Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

ДАСТУРИ ИСТИФОДАБАРАНДА

ХУШ ОМАДЕД БА CОМОНАИ РАСМИИ МАРКАЗИ МИЛЛИИ ҚОНУНГУЗОРИИ НАЗДИ ПРЕЗИДЕНТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН!

КОР БО МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Муҳтарам меҳмонон ва истифодабарандагони сомонаи расмии Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (ММҚ),

Барои оғози кор бо «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) ба блоки бо номи шабеҳ дар сомонаи расмии ММҚ зер кунед. Блоки «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» кушодашаванда буда, ҳамеша дар қисми болои сомона дастрас аст. Шумо инчунин метавонед ба «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) аз феҳристи асосӣ (меню асосӣ) бо зеркунии пайванди «Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» дастрасӣ пайдо намоед.

БЛОКИ «МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН» (МҚҶТ)

Ҳамаи модулҳо ва имконоти ҷустуҷӯи санадҳо дар «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) мустақилона кор мекунанд. Ин маънои онро дорад, ки ҳангоми кор бо МҚҶТ ворид кардани «Ном»-и санад ва бо ҳамроҳи он интихоб кардани ҳамаи имконоти дигар, масалан «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра ҳатмӣ нест. Аммо барои ҷустуҷӯи васеъ шумо метавонед аз ҳамаи имконоти ҷустуҷӯи санадҳо ба таври дилхоҳ истифода баред. Ҳамаи санадҳое, ки ба МҚҶТ ворид шуданд дар зери «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ», яъне дар «Ҷадвали санадҳо» дастрасанд.

ЛАВҲАИ ИМКОНОТИ ҶУСТУҶӮ

Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ

ҶАДВАЛИ САНАДҲО

ТУГМАҲОИ «ТАТБИҚ КАРДАН» ва «БОЗСОЗӢ»

Тугмаи «Татбиқ кардан»: Баъд аз он ки Шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» имконоти дилхоҳро ворид карда, интиход мекунед, барои намоиш додани натиҷа тугмаи «Татбиқ кардан»-ро зер кунед. Аммо, вақте ки шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» дархостеро ворид мекунед ё имконеро интихоб менамоед, онҳо ба таври худкор дарҳол татбиқ карда мешаванд.

Тугмаи «Бозсозӣ»: Агар хоҳед, ки ҳамаи дархостҳо ва имконотеро дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» лағв кунед, аз тугмаи «Бозсозӣ» истифода баред.

Агар шумо хоҳед, ки номи санади дақиқро аз санадҳои дар махзан мавҷудбуда ба даст оред, калидвожаи номи санадро ба сатри «Ном» ворид намоед. Ҳамаи санадҳое, ки дорои калидвожаи воридуша мебошанд нишон дода мешаванд. Масалан, агар шумо калидвожаи «дастрасӣ»-ро ворид кунед, санадҳое, ки калимаи «дастрасӣ»-ро дар бар мегиранд, дар «Ҷадвали санадҳо» нишон дода мешаванд (масалан, ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ҲУҚУҚИ ДАСТРАСӢ БА ИТТИЛООТ)

САТРИ «НОМ»

Шумо инчунин метавонед санадҳоро аз рӯи муҳтаво бо истифодаи сатри «Матни асосӣ» ва полои дилҳол ҷустуҷӯ намоед. Масалан, барои ёфтани санад(ҳо)и дорои калима(ҳо), калидвожа(ҳо) ё ибора(ҳо)и лозимӣ, ба сатри «Матни асосӣ» дархостро ворид намуда, имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед. Санадҳои дархостшуда ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред. Ҳамин тавр аз имкони «Дар бар намегирад» ё имконоти ҷустуҷӯи дигар истифода баред, Масалан, агар шумо ба сатри «Матни асосӣ» калимаи «Интернет»-ро ворид кунед ва имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед, саданҳое, ки дар муҳтавои худ дорои калимаи «Интернет» мебошанд, нишод дода мешаванд.

САТРИ «МАТНИ АСОСӢ»

Сатри «Матни асосӣ»

Шумо метавонед санадҳоро аз рӯи «Ном», «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра алоҳида ё якҷоя ба таври дилхоҳ ҷустуҷӯ намоед.

Масалан, агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо «Аз рӯи моҳ ва сол» ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз рӯи моҳ ва сол» бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо дар давраи муайян ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз санаи интихобшуда» ва/ё «То санаи интихобшуда» алоҳида ё якҷоя бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Ҳамин тавр Шумо метавонед ҳар гуна санадҳои махзанро алоҳида ё бо интихоби имконоти иловагӣ ҷустуҷӯ намоед ва ба даст оред.

Барои дидани санад ва мутолиа кардани он, аз тугмаи «ДИДАН» истифода баред ва барои пинҳон кардани он, аз тугмаи «ПИНҲОН КАРДАН» истифода баред.

ТУГМАҲОИ «ДИДАН» ва «ПИНҲОН КАРДАН»

Шумо ҳам метавонед, бо зеркунии пайванди номи санад онро дар саҳифаи алоҳида кушоед ё ин ки дар форматҳои Word, PDF ва ZIP аз сомонаи мо боргирӣ намоед.

ЗАМИМА ДАР ФОРМАТҲОИ WORD, PDF ва ZIP (ДАР ҶАДВАЛИ САНАДҲО)

Замима

КОР БО СОМОНАИ РАСМӢ - БАҚАЙДГИРӢ ВА ВОРИДШАВӢ

Ҳамаи маводҳои Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба ахбори омма дахл доранд, дар сомонаи мо дастрасанд. Барои гирифтани маълумот Шумо метавонед аз Феҳристи асосӣ (менюи асосӣ), Харитаи сомона, имкони Ҷустуҷӯ ва Ҷустуҷӯи васеъ истифода баред.
Барои бақайдгирӣ дар сомонаи Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, лутфан ба таври расмӣ муроҷиат намоед. Корбарони бақайдгирифташуда метавонанд аз имкониятҳои иловагӣ истифода баранд, масалан, пайдо кардани дастрасӣ ба лоиҳаҳои санадҳо.

Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ** Ҷ**УМҲУРИИ ТО**Ҷ**ИКИСТОН**

**ДАР БОРАИ МУҲО**Ҷ**ИРАТ**

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 1999, №12, мод. 320; соли 2002, № 4, қисми 1, мод. 248; соли 2005, №12, мод. 657; соли 2008, №12, қисми 2, мод.1004; соли 2010, №1, мод.15, соли 2018 №7-8, мод.525.)

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқӣ, иқтисодӣ ва иҷтимоии муҳоҷирати дохилӣ ва хориҷиро муқаррар намуда, ба танзими раванди муҳоҷират дар Ҷумҳурии Тоҷикистон равона карда шудааст. (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)

**Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ**

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зайл истифода мегарданд:

**-муҳоҷират** - ҷойивазкунии бебозгашт, муваққатӣ, инчунин мавсимии **шахси** воқеӣ аз Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ба Ҷумхурии Тоҷикистон, инчунин вобаста ба тағйири маҳалли истиқомат, кор, кучидани **шахси** воқеӣ дар дохили Ҷумҳурии Тоҷикистон;

**-муҳоҷирати дохилӣ** - ҷойивазкунии бебозгашт, муваққатӣ инчунин мавсимии **шахси** воқеӣ дар дохили Ҷумҳурии Тоҷикистон;

**-муҳоҷири хориҷӣ** – шаҳрвандони хориҷӣ ё **шахси** **бешаҳрвандӣ**, ки ба Ҷумҳурии Тоҷикистон барои истиқомати муваққатӣ ё доими омадаанд;

**-муҳоҷирати хориҷӣ** – ҳиҷрати шаҳрвандони хориҷӣ ё **шахси** бешаҳрвандӣ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон барои истиқомати муваққатӣ ё доимӣ;

**-муҳоҷирати оилавии хориҷиён** – ҳиҷрати гуруҳи хешовандон ба Ҷумҳурии Тоҷикистон барои истиқомати муваққатӣ ё доимӣ;

**-муҳочирати коллективонаи хориҷиён** - муташаккилона ба Ҷумҳурии Тоҷикистон кучида омадани шаҳрвандони хориҷӣ ва **шахси** бешаҳрвандӣ;

**-муҳоҷирони ғайриқонунии хориҷӣ** – шаҳрвандони хориҷӣ ё **шахси** бешаҳрвандӣ, ки мустақилона, бе иҷозати дахлдори **мақоми** **ваколатдори давлатӣ** ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон омадаанд ё онро бо роҳи фиреб гирифтаанд, инчунин ба **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси иҷозати дахлдор омада, вале онро баъди гузаштани муҳлати будубош тарк накардаанд; **(Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).**

**-муҳоҷирати меҳнатӣ ба хориҷа** - сафари ихтиёрии қонунии шаҳрвандони ба таври доими дар **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон сукунатдошта ба хориҷи кишвар, инчунин сафари шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрвандӣ ба таври доими берун аз **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон   сукунатдошта ба **ҳудуди** он барои машғул шудан ба кори музднок тибқи шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ;

**-муҳоҷирати меҳнатии наздисарҳадӣ** - сафари ҳарруза ва ё ҳафтае як маротибаи шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ба **ҳудуди** давлати ҳамсарҳад ва сафари харруза ва ё ҳафтае як маротибаи шаҳрвандони давлати ҳамсарҳад ба **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади машғул шудан ба кори музднок тибқи шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ, бо шарти истиқомати доимӣ дар ҳудуди давлати тарк намудаашон;

**-коргари муҳоҷир** - шахсе, ки дар давлати ҷои кор, ба таври доими истиқомат намекунад, шаҳрванди он намебошад, ба фаъолияти меҳнатии музднок машғул буд, машғул аст ё машғул мешавад;

**-коргари наздисарҳадӣ** - коргари муҳоҷире, ки ҷои истиқомати муқаррарии худро дар давлати ҳамсарҳад нигоҳ медорад ва ҳар руз ё як маротиба дар як ҳафта ба он ҷо бармегардад;

**-давлати таркнамуда** - давлате, ