарияти ҷойҳо ҷудо карда шавад.

**Моддаи 21. Феҳристи (реестри) молрасонҳои (пудратчиёни) беэътимод (бевиҷдон)**

1. Пешбурди феҳристи (реестри) молрасонҳои (пудратчиёни) беэътимод (бевиҷдон) ба зиммаи мақомоти ваколатдор гузошта мешавад.

2. Мақомоти ваколатдор бояд муроҷиати ташкилоти харидорро, ки тибқи тартиби муқаррарнамудаи қисми 2 моддаи 19 Қонуни мазкур пешниҳод гардидааст **баррасӣ намуда** ҳангоми муайян намудани далелҳои кофии пешниҳодшуда ном ё номгўйи довталаби **молрасон (пудратчӣ)** гунаҳкорро ба феҳристи (реестри) молрасонҳои (пудратчиёни) беэътимод (бевиҷдон) дохил намояд. **(Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

3. Ном ва номгўйи довталабон, сабаби дохил кардани онҳо ба феҳрист (реестр) ва мўҳлати маҳрум намудан аз иштирок дар хариди давлатӣ бояд дар Бюллетени хариди давлатӣ ва веб-сайти мақомоти ваколатдор чоп карда шавад.

4. Хориҷ кардани довталаб аз феҳристи (реестри) молрасонҳои (пудратчиёни) беэътимод (бевиҷдон) мутобиқи пешниҳоди довталаби марбута баъди мўҳлати хориҷ шудани онҳо аз иштирок дар хариди давлатӣ бо фармони роҳбари мақомоти ваколатдор анҷом дода мешавад.

**Моддаи 22. Комиссияи тахассусӣ**

1. Комиссияи тахассусӣ аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳайати на камтар аз нўҳ нафар таъсис дода мешавад.

2. Аъзои комиссияи тахассусӣ фаъолияти худро ройгон анҷом медиҳанд.

3. Комиссияи тахассусӣ дархостҳои ташкилоти харидорро ҷиҳати ба он додани мақоми ташкилоти харидори соҳибихтисос дар мўҳлати даҳ рўз баррасӣ намуда, оид ба қарори қабулнамудааш хулосаи хаттӣ медиҳад.

4. Хулосаи комиссияи тахассусӣ барои дохил намудани ташкилоти харидор ба феҳристи (реестри) ташкилотҳои харидори соҳибихтисос асос мебошад.

**Моддаи 23. Анҷом додани хариди муштараки мутамарказ**

Дар ҳолатҳое, ки якчанд ташкилоти харидор мақсади хариди як ё якчанд маводи (предмети) истифодаи умумиро дошта бошанд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад мақомоти мушаххаси идораи давлатиро таъин намояд, ки расмиёт ва анҷом додани хариди муштаракро ба тариқи мутамарказ аз номи ташкилотҳои мазкур анҷом диҳад.

**БОБИ 3. Усулҳои хариди давлатӣ**

**Моддаи 24. Усулҳои хариди давлатӣ**

1. Хариди давлатӣ бо усулҳои зерин анҷом дода мешавад:

- озмуни харид аз тариқи иштироки номаҳдуд;

- озмуни харид аз тариқи иштироки маҳдуд;

- усули “рўйхати мухтасар” (озмуни махсуси харид бо иштироки маҳдуд барои хариди хизматрасонии машваратӣ);

- дархости нархномаҳо;

- харид аз як манбаъ;

- хариди электронӣ.

2. Усули асосии хариди давлатӣ озмуни харид аз тариқи иштироки номаҳдуд мебошад. Ин усул аз ҷониби ташкилотҳои харидор бояд ҳамеша истифода карда шавад, ба истиснои ҳолатҳое, ки Қонуни мазкур махсус истифодаи дигар усулро иҷозат медиҳад. Интихоби усули дигари хариди давлатӣ танҳо дар мувофиқа бо мақоми ваколатдор анҷом дода мешавад. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

3. Хариди давлатӣ, ки арзиши он аз ҳадди камтарини маблағи харид зиёд нест, метавонад тибқи муқаррароти моддаи 29 Қонуни мазкур сурат гирад. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

**Моддаи 25. Озмуни харид аз тариқи иштироки номаҳдуд**

Озмуни харид аз тариқи иштироки номаҳдуд озмуни хариде эътироф мегардад, ки бо иштироки теъдоди номаҳдуди молрасонҳои (пудратчиёни) ҷиҳати иштирок дар расмиёти хариди давлатӣ даъватгардида баргузор мешавад.

**Моддаи 26. Озмуни харид аз тариқи иштироки маҳдуд**

1. Озмуни харид аз тариқи иштироки маҳдуд дар ҳолатҳои зерин баргузор карда мешавад, агар:

- хароҷоте, ки барои баррасӣ ва арзёбии шумораи зиёди дархостҳои тендерӣ зарур аст, аз се як қисми арзиши мол, кор ва хизматрасонии мавриди харидро ташкил диҳад. Ҳамзамон ташкилоти харидор барои таъмини рақобат дархостҳои тендерии шумораи лозимии молрасонҳо (пудратчиён), вале на камтар аз се нафарро ҷалб менамояд;

- мол, кор ё хизматрасонӣ ба сабаби мураккабии сохти техникӣ ё табиати махсуси худ, **вазъи баамаломада дар бозори мол, кор ва хизматрасонии мушаххас** танҳо дар ихтиёри доираи маҳдуди молрасонҳо (пудратчиён) мавҷуд бошад. Дар ин ҳолат ташкилоти харидор дархостҳои тендерии ҳамаи молрасонҳоро (пудратчиёнро), ки метавонанд чунин навъи мол, кор ва хизматрасониро фароҳам оранд, ҷалб менамояд. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

2. Дар бораи доир кардани расмиёти хариди давлатӣ бо истифодаи озмуни харид аз тариқи иштироки маҳдуд ташкилоти харидор дар бюллетени хариди давлатӣ огоҳинома чоп менамояд.

**Моддаи 27. Дархости нархномаҳо**

1. Ташкилоти харидор усули дархости нархномаҳоро барои хариди мол ё хизматрасонии дастрасбудае истифода менамояд, ки вобаста аз мушаххасоти таснифотии ташкилоти харидор истеҳсол ва ё фароҳам карда намешаванд, балки барои онҳо бозоре вуҷуд дорад, ки нархи хариди онҳо аз **ду ҳазору панҷсад нишондиҳанда барои ҳисобҳо** поёнтар аст. Дар ҳолатҳои махсус дар мувофиқа бо мақомоти ваколатдор ташкилоти харидор метавонад хариди давлатии молро ба маблақе, ки аз **дувоздаҳ ҳазору панҷсад нишондиҳанда барои ҳисобҳо** зиёд нест, аз тариқи дархости нархномаҳо анҷом диҳад. Номгӯи ҳолатҳои махсус аз тарафи мақоми ваколатдор бо тартиби муқарраргардида тасдиқ карда мешавад. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

2. Ташкилоти харидор аз он теъдоди молрасонҳо (пудратчиён), ки амалан мувофиқи мақсад меҳисобад, вале на камтар аз се нафар, нархнома дархост менамояд. Ба ҳар як молрасон (пудратчӣ), ки аз ў нархнома талаб карда мешавад, иттилоъ дода мешавад, ки оё ба нарх, ба қайр аз хароҷоти марбут ба худи мол, кор ё хизматрасонӣ, ин ё он унсури арзиш (аз ҷумла хароҷоти марбут ба ҳамлу нақл, суқурта, пардохтҳои гумрукӣ ва андоз) дохил карда мешавад ё на.

3. Иҷозат дода мешавад, ки аз ҷониби ҳар як молрасон (пудратчӣ) танҳо як нархнома пешниҳод карда шавад ва тақйир додани нархномаи худ номақбул аст. Байни ташкилоти харидор ва молрасон (пудратчӣ) дар хусуси нархномае, ки ҳамин молрасон (пудратчӣ) пешниҳод кардааст, ҳеҷ гуна гуфтушунид гузаронида намешавад.

4. Қарор дар хусуси бастани қарордоди харид ба манфиати он молрасоне (пудратчие) қабул карда мешавад, ки нархномаи дорои арзиши камтаринро пешниҳод кардааст ва эҳтиёҷи ташкилоти харидорро қонеъ мегардонад.

5. Тақсими гурўҳи молҳо ё лифофаи хизматрасониҳо мавриди харид бо мақсади истифодаи усули дархости нархномаҳо барои ба таври сунъӣ паст кардани ҳадди арзиши пешбининамудаи моддаи мазкур манъ аст.

6. Мақомоти ваколатдор метавонад тибқи санади худ шакли намунавии дархости нархномаҳоро муқаррар намояд.

**Моддаи 28. Харид аз як манбаъ**

1. Харид аз як манбаъ – расмиёти хариди давлатӣ мебошад, ки ҳангоми он ташкилоти харидор қарордоди харидро баъди гуфтушунид танҳо бо як молрасон (пудратчӣ) ба имзо мерасонад.

2. Ташкилоти харидор дар мувофиқа бо мақомоти ваколатдор метавонад дар бораи харид аз як манбаъ танҳо дар ҳолатҳои зерин қарор қабул кунад:

- агар он дар давоми шаш моҳи баъди лаҳзаи бастани қарордод фармоишҳои иловагӣ диҳад, ки аз 15 фоизи арзиши хариди пешина зиёд нест, инчунин меъёр, сатҳ ва стандартҳои собиқаро риоя мекунад;

- имзои қарордод ҳангоми гузаронидани тадқиқот, озмоиш ё таҳияи хулосаи илмӣ;

- агар мол, кор ё хизматрасонии мазкур танҳо дар ихтиёри ин ё он молрасони (пудратчии) мушаххас мавҷуд бошад ё ин ё он молрасон (пудратчӣ) нисбат ба ҳамин мол, кор ё хизматрасонӣ дорои ҳуқуқҳои истисноӣ бошад;

- ҳангоми анҷом додани харид ҷиҳати иҷрои лоиҳаи эҷодӣ ё фаъолияти эҷодӣ дар соҳаи санъат ё фарҳанг;

- ҳангоми ба миён омадани зарурати фаврӣ ҷиҳати харид дар робита бо ҳолатҳое, ки ташкилоти харидор наметавонист онро пешбинӣ намояд.

**Моддаи 29. Тартиби соддаи хариди давлатӣ**

1. Бо мақсади таъмини самаранокӣ ва фаврияти қонеъгардонии эҳтиёҷоти худ **ташкилоти харидор** метавонанд хариди давлатии мол, кор ва хизматрасониро тибқи тартиби содда ба маблақи на болотар аз ҳадди камтарини маблақи харид анҷом диҳанд.

2. Расмиёти анҷом додани хариди давлатӣ тибқи тартиби соддаи харид аз ҷониби мақомоти ваколатдор муқаррар карда мешавад.

**Моддаи 30. Хариди электронӣ**

1. Хариди давлатии мол, кор ва хизматрасонӣ метавонад бо истифодаи мубодилаи электронии маълумот байни ташкилоти харидор ва молрасон (пудратчӣ) анҷом дода шавад. Истифодаи ин усули хариди давлатӣ танҳо ҳангоми таъмини аслият, эътимоднокӣ ва махфияти маълумот иҷозат дода мешавад.

2. Усули хариди электронӣ тибқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

**БОБИ 4. Расмиёти хариди давлатӣ**

**§ 1. Расмиёти озмуни харид**

**Моддаи 31. Даъватнома ҷиҳати иштирок дар озмуни харид**

Ташкилоти харидор нияти худро ҷиҳати хариди давлатӣ бо роҳи дар воситаҳои дастраси умумии ахбори оммаи миллӣ ва (ё) байналмилалӣ ва Бюллетени хариди давлатӣ чоп намудани даъватнома ҷиҳати иштирок дар озмуни харид изҳор менамояд.

**Моддаи 32. Мўҳтавои даъватнома ҷиҳати иштирок дар озмуни харид**

1. Даъватнома ҷиҳати иштирок дар озмуни харид ҳадди ақал бояд дорои маълумоти зерин бошад:

- ном ва суроқаи ташкилоти харидор;

- хусусият, миқдори мол ва маҳалли расонидани он, хусусият ва маҳалли коре, ки бояд иҷро гардад ё хусусияти хизматрасонӣ ва маҳалле, ки дар он хизматрасонӣ амалӣ мегардад;

- мўҳлатҳои матлуб ё талабшавандаи молрасонӣ, анҷоми кор ё хизматрасонӣ;

- маълумоти тахассусие, ки молрасонҳо (пудратчиён) бояд ба он мувофиқ бошанд;

- мўҳлат, маҳал ва усули ба даст овардани ҳуҷҷатҳои тендерӣ;

- ҳаҷми пардохт барои фароҳам овардани ҳуҷҷати тендерӣ (агар он муқаррар карда шуда бошад);

- маҳал ва мўҳлати ниҳоии пешниҳоди дархости тендерӣ.

2. Ташкилоти харидор ҳуқуқ дорад ба даъватнома барои иштирок дар озмуни харид нисбати озмуни хариди дар пешистода дар доирае, ки Қонуни мазкур иҷозат медиҳад, маълумоти иловагӣ дохил намояд.

3. Шакли намунавии даъватномаро ҷиҳати иштирок дар озмуни харид мақомоти ваколатдор тасдиқ менамояд.

**Моддаи 33. Пешниҳоди ҳуҷҷатҳои тендерӣ**

1. Ташкилоти харидор ба молрасонҳо (пудратчиён), ки хоҳиш кардаанд дар озмуни харид иштирок намоянд, лифофаи пурраи ҳуҷҷатҳои тендериро дар мўҳлати на дертар аз **як рӯзи** аз онҳо гирифтани дархости дахлдор дастрас мекунад. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

2. Ҳангоми баргузор кардани озмуни харид бо иштироки маҳдуд ҳуҷҷатҳои тендерӣ ҳамзамон бо даъватнома ҷиҳати иштирок дар озмуни харид дастрас карда мешавад.

3. Ҳангоми амалӣ кардани расмиёти озмуни думарҳилавии харид ҳуҷҷатҳои тендерӣ ба ҳар як молрасон (пудратчӣ), ки аз марҳилаи якум гузаштааст, фароҳам оварда мешавад.

4. Барои фароҳам овардани ҳуҷҷатҳои тендерӣ ташкилоти харидор метавонад дар ҳаҷми маблақе, ки барои ҷуброни хароҷоти таҳияи он, ирсол ва нашри эълон дар воситаҳои ахбори омма заруранд, маблақ ситонад ва ин маблақ баргардонида намешавад.

**Моддаи 34. Мўҳтавои ҳуҷҷатҳои тендерӣ**

1. **Ҳуҷҷатҳои тендерӣ** бояд ҳадди ақал дорои маълумоти зерин **бошанд**: **(Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

- дастур оид ба таҳияи дархостҳои тендерӣ, ки мақомоти ваколатдор тасдиқ намудааст;

- меъёрҳо ва усули арзёбии мутобиқати молрасонҳо (пудратчиён) ба талаботи тахассусӣ мутобиқи моддаи 16 Қонуни мазкур;

- талаботи далелҳои ҳуҷҷатӣ ё дигар маълумоте, ки молрасонҳо (пудратчиён) бояд барои тасдиқи маълумоти тахассусии худ пешниҳод намоянд;

- тавсифот ва хусусиятҳои зарурии техникӣ ва сифатии мол, кор ва хизматрасонӣ мавриди харид, аз ҷумла мушаххасоти техникӣ, нақшаҳо, ҷадвал ва ангораҳо (эскизҳо); миқдори мол; хизматрасонии иловагӣ мутобиқи қарордод; маҳалле, ки дар он бояд кор ё хизматрасонӣ анҷом дода шавад;

- мўҳлатҳои матлуб ё зарурии иҷрои қарордод;

- тавсифоти ҳамаи меъёрҳо, ба истиснои нарх, ки ҳангоми арзёбии дархостҳои тендерии ташкилоти харидор истифода мешаванд, аз ҷумла аҳамияти нисбии чунин меъёрҳо, ки бояд дар ифодаи пулӣ **ва ё баҳо (балҳо)** арзёбӣ шаванд;

- муқаррароте, ки ташкилоти харидор муҳим донистааст ва он ба қарордоди хаттӣ ворид карда мешавад;

- тавсифоти як қисм ё якчанд қисми молҳои мавриди харид, ки ба онҳо дархостҳои тендерӣ пешниҳод мешаванд, агар ба молрасонҳо (пудратчиён) иҷозат дода шуда бошад, ки танҳо ба як қисми мол, кор ё хизматрасонӣ мавриди харид дархости тендерӣ пешниҳод намоянд;

- усули ҳисоб ва ифодаи арзиши дархости тендерӣ, аз ҷумла дастур дар мавриди он ки оё нарх, ба қайр аз арзишҳои худи мол, кор ё хизматрасонӣ (хароҷот барои ҳамлу нақл ва суқурта, пардохтҳои гумрукӣ ва андоз ва қайра) бояд дигар унсурҳоро дар бар гирад;

- ҳангоми пешниҳоди дархости тендерӣ бо асъори хориҷӣ – усули муқоисаи нархҳои дархостҳои тендерӣ, ки бо асъори хориҷӣ ифода ёфтаанд;

- талабот нисбат ба **шакл**, маблақ ва дигар шартҳои асосии кафолати дархости тендерӣ ва иҷрои қарордод ва инчунин мўҳлати эътибори чунин кафолатҳо;

- маҳалли аниқ ва мўҳлати пешниҳоди дархостҳои тендерӣ;

- тавсифи расмиёт барои фароҳам овардани тавзеҳот оид ба ҳуҷҷатҳои тендерие, ки молрасон (пудратчӣ) талаб кардааст, инчунин баёния дар мавриди он ки оё ташкилоти харидор ният дорад дар ҳамин давра бо молрасон (пудратчӣ) вохўрӣ гузаронад;

- **бо нишон додани** мўҳлате, ки дар ҷараёни он дархостҳои тендерӣ эътибор доранд; **(Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)**

- тавсифи дақиқи маҳал, сана ва вақти кушодани дархостҳои тендерӣ;

- расмиёте, ки ҳангоми кушодан ва баррасии дархостҳои тендерӣ истифода карда мешавад;

- забоне, ки бо он дархостҳои тендерӣ бояд таҳия карда шаванд;

- ном, номи хонавода, мансаб ва суроқаи як ё якчанд шахсони мансабдор ё хизматчиёни ташкилоти харидор, ки ваколатдоранд мустақиман бо молрасонҳо (пудратчиён) дар тамос бошанд ва роҳҳои ингуна тамос;

- огоҳинома оид ба ҳуқуқи молрасонҳо (пудратчиён) ҷиҳати шикоят нисбати амал ё қарори қайриқонунии комиссияи тендерии ташкилоти харидор дар ҷараёни анҷом додани расмиёти харид;

- шартҳои умумии қарордоди харид ва шакли намунавии қарордод, агар комиссияи тендерии ташкилоти харидор аз молрасон (пудратчӣ) имзои қарордодро талаб намояд.

2. Ҳангоми хариди давлатии кор ва хизматрасонӣ ташкилоти харидор бояд дорои ҳуҷҷате бошад, ки маводи харид, смета ва ведомости ҳаҷми корро дар бар гирад.

3. Мақомоти ваколатдор метавонад бо санади худ маълумоти иловагиро муайян намояд, ки ба ин ҳуҷҷатҳо барои категорияҳои муайяни харид дохил карда мешавад, инчунин шакли намунавии ҳуҷҷатҳои тендериро муқаррар созад.

**Моддаи 35. Тавзеҳот ва ворид кардани тақйирот ба дархости тендерӣ**

1. Молрасон (пудратчӣ) ҳуқуқ дорад то гузашти мўҳлати пешниҳоди дархости тендерӣ аз ташкилоти харидор ҳар гуна тавзеҳи масъалаҳоеро, ки вобаста ба истифодаи ҳуҷҷатҳои тендерӣ ба амал меояд, талаб кунад.

2. Ташкилоти харидор вазифадор аст дар мўҳлати на дертар аз се рўзи кории **вале то гузаштани мӯҳлати пешниҳоди дархости тендерӣ** тавзеҳоти хаттӣ диҳад ва онро ба молрасони (пудратчии) дархостнамуда, инчунин бе ошкор кардани манбаи дархост ба ҳамаи молрасонҳо (пудратчиён), ки барои онҳо ҳуҷҷати тендерӣ дода шудааст, дастрас намояд.

3. Ташкилоти харидор дар мўҳлати на дертар аз се рўзи корӣ то гузаштани мўҳлати пешниҳоди дархости тендерӣ бо ташаббуси худ ё дар асоси дархости тавзеҳот метавонад ба ҳуҷҷати гуфтушунид аз тариқи иловаҳо тақйирот дохил намояд. Иловаҳо ба ҳуҷҷатҳои тендерӣ фавран ба иттилои молрасонҳо (пудратчиён), ки ҳуҷҷатҳои тендерӣ гирифтаанд, расонида мешавад ва барои онҳо эътибори ҳатмӣ дорад.

4. Агар ташкилоти харидор бо молрасон (пудратчӣ) дар натиҷаи ворид шудани дархост ҷиҳати тавзеҳи **ҳуҷҷатҳои тендерӣ** кунад, пас протокол тартиб дода мешавад, ки савол ва ҷавобҳоро бе зикри манбаи ирсолнамудаи дархост дар бар мегирад. Протокол фавран ба ҳамаи молрасонҳое (пудратчиёне), ки ҳуҷҷати тендерӣ гирифтаанд, пешниҳод карда мешавад. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

**Моддаи 36. Пешниҳоди дархости тендерӣ**

1. Дархости тендерӣ дар шакли хаттӣ таҳия гардида, дар лифофаи мўҳргузошта мутобиқи қоидаҳои муқаррарнамудаи ҳуҷҷатҳои тендерӣ бо риояи шартҳои таъмини аслият ва махфияти дархости тендерӣ ва ташхиси саҳеҳи шахсе, ки онро додааст, пешниҳод карда мешавад.

2. Ташкилоти харидор дар асоси дархости молрасон (пудратчӣ) бо зикри сана ва вақти гирифтани дархости тендерӣ забонхат медиҳад.

**Моддаи 37. Мўҳлати пешниҳоди дархости тендерӣ, тақйирот ва бозхонди он**

1. Ташкилоти харидор санаи дақиқ ва мўҳлати охирини пешниҳоди дархости тендериро муқаррар менамояд.

2. Дар ин ҳолат мўҳлати пешниҳоди дархости тендерӣ бояд чунин бошад:

- ҳангоми анҷом додани хариди давлатӣ аз тариқи озмуни харид бо иштироки номаҳдуд на камтар аз се ҳафта аз лаҳзаи эълони озмуни харид;

- ҳангоми анҷом додани хариди давлатӣ бо усули озмуни харид аз тариқи иштироки маҳдуд на камтар аз як ҳафта аз рўзи ирсоли даъватнома ҷиҳати иштирок дар озмуни харид.

3. Агар ташкилоти харидор тавзеҳот диҳад ва ё ҳуҷҷатҳои тендериро тақйир диҳад, метавонад мўҳлати ниҳоии пешниҳоди дархостҳои тендериро аз рўзи ба молрасон (пудратчӣ) додани тавзеҳот ва ё тақйирот ба мўҳлати даҳ рўзи корӣ тамдид намояд.

4. Огоҳинома оид ба тамдиди мўҳлати ниҳоии пешниҳоди дархости тендерӣ фавран ба ҳамаи молрасонҳо (пудратчиён), ки барои онҳо ҳуҷҷати тендерӣ дода шудааст, **ирсол гардида, ҳамзамон дар ҳамон воситаҳои ахбори омма ва (ё) Бюллетени хариди давлатӣ нашр мегардад**.

5. Ҳангоми анҷом додани хариди давлатӣ бо усули озмуни харид аз тариқи иштироки номаҳдуд ташкилоти харидор дар мувофиқа бо мақомоти ваколатдор ҳуқуқ дорад мўҳлати пешниҳоди дархости тендериро маҳдуд намояд. Татбиқи ҳуқуқи маҳдуд намудани мӯҳлат танҳо дар ҳолате иҷозат дода мешавад, ки ягон довталаби эҳтимолӣ тамдиди мӯҳлати маҳдудшударо талаб накарда бошад. Дар мавриди изҳори чунин талабот, мӯҳлати пешниҳоди дархостҳои тендерӣ ба мӯҳлати иловагии талабшуда тамдид карда мешавад, вале наметавонад аз мӯҳлати дар сархати якуми қисми 2 моддаи мазкур муқарраршуда зиёд бошад. Талаботи тамдиди мӯҳлати маҳдудшуда бояд на дертар аз 3 рӯз то оғози кушодани лифофаҳои дорои дархостҳои тендерӣ пешниҳод гардад. Оид ба тамдид намудани мӯҳлати маҳдудшуда довталабоне, ки ҳуҷҷатҳои тендериро дастрас намудаанд, огоҳ карда, ҳамзамон дар ҳамон воситаҳои ахбори омма тағйири дахлдор нашр карда мешавад. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

6. Дар ҳолати татбиқи ҳуқуқи пешбининамудаи қисми 5 моддаи мазкур мӯҳлати пешниҳоди дархостҳои тендерӣ наметавонад аз рӯзи нашри даъватнома ҷиҳати иштирок дар озмуни харид камтар аз даҳ рӯз бошад. Дар асоси дархости ташкилоти харидор ҳангоми ба миён омадани зарурати хариди фаврӣ, мӯҳлати пешниҳоди дархостҳои тендерӣ метавонад аз рӯзи нашри даъватнома ҷиҳати иштирок дар озмуни харид камтар аз даҳ рӯз бошад.

7. Молрасон (пудратчӣ) ҳуқуқ дорад дархости тендерии худро то гузашти мўҳлати ниҳоии пешниҳоди дархости тендерӣ тақйир диҳад ва ё бозхонад.

**Моддаи 38. Мўҳлати эътибори дархости тендерӣ**

1. Дархост дар мўҳлати дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ зикргардида эътибор дорад.

2. То гузашти мўҳлати эътибори дархости тендерӣ ташкилоти харидор метавонад аз молрасонҳо (пудратчиён) тамдиди ин мўҳлатро барои давраи муайяни иловагӣ дархост кунад. Молрасон (пудратчӣ) метавонад чунин дархостро рад кунад ва ҳуқуқашро ҷиҳати кафолати дархости тендерии худ аз даст надиҳад ва мўҳлати эътибори дархости тендерии ў бо гузашти мўҳлате, ки тамдид нагардидааст, хотима меёбад.

3. Молрасон (пудратчӣ) метавонад дархости тендерии худро то гузашти мўҳлати ниҳоии пешниҳоди дархости тендерӣ тақйир диҳад ё бозхонад ва ҳуқуқи худро ҷиҳати таъмини кафолати дархости тендерӣ аз даст надиҳад. Чунин тақйирот ё огоҳинома дар мавриди бозхондани дархост эътибор дорад, агар он аз ҷониби ташкилоти харидор то гузашти мўҳлати ниҳоии пешниҳоди дархостҳои тендерӣ гирифта шуда бошад.

**Моддаи 39. Таъмини кафолати дархости тендерӣ**

1. Молрасон (пудратчӣ) бо дархости тендерӣ тибқи дархости ташкилоти харидор ба ин ташкилот кафолати дархостҳои тендериро таъмин мекунад.

2. Андозаи таъмини кафолати дархости тендерӣ **бо фоиз** аз тарафи ташкилоти харидор дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ муқаррар мегардад, вале набояд аз арзиши мол, кор ё хизматрасоние, ки молрасонҳо (пудратчиён) дар дархостҳои тендерии худ пешниҳод намудаанд, аз се фоиз зиёд бошад.

3. Таъмини кафолати дархости тендерӣ метавонад дар шакли вомбарг, кафолати бонкӣ, векселҳо, сертификатҳои депозитӣ ё саҳмияҳо, ки барои муомилоти озод истифода мешаванд, пешниҳод карда шавад. Шакли мушаххаси таъмини кафолати дархости тендерӣ аз тарафи ташкилоти харидор муайян гардида, дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ зикр карда мешавад.

4. Воситаҳои таъмини кафолати дархостҳои тендерӣ ба молрасони (пудратчии) пешниҳодкардаи онҳо дар ҳолатҳои зайл баргардонида мешавад:

- гузаштани мўҳлати эътибори кафолатномаи дархости тендерӣ;

- эътибор пайдо кардани қарордоди харид ва пешниҳоди кафолатномаи иҷрои қарордоди харид, агар чунин кафолат дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ пешбинӣ шуда бошад;

- бозхондани дархости тендерӣ то гузашти мўҳлати ниҳоии пешниҳоди дархости тендерӣ;

- аз ҷониби ташкилоти харидор қатъ намудани расмиёти харид то бастани қарордоди харид.

5. Молрасон (пудратчӣ) ҳуқуқи худро барои баргардонидани кафолатномаи дархости тендерӣ танҳо дар ҳолатҳои зерин аз даст медиҳад:

- рад кардани имзои қарордоди харид тибқи шартҳое, ки дар дархостҳои тендерӣ пешбинӣ шудааст;

- рад кардани пешниҳоди кафолатномаи иҷрои қарордоди харид, агар чунин кафолат дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ пешниҳод шуда бошад;

- бозхондани дархости тендерӣ баъди гузашти мўҳлати ниҳоии пешниҳоди дархости тендерӣ;

- рад кардани қабули ислоҳи қалати арифметикӣ.

**Моддаи 40. Манъи гуфтушунид бо молрасонҳо (пудратчиён)**

Гузаронидани гуфтушунид байни ташкилоти харидор ва молрасон (пудратчӣ) оид ба дархости тендерии пешниҳодшуда қатъиян манъ аст, агар дар Қонуни мазкур тартиби дигаре пешбинӣ нашуда бошад.

**Моддаи 41. Кушодани дархости тендерӣ**

1. Дархостҳои тендерӣ тибқи мўҳлат ва дар маҳалли муайяни дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ зикршуда кушода мешаванд. Ҳангоми тамдиди мўҳлати ниҳоии пешниҳоди дархостҳои тендерӣ онҳо дар рўзи дахлдор кушода мешаванд. Вақт ва санаи кушодани дархостҳои тендерӣ бояд ба мўҳлати ниҳоии пешниҳоди дархостҳои тендерӣ мувофиқ бошад.

2. Ҳангоми кушодани дархостҳои тендерӣ иштироки ҳамаи довталабон ё намояндагони онҳо иҷозат дода мешавад.

3. Ном ва суроқаи ҳар як довталабе, ки дархости он кушода шудааст, инчунин нархи дархости тендерӣ, **шакл**, андозаи таъмини кафолат фавран ба шахсони ҳангоми кушодани дархостҳои тендерӣ иштирокдошта эълон ва дар протоколи кушодани дархостҳои тендерӣ сабт мегарданд. Ҳар як аъзои комиссияи тендерӣ ба ҳар як саҳифаи дархости тендерии кушодашуда имзо мегузорад. Протоколи кушодани дархостҳои тендериро ҳар як аъзои комиссияи тендерӣ ва иштирокчиёни озмуни харид имзо мегузоранд. Нусхаи протокол дар рўзи кушодани дархостҳои тендерӣ ба молрасонҳои (пудратчиёни) иштирокдошта супорида шуда, дар як рўзи корӣ ба молрасонҳои (пудратчиёни) ҳузурнадошта ва мақомоти ваколатдор пешниҳод мегардад.

**Моддаи 42. Баррасӣ, арзёбӣ ва муқоисаи дархостҳои тендерӣ**

1. Комиссияи тендерӣ метавонад аз молрасонҳо (пудратчиён) хоҳиш намояд, ки ҷиҳати осон гардидани баррасӣ, арзёбӣ ва муқоисаи дархостҳои тендерӣ вобаста ба дархостҳои тендерии худ тавзеҳот диҳанд. Ҳеҷ гуна дархост, пешниҳод ё тавзеҳот бо мақсади тақйир додани моҳияти дархости тендерӣ, аз ҷумла тақйир додани нарх ва ё тақйироте, ки барои ҷавобгўи талабот сохтани ҳуҷҷатҳои тендерии ҷавобгўи талабот набуда нигаронида шудааст, иҷозат дода намешавад. Ҳамаи дархостҳо барои тавзеҳот дар шакли хаттӣ тайёр карда мешаванд.

2. Ташкилоти харидор танҳо қалатҳои арифметикиеро, ки дар ҷараёни баррасии дархостҳои тендерӣ ошкор шудаанд, ислоҳ менамояд. Ташкилоти харидор оид ба ҳама гуна чунин тақйирот молрасон (пудратчӣ) - ро, ки дархости тендерӣ пешниҳод кардааст, фавран огоҳ менамояд.

3. Бо мақсади арзёбӣ ва муқоисаи дархостҳои тендерӣ, агар нархи дархостҳои тендерӣ бо ду ва ё якчанд асъор ифода ёфта бошад, нархи ҳамаи дархостҳои тендерӣ тибқи арзиши дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ зикргардида бо як асъор ҳисоб карда мешавад.

4. Комиссияи тендерӣ метавонад дархости тендериро ҳамчун ҳуҷҷати ҷавобгўи талаботи ҳуҷҷатҳои тендерӣ баррасӣ намояд, ҳатто агар дар он гузашти ночиз мавҷуд бошад, ки моҳиятан хусусият, шарт ва дигар талаботи дар ҳуҷҷати тендерӣ инъикосгардидаро тақйир намедиҳад ва ё дар он иштибоҳ ва ё носаҳеҳиҳое мавҷуд бошанд, ки бе дахолат ба моҳияти дархости тендерӣ ислоҳ карда мешаванд. Ҳар гуна чунин гузашт қадри имкон миқдоран ифода гардида, ҳангоми арзёбӣ ва муқоисаи дархостҳои тендерӣ мутобиқан ба инобат гирифта мешавад.

5. Ҳангоми мавҷудияти ҳолатҳои дар моддаи 19 Қонуни мазкур зикргардида комиссияи тендерӣ дархости тендерии молрасон (пудратчӣ) - ро баррасӣ намуда, онро маҳрум менамояд ва воҳиди хариди ташкилоти харидор дар мўҳлати се рўз маводи дахлдорро бо далелҳое, ки барои дохил намудани ном ё номгўйи молрасон (пудратчӣ) ба феҳристи (реестри) молрасонҳои (пудратчиёни) беэътимод (бевиҷдон) асос мебошад, ба мақомоти ваколатдор пешниҳод мекунад.

6. Комиссияи тендерӣ дархости тендериро дар чунин ҳолатҳо баъди баррасӣ рад менамояд:

- агар довталаб кафолатномаи дархости тендериро тибқи шакли намунавӣ, ҳаҷм ва шартҳои пешбининамудаи ҳуҷҷатҳои тендерӣ пешниҳод накарда бошад;

- ҳангоми ҳолатҳои пешбининамудаи моддаи 8 Қонуни мазкур;

- агар дархости тендерӣ ҷавобгўи талаботи тахассусии муқаррарнамудаи моддаи 16 Қонуни мазкур набошад;

- агар нархи дархости тендерии довталаб аз маблақи барои хариди ҳамин мавод (предмет) ҷудогардида зиёд бошад;

- агар нархи дархости тендерии довталаб аз маблағи барои хариди иҷрои корҳои сохтмон ҷудогардида зиёда аз 10 фоиз камтар бошад; (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

- агар довталаб ба ислоҳи қалати арифметикӣ дар дархости тендерӣ розӣ набошад;

- агар ҳамин дархости тендерӣ моҳиятан ҷавобгўи талаботи ҳуҷҷатҳои тендерӣ набошад.

7. Комиссияи тендерӣ дархостҳои тендерии боқимондаро (ки дар ҷараёни баррасӣ маҳрум карда нашудаанд) барои муайян намудани дархости тендерии қолиб, чуноне ки дар зербанди (б) ҳамин қисм муайян гардидааст, мутобиқи расмиёт ва меъёрҳои дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ зикргардида арзёбӣ ва муқоиса мекунад. Ба истиснои меъёрҳои дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ зикргардида ҳеҷ гуна омилҳои дигар истифода карда намешаванд:

а) ҳамчун дархости тендерии қолиб чунин дархостҳо ба ҳисоб мераванд:

- дархости тендерӣ ё нархнома бо нархи пасттарин;

- агар ташкилоти харидор дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ пешбинӣ карда бошад, дархост бо арзиши таҳқиқшудаи камтарин, ки дар асоси меъёрҳои дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ зикргардида муайян карда мешавад, ва онҳо то дараҷаи имконпазир объективӣ буда, метавонанд миқдоран муқаррар карда шавад ва дар асоси расмиёти арзёбӣ бояд дар ифодаи пулӣ **ё фоиз** баён карда шаванд. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

б) ҳангоми муайян намудани дархост бо арзиши таҳқиқшудаи камтарин комиссияи тендерӣ бояд мутобиқи сархати дуюми зербанди (б) ҳамин қисм танҳо омилҳои зеринро ба инобат гирад:

- нархи дархости тендерӣ;

- хароҷот барои истифода, хадамоти техникӣ ва таъмири вобаста ба молҳо (корҳо);

- мўҳлати молрасонӣ, анҷоми кор ё хизматрасонӣ;

- тавсифи функсионалӣ, техникӣ ва сифатии молҳо ва корҳо;

- шартҳои пардохт;

- шартҳои кафолат барои мол, кор ё хизматрасонӣ.

**Моддаи 43. Баррасии минбаъдаи тахассусӣ**

1. То огоҳсозии хаттии қолиби тендер ва то нашри эълон оид ба интихоби баамаломада, сарфи назар аз он, ки оё ташкилоти харидор расмиёти баррасии пешакии тахассусиро мутобиқи моддаи 17 Қонуни мазкур гузаронидааст, метавонад, аз молрасони (пудратчии) пешниҳоднамудаи дархости тендерӣ, ки қолиб дониста шудааст, талаб намояд, ки маълумоти тахассусии худро мутобиқи меъёр ва расмиёти пешбининамудаи Қонуни мазкур аз нав тасдиқ намояд, зеро чунин меъёр ва расмиёт дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ муқаррар гардидаанд. Ҳеҷ гуна дигар меъёр ва расмиёт, ба қайр аз онҳое, ки дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ муқаррар гардидаанд, истифода карда намешаванд.

2. Агар ташкилоти харидор аз молрасони (пудратчии) пешниҳоднамудаи дархости тендерии қолиб талаб намояд, ки маълумоти тахассусии худро мутобиқи қисми 1 моддаи мазкур аз нав тасдиқ кунад ва агар ў ин корро анҷом надиҳад, комиссияи тендерии ташкилоти харидор чунин дархости тендериро рад мекунад ва дархости тендериро, ки ҷойи дуюмро ишқол кардааст, қолиб эълон менамояд.

**Моддаи 44. Бекор кардани озмуни харид**

1. Ташкилоти харидор дар мувофиқа бо мақомоти ваколатдор озмуни харидро дар ҳолатҳои зерин бекор мекунад:

- агар ҳамаи дархостҳо мутобиқи қисмҳои 5 ва 6 моддаи 42 маҳрум ва ё рад карда шуда бошанд;

- агар анҷом додани харид дар натиҷаи тақйирёбии ҷиддии қайричашмдошти вазъ дигар ба манфиатҳои давлат мувофиқ набошад.

2. Дар огоҳинома оид ба бекор кардани озмуни харид ташкилоти харидор сабабҳоеро, ки боиси бекор кардани озмуни харид гардидаанд, бе пешниҳоди далелҳо зикр менамояд.

3. Ташкилоти харидор бетаъхир ба ҳамаи довталабон огоҳиномаро, ки дар қисми 2 моддаи мазкур зикр гардидааст, ирсол менамояд.

4. Дар ҳолати рад кардани ҳамаи дархостҳо ташкилоти харидор дар назди довталабон ҳеҷ масъулият надорад.

5. Ҳангоми бекор кардани озмуни харид тибқи асосҳои пешбининамудаи **сархати якуми** қисми 1 моддаи мазкур ташкилоти харидор бояд баъди ба ҳуҷҷатҳои тендерӣ ворид намудани ҳар гуна ислоҳоти зарурӣ такроран озмуни харидро аз тариқи иштироки номаҳдуд доир кунад.

**Моддаи 45. Огоҳинома оид ба интихоби қолиби озмуни харид**

11. Ташкилоти харидор ӯҳдадор аст на дертар аз се рӯзи баъд аз интихоби ғолиби озмун ҳамаи молрасонҳои (пудратчиёни) иштирокдоштаро дар ин хусус бо ҳар роҳи мақбул, ки метавонад дар мавриди зарурат ва минбаъд тасдиқи худро ёбад, огоҳ созад. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

2. Ташкилоти харидор дар Бюллетени хариди давлатӣ дар бораи қолиби озмуни харид бо зикри ном, маҳалли ҷойгиршавӣ ва нархи дархости тендерии пешниҳоднамудааш эълон чоп мекунад.

3. Ташкилоти харидор ва ғолиби озмун ҳуқуқ доранд дар сурати оғоз нагардидани расмиёти пешниҳоди шикоят тибқи моддаҳои 79-81 Қонуни мазкур қарордоди харидро баъд аз 3 рӯзи огоҳ сохтани иштирокчиёни озмун дар бораи интихоби ғолиби озмун ба имзо расонанд. Дар сурати гузаштани мӯҳлати амали дархости тендерии ғолиби озмун то лаҳзаи бастани қарордод, аз ҷониби ғолиби озмун ба имзо расонидани қарордод тасдиқи розигии ӯ барои дароз намудани мӯҳлати дархости тендерӣ маҳсуб меёбад. Ҳангоми истифодаи усулҳои "Дархости нархнома" ва "Харид аз як манбаъ" қарордоди харид метавонад дар ҳар вақти баъд аз хотима ёфтани расмиёти интихоби ғолиби озмун, молрасон (пудратчӣ) ба имзо расонида шавад. (Қ ҶТ аз 16.04.2012с., №815)

4. Бо молрасоне (пудратчие), ки дархости тендериаш қолиб эътироф шудааст, мутобиқи шартҳои дархости тендерӣ қарордоди харид баста мешавад.

5. Дар ҳолате, ки агар молрасони (пудратчии) интихобшуда қарордодро имзо накунад ё кафолати иҷрои қарордоди харидро фароҳам наоварад, комиссияи тендерии ташкилоти харидор дархости тендерии қолибро мутобиқи қисми 7 моддаи 42 Қонуни мазкур аз ҳисоби дархостҳои боқимондаи дорои эътибори тендерӣ бо назардошти ҳуқуқи ташкилоти харидор ҷиҳати бекор кардани озмуни харид мутобиқи моддаи 43 Қонуни мазкур интихоб менамояд.

**Моддаи 46. Ҳисобот оид ба расмиёти харид**

1. Ҳангоми анҷом додани расмиёти харид ташкилоти харидор оид ба расмиёти харид ҳисобот таҳия менамояд, ки ҳадди ақал дорои маълумоти зерин мебошад:

- тавсифи маводи (предмети) харид оид ба ҳар як лот;

- ном ва суроқаи молрасонҳо (пудратчиён), ки дархостҳои тендерӣ ва ё нархнома пешниҳод кардаанд;

- талаботе, ки нисбат ба молрасонҳо (пудратчиён) ҳангоми бастани қарордоди харид пешниҳод мегардад;

- нарх ва дигар шартҳои асосии ҳар як дархости тендерӣ ва ё пешниҳод;

- баёни арзёбӣ, муқоиса ва асосҳо барои интихоби дархостҳои тендерӣ ва ё пешниҳодҳои ирсолгардида;

- дар ҳолати рад намудани ҳамаи дархостҳои тендерӣ ва ё пешниҳодҳо – асосҳо барои рад намудани онҳо;

- дар ҳолате, ки дар натиҷаи расмиёти харид қарордоди харид баста нашуда бошад, баёния дар ин хусус бо зикри асосҳои дахлдор;

- ҳангоми истифодаи дигар расмиёт, ба қайр аз озмуни харид аз тариқи иштироки номаҳдуд – асосҳо барои чунин интихоб;

- асосҳо барои истифодаи расмиёти баррасии пешакии тахассусии молрасонҳо (пудратчиён);

- баёни ҷамъбастии дархостҳои барои тавзеҳи ҳуҷҷатҳои марбут ба баррасии пешакии тахассусӣ ё ҳуҷҷатҳои тендерӣ воридшуда ва ҷавоб ба онҳо;

- иттилоот оид ба шикоят ва даъвоҳои пешниҳодшуда ва роҳҳои ҳалли онҳо;

- иттилоот дар бораи боздоштани расмиёт;

- иттилоот дар бораи   ҷалби коршиносон;

- номи (номгўйи) молрасон (ҳое) (пудратчӣ (ён)-е, ки қолиб эътироф шудаанд.

2. Ҳангоми хариде, ки аз ҳадди камтарини маблақи харид пасттар аст, протокол оид ба расмиёти харид тартиб дода намешавад. **Ташкилоти харидор дар бораи ин ё он харид ба мақоми ваколатдор** **ҳар** **семоҳа ҳисоботи ҷамъбастиро тибқи шакли аз ҷониби мақоми ваколатдор тасдиқшуда пешниҳод менамояд.** (Қ ҶТ аз **16.04.2012**с**., №815)**

3. Ҳангоми харид аз як манбаъ ҳисобот таҳия менамояд, ки маълумоти зеринро дар бар мегирад:

- асоснок намудани татбиқи чунин усули харид;

- номи молрасон (пудратчӣ), ки бо он шартнома баста мешавад;

- нарх ва дигар шартҳои асосии харид;

- маълумот дар бораи ҷалби коршиносон.

4. Маълумоти пешбининамудаи сархатҳои дуюм, дувоздаҳум ва чордаҳуми қисми 1 моддаи мазкур дар асоси талаботи молрасонҳое (пудратчиёне), ки дархостҳои тендерӣ ё нархнома пешниҳод кардаанд, баъди интихоби дархостҳои тендерӣ ва ё нархномаҳо ё баъди анҷоми расмиёти харид, ки дар натиҷа қарордод баста нашудааст, пешниҳод карда мешаванд.

5. Мақомоти ваколатдор ҳуқуқ доранд муқаррар кунад:

- шаклҳои намунавии ҳисобот оид ба расмиёти харид;

- талаботи иловагӣ нисбати расмиёти харид, ки дар протокол пешниҳод мегардад.

6. Ҳисобот оид ба расмиёти харид ба мақоми ваколатдор дар мўҳлати се рўзи баъди **ба имзо расонидани қарордод** пешниҳод карда мешавад. (Қ ҶТ аз **16.04.2012**с**., №815)**

**§ 2. Озмунҳои думарҳилавии харид**

**Моддаи 47. Мафҳуми озмуни думарҳилавии харид**

1. Расмиёти озмунҳои думарҳилавии харид аз ду марҳилаи пайдарҳами озмуни харид иборат аст, ки ҳангоми он:

- дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ ба молрасонҳо (пудратчиён) пешниҳод мегардад, ки дар марҳилаи якум дархостҳои тендерии ибтидоиро бе зикри нархи онҳо, бо маълумот оид ба хусусиятҳои техникӣ, сифатӣ ва дигар хусусиятҳои мол, кор ва хизматрасонии мавриди харид, шартҳои расонидани он, инчунин ҳангоми зарурат бо зикри маълумоти касбӣ, салоҳияти техникӣ ва тахассусии молрасонҳо (пудратчиён) ирсол намоянд;

- дар марҳилаи дуюм ба молрасонҳо (пудратчиён) пешниҳод мегардад, ки дархостҳои тендерии ниҳоиро мутобиқи мушаххасоти дар ҷараёни марҳилаи якум дақиқ намудаи ташкилоти харидор бо зикри нархи дархости тендерӣ ирсол намоянд.

2. Дар марҳилаи якуми расмиёти озмуни думарҳилавии харид ташкилоти харидор ҳуқуқ дорад бо ҳама гуна молрасонҳо (пудратчиён), ки дархости тендериашон рад нашуда буд, гуфтушунид доир намояд.

3. Дар марҳилаи якуми расмиёти озмуни думарҳилавии харид кафолати дархости тендерӣ пешниҳод намегардад.

4. Пешниҳод дар хусуси супоридани дархости ниҳоии тендерӣ дар марҳилаи дуюм метавонад хориҷ кардан ё тақйир додани ҳар гуна ҷанбаҳои техникӣ ё хусусиятҳои сифатии аввалан дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ нисбати мол, кор ва хизматрасонии мавриди харид муқарраргардидаро ва инчунин хориҷ кардан ё тақйир додани ҳар гуна меъёрҳои муқоиса ва арзёбии дархостҳои тендерӣ, муайянкунии дархости тендерии қолиб ва ё ба ҳуҷҷати тендерӣ ворид намудани иловаҳоро мутобиқи Қонуни мазкур дар бар гирад. Ташкилоти харидор вазифадор аст оид ба ҳар гуна чунин хориҷкунӣ, тақйирот ё иловаҳо ба ҳуҷҷати тендерӣ дар даъватнома ҷиҳати пешниҳоди дархостҳои ниҳоии тендерӣ, ки ба молрасонҳо (пудратчиён) ирсол мегардад ва дархостҳои тендерии онҳо дар марҳилаи якуми расмиёти озмуни думарҳилавии харид рад нашудааст, зикр намояд.

5. Агар дар параграфи мазкур тартиби дигар пешбинӣ нашуда бошад, ҳангоми анҷом додани расмиёти озмуни думарҳилавии харид, инчунин расмиёти пешбининамудаи параграфи 1 боби 4 Қонуни мазкур истифода карда мешавад.

**Моддаи 48. Шартҳои истифодаи озмуни думарҳилавии харид**

Озмуни думарҳилавии харид дар ҳолатҳои зерин татбиқ мегардад, агар:

- ташкилоти харидор натавонад қаблан хусусиятҳои хоси техникӣ ва аломатҳои сифатии мол, кор ва хизматрасонии мавриди харидро муайян намояд;

- агар зарурати гуфтушунид бо молрасонҳо (пудратчиён) ба сабаби хусусияти мол, кор ва хизматрасонии мавриди харид ба миён ояд;

- маводи (предмети) харид, тадқиқот, озмоиш, таҳияи хулосаи илмӣ ё пешниҳоди дигар хизматрасонии махсус бошад.

**Моддаи 49. Даъватнома оид ба иштирок дар расмиёти озмуни думарҳилавии харид**

1. Даъватнома ҷиҳати иштирок дар расмиёти озмуни думарҳилавии харид дар марҳилаи якум бояд маълумоти зеринро дар бар гирад:

- ном ва суроқаи ҳуқуқии ташкилоти харидор;

- инъикоси маводи (предмети) харид ва ҳангоми хариди кор – маҳалли ҷойгиршавӣ ва навъи корҳо;

- усул ва маҳали гирифтани ҳуҷҷатҳои тендерӣ, андозаи пардохт барои онҳо;

- маҳал, мўҳлати пешниҳод ва кушодани дархостҳои тендерӣ.

2. Даъватнома ҷиҳати иштирок дар марҳилаи дуюми расмиёти озмуни думарҳилавии харид бояд маълумоти зеринро дар бар гирад:

- ном ва суроқаи ҳуқуқии ташкилоти харидор;

- талаботи ниҳоие, ки нисбат ба молрасонҳо (пудратчиён) пешниҳод мегардад, шарти харид бо зикри нарх, инчунин ҳама гуна тавсифоти мол, кор ва хизматрасонии мавриди харид;

- хусусият, миқдор ва маҳалли молрасонӣ, хусусият ва маҳали иҷрои кор ё хусусияти хизматрасонӣ ва ҷое, ки бояд хизматрасонӣ анҷом дода шавад;

- мўҳлати матлуб ё зарурии молрасонӣ, анҷоми кор ё нақшаи расонидани хизматрасонӣ;

- усул ва маҳалли гирифтани ҳуҷҷатҳои тендерӣ;

- маҳал ва мўҳлати кушодани дархостҳои тендерӣ.

**Моддаи 50. Мўҳлати пешниҳоди дархостҳои ибтидоии тендерӣ**

1. Мўҳлати ниҳоии пешниҳоди дархостҳои ибтидоии тендерӣ дар ҳуҷҷатҳои тендерӣ муқаррар мегардад, аммо наметавонад аз рўзи нашри даъватнома ҷиҳати иштирок дар расмиёти озмуни думарҳилавии харид камтар аз се ҳафта бошад.

2. Ташкилоти харидор ҳангоми зарурати хариди фаврӣ ҳуқуқ дорад дар мувофиқа бо мақомоти ваколатдор оид ба хариди давлатӣ нисбат ба мўҳлати пешбининамудаи қисми 1 моддаи мазкур мўҳлати кўтоҳтари пешниҳоди дархостҳои ибтидоии тендериро муайян намояд, вале он набояд аз лаҳзаи нашри даъватнома ҷиҳати иштирок дар расмиёти озмуни думарҳилавии харид камтар аз даҳ рўз бошад.

**Моддаи 51. Расмиёти харид аз як манбаъ**

1. Ҳангоми истифодаи усули хариди давлатӣ аз як манбаъ ташкилоти харидор ба як молрасони (пудратчии) мушаххас дар хусуси гузаронидани гуфтушунид даъватнома ирсол менамояд.

2. Қарордоди харид ҳангоме баста мешавад, ки пешниҳоди молрасон (пудратчӣ) шартҳои ташкилоти харидорро қонеъ гардонад.

**БОБИ 5. Хариди хизматрасонии машваратӣ**

**Моддаи 52.** Х**изматрасонии машваратӣ**

1. Хизматрасонии машваратӣ аз ҷониби шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, резидент ва қайрирезидент, ки дорои касб ва тахассуси зарурӣ мебошанд, анҷом дода мешавад.

2. Хизматрасонии машваратӣ метавонад ҳам аз ҷониби мушовирони инфиродӣ, ҳам аз ҷониби ташкилотҳои машваратӣ анҷом дода шавад.

**Моддаи 53. Усулҳои хариди хизматрасонии машваратӣ**

1. Барои анҷом додани хариди хизматрасонии машваратӣ усули иштироки маҳдуд (рўйхати мухтасар), инчунин харид аз як манбаъ истифода карда мешавад.

2. Усули рўйхати мухтасар аз марҳилаҳои зерин иборат аст:

- таҳияи супоришҳои техникӣ;

- таҳияи сметаи хароҷот;

- интишори эълон ё (ва) реклама;

- таҳияи рўйхати мухтасари мушовирон;

- таҳияи даъватнома ҷиҳати манзур кардани пешниҳод ва ирсоли он;

- мактуб - даъватнома;

- иттилоот барои мушовирон;

- супориши техникӣ;

- шакли тавсияшавандаи қарордод;

- қабули пешниҳодҳо;

- интихоби пешниҳоди беҳтарини озмун;

- анҷом додани гуфтушунид ва бастани қарордод.

**Моддаи 54. Усулҳои интихоби пешниҳодҳои озмунӣ**

Хариди хизматрасонии машваратӣ барои ташкилотҳо бо усулҳои зерини интихоби пешниҳодҳои озмун, ки қисми таркибии усули рўйихати мухтасар дар қисми 2 моддаи 53 Қонуни мазкур мебошад, амалӣ мегардад:

- аз рўи сифат ва арзиш;

- аз рўи сифат;

- интихоб дар шароити буҷети муқарраршуда;

- аз рўи нархи пасттарин;

- дар асоси тахассуси мушовирон.

**Моддаи 55. Усулҳои интихоб дар асоси сифат ва арзиш**

Усулҳои асосии интихоби пешниҳодоти озмунӣ интихоб аз рўи сифат ва арзиш маҳсуб меёбад, ки аз марҳилаҳои зерин иборат аст:

- арзёбии пешниҳодҳои техникӣ;

- арзёбии пешниҳодҳои молиявӣ;

- арзёбии ниҳоии сифат ва арзиш.

**Моддаи 56. Таҳияи супориши техникӣ**

1. Ташкилоти харидор супориши техникиро мураттаб месозад ва барои таҳияи он масъул мебошад. Дар супориши техникӣ мақсад, супориш, ҳаҷми супориш, тавсифи талабот ва мўҳлатҳои пешниҳоди ҳисобот зикр гардида, маводи (предмети) маълумотӣ, аз ҷумла номгўи таҳқиқоти дар айни замон доиршуда ва маълумоти аввалия пешниҳод карда мешавад.

2. Агар мақсад аз таҳвили дониш ё тарбияи мутахассисон иборат бошад, бояд алоҳида, дар баробари маълумоти муфассал оид ба шумораи кормандон, ки бояд таълим гиранд, зикр карда шавад, то ин ки мушовирон ҳаҷми зарурии хизматрасониро арзёбӣ карда тавонанд.

3. Дар супориши техникӣ бояд хизматрасонӣ ва таҳқиқоти барои иҷрои супориш зарурӣ, ҳуҷҷатҳои ҷамъбастии пешбинишаванда номбар гардида, инчунин ўҳдадориҳои ташкилоти харидор ва мушовирон ба таври дақиқ муайян карда шавад.

**Моддаи 57. Таҳияи сметаи хароҷот**

1. Ташкилоти харидор сметаи хароҷотро тартиб медиҳад, ки он хароҷоти барои иҷрои супоришҳо зарурро дар бар мегирад: вақти мушаххас, кўмаки ташкилию техникӣ ва захираҳои моддию техникӣ.

2. Сметаи хароҷот аз се фасл иборат аст:

- пардохти музди хизматрасонӣ ё подош;

- хароҷоти ҷуброншаванда;

- хароҷоти кўмаки моддию техникӣ.

**Моддаи 58. Эълон оид ба хариди хизматрасонии машваратӣ**

1. Барои гирифтани изҳори манфиатдорӣ аз мушовирони эҳтимолӣ ташкилоти харидор бояд номгўи супоришҳои пешбинишавандаи машваратиро дар воситаҳои ахбори омма, Бюллетени хариди давлатӣ, ҳангоми баргузории тендери байналмилалӣ - дар воситаҳои байналмилалии ахбори омма чоп намояд.

2. Ташкилоти харидор барои аз мушовирон гирифтани гувоҳнома дар хусуси манфиатдории онҳо бо мақсади таҳияи рўйхати мухтасари мушовирон мўҳлат муайян мекунад, ки аз лаҳзаи нашри эълон дар воситаҳои ахбори омма набояд камтар аз 14 рўз бошад.

**Моддаи 59. Таҳияи рўйхати мухтасари мушовирон**

1. Ташкилоти харидор бояд рўйхати мухтасари мушовиронро таҳия намояд, ки ба он мушовирони гувоҳномаи манфиатдории худро ирсолнамуда ва ҷавобгўи талаботи тахассусӣ буда дохил карда шудаанд. Ба рўйхати мухтасар бояд аз се то шаш мушовир дохил карда мешавад.

2. Агар ҳаҷми супориш хурд бошад ва дар кишвар теъдоди кофии ташкилоти соҳибихтисос (на камтар аз се ташкилот) мавҷуд бошад, ки нархҳои рақобатпазирро пешниҳод менамоянд ва агар рақобат бо иштироки мушовирони хориҷӣ натиҷаи дилхоҳ надиҳад, рўйхати мухтасар метавонад танҳо аз ташкилотҳои ватанӣ ва дохилии машваратӣ тартиб дода шавад. Вале агар ташкилотҳои хориҷӣ манфиатдории худро изҳор намоянд, бояд онҳо ба инобат гирифта шаванд.

**Моддаи 60. Даъватнома оид ба ирсоли пешниҳод**

Даъватнома оид ба ирсоли пешниҳод бояд маълумоти зеринро дар бар гирад:

- мактуб-даъватнома, ки нияти ташкилоти харидорро ҷиҳати бастани қарордод барои иҷрои хизматрасонии машваратӣ, манбаи маблақгузорӣ, маълумоти муфассал дар хусуси ташкилоти харидор, инчунин сана, вақт ва суроқаро барои ирсоли пешниҳод дар бар мегирад;

- иттилоот барои мушовирон;

- супориши техникӣ;

- матни қарордоде, ки дар назар аст.

**Моддаи 61. Иттилоот барои мушовирон**

1. Иттилоот барои мушовирон бояд маълумоти зеринро дар бар гирад:

- тавсифи мухтасари супориш, шаклҳои намунавии пешниҳоди техникӣ ва молиявӣ;

- ному насаб ва суроқаи кормандоне, ки ҳангоми зарурат намояндагони мушовирон метавонанд барои тавзеҳот муроҷиат намоянд;

- тавсифи муфассали расмиёти маъмули интихоб, аз ҷумла: зикри меъёрҳои арзёбии техникӣ, тавсифи муфассали арзёбии молиявӣ, балли ҳадди ақали қобили қабул аз рўи сифат ва маълумот дар бораи ошкоро кушодани пешниҳоди молиявӣ;

- масрафи вақти кории кормандони асосӣ, ки барои мушовирон лозим аст;

- мўҳлати ниҳоии ирсоли пешниҳод;

- баёния дар бораи он ки мушовир ва ҳар кадоме аз корхонаҳои фаръии он баъди бастани қарордод барои хизматрасонӣ бинобар ихтилофи манфиатҳо тибқи моддаи 8 Қонуни мазкур ҳуқуқ надоранд дар расмиёти харид иштирок намоянд;

- тарзи ирсоли пешниҳод, аз ҷумла талаботи ирсол намудани пешниҳоди техникӣ ва молиявӣ дар лифофаҳои алоҳидаи мўҳршуда;

- хоҳиш аз мушовирони даъватшуда ҷиҳати тасдиқи гирифтани даъватнома барои ирсоли пешниҳод ва иттилооти ташкилоти харидор дар хусуси он ки оё он пешниҳоди худро манзур медорад;

- баёния дар хусуси он ки дар давоми мўҳлати эътибори пешниҳод мушовирон ҳуқуқ надоранд ба ҳайати асосии кормандон тақйирот ворид намоянд ва онҳо бояд меъёрҳо ва нархҳои умумии пешниҳодгардидаро риоя кунанд;

- санаи тахминие, ки мушовир ба иҷрои супориш шурўъ менамояд;

- маълумоти муфассал дар бораи хизматрасонӣ, бино, таҷҳизот ва кормандоне, ки бояд аз тарафи ташкилоти харидор пешниҳод карда шаванд;

- тавсифи марҳилаҳои иҷрои супориш, агар зарур бошад, эҳтимолияти идомаи супориш;

- тартиби пешниҳоди дархост оид ба тавзеҳи иттилоот, ки дар даъватнома ҷиҳати ирсоли пешниҳод оварда шудааст;

- шартҳои бастани қарордоди зерпудратӣ барои як қисми супориш.

2. Ташкилоти харидор дар мувофиқа бо мақомоти ваколатдор метавонад ба иттилоот барои гурўҳи муайяни мушовирон маълумоти иловагиро дохил намояд.

**Моддаи 62. Ирсол ва кушодани пешниҳодҳо**

1. Ташкилоти харидор санаи аниқ ва мўҳлати ниҳоиро барои ирсоли пешниҳод муқаррар менамояд, ки аз рўзи фиристодани даъватнома барои ирсоли пешниҳод на камтар аз 4 ҳафта мебошад.

2. Даҳ рўз пештар аз мўҳлати ниҳоии ирсоли пешниҳод мушовир метавонад аз ташкилоти харидор шарҳи маълумоти дар даъватнома барои ирсоли пешниҳод зикршударо талаб намояд. Ташкилоти харидор дар мўҳлати на дертар аз 3 рўзи корӣ бояд ба чунин дархост ҷавоб гардонад ва нусхаи ин шарҳро ба ҳамаи мушовирони дар рўйхат дохилшуда фиристад. Ҳангоми зарурат ташкилоти харидор метавонад мўҳлати ниҳоии ирсоли пешниҳодро тамдид намояд.

3. Баъди ба охир расидани мўҳлати ирсоли пешниҳод ислоҳ ба пешниҳоди техникӣ ва молиявӣ қабул карда намешавад. Пешниҳоди техникӣ ва молиявӣ бояд ҳамзамон дар лифофаҳои мўҳршуда манзур гарданд.

4. Баъди ба охир расидани мўҳлати ирсоли пешниҳод лифофаҳо бо пешниҳоди техникӣ аз тарафи комиссияи тендерӣ фавран кушода шуда, тамоми маълумоти асосӣ ба протоколи кушодани пешниҳод дохил карда мешавад.

5. Пешниҳоди молиявӣ ба воҳиди харид супорида мешавад, ки то лаҳзаи кушодан махфӣ дар шакли мўҳршуда нигоҳ дошта мешавад.

6. Пешниҳоди баъди ба охир расидани мўҳлати ниҳоӣ гирифташуда кушода намешавад ва ба мушовир баргардонида мешавад.

**Моддаи 63. Арзёбии пешниҳод**

1. Арзёбии пешниҳод дар ду марҳила гузаронида мешавад; дар аввал пешниҳоди техникӣ бе дастрасии пешниҳоди молиявӣ ва баъд пешниҳоди молиявӣ.

2. Баъди арзёбии пешниҳоди техникӣ ташкилоти харидор мутобиқи моддаи 62 Қонуни мазкур пешниҳоди молиявиро, ки арзёбии он бояд тибқи муқаррароти даъватнома ҷиҳати ирсоли пешниҳод гузаронида шавад, ба таври ошкоро мекушояд.

**Моддаи 64. Арзёбии сифат**

1. Ташкилоти харидор пешниҳоди техникии мушовиронро тибқи меъёрҳои зерин арзёбӣ мекунад:

- таҷрибаи мушовир, ки барои иҷрои вазифа муҳим аст;

- сифати усулҳои пешниҳодшаванда;

- тахассуси ҳайати асосии кормандони пешниҳодшаванда;

- таҳвили дониш;

- дараҷаи иштироки шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар ҳайати асосии кормандон дохил карда шудаанд, дар иҷрои супоришҳо.

2. Ташкилоти харидор ҳар як пешниҳодро барои мутобиқат ба талаботи тахассусӣ ва супориши техникӣ арзёбӣ мекунад. Пешниҳод дар ин марҳила ҳангоме рад карда мешавад, ки агар ба талаботи тахассусӣ ва талаботи асосии супориши техникӣ мутобиқ набошад ва ё балли ҳадди ақалли қобили қабулро, ки дар даъватнома ҷиҳати ирсоли пешниҳод зикр ёфтааст, нагирифта бошад.

3. Баъди анҷоми арзёбии техникӣ ташкилоти харидор ҳисоботи арзёбиро нисбат ба сифати пешниҳод таҳия менамояд.

**Моддаи 65. Арзёбии арзиш**

1. Аз рўи натиҷаҳои арзёбии сифат ташкилоти харидор пешниҳоди молиявии нокушодаи мушовиронеро, ки пешниҳодашон балли ҳадди ақалли қобили қабулро нагирифтааст ё ба талаботи тахассусӣ, инчунин ба талаботи асосии супоришҳои техникии дар даъватнома ҷиҳати ирсоли пешниҳод зикрёфта ҷавобгў намебошад, бармегардонад.

2. Ҳамзамон ташкилоти харидор ба мушовироне, ки пешниҳоди онҳо балли ҳадди ақалли қобили қабулро гирифтааст, огоҳинома фиристода, мўҳлати (сана ва вақти) барои кушодани пешниҳоди молиявӣ муайянгардидаро, ки бояд аз рўзи фиристодани огоҳинома на камтар аз як ҳафтаро ташкил диҳад, зикр менамояд.

3. Пешниҳоди молиявӣ тибқи мўҳлат ва дар маҳалли муайянгардида, ки дар огоҳиномаи ташкилоти харидор зикр шудааст, бо иштироки намояндагии мушовирон, ки ба маросими кушодани пешниҳод омадаанд, ба таври ошкоро кушода мешавад.

4. Ном ва суроқаи мушовир, балли барои сифат бадастоварда ва нархи дархости тендерӣ бо овози баланд эълон карда шуда, ба протоколи кушодани пешниҳоди молиявӣ дохил карда мешавад. Нусхаи протокол фавран ба мақомоти ваколатдор ирсол мегардад.

5. Ташкилоти харидор тафтиши пешниҳоди молиявиро вобаста ба мукаммалӣ ва ҷой надоштани қалати арифметикӣ анҷом медиҳад, инчунин бо мақсади муқоисаи пешниҳодот арзиши онҳо ба асъори ягона, ки дар даъватнома ҷиҳати ирсоли пешниҳод зикр гардидааст, гузаронида мешавад.

**Моддаи 66. Арзёбии муштараки сифат ва арзиш**

1. Бо мақсади ба даст овардани балли умумӣ ташкилоти харидор баллҳои аз ҷониби мушовирон барои арзёбии техникӣ ва арзёбии молиявӣ бадастовардаро бо назардошти аҳамияти ҳар як пешниҳоди дар даъватнома ҷиҳати ирсоли пешниҳод зикргардида ҷамъ менамояд.

2. Мушовире, ки балли бештарро соҳиб гардидааст, барои гуфтушунид даъват карда мешавад.

**Моддаи 67. Гуфтушунид ва бастани шартнома**

1. Дар давоми 3 рўзи тақвимии баъди ба охир расидани ҷараёни арзёбӣ ташкилоти харидор мушовиреро, ки балли бештарро соҳиб шудааст, барои гуфтушунид ҷиҳати бастани шартнома даъват менамояд.

2. Дар ҷараёни гуфтушунид супоришҳои техникӣ, методика, ҳайати кормандон, захираҳои моддию техникӣ, ки аз тарафи ташкилоти харидор фароҳам оварда мешаванд ва шартҳои махсуси шартнома баррасӣ мегарданд. Нархи пешниҳодшаванда, инчунин хароҷоти пардохтшаванда мавриди баррасӣ қарор намегиранд.

3. Баррасиҳо набояд боиси моҳиятан тақйир додани шакли ибтидоии супоришҳои техникӣ ва шартҳои шартнома гарданд ва ин набояд ба сифати хизматрасонӣ, арзиш ва мўҳтавои арзёбии ибтидоӣ таъсир расонад. Шакли ниҳоии супориши техникӣ ва методикаи мувофиқагардида ба “Тавсифи хизматрасонӣ”, ки ҷузъи шартнома мебошад, дохил карда мешавад.

4. Дар ҷараёни гуфтушунид то ба охир расидани мўҳлати амали пешниҳод ташкилоти харидор метавонад аз мушовир хоҳиш кунад, ки ин мўҳлатро барои давраи мушаххас тамдид намояд. Мушовире, ки ба тамдиди мўҳлати амали пешниҳоди худ розигӣ медиҳад, дар мувофиқа бо ташкилоти харидор ҳуқуқ дорад ҳайати асосии кормандонро бо кормандони аз ҷиҳати тахассусӣ баробар иваз намояд.

5. Агар ивази кормандон, ки ба сифати ҳайати асосӣ пешниҳод гардидаанд, вобаста ба таҷриба ва тахассус мутобиқ набошанд, мушовир метавонад аз тарафи ташкилоти харидор дар мувофиқа бо Мақомоти ваколатдор аз иҷрои ваколат маҳрум гардад ва худи ҷараёни интихоб бояд бо ҷалби мушовир, ки тибқи рейтинг мавқеи дуюмро ишқол менамояд, давом дода шавад ё интихоби такрории мушовирон гузаронида мешавад.

6. Агар дар ҷараёни гуфтушунид тарафҳо дар хусуси бастани шартнома ба созиш наоянд, ташкилоти харидор дар мувофиқа бо Мақомоти ваколатдор чунин гуфтушунидро қатъ менамояд ва ба гуфтушунид мушовиреро, ки тибқи рейтинг мавқеи минбаъдаро ишқол менамояд, даъват мекунад ё интихоби такрории мушовиронро мегузаронад.

7. Бастани шартнома баъди муваффақона анҷом ёфтани гуфтушунид ба зиммаи мушовир вогузошта шуда, ташкилоти харидор бояд фавран дигар иштирокчиёнро дар хусуси он ки пешниҳоди онҳо ҳамчун пешниҳоди қолиб интихоб нашудаанд, огоҳ намояд.

**Моддаи 68. Интихоб аз рўи сифат**

1. Интихоб аз рўи сифат ҳангоми зарурати иҷрои супоришҳои зерин истифода карда мешавад:

- супоришҳои мураккаб ё маҳдуд ихтисос, ки барои онҳо таҳияи супоришҳои техникии дақиқ ё муайянсозии аниқи хароҷоти захираҳои моддию техникӣ, ки аз мушовирон талаб карда мешавад, душвор аст;

- супоришҳое, ки метавонанд аз нуқтаи назари фаъолияти минбаъда дорои натиҷаҳои муҳим бошанд ва мақсади онҳо аз ҷалби коршиносони соҳибихтисос иборат аст;

- супоришҳое, ки метавонанд бо роҳҳои гуногун иҷро карда шаванд ва ин муқоиса пешниҳодро имконнопазир мегардонад.

2. Дар доираи интихоб аз рўи сифат дар даъватнома ҷиҳати ирсоли пешниҳод ташкилоти харидор аз мушовирон метавонад танҳо пешниҳоди техникӣ (бе пешниҳоди молиявӣ) ё ҳамзамон пешниҳоди техникӣ ва молиявиро, вале дар лифофаҳои алоҳида талаб намояд.

3. Дар даъватнома ҷиҳати ирсоли пешниҳод буҷети тахминӣ зикр карда намешавад, вале масрафи хароҷоти вақти корӣ барои ҳайати асосии кормандон, бо тавзеҳи он ки ин иттилоот танҳо ба сифати раҳнамо оварда мешавад, мушовирон ҳуқуқ доранд ҳисобҳои шахсии худро оид ба масрафи вақти корӣ пешниҳод намоянд.

4. Агар танҳо пешниҳоди техникӣ талаб карда шавад, арзёбии пешниҳоди техникӣ мутобиқи моддаи 63 Қонуни мазкур анҷом дода шуда, ташкилоти харидор аз мушовире, ки пешниҳоди техникии ў дорои балли бештар мебошад, ирсоли пешниҳоди муфассали молиявиро хоҳиш менамояд ва сипас ташкилоти харидор ва мушовир оид ба пешниҳоди молиявӣ ва қарордод гуфтушунид доир менамоянд.

5. Ҳангоми дархост ҷиҳати ирсол доштани пешниҳоди техникӣ ва молиявӣ арзёбии пешниҳоди техникӣ мутобиқи моддаи 62 Қонуни мазкур амалӣ мегардад.

6. Агар дар ҷараёни гуфтушунид тарафҳо дар хусуси бастани шартнома ба мувофиқа наоянд, муқаррароти қисми 5 моддаи 65 Қонуни мазкур татбиқ карда мешавад.

**Моддаи 69. Интихоб дар шароити буҷети муқарраргардида**

1. Усули интихоб дар шароити буҷети муқарраргардида ҳангоме истифода карда мешавад, ки супориш аниқ муайян шудааст ва буҷети муқарраргардида вуҷуд дорад.

2. Дар даъватнома барои ирсоли пешниҳод буҷети вазифаҳо зикр ёфта, барои мушовирон тавсия дода мешавад, ки пешниҳоди техникӣ ва молиявиро дар доираи буҷет дар лифофаҳои алоҳида таъмин намоянд. Супориши техникӣ бояд мулоҳизакорона анҷом дода шавад ва кофӣ будани буҷет барои иҷрои супоришҳо кафолат диҳад.

3. Арзёбии тамоми пешниҳоди техникӣ аз рўи методикаи “арзёбии сифат” мутобиқи моддаи 62 Қонуни мазкур амалӣ мегардад. Баъдан пешниҳоди молиявӣ кушода шуда, он пешниҳоде, ки аз доираи буҷети мазкур зиёд аст, баргардонида мешавад.

4. Барои гузаронидани гуфтушунидҳо аз рўи қарордод он мушовире даъват карда мешавад, ки пешниҳоди техникии ў балли аз ҳама зиёд гирифтааст.

**Моддаи 70. Интихоб аз рўи нархи пасттарин**

1. Усули интихоб аз рўи нархи пасттарин ҳангоми интихоби мушовирон бо маблақи аз **ду ҳазору панҷсад нишондиҳанда барои ҳисобҳо** поёнтар барои супоришҳои намунавӣ ва стандартӣ истифода карда мешавад, агар таҷриба ва меъёрҳои муқарраршуда мавҷуд бошад. Ташкилоти харидор балли ҳадди ақалли қобили қабулро аз рўи пешниҳоди техникӣ муайян мекунад ва онро дар даъватнома барои ирсоли пешниҳод зикр менамояд. (Қ ҶТ аз **16.04.2012**с**., №815)**

2. Пешниҳод дар ду лифофа аз мушовироне талаб карда мешавад, ки ба рўйхати мухтасар ворид гардидаанд. Дар аввал ҳамаи пешниҳоди техникии кушодашуда, арзёбӣ карда мешаванд. Пешниҳодоти техникие, ки балли ҳадди ақалро соҳиб нагаштааст, қабул карда намешавад. Баъдан пешниҳоди молиявии боқимонда ба таври ошкоро кушода мешавад.

3. Ба гуфтушунид оид ба шартнома мушовире, ки тибқи пешниҳоди техникӣ балли аз ҳадди ақалли бештарро гирифта, оид ба пешниҳоди молиявӣ нархи камтар гузоштааст, даъват карда мешавад.

**Моддаи 71. Интихоб дар асоси тахассуси мушовирон**

Усули мазкур барои супоришҳои на он қадар калоне, ки барои онҳо зарурати таҳия ва арзёбии пешниҳоди озмунӣ ба амал намеояд, истифода карда мешавад. Дар ин ҳолатҳо ташкилоти харидор супориши техникиро таҳия намуда, изҳори манфиатдорӣ ва маълумотро дар бораи таҷрибаи кории мушовир ва тахассуси ў, ки барои иҷрои супоришҳо муҳиманд, талаб менамояд. Сипас расмиёти интихоб тибқи рўйихати мухтасар, ки аз он ташкилоти дорои тахассуси нисбатан мувофиқ ва тавсияҳои беҳтарин интихоб карда мешавад, баргузор мегардад. Ба ташкилоти интихобгардида тавсия дода мешавад, ки пешниҳоди техникию молиявиро ирсол намояд ва баъдан ба гуфтушунидҳо аз рўи қарордод шурўъ намояд.

**Моддаи 72. Усули харид аз як манбаъ**

1. Бо сабаби он ки усули харид аз як манбаъ афзалиятҳои рақобатро нисбати сифат ва арзиш таъмин наменамояд, инчунин шаффоф намебошад, бинобар ин метавонад ба истифодаи амалияи номақбул мусоидат намояд, истифодаи он танҳо дар ҳолатҳои истисноии зерин иҷозат дода мешавад:

- иҷрои супоришҳое, ки идомаи бевоситаи корҳои пештараи аз ҷониби ҳамон ташкилот гузаронидашуда аст;

- зарурати интихоб намудан дар мўҳлатҳои кўтоҳтарин (ҳангоми иҷрои корҳо дар ҳолатҳои фавқулоддаи вобаста ба таҳдид ба амнияти миллӣ, рафъи офатҳои табиӣ, заҳролудшавии маҳал ва қайра);

- ҳангоме ки танҳо як ташкилот дорои дараҷаи тахассусӣ ё таҷрибаи зарурӣ буда, он барои супориши мушаххас арзиши истисноӣ дорад.

2. Ҳангоми таъмини муттасилӣ (сархати якуми қисми 1 моддаи мазкур) бояд муносибати техникӣ, таҷрибаи андўхта ва масъулияти касбии мушовир барои иҷрои корҳои худ, бо шарти иҷрои қаноатбахши супориши аввал ба инобат гирифта шавад. Дар чунин ҳолатҳо ташкилоти харидор дар аввал аз мушовири интихобгардида хоҳиш менамояд, ки супориши техникӣ ва молиявиро дар асоси супориши техникии аз тарафи ташкилоти харидор таҳиягардида тайёр намояд ва баъдан ин пешниҳодот дар гуфтушунидҳо баррасӣ карда мешаванд.

3. Агар қарордод оид ба супориши аввал дар асоси озмун дода нашуда ва ё бо шартҳои вобаста ба маблақгузорӣ ва ё харид тибқи пудрати эҳтиёҷотӣ супорида шуда бошад ва ё агар супорише, ки идомаи кори пештара аст, аз рўи арзиш аз он зиёдтар бошад, расмиёти муқаррарии озмуни харид истифода карда шуда, зимнан мушовире, ки кори авваларо иҷро намудааст, аз баррасӣ хориҷ намегардад ва метавонад дар озмун дар асосҳои умумӣ иштирок кунад.

**Моддаи 73. Интихоби мушовирони инфиродӣ**

1. Мушовирони инфиродӣ барои иҷрои супоришҳо ҷалб карда мешаванд, агар:

- барои кирои гурўҳи мутахассисон зарурат набошад;

- барои кўмаки иловагии касбӣ аз хориҷ зарурат набошад;

- таҷриба ва тахассуси шахси алоҳида талаботи муҳимтарин бошад.

2. Ташкилоти харидор ду ҳафта пеш аз мўҳлати пешниҳоди изҳори манфиатдорӣ дар воситаҳои ахбори омма ва ё дар Бюллетени хариди давлатӣ, инчунин ҳангоми зарурат дар воситаҳои ахбори оммаи байналмилалӣ барои мушовирони инфиродӣ оид ба иҷрои супоришҳо даъватнома интишор менамояд.

3. Ба мушовироне, ки бо усули рўйхати мухтасар интихоб гардидаанд, даъватномае ирсол мешавад, ки намунаи баёни тарҷимаи ҳол (минбаъд – хулоса (резюме) номида мешавад), намунаи шакли ифодаи нархи хизматрасонӣ, инчунин меъёрҳои нархгузорӣ, супориши техникӣ ва намунаи қарордоди истифодашавандаро дар бар мегирад. Инчунин дар даъватнома меъёрҳои арзёбии тахассус ва таҷрибаи мушовир дар асоси хулоса (резюме) ва муносибат ба талаботи супоришҳои техникӣ ва мўҳлати ниҳоии изҳори манфиатдорӣ инъикос мегардад.

4. Агар маблақи супориш зиёд буда, он метавонад аз нуқтаи назари фаъолияти минбаъда оқибатҳои ҷиддӣ дошта бошад, дар даъватнома хоҳиш карда мешавад, ки изҳори манфиатдорӣ дар шакли хулоса (резюме), ки он ҳангоми арзёбӣ мутобиқи меъёрҳои дар қисми 6 моддаи мазкур зикршуда муқоиса карда мешавад, ирсол гардад.

5. Изҳори манфиатдорӣ метавонад тариқи факс, почтаи электронӣ ё муқаррарӣ ирсол гардад.

6. Интихоби мушовирони инфиродӣ бо назардошти ҷиҳати иҷрои вазифаи мушаххас қобили қабул будани тахассуси онҳо анҷом дода мешаванд. Мушовирон бо усули қиёси тахассуси ҳадди ақал се номзад аз байни онҳое, ки ба иҷрои супориш манфиатдоранд, ва ё аз байни онҳое, ки ташкилоти харидор мустақиман ба вай муроҷиат кардааст, интихоб мегарданд. Имкониятҳои онҳо дар асоси маълумоти гирифта, таҷрибаи андўхта ва донистани шароити маҳал (забон ва фарҳанги маҳаллӣ, системаи маъмурӣ ва сохтори мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ) арзёбӣ мегарданд.

7. Номзаде, ки балли бештар гирифтааст, ҳангоми арзёбии хулоса (резюме) ҷиҳати бастани қарордод ба гуфтушунид даъват карда мешавад. Гуфтушунид оид ба қарордод метавонад тариқи телефон ё почтаи электронӣ амалӣ гардад. Ҳангоми таъхир кардан ва кашол додани гуфтушунид аз ҷониби мушовир, инчунин ҳангоми ба даст наомадани созиш оид ба қарордод ташкилоти харидор ҷиҳати қатъ ё оқоз кардани гуфтушунид бо номзади навбатӣ вобаста ба миқдори балли номзад мутобиқи қисми 6 моддаи 67 ҳуқуқи худро нигоҳ медорад. Ташкилоти харидор ҳуқуқ дорад бо номзад қабл аз киро кардани ў низ гуфтушунид доир намояд.

8. Ба сифати мушовирони инфиродӣ кормандони доимӣ ё муваққатии ташкилотҳои машваратиро низ ҷалб намудан мумкин аст. Дар чунин ҳолат нисбати худи ташкилотҳо муқаррарот дар бораи ихтилофи манфиатҳо, ки дар моддаи 8 Қонуни мазкур зикр гардидааст, татбиқ карда мешавад.

9. Ташкилоти харидор дар мувофиқа бо мақомоти ваколатдор мушовирони инфиродиро метавонад бе озмун (бо усули интихоб аз як манбаъ) танҳо дар чунин ҳолатҳо интихоб намояд:

- агар супориш идомаи кори пештара маҳсуб ёбад, ки мушовир иҷро кардааст ва барои ҳамин кор ў дар асоси озмун киро гардидааст;

- агар муддати иҷрои супориш камтар аз 3 моҳро ташкил диҳад;

- агар вазъият бинобар сабаби мавҷуд будани ҳолати рафънопазир (форс – мажор) хусусияти фавқулодда дошта бошад;

- агар шахси воқеӣ ягона мушовири дорои тахассус ва таҷриба барои иҷрои супориши мазкур бошад.

**БОБИ 6. Қарордод оид ба хариди давлатӣ**

**Моддаи 74. Қарордод оид ба хариди давлатӣ**

1. Қарордодҳо оид ба хариди давлатӣ аз рўи натиҷаҳои озмуни харид бо риояи талаботи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонуни мазкур ва инчунин дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии танзимкунандаи тартиби хариди давлатӣ баста мешаванд.

2. Қарордодҳо оид ба хариди давлатӣ дар шакли хаттӣ баста мешаванд. Қарордод оид ба хариди давлатӣ аз лаҳзаи аз ҷониби тарафҳо ба имзо расонидани он эътибор пайдо мекунад.

3. Огоҳинома дар хусуси бастани қарордод оид ба хариди давлатӣ бо зикри ном ва суроқаи молрасон (пудратчӣ), ки бо ў қарордод баста шудааст ва нархҳои қарордод дар мўҳлати се рўзи ба имзо расидани он ба маълумоти ҳамаи молрасонҳо (пудратчиён), ки дар расмиёти хариди давлатӣ иштирок намудаанд, расонида мешавад.

4. Ташкилоти харидор дар мўҳлати се рўзи бастани қарордод оид ба хариди давлатӣ ба мақомоти ваколатдор оид ба хариди **ҳисобот оид ба расмиёти хариди давлатӣ тибқи моддаи 46 Қонуни мазкур** пешниҳод менамояд. Ҳангоми хариди мол, кор ва хизматрасоние, ки арзиши онҳо аз ҳадди камтарини маблақи харид пасттар мебошад, ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи хароҷоти ташкилоти харидор оид ба харид (супоришномаҳои пулӣ, созишномаҳои меҳнатӣ, санадҳо дар хусуси харид ва қ.) дар ташкилоти харидор нигоҳ дошта шуда, бо талаби мақоми ваколатдор оид ба хариди давлатӣ ба он пешниҳод мегардад. (Қ ҶТ аз **16.04.2012**с**., №815)**

**Моддаи 75. Таъмини кафолати иҷрои қарордод**

1. Ташкилоти харидор метавонад аз молрасон (пудратчӣ) таъмини кафолати иҷрои қарордоди харидро талаб намояд.

2. Таъмини кафолати иҷрои қарордоди харид мутобиқи қонунгузории амалкунанда метавонад дар шакли депозитҳо, вомбаргҳои хазинадорӣ, замонатҳои бонкӣ, коқазҳои қимматноки аз тарафи Бонки миллии Тоҷикистон баровардашуда ё таъмингардида, дар шакли саҳмияҳои барои муомилаҳо қобили қабул, сертификатҳои депозитии ба пешниҳодкунанда, векселҳо, кафолатҳо ва таъмини замонати аз тарафи шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ додашуда пешкаш гардад.

3. Андозаи кафолати иҷрои қарордоди харид наметавонад аз 10 фоизи арзиши қарордод зиёд бошад.

**Моддаи 76. Манъи тақйир додани қарордоди харид**

1. Баъди аз ҷониби тарафҳо имзо намудани қарордоди харид ба он ворид намудани дигар шартҳо манъ аст, агар онҳо боиси тақйири мўҳтавои дархости тендерӣ гарданд.

2. Тақйирот ва иловаҳои ба қарордоди харид вориднамудаи тарафҳо, ки хилофи муқаррароти қисми 1 моддаи мазкур мебошанд, беэътибор дониста мешаванд.

3. Мақомоти ваколатдор оид ба хариди давлатӣ метавонад нисбат ба тақйироту иловаҳои ба қарордоди харид аз ҷониби тарафҳо воридгардида тибқи тартиби судӣ даъво пешниҳод намояд.

**Моддаи 77. Бекор кардани қарордоди харид**

1. Ташкилоти харидор дар мувофиқа бо мақомоти ваколатдор оид ба хариди давлатӣ ҳуқуқ дорад ҳангоми тақйирёбии ҷиддии ҳолатҳо, ки тарафҳо зимни бастани қарордоди харид дар назар доштанд ва тақйироте, ки пешбиниашон дар лаҳзаи бастани қарордоди харид имконнопазир буд ва ҳамзамон агар иҷрои қарордод метавонад хилофи манфиатҳои давлат бошад, бо тартиби яктарафа қарордоди басташударо бекор кунад.

2. Ташкилоти харидор ҳуқуқ дорад қарордоди харидро дар давоми як моҳи фарорасии ҳолатҳои пешбининамудаи қисми 1 моддаи мазкур, ки ба ў маълум гардидааст, бекор намояд.

3. Агар қарордод тибқи ҳолатҳои пешбининамудаи қисми 1 моддаи мазкур бекор карда шавад, барқарор намудани ҳуқуқҳои тарафҳо аз рўи принсипи барқароркунии (реститутсияи) дутарафа ва ҷуброни зиёни расонидашуда анҷом дода мешавад.

**Моддаи 78. Шикоят оид ба қарордоди харид**

1. Ҳангоми ба вуҷуд омадани баҳсҳо ва ихтилофи назар оид ба иҷрои қарордоди басташудаи харид ва пешниҳоди норозигӣ   тарафҳо вазифадоранд ҷиҳати ҳалли онҳо расмиёти дар поён муайянгардидаро риоя намоянд.

2. Тарафе, ки эътирози тарафи дигарро қабул намудааст, вазифадор аст онро баррасӣ намуда, ҷавобро дар давоми понздаҳ рўзи пешниҳоди эътироз дар шакли хаттӣ ирсол намояд.

3. Ҳангоми рад намудани эътироз ё дар давоми мўҳлати пешбининамудаи қисми 2 моддаи мазкур пешниҳод накардани ҷавоб, тарафи манфиатдор ҳуқуқ дорад ба суд муроҷиат намояд.

**БОБИ 7. Тартиби пешниҳоди шикоят**

**Моддаи 79. Ҳуқуқ ба шикоят**

1. Иштирокчиёни расмиёти хариди давлатӣ ҳуқуқ доранд то бастани қарордоди харид ба ташкилоти харидор ва (ё) мақоми ваколатдор шикоят пешниҳод намоянд. Бастани қарордоди харид ҳуқуқи минбаъд ба мақоми ваколатдор пешниҳод намудани шикоятро маҳдуд намесозад. (Қ ҶТ аз **16.04.2012**с**., №815)**

2. Бо назардошти қисми 3 моддаи мазкур иштирокчиёни расмиёти харид метавонанд нисбат ба ҳар гуна қарори дигари ташкилоти харидор ба ташкилоти харидор ё ба мақомоти ваколатдор эътироз пешниҳод намоянд.

3. Мақсадҳои зерин наметавонанд мавзўи эътироз бошанд:

- интихоби усули харид;

- интихоби расмиёти хостагирии пешниҳоди озмунӣ мутобиқи талаботи Боби 5 Қонуни мазкур;

- қарори ташкилоти харидор, ки мутобиқи моддаи 42 Қонуни мазкур қабул шудааст.

4. Молрасон (пудратчӣ) ё ҳар як иштирокчии расмиёти харид, ки манфиатҳояш риоя нагардидаанд ё дар натиҷаи шикоят метавонанд вайрон карда шаванд, ҳуқуқ дорад дар расмиёти арзи шикоят иштирок намояд. Молрасоне (пудратчие), ки дар чунин расмиёт иштирок накардааст, минбаъд тибқи тартиби қисми 1 моддаи мазкур аз ҳуқуқи пешниҳоди чунин шикоят маҳрум мегардад.

**Моддаи 80. Расмиёти баррасии шикоят дар ташкилоти харидор**

1. То вақти **бастани қарордод** молрасон (пудратчӣ) ба ташкилоти харидор ба таври хаттӣ, бо зикри сабабҳои супоридани он ҳуқуқ дорад шикоят пешниҳод намояд. (Қ ҶТ аз **16.04.2012**с**., №815)**

2. Ташкилоти харидор шикоятро дар давоми 3 рўзи пешниҳоди он баррасӣ менамояд ва дар мувофиқа бо мақомоти ваколатдор ба ҳамин мўҳлат расмиёти харид боздошта мешавад.

3. Аз рўи натиҷаҳои баррасии шикоятҳо ташкилоти харидор қарори хаттӣ интишор намуда, матлабҳои зеринро зикр мекунад:

- сабабҳои асосноки қабули қарор;

- чораҳое, ки ҳангоми пурра ё қисман қонеъгардонии шикоят ба қонеъ гардонидани талаботи баёнгардида равона гардидаанд.

4. Ҳангоми дар мўҳлати муқаррарнамудаи қисми 2 моддаи мазкур интишор нагардидани қарори ташкилоти харидор ё қонеъ нагардидани молрасон (пудратчӣ) аз қарори қабулшуда ў ҳуқуқ дорад ба мақомоти ваколатдор ва ё суд мутобиқи моддаҳои 79 ё 80 Қонуни мазкур шикоят пешниҳод намояд. Аз лаҳзаи пешниҳоди чунин шикоят баррасии баҳс таҳти салоҳияти ташкилоти харидор қарор намегирад.

5. Қарори ташкилоти харидор ниҳоӣ ҳисобида мешавад, агар мутобиқи моддаҳои 80 ё 81 Қонуни мазкур муҳокима оқоз нагардида бошад.

**Моддаи 81. Расмиёти баррасии шикоят дар мақомоти ваколатдор**

1. Ҳангоми рад кардани шикояти молрасон (пудратчӣ) Мақомоти ваколатдор ҳуқуқ дорад як ё якчанд воситаҳои зерини ҳимояи ҳуқуқиро фароҳам орад:

- иҷрои амалиёти қайриқонунии ташкилоти харидор ё қабули қарорҳои қайриқонунӣ ё истифодаи расмиёти қайриқонуниро манъ намояд;

- қарори қайриқонунии ташкилоти харидорро, ки шартҳои расмиёти озмуни харидро вайрон мекунад, пурра ё қисман бекор намояд;

- дар бораи қатъи расмиёти харид қарор барорад.

2. Мақомоти ваколатдор ташкилоти харидорро фавран дар хусуси қабули шикоят огоҳ менамояд.

3. Ҳангоми ворид гардидани шикоят мақомоти ваколатдор расмиёти харидро то 10 рўз бозмедорад ва дар ин муддат аз рўи шикоят қарори асосноки хаттӣ интишор менамояд. Қарор инҳоро дар бар мегирад:

- сабабҳои асоснокии қабули қарор;

- чораҳое, ки ҳангоми пурра ё қисман қонеъгардонии шикоят ба қонеъгардонии талаботи баёншуда равона гардидаанд.

4. Қарор оид ба шикоят барои иҷро аз ҷониби ташкилоти харидор ҳангоме ҳатмӣ ва ниҳоӣ ҳисобида мешавад, ки агар нисбати он мутобиқи моддаи 80 Қонуни мазкур тибқи тартиби судӣ шикоят пешниҳод нашуда бошад.

5. Шикоятро мақомоти ваколатдор баъди гузашти мўҳлати пешниҳоди он ва бастани қарордод баррасӣ наменамояд.

**Моддаи 82. Шикоят аз тариқи суд**

1. Нисбати баҳсҳо байни молрасонҳо (пудратчиён) ва ташкилоти харидор, ки ҳангоми анҷом додани расмиёти харид ба миён омадааст, инчунин қарори ташкилоти харидор ва мақомоти ваколатдор, ки мутобиқи моддаҳои 78, 79 Қонуни мазкур қабул гардидааст, тибқи тартиби пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба суд шикоят пешниҳод мегардад.

2. Муқаррароти моддаи мазкур наметавонад ҳамчун маҳдудсозии ҳуқуқи молрасонҳо (пудратчиён) ҷиҳати муроҷиат ба суд бе ҳалли пешакии ихтилофи назар мутобиқи Қонуни мазкур баррасӣ гардад.

**БОБИ 8. Муқаррароти хотимав**Ӣ

**Моддаи 83. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур**

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур бо тартиби муқарраркардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 84. Дар бораи аз эътибор соқит донистани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хариди давлатии молу маҳсулот ва кору хизматрасониҳо»

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 12 декабри соли 1997 «Дар бораи хариди давлатии молу маҳсулот ва кору хизматрасониҳо» (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 1997, № 23 – 24, моддаи 344) аз эътибор соқит дониста шавад.

**Моддаи 85. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур**

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                                                 Э.Раҳмонов

            **ш. Душанбе 3 марти соли 2006**

            **№168**

**_________________________**

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	168	ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ХАРИДИ ДАВЛАТИИ МОЛ, КОР ВА ХИЗМАТРАСОНӢ	Маҷлиси Олии ҶТ	03.03.2006	Аз эътибор соқитшуда	WORD PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ**

**ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**ДАР БОРАИ ФОНДҲОИ ҒАЙРИДАВЛАТИИ НАФАҚА**

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2005, № 12, мод.661; с. 2011, № 6, мод. 448;

Ќонуни ЉТ аз 27.11.2014 с., № 1162)

Қонуни мазкур муносибатҳои ҳуқуқӣ ва иқтисодии марбут ба таъсис, фаъолият, азнавташкилдиҳӣ ва барҳамдиҳии фондҳои ғайридавлатии нафақаро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим намуда, татбиқи ҳуқуқҳои   шаҳрвандонро барои таъминоти ихтиёрии иловагӣ бо нафақа таъмин менамояд.

Амали Қонуни мазкур ба муносибатҳое, ки ҳангоми анҷом додани таъминоти нафақаи давлатӣ ба миён меоянд, татбиқ намегардад. Қонуни мазкур барои маҳдуд сохтани ҳуқуқи шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ба суғуртаи ихтиёрии нафақа ва суғуртаи иҷтимоӣ истифода бурда намешавад.

**Боби 1.**

**Муқаррароти умумӢ**

**Моддаи 1. Фондҳои ғайридавлатии нафақа**

Фонди ғайридавлатии нафақа (минбаъд–Фонд) шакли махсуси ташкилию ҳуқуқии ташкилоти ғайритиҷоратии махсусгардонидашуда оид ба таъмини шаҳрвандон бо нафақа ба тарзи ихтиёрӣ мебошад.

Фонд новобаста аз системаи давлатии таъминоти нафақа ва илова ба он фаъолият менамояд.

Намуди истисноии фаъолияти Фонд аз таъмини ғайридавлатии ихтиёрии шахсони воқеӣ бо нафақа дар асоси шартномаҳои нафақа иборат мебошад.

Фаъолияти Фонд аз ҷамъоварии саҳмҳои нафақа, ҷамъоварии активҳои нафақа ва баҳисобгирии ўҳдадориҳои нафақавӣ, ҷойгиркунонии активҳои нафақа бо мақсади гирифтани даромад аз сармоя, таъин ва пардохти нафақаҳои ғайридавлатӣ ба гирандагон ба тарзи ихтиёрӣ иборат аст.

Шахсони ҳуқуқие, ки ба талаботи Қонуни мазкур нисбати фондҳо ба истифодаи калимаҳои «фонди ғайридавлатии нафақа» мувофиқат намекунанд   дар номи худ дар ҳама ҳолатҳо ҳуқуқ надоранд.

**Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи фондҳои ғайридавлатии нафақа**

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи фондҳои ғайридавлатии нафақа ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва инчунин санадҳои байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад.

**Моддаи 3. Мафҳумҳои асосие, ки дар ҳамин Қонун истифода шудаанд**

Дар ҳамин Қонун мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

***cаҳмгузор*** – шахси воқеӣ ва ё ҳуқуқӣ, ки саҳмгузории нафақаро ба манфиати гиранда дар асоси шартномаи нафақа анҷом медиҳад;

***маблағи гарав***- маблағи пулие, ки Фонд ба саҳмгузор - гиранда мепардозад ё бо супориши саҳмгузор ҳангоми бекор кардани шартномаи нафақа ба дигар фонд мегузаронад;

***диверсификатсия*** - талаботи ҳатмӣ оид ба ҳифзи активҳои Фонд ҷиҳати маҳдудсозии ҷойгиркунонии онҳо бо мақсади муҳофизат аз хатари аз ҳад зиёд ва беасос;

***шахсони мансабдори Фонд***- шахсоне, ки сиёсати Фондро муайян мекунанд ё ваколатдоранд дар амалиёти асосии Фонд иштирок намоянд ё воқеан иштирок мекунанд, сиёсати Фондро ташаккул медиҳанд, сарфи назар аз он, ки онҳо ройгон кор мекунанд ё барои он подош мегиранд;

даромади сармоягузорӣ - даромаде мебошад, ки дар натиҷаи сармоягузории активҳои нафақавӣ ба даст меояд;

***активҳои нафақа*** - шакли активҳои пулии (маблағҳои пулии) Фонд, ки аз ҳисоби саҳмҳои нафақа ва қисми даромад аз ҷойгиркунонии онҳо ташаккул ёфта, дар ҳисобномаҳои нафақа ба ҳисоб гирифта шудаанд;

***саҳми нафақа*** - маблағи пулие, ки саҳмгузор мутобиқи шартҳои шартномаи нафақа ба манфиати гиранда мегузаронад;

***шартномаи нафақа*** - созишнома байни Фонд ва саҳмгузор ба манфиати гиранда, ки мутобиқи он саҳмгузор ўҳдадор мешавад, ки саҳми нафақавиро гузаронад ва Фонд ўҳдадор мешавад, ки ба гиранда нафақаи ғайридавлатиро мутобиқи нақшаи интихобнамудаи нафақа пардозад;

***маблағи ҷамъшудаи нафақа*** – маблағи умумии саҳмҳои нафақавӣ ва даромаде, ки ба манфиати гиранда дар ҳисобномаи нафақаи ў ҷамъ шудааст ва андозаи ўҳдадориҳои пулии Фондро дар назди гиранда муайян менамояд;

***қоидаҳои Фонд*** – ҳуҷҷате, ки муносибатҳои байниҳамдигарӣ, ҳуқуқу ўҳдадорӣ ва масъулияти Фонд, саҳмгузор ва нафақагирро муайян менамояд;

***ҳисобномаи нафақа*** – усули баҳисобгирии таҳлилии муомилоти саҳмҳои нафақа ва пардохти нафақа;

***нақшаи нафақа*** – маҷмўи шартҳое, ки тартиби ташаккули маблағи ҷамъшудаи нафақавӣ ва пардохти нафақаро муайян менамояд;

***нафақаи ғайридавлатӣ*** – маблағи пулие, ки ба гиранда мутобиқи шартҳои шартномаи нафақа таъин ва пардохт карда мешавад;

***гиранда*** – шахси воқеие, ки шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон, шаҳрванди хориҷӣ ё шахси бешаҳрванд буда, ба ў мутобиқи шартномаи басташудаи нафақа нафақаҳои ғайридавлатӣ бояд пардохта шаванд ё пардохта мешаванд;

***ширкати идоракунанда (минбаъд-идоракунанда)*** – шахси ҳуқуқие, ки дорои иҷозатнома (литсензия) буда, идоракунии активҳои Фондро дар асоси шартномаи бо Фонд баста шуда амалӣ мегардонад.

**БОБИ 2.**

**ТАЪСИС ВА ТАРТИБИ БАҚАЙДГИРИИ ДАВЛАТИИ ФОНД,**

**ИҶОЗАТНОМАДИҲӢ БАРОИ ФАЪОЛИЯТИ ОН**

**Моддаи 4. Таъсиси Фонд**

Фонд аз ҷониби шахсони воқеӣ ва ё ҳуқуқӣ ҳангоми мавҷудияти маҷмўи саҳмҳои муассисон (саҳми муассис) тибқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Қонун ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода мешавад.

Фонд шахси ҳуқуқӣ буда, дар асоси ҳамин Қонун, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва оинномаи Фонд амал намуда, ҳуқуқ дорад дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон бахшҳои худро кушояд.

Маблағҳои пулии аз тарафи муассисон ҳамчун маҷмўи саҳмҳо гузошташуда, ки барои фаъолияти оиномавии Фонд пешбинӣ шудааст, моликияти Фонд мебошад.

Фонд вобаста ба ўҳдадориҳои худ бо ҳама маблағҳои пулӣ ва амволи марбутааш ҷавобгў буда, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон масъулиятро ба зимма дорад. Фонд вобаста ба ўҳдадориҳои давлат, муассисон, саҳмгузорон ва гирандагон ҷавобгў намебошад.

Муассисон, саҳмгузорон ва гирандагон, инчунин давлат вобаста ба ўҳдадориҳои Фонд ҷавобгар намебошанд.

**Моддаи 5. Маҷмўи саҳмҳои муассисони (саҳми муассиси) Фонд**

Бо мақсади таъмини ҳимояи ҳуқуқҳои саҳмгузорон ва гирандагон муассисони Фонд маҷмўи саҳмҳои муассисон (саҳми муассис)-ро ташаккул медиҳанд, ки он набояд аз андозаи панҷоҳ ҳазоркаратаи   ҳадди ақали музди меҳнат камтар бошад.

Ҳангоми гирифтани иҷозатнома барои анҷом додани фаъолият оид ба таъмини ғайридавлатии нафақа маҷмўи саҳмҳои муассисон (саҳми муассис) бояд пурра пардохта шавад.

**Моддаи 6. Бақайдгирии давлатии Фонд ва иҷозатномадиҳӣ барои фаъолият**

Бақайдгирии давлаатии Фонд тибқи тартиби муқаррарнамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи бақаидгирии давлатии шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ» амали карда мешавад. (ҚҶ**Т аз 28.06.11с., №737)**

Фонд аз рўзи гирифтани иҷозатнома ба иҷрои фаъолияти оинномавӣ ҳуқуқ пайдо мекунад. Иҷозатнома тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иҷозатномадиҳӣ ба баъзе намудҳои фаъолият» дода мешавад.

**Моддаи 7. Ҳуҷҷатҳои таъсисии Фонд**

Ҳуҷҷатҳои таъсисии Фонд аз инҳо иборатанд:

- оинномае, ки муассисони (муассиси) Фонд тасдиқ намудааст;

- шартномаи таъсисӣ, ки байни муассисони Фонд баста шудааст ва тартиби таъсиси Фондро муайян менамояд (дар ҳолати зиёда аз як нафар будани муассис).

Дар оинномаи Фонд бояд инҳо инъикос гарданд:

- номи пурра ва мухтасари Фонд бо ҳатман ворид намудани калимаҳои «Фонди ғайридавлатии нафақа» ва суроғаи ҳуқуқии он;

- мавзўъ (предмет) ва мақсади фаъолияти Фонд, тартиби идоракунии он;

- мақомоти идора, назорат, тафтиш ва салоҳияти онҳо, тартиби интихоб, бозхонд, инчунин масъулияти шахсони мансабдор;

- сохтор ва ваколати мақомоти идоракунандаи Фонд, меъёри намояндагӣ дар мақомоти идоракунанда;

- тартиби қабули қарор;

- тартиби анҷом додани назорати фаъолияти Фонд;

- тартиби ҳисоботдиҳии Фонд;

- тартиби нашри ҳисобот;

- тартиби тақсими даромад аз ҷойгиркунонии активҳои нафақа;

- тартиби азнавташкилдиҳӣ, барҳамдиҳии Фонд ва тақсими амволи он;

- тартиби ворид намудани тағйирот ба ҳуҷҷатҳои таъсисӣ.

Шартномаи таъсисӣ бояд маълумоти зайлро дар бар гирад:

- номи Фонд;

- суроғаи ҳуқуқии Фонд;

- мавзўи (предмети) фаъолияти Фонд;

- маълумот оид ба муассисони Фонд;

- андозаи саҳми муассисон ҳангоми таъсиси Фонд, инчунин тартиб ва шартҳои интиқоли он ба Фонд;

- дар бораи мақомоти идоракунандаи Фонд ва номгўйи ўҳдадориҳои муассисон оид ба таъсис ва таъмини фаъолияти Фонд.

**БОБИ 3.**

**ФАЪОЛИЯТИ ФОНД**

**Моддаи 8. Вазифаҳои Фонд**

Фонд вазифаҳои зайлро анҷом медиҳад:

- нақшаҳои нафақаро таҳия менамояд;

- барои таъмини   нафақа шартномаҳо мебандад;

- саҳмҳои нафақаро ҷамъ мекунад ва ҳисобномаҳои нафақаро пеш мебарад;

- бо мақсади анҷом додани фаъолияти оинномавӣ амволи худро ташаккул медиҳад, инчунин маблағҳои пулии онҳоро ҷойгир менамояд;

- бо идоракунанда шартномаҳо мебандад;

- тавассути идоракунанда активҳои Фондро ҷойгир менамояд;

- ба Фонд пурра ва сари вақт ворид гардидани саҳмҳои нафақа ва иҷрои ўҳдадориҳои худро дар назди гирандагон назорат менамояд;

- таъин ва пардохти нафақаро анҷом медиҳад;

- даромадро аз фаъолияти сармоягузорӣ мувофиқи талаботи Қонуни мазкур тақсим мекунад;

- дар ҳолати қатъ гардидани шартномаи нафақавӣ маблағҳои дар ҳисобномаи нафақавӣ бударо (маблағи гаравро) ба саҳмгузор-гиранда пардохт менамояд ё ба дигар Фонд интиқол медиҳад;

- тибқи тартиби муқарраргардида баҳисобгирии муҳосибавиро анҷом медиҳад;

- оид ба фаъолияти худ ба мақоми ваколатдор ва дигар мақомоти давлатӣ тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон маълумот пешниҳод менамояд;

- ба саҳмгузорон ва гирандагон оид ба ҳолати ҳисобномаҳои нафақавиашон, инчунин лоиҳаҳое, ки бо активҳои нафақа сармоягузорӣ мешаванд, маълумот медиҳад.

Моддаи 9. Қоидаҳои Фонд

Қоидаҳои Фонд бояд инҳоро дар бар гирад:

- номгўйи шакли нақшаҳои нафақа, ки Фонд истифода мебарад ва сабти онҳо;

- шарт ва тартиби бастани шартномаи нафақа, тағйир додан ва қатъи амали шартнома;

- тартиби ба Фонд гузаронидани саҳмҳои нафақа;

- тартиби ташаккул ва ҷойгиркунонии активҳои нафақа;

- тартиб ва шарти пардохти нафақа;

- ҳуқуқу ўҳдадориҳои саҳмгузорон ва гирандагон;

- шартҳои масъулияти Фонд дар назди саҳмгузорон ва гирандагон;

- шартҳои ба миён омадан ва қатъ гардидани ўҳдадориҳои Фонд;

- тартиби ба дигар фондҳои ғайридавлатии нафақа гузаронидани маблағҳое, ки дар ҳисобномаҳои нафақавӣ мавҷуданд;

-тартиби баргардонидани маблағҳо, ки дар ҳисобномаҳои нафақавӣ мавҷуданд (пардохти маблағи гарав) дар ҳолати қатъ гардидани шартномаи нафақавӣ;

-меъёрҳои муайян намудани ҳаҷми пардохти хизматрасонии Фонд, идоракунанда ва маҳфуздоранда (депозитарий) ва тартиби дар мавриди онҳо фароҳам овардани иттилоот ба саҳмгузорон ва гирандагон;

- шарт ва тартиби ворид намудани тағйироту иловаҳо ба қоидаҳои Фонд.

Ворид намудани тағйироту иловаҳо ба қоидаҳои Фонд, ки ба ҳуқуқ ва ўҳдадориҳои саҳмгузорон ва гирандагон дахл дорад, танҳо ҳангоми розигии шахсони зикргардида иҷозат дода мешавад.

Қоидаҳои Фонд метавонанд дорои дигар муқаррароте бошанд, ки хилофи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳамин Қонун нестанд.

Қоидаҳои Фонд бояд мутобиқи ҳамин Қонун таҳия гардида, тибқи тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдор ба қайд гирифта шаванд.

Қоидаҳои Фондро Шўрои Фонд тасдиқ менамояд.

**Моддаи 10. Шартномаи нафақа**

Шартномаи нафақа бояд инҳоро дар бар гирад:

- номи тарафҳо;

- мавзўи (предмети) шартнома;

- ҳуқуқу ўҳдадорӣ ва масъулияти тарафҳо;

- шакли нақшаи нафақа;

- шарт ва тартиби гузарондани саҳм;

- шарт ва тартиби пардохти даромади сармоягузорӣ;

- тартиби пардохти нафақа;

- мўҳлати амал ва қатъи шартнома, тартиб ва шартҳои бекор кардан ё тағйир додани шартнома;

- реквизити тарафҳо;

- тартиби танзими баҳсҳо ва дигар муқаррароте, ки хилофи ҳамин Қонун ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон намебошанд.

**Моддаи 11. Ўҳдадориҳои Фонд**

Фонд ўҳдадор аст:

- фаъолияти худро мутобиқи ҳамин Қонун, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва оинномаи Фонд анҷом диҳад;

- ҳангоми аз ҷониби саҳмгузор вайрон кардани шартҳои нақшаи интихобнамудаи нафақа ё қатъи гузаронидани саҳмҳои нафақа ҳисоби фоизҳоро ба маблағе, ки дар ҳисобномаи нафақа ҷамъ шудааст, то гузаштани мўҳлати шартномаи нафақа идома диҳад;

– тибқи муқаррароти Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи муқовимат ба қонунигардонии (расмикунонии) даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда ва маблағгузории терроризм» оид ба аҳдҳо ва амалиёти шубҳанок ба мақоми ваколатдори муқовимат ба қонунигардонии (расмикунонии) даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда ва маблағгузории терроризм маълумот пешниҳод намояд; (**ҚҶТ аз 27.11.14г., №1162)**

- нигоҳдории нусхаи ҳуҷҷатҳоеро, ки барои муайян кардани шахсият зарур аст, на камтар аз панҷ соли баъди анҷом ёфтани муносибатҳои корӣ таъмин намояд; (**ҚҶТ аз 27.11.14г., №1162)**

- баҳисобгирии алоҳидаи саҳмҳои нафақавии гирандагон, баҳисобгирии активҳои нафақа ва даромадро вобаста ба сармояҳо анҷом диҳад.

Фонд ҳуқуқ надорад бо тартиби яктарафа қароре қабул кунад, ки ҳуқуқи саҳмгузорон ё гирандагонро вайрон ё маҳдуд намояд.

Бо мақсади ҳифзи манфиатҳои гирандагон ба Фонд манъ аст:

- намуди фаъолияти худро тағйир диҳад;

- қарз диҳад, оид ба иҷрои ўҳдадориҳои пулии шахсони сеюм кафолат диҳад ва амволи Фондро ба гарав гузорад;

- ба истиснои саҳмҳои нафақа қарз ё дигар навъи воситаҳои қарзӣ гирад;

- ҳамчун муассиси ташкилот бо масъулияти пурраи амволӣ баромад кунад;

- вомбаргҳо ва билетҳои лотерея барорад;

- эмиссияи (баровардани) коғазҳои қиматноки худро анҷом диҳад.

**Моддаи 12. Ҳуқуқу ўҳдадориҳои саҳмгузорон ва гирандагон**

Ҳуқуқу ўҳдадориҳои саҳмгузорон ва гирандагони Фонд мутобиқи ҳамин Қонун ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, қоидаҳои Фонд, шартномаҳои нафақа танзим мегардад.

Саҳмгузорон ҳуқуқ доранд:

- аз Фонд мутобиқи шартномаи нафақа дар ҳаҷми пурра иҷро намудани ўҳдадориҳояшонро талаб намоянд;

- ҳамзамон ба сифати гиранда баромад кунанд;

- шартномаи нафақаро бекор кунанд, маблағҳои дар ҳисобномаҳои нафақа мавҷударо тибқи тартиб ва шартҳои пешбининамудаи шартнома ба дигар фондҳо гузаронанд ва ҷиҳати ворид намудаи тағйирот ба шартнома ташаббус зоҳир кунанд;

- нақшаи нафақаро интихоб намоянд;

- ҳангоми барҳамдиҳии Фонд як қисми амволро мутаносибан ба маблағе, ки дар ҳисобномаи нафақа ҷамъ шудааст, гиранд;

- оид ба ҳолати ҳисобномаҳои нафақа ва фаъолияти Фонд иттилооти пурра гиранд;

- тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбати амали Фонд шикоят пешниҳод кунанд.

Гирандагон ҳуқуқ доранд:

- нафақа гиранд;

- ба истиснои ҳолатҳои аз ҷониби Фонд иҷро накардани ўҳдадориҳои худ маблағҳои дар ҳисобномаҳои нафақа ҷамъшударо на бештар аз як маротиба дар се сол ба дигар фондҳои нафақа гузаронанд;

- маблағҳои дар ҳисобномаҳо ҷамъшударо мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мерос васият намоянд ё ба дигар кас диҳанд;

- ҳамзамон ба сифати саҳмгузор баромад кунанд;

- шартномаи нафақаро бекор кунанд ва ҳангоми барои зисти доимӣ хориҷ шудан аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ё ҳангоми барҳамдиҳии Фонд ё ба миён омадани ҳолатҳои фавқулоддаи раднашаванда маблағҳои дар ҳисобномаҳои нафақа ҷамъшударо гиранд;

- оид ба ҳолати ҳисобномаҳои нафақа ва фаъолияти Фонд маълумоти пурра ба даст оранд;

- тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбат ба амали Фонд шикоят пешниҳод кунанд.

Саҳмгузорон ва гирандагон вазифадоранд:

- сари вақт, тибқи ҳаҷм ва мўҳлатҳои пешбининамудаи шартномаи нафақа саҳмҳоро гузаронанд;

- ҳангоми қатъи пардохти саҳмҳои нафақа маблағҳои ҷамъшударо то ба охир расидани мўҳлати шартномаи нафақа дар активҳои Фонд нигоҳ доранд;

- сари вақт Фондро дар хусуси тағйироте, ки ба иҷрои ўҳдадориҳояшон дар назди Фонд таъсир мерасонад, огоҳ намоянд.

**Моддаи 13. Сирри тиҷоратӣ**

Маълумот оид ба андозаи саҳмҳои нафақа дар ҳисобномаҳои нафақа ва пардохтҳои нафақа сирри тиҷоратӣ ба ҳисоб меравад.

Фонд ҳуқуқ надорад маълумоти дорои сирри тиҷоратиро ба шахсони сеюм диҳад. Маълумоти зикргардида метавонад, танҳо дар ҳолатҳои пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба дигар шахс дода шавад.

Пешниҳод намудани маълумот ба мақоми ваколатдори муқовимат ба қонунигардонии (расмикунонии) даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда ва маблағгузории терроризм ифшои сирри хизматӣ, тиҷоратӣ ва ё сирри дигари бо қонун ҳифзшаванда намебошад. (**ҚҶТ аз 27.11.14г., №1162)**

Кормандони мақоми ваколатдор ҳуқуқ надоранд маълумоти дорои сирри тиҷоратӣ ва дигар маълумоти марбут ба Фонд ва мизоҷони онро, ки вобаста ба мансаби ишғолнамуда барояшон маълум гардидааст, ошкор созанд.

**Моддаи 14. Баҳисобгирии муҳосибавӣ ва ҳисоботдиҳӣ**

Фонд мутобиқи санадҳои меъёрӣ дар бораи баҳисобгирии муҳосибавӣ, ки мақоми ваколатдор тасдиқ намудааст, бо назардошти хусусиятҳои хоси фаъолияти вобаста ба таъмини ғайридавлатии нафақа баҳисобгирии муҳосибавӣ ва ҳисоботдиҳиро анҷом медиҳад.

Баҳисобгирии муҳосибавӣ бояд гирифтани ҳисоботро тибқи мўҳтаво ва шакле, ки ҷавобгўи меъёрҳои байналмилалии баҳисобгирии муҳосибавӣ мебошанд, таъмин намояд.

Ҳангоми баҳисобгирии муҳосибавӣ Фонд набояд амволи барои таъмини фаъолияти оинномавӣ таъингардида ва активҳои нафақаро омехта намояд.

Фонд вобаста ба ҳар як нақшаи нафақа бо ҳаҷми саҳмҳои муайянгардидаи нафақа баҳисобгирии маблағҳои нафақаи ҷамъшуда ва пардохтшударо алоҳида пеш мебарад.

Соли ҳисоботдиҳӣ соли тақвимӣ буда, аз 1 январ то 31 декабрро дар бар мегирад.

Ҳисоботдиҳии муҳосибавӣ ва мувозинаҳо вобаста ба амволи барои анҷом додани фаъолияти оинномавӣ таъингардида ва активҳои нафақа алоҳида таҳия мегардад.

Ҳисоботдиҳии муҳосибавии Фонд дар қисми активҳои нафақа вобаста ба натиҷаи соли ҳисоботӣ бо хулосаи аудити мустақил тасдиқ мегардад, ки қисми ҷудонопазири ҳисоботи солона оид ба фаъолияти Фонд мебошад.

Фонд ба мақоми ваколатдори анҷомдиҳандаи вазифаҳои назоратӣ ва мақоми дахлдори давлатӣ тибқи тартиб ва мўҳлатҳои муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба фаъолияти худ ҳисобот пешниҳод менамояд. Фонд ўҳдадор аст на камтар аз як маротиба дар як сол ҳисоботи молиявиро нашр кунад.

Фонд ҳифзи ҳуҷҷатҳои вобаста ба ҳисобномаҳои нафақаи саҳмгузорон ва гирандагонро аз санаи ба охир расидани   ўҳдадории Фонд дар ҷараёни се сол таъмин менамояд.

БОБИ 4.

АМВОЛИ ФОНД

Моддаи 15. Амволи Фонд

Амволи Фонд иборат аст аз:

- амволи худӣ, ки барои анҷом додани фаъолияти оинномавӣ таъин гардидааст;

- активҳои нафақа;

- фонди эҳтиётӣ.

Даромадҳои аз истифодаи маблағҳои худии Фонд ба дастомада дар ҳаҷми пурра ба Фонд марбутанд.

Моддаи 16. Активҳои нафақа

Активҳои нафақа аз ҳисоби саҳмҳои нафақа ва қисми даромад аз ҷойгиркунонии онҳо, ки дар ҳисобномаҳои нафақа ба ҳисоб гирифта шудаанд, ташаккул меёбад.

Маблағҳои дар ҳисобномаҳои нафақа ҷамъшуда барои пардохти ўҳдадориҳои қарзӣ ва дигар ўҳдадориҳои саҳмгузорону гирандагон истифода намегарданд ва аз ҷониби мақомоти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таври баҳснопазир ситонида намешаванд.

Ситонидан танҳо бо қарори суд сурат гирифта метавонад.

Моддаи 17. Фонди эҳтиётӣ

Фонд барои таъмини кафолати иҷрои ўҳдадориҳо дар назди гирандагон вобаста ба пардохти нафақа фонди эҳтиётӣ таъсис медиҳад.

Фонди эҳтиётӣ аз ҳисоби зайл ташаккул меёбад:

- саҳми даромади ҳарсолаи сармоягузорӣ;

- сарфаи маблағе, ки барои таъмини фаъолияти оинномавии Фонд нигаронида шудааст. Фонди эҳтиётӣ дар Фонд алоҳида ба ҳисоб гирифта шуда, маблағи он дар шакли бозоргир нигоҳ дошта мешавад.

БОБИ 5.

ҶОЙГИРКУНОНИИ АКТИВҲОИ НАФАҚА

Моддаи 18. Принсипҳои ҷойгиркунонии активҳои нафақа

Активҳои нафақа бояд мутобиқи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо риояи принсипҳои эътимоднокӣ, ҳифз, бозоргирӣ ва диверсификатсия ҷойгир карда шаванд.

Моддаи 19. Ҷойгиркунонии активҳои нафақа

Активҳои нафақа ба манфиати гирандагон танҳо бо мақсади ҳифз ва афзоиши онҳо ҷойгир карда мешаванд.

Активҳои нафақа чунин ҷойгир карда мешаванд:

- ба коғазҳои қиматноки давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- ба коғазҳои қиматноки ташкилоте, ки дар биржаи сармояҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон арзиш дорад;

- ба депозитҳо дар бонкҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- ба амволи ғайриманқул ва дигар навъи активҳое, ки ба принсипҳои ҷойгиркунонии дар моддаи 18 Қонуни мазкур пешбинишуда мутобиқ мебошанд.

Фаъолияти Фонд оиди ҷойгиркунии маблағҳои захираҳои нафақа ва сармоягузории онҳо фаъолияти соҳибкорӣ ҳисобида намешавад.

Моддаи 20. Идоракунии активҳои нафақа

Фонд вазифаҳои идоракунии активҳои нафақавиро мустақилона анҷом медиҳад ё вазифаҳои идоракунии активҳои худро ба ширкати идоракунанда, ки барои идораи активҳои нафақа тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дорои иҷозатнома   мебошад, вомегузорад.

Фонд ҳуқуқ дорад барои идоракунии активҳои нафақа ҳамзамон бо як ё якчанд ширкати идоракунанда шартнома бандад.

Идоракунанда ҳуқуқ дорад барои идоракунии активҳои нафақа ҳамзамон бо ду ё якчанд фондҳо шартнома бандад.

Идоракунанда барои ҳифз, баргардонидашаванда будани активҳои Фонд ва афзоиши он дар асоси шартномаи гарав ба маблағи на камтар аз 120 фоиз аз арзиши активҳои додашудаи Фонд масъулияти пурраи моддӣ ва молиявӣ дорад.

Барои иҷрои номатлуби вазифаҳои ба зиммааш гузошташуда ширкати идоракунанда мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин шартномаҳои гарав ва сармоягузории дуҷонибаи байни идоракунанда ва Фонд басташуда масъулият дорад.

Идоракунанда иҷрои талаботро оид ба диверсификатсияи активҳои нафақа, нигоҳ доштани қобилияти харидории онҳо аз ҳисоби интиқоли сармоя ба лоиҳаҳое, ки даромадро кафолат медиҳанд, таъмин менамояд.

Идоракунанда активҳои нафақа ва даромадро алоҳида ба ҳисоб гирифта, аз рўи онҳо дар мўҳлати муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Шўрои Фонд ва мақоми танзимкунанда ҳисобот пешниҳод менамояд.

Идоракунанда ҳуқуқ надорад вазифаи идоракунии активҳои Фондро ба шахси сеюм интиқол диҳад.

Аз активҳои нафақа ситонидани қарзҳои идоракунанда иҷозат дода намешавад.

**Моддаи 21. Ҳифзи активҳои нафақа, ки дар коғазҳои қиматнок ҷойгир карда шудаанд**

Баҳисобгирӣ ва интиқоли ҳуқуқ ба коғазҳои қиматнок, ки ба активҳои нафақа ҷойгир карда шудаанд, дар асоси шартнома барои хизматрасонии маҳфуздоранда (депозитарий) сурат мегирад.

Маҳфуздоранда метавонад танҳо шахси ҳуқуқие бошад, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои анҷом додани фаъолияти касбӣ вобаста ба коғазҳои қиматнок иҷозатнома дорад.

Маҳфуздоранда баҳисобгирии ҳуқуқ ба коғази қиматнокро, ки дар он активҳои нафақаи Фонд ҷойгир карда шудааст, бояд алоҳида аз баҳисобгирии ҳуқуқ ба амволи марбут ба маҳфуздоранда ё дигар шахсон, бо роҳи кушодани ҳисобномаи алоҳида пеш барад.

Маҳфуздоранда наметавонад коғазҳои қиматноки Фондро барои дигар мақсадҳо, аз ҷумла барои амалиёти кредитӣ ва асъорӣ, инчунин пардохти қарзҳои худ ва дигар ўҳдадориҳо истифода барад.

Барои вайрон кардани шартҳои шартномаи бо Фонд басташуда маҳфуздоранда мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар мебошад.

Моддаи 22. Тақсими даромади сармоягузорӣ

Даромади сармоягузорӣ аз ҷойгиркунонии активҳои нафақа тақсим мешавад:

- барои афзоиши активҳои нафақа – 70 фоиз;

- барои Фонди эҳтиётӣ – 10 фоиз;

- барои пўшонидани хароҷоти Фонд ҷиҳати таъмини фаъолияти оинномавӣ ва молиявию хоҷагӣ – на бештар аз 20 фоиз.

БОБИ 6.

МАҚОМОТИ ИДОРАКУНИИ ФОНД ВА НАЗОРАТИ ФАЪОЛИЯТИ ОН

Моддаи 23. Мақомоти идоракунии Фонд

Ҳайат ва сохтори мақомоти идоракунии Фонд тибқи Қонуни мазкур ва оинномаи Фонд муайян карда мешавад.

Сохтори мақомоти идоракунии Фонд бояд ҳатман мақоми дастаҷамъӣ– Шўрои Фондро дар бар гирад, ки бо тартиби муаяйнкардаи оинномаи Фонд созмон дода мешавад.

Оинномаи Фонд бояд таъсиси Шўрои сарпарастон-мақоми дастаҷамъиро, ки вазифаҳои назоратӣ ва таъмини назорати ҷамъиятии фаъолияти Фондро ба ўҳда дошта бошад, пешбинӣ намояд.

Бо мақсади назорати фаврии фаъолияти мақомоти иҷроияи Фонд тибқи оиннома комиссияи тафтишотии Фонд таъсис дода мешавад.

Муассиси (муассисони) Фонд:

- оинномаи Фондро тасдиқ менамояд;

- ҳайати Шўрои Фондро ташкил ва низомномаи Шўрои Фондро тасдиқ менамояд.

Моддаи 24. Шўрои Фонд

Мақоми доимоамалкунандаи идоракунии Фонд – Шўрои Фонд мебошад. Шўрои Фонд роҳбарии умумии фаъолияти Фондро амалӣ менамояд. Сохтор, тартиби таъсис, салоҳият ва мўҳлати ваколати Шўрои Фонд, тартиби қабули қарорҳоро тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оинномаи Фонд муайян менамояд.

Аъзои Шўрои Фонд барои иҷрои вазифаҳояшон метавонанд мукофотонида шаванд, ба шарте, ки ин дар оинномаи Фонд дар назар дошта шуда бошад. Маблағи мукофоти аъзои Шўрои Фонд дар ҳаҷми муайян муқаррар карда мешавад.

Ба салоҳияти Шўрои Фонд дохил мешаванд:

- ворид намудани тағйиру иловаҳо ба оинномаи Фонд;

- ба вазифа таъин ва аз вазифа озод намудани директори генералии Фонд, муовинони ў ва сармуҳосиб;

- интихоб ва муайян намудани лоиҳаҳои сармоягузорӣ барои ҷойгиркунонии активҳои нафақа ва маблағҳои худии Фонд;

- бастани шартнома бо идоракунанда ва бозхондани шартномаҳо;

- бастани шартнома бо маҳфуздоранда (депозитарий);

- ҷалби аудиторҳо ва баҳодиҳандагони мустақил;

- тасдиқи қоидаҳои Фонд ва ворид намудани тағйиру иловаҳо ба он;

- тасдиқи низомнома оид ба мақоми иҷроия, Шўрои сарпарастон ва комиссияи тафтишот;

- тасдиқи тартиби тақсими даромадҳои сармоягузорӣ;

- тасдиқи сметаи хароҷот оид ба таъмини фаъолияти оинномавии Фонд ва барои рушди он;

- тасдиқи ҳисоботи солона ва мувозинаи муҳосибавӣ бо назардошти хулосаи аудит;

- қабули қарор дар бораи азнавташкилдиҳии Фонд ё муроҷиат ба суд ҷиҳати барҳамдиҳии он;

- вогузории қисми ваколатҳои худ ба зиммаи Раиси Шўрои Фонд;

- ҳалли дигар масъалаҳое, ки мутобиқи муқаррароти оиннома тахти салоҳияти он карор дорад.

Ба Шўрои Фонд Раиси Шўро роҳбарӣ менамояд.

Моддаи 25. Мақоми иҷроияи Фонд

Бо мақсади амалӣ намудани роҳбарии фаврии фаъолияти Фонд оинномаи Фонд метавонад мақоми ягонаи иҷроия (директори генералӣ, раис) ва ё мақоми дастаҷамъии иҷроияи Фондро (дирексияи иҷроияро) пешбинӣ намояд.

Мақоми иҷроияи Фонд фаъолияти худро дар доираи ваколатҳое, ки Қонуни мазкур ва оинномаи Фонд муайян намудааст, анҷом медиҳад ва тибқи оинномаи Фонд ва низомнома дар бораи мақоми иҷроияи Фонд, ки Шўрои Фонд тасдиқ мекунад, амалӣ мегардонад.

Шахсони мансабдори Фонд ўҳдадоранд, ҷавобгўи талаботи ҳадди ақали муқаррарнамудаи мақоми ваколатдор бошанд. Шахсони мансабдори Фонд, ки интихоб (ё таъин) гардидаанд, тибқи тартиби муқарраргардида ҷиҳати мутобиқат ба талаботи ҳадди ақали муқаррарнамудаи мақоми ваколатдор аз мувофиқаи ҳатмии мақоми ваколатдор мегузаранд.

Шахс наметавонад аъзои Шўрои Фонд, роҳбар (директори генералӣ) ё сармуҳосиби Фонд бошад, агар:

- дорои маълумоти олии соҳавӣ набошад;

- доғи судӣ дошта бошад, ки он тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ барҳамхўрда ё бардошта нашуда бошад;

- агар ў роҳбари (сармуҳосиби) шахси ҳуқуқӣ бошад, ки бо роҳи барҳамдиҳӣ таҳти расмиёти муфлисӣ қарор дорад;

- агар мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳуқуқи дохил шудан ба ҳайати мақомоти идоракунандаи шахси ҳуқуқӣ ё машғул шудан бо фаъолияти касбӣ маҳрум гардида бошад.

Роҳбари (директори генералӣ) Фонд бояд дар мансабҳои роҳбарикунанда дар фондҳо, ширкатҳои суғурта ё дигар ташкилотҳои молиявӣ на камтар аз панҷ сол   таҷрибаи корӣ дошта бошад.

Сармуҳосиби Фонд бояд вобаста ба ихтисос на камтар аз панҷ сол ва ба сифати сармуҳосиб на камтар аз се сол таҷрибаи корӣ дошта бошад.

Моддаи 26. Шўрои сарпарастон

Бо мақсади назорати фаъолияти Фонд ва ҳифзи манфиатҳои саҳмгузорон ва гирандагон Фонд Шўрои сарпарастон таъсис медиҳад.

Тартиби таъсис ва ваколатҳои Шўрои сарпарастонро оиннома ва низомнома оид ба   Шўрои сарпарастон, ки бо қарори Шўрои Фонд тасдиқ шудааст, муайян менамояд.

Ба Шўрои сарпарастони Фонд намояндагони ваколатдори муассисон, саҳмдорон ва гирандагон дохил карда мешаванд. Ҳангоми овоздиҳӣ саҳмдорон ва гирандагон бояд на камтар аз нисфи овозҳоро дошта бошанд.

Аъзои Шўрои сарпарастон вазифаҳои худро беподош иҷро мекунанд.

Аъзои Шўрои сарпарастон наметавонанд дар як вақт аъзои Шўрои Фонд бошанд.

Ҳайати Шўрои сарпарастон бояд аз се нафар кам набошад.

Моддаи 27. Комиссияи тафтишот

Бо мақсади таъмини назорати фаъолияти молиявии Фонд комиссияи тафтишот таъсис дода мешавад. Тартиби фаъолият ва ҳайати комиссияи тафтишот мутобиқи низомномаи комиссияи тафтишот ва оинномаи Фонд муайян карда мешавад.

БОБИ 7.

ТАНЗИМИ ДАВЛАТӢ ВА НАЗОРАТИ ФАЪОЛИЯТ

ОИД БА ТАЪМИНИ ҒАЙРИДАВЛАТИИ НАФАҚА

Моддаи 28. Назорати фаъолияти Фонд

Назорати давлатӣ ва тафтиши фаъолияти Фонд аз ҷониби мақоми ваколатдоре, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян намудааст, анҷом дода мешавад.

Мақоми ваколатдор:

назорат ва тафтишро ҷиҳати риоя шудани талабот аз ҷониби субъектҳои муносибатҳо оид ба таъмини ғайридавлатии нафақа, таъсис ва ҷобаҷокунии маблағҳои эҳтиётии нафақа, таъсис ва сармоягузории маблағҳои ҷамъшудаи нафақа тибқи Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумхурии Тоҷикистон амалӣ менамояд;

дар доираи ваколатҳои худ ҷиҳати масъалаҳои танзими фаъолияти Фонд, аз ҷумла тартиб ва тавсияҳои методӣ оид ба муайян намудани меъёрҳои иттилоотӣ ва намудҳои ҳисобот, инчунин оид ба масъалаҳои назорат нисбати фаъолият қарор қабул мекунад;

қоидаҳои Фондро ба қайд мегирад.

Санадҳои меъёрии ҳуқуқии мақоми ваколатдор ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мухолифат карда наметавонад.

Низомнома, сохтор ва вазифаҳои мақоми ваколатдори давлатиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд. Хароҷоти нигоҳдории мақоми ваколатдор аз ҳисоби маблағҳои буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардад.

Моддаи 29. Комиссияи давлатӣ оид ба дараҷабандии хатар

Барои дараҷабандии хатар ба активҳои молиявии Фонд, ки ширкатҳои идоракунанда истифода мебаранд ва маҳдудиятҳои вобаста ба он барои фаъолияти сармоягузорӣ дар назди мақоми ваколатдор аз ҳисоби намояндагони Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Фонди ҳифзи иҷтимоии аҳолии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва намояндагони фондҳои ғайридавлатии нафақа комиссияи давлатӣ таъсис дода мешавад.

Комиссияи давлатӣ тадбирҳои диверсификатсиониро оид ба ҳифзи активҳои нафақаи Фонд таҳия менамояд, ки маҳдудсозии сармоягузориҳоро барои ҳамон як манбаъ, инчунин маҳдудиятҳоро вобаста ба навъи актив дар бар мегирад.

Ширкати идоракунанда, ки бо он Фонд шартнома бастааст, бояд талаботи диверсификатсияро қатъиян риоя намояд.

**Моддаи 30. Муносибати байниҳамдигарии Фонд бо мақомотҳои давлатӣ**

Дахолати мақомотҳои давлатӣ ба фаъолияти фондҳои ғайридавлатии нафақавӣ манъ аст, ба истиснои ҳолатҳои вайрон кардани қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи фондҳо, ки барои онҳо ҷавобгарӣ пешбинӣ шудааст.

Моддаи 31. Андозбандии Фонд

Фонд мутобиқи Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон андозбандӣ карда мешавад.

**БОБИ 8.**

**АЗНАВТАШКИЛДИҲӢ ВА БАРҲАМДИҲИИ ФОНД**

**Моддаи 32. Азнавташкилдиҳӣ ва барҳамдиҳии Фонд**

Фаъолияти Фонд метавонад бо роҳи зайл қатъ карда шавад:

- азнавташкилдиҳӣ (муттаҳидшавӣ, тақсимшавӣ, ҳамроҳшавӣ, ҷудошавӣ ва табдилёбӣ);

- барҳамдиҳӣ.

Азнавташкилдиҳии Фонд дар асоси қарори Шўрои Фонд бо мувофиқаи мақоми ваколатдор мутобиқи хулосаи аудитори мустақил анҷом дода мешавад.

Ҳангоми азнавташкилдиҳӣ бояд ҳуқуқҳои амволӣ ва дигар ҳуқуқҳои Фонд таъмин карда шаванд.

Фондҳое, ки дар натиҷаи азнавташкилдиҳӣ аз нав таъсис меёбанд, бояд мувофиқи Қонуни мазкур аз қайди давлатӣ гузаранд ва иҷозатнома   гиранд.

Барҳамдиҳии Фонд бо қарори суд анҷом дода мешавад.

Ҳангоми барҳамдиҳии Фонд активҳои нафақа танҳо барои қонеъгардонии талаботи саҳмгузорон ва гирандагон равона карда мешавад.

Маблағҳо аз фурўши амволе, ки моликияти Фонд мебошад ва барои таъмини фаъолияти оинномавии он таъин гардидааст, ҳангоми нокифоягии активҳои нафақа ва ҳама гуна кредитҳо мутобиқи навбати муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон (тибқи тартибе, ки барои ташкилотҳои қарздиҳанда пешбинӣ шудааст) барои қонеъгардонии талаботи саҳмгузорон ва гирандагон равона карда мешавад.

Маблағҳои пулии дар Фонд боқимонда, аз ҷумла фоида аз фурўши амволи он, баъди иҷрои ҳамаи ўҳдадориҳо барои мақсадҳое, ки дар оинномаи Фонд зикр гардидаанд, равона карда мешаванд.

Ҳангоми барҳамдиҳии Фонд ваколати идоракунандаи корҳои Фонд ба зиммаи комиссияи барҳамдиҳӣ, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил гардидааст, мегузарад.

Аз лаҳзаи дар мақоми анҷомдиҳандаи бақайдгирии давлатии Фонд ворид намудани сабт дар хусуси қатъ гардидани фаъолият барҳамдиҳии Фонд хотима ёфта ва Фонд барҳамхўрда ба ҳисоб меравад.

Комиссияи барҳамдиҳӣ вазифадор аст саҳмгузорон ва гирандагонро дар хусуси барҳамдиҳии Фонд тавассути воситаҳои ахбори омма огоҳ созад.

**БОБИ 9.**

**Муқаррароти хотимав**Ї

**Моддаи 33. Баррасии баҳсҳо**

Баҳсҳои саҳмгузорон ва гирандагон бо Фонд бо роҳи гуфтушунид ва машварати байни онҳо ё тибқи тартиби пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳал карда мешаванд.

**Моддаи 34. Масъулият барои вайрон кардани Қонуни мазкур**

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки талаботи Қонуни мазкурро вайрон мекунанд, тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

**Моддаи 35. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур**

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

**Президенти**

Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                                   Эмомалӣ Раҳмон

ш. Душанбе, 28 декабри соли 2005,

№ 149

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	149	ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ФОНДҲОИ ҒАЙРИДАВЛАТИИ НАФАҚА	Маҷлиси Олии ҶТ	28.12.2005	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Primary tabs

^-A A ⁺A

Панҷшанбе, Октябр 24, 2024

Нақши Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар баланд бардоштани маърифати ҳуқуқии ҷомеа

Мутобиқи моддаи 1 Конститутсия Ҷумҳурии Тоҷикистон давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона мебошад.

Нишонаи номӣ (тег):

Нақши Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар баланд бардоштани маърифати ҳуқуқии ҷомеа

Баҳодиҳии муҳтаво:

Баҳои миёна: 5 (1 овоз)

Бештар оида ба Нақши Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар баланд бардоштани маърифати ҳуқуқии ҷомеа

МУҚОВИМАТ БА КОРРУПСИЯ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Коррупсия ҳамчун зуҳуроти манфӣ дар ҳаёти ҷомеаи башарӣ ҳодисаи нав набуда, ин зуҳуроти номатлуб аз давраҳои хеле қадим арзи ҳастӣ дорад. Дар замонҳои қадим «коррупсия» ба истилоҳи фасод, вайронкунанда ва зараррасонанда маънидод шуда, афроди ба чунин амал дастзада дар ҳамаи давру замонҳо аз ҷониби аҳли ҷомеа маҳкум мегардиданд.

Нишонаи номӣ (тег):

МУҚОВИМАТ БА КОРРУПСИЯ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Баҳодиҳии муҳтаво:

Бештар оида ба МУҚОВИМАТ БА КОРРУПСИЯ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

КОНФЕРЕНСИЯИ ҶУМҲУРИЯВӢ ДАР МАВЗУИ “ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ОИД БА РАСМИЁТИ МАЪМУРӢ: РУШД ВА МУШКИЛИҲО”

23 октябри соли 2024 аз ҷониби Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо Барномаи минтақавии “Мусоидат ба давлатдории ҳуқуқӣ дар кишварҳои Осиёи Марказӣ”-и Ҷамъияти ҳамкориҳои байналмилалии Олмон (GIZ) дар Ҷумҳурии Тоҷикистон конференсияи ҷумҳуриявӣ дар мавзуи “Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба расмиёти маъмурӣ: рушд ва мушкилиҳо” баргузор гардид.

Нишонаи номӣ (тег):

КОНФЕРЕНСИЯИ ҶУМҲУРИЯВӢ ДАР МАВЗУИ “ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ОИД БА РАСМИЁТИ МАЪМУРӢ: РУШД ВА МУШКИЛИҲО”

Баҳодиҳии муҳтаво:

Ҳоло баҳо надорад

Бештар оида ба КОНФЕРЕНСИЯИ ҶУМҲУРИЯВӢ ДАР МАВЗУИ “ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ОИД БА РАСМИЁТИ МАЪМУРӢ: РУШД ВА МУШКИЛИҲО”

KHOVAR.TJ

АГЕНТИИ МИЛЛИИ ИТТИЛООТИИ ТОҶИКИСТОН «ХОВАР»
WWW.KHOVAR.TJ

«ХОВАР FM»

Садриддин Айнӣ (1878 – 1954): Адиб, олим ва асосгузори адабиёти муосири тоҷик. Аввалин Президенти Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон. Муаллифи асарҳои «Таърихи амирони манғитияи Бухоро», «Таърихи инқилоби фикрӣ дар Бухоро», «Намунаи адабиёти тоҷик», «Дохунда», «Ғуломон», «Ёддоштҳо» ва дигар асарҳо, ки ба 29 забони хориҷӣ нашр шудаанд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба асосгузори адабиёти муосири тоҷик Садриддин Айнӣ унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Бобоҷон Ғафуров (1909 – 1977): Олим, академики Академияи Илмҳои ИҶШС, арбоби ҳизбӣ ва давлатӣ, муаллифи китоби оламшумули «Тоҷикон» ва зиёда аз 300 асару мақолаҳо.
Солҳои 1944-1946 котиби дуюм, с.1946-1956 котиби якуми КМ Ҳизби комунистии Тоҷикистон, 1956 – 1977 сарвари Пажуҳишгоҳи шарқшиносии ИҶШС.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба таърихшинос ва шарқшиноси шинохтаи тоҷик, академик, муаллифи китоби «Тоҷикон» Бобоҷон Ғафуров унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Мирзо Турсунзода (1911-1977): Шоири халқӣ, раиси Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон, Қаҳрамони меҳнати сотсиалистӣ, Раиси Кумитаи якдилии халқҳои Осиё ва Африқо. Барои достонҳои «Қиссаи Ҳиндустон»(1948), «Ҳасани аробакаш», «Чароғи абадӣ», «Садои Осиё»,(1960) «Ҷони ширин» (1963) бо ҷоизаҳои давлатии ИҶШС, ҶШС Тоҷикистон ва байналмилалии ба номи Ҷ. Неҳру (1967) сарфароз шуда буд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 07 майи соли 2001 ба шоири халқии Тоҷикистон, ходими намоёни ҷамъиятӣ Мирзо Турсунзода унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Эмомалӣ Раҳмон: Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон. 19 ноябри соли 1992 дар иҷлосияи XVI Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон раиси Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, 6 ноябри соли 1994 бори аввал, солҳои 1999, 2006 ва 2013 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб гардидаст.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат.
Бо қарори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 11 декабри соли 1999 барои мустаҳкам намудани давлатдории соҳибистиқлол ва пойдории сулҳ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бо унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” мукофотонида шудааст.
Нусратулло Махсум (1881 – 1938): Нусратулло Махсум (Лутфуллоев) ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1924-1926 раиси Кумитаи инқилобии ҶМШС Тоҷикистон, солҳои 1926-1933 раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Нусратулло Махсум унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” дода шудааст.
Шириншоҳ Шоҳтемур (1899 – 1937): Ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1929-1931 котиби Ҳизби коммунистии ҶШС Тоҷикистон, солҳои 1933-1937 Раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Шириншоҳ Шоҳтемур, унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шудааст.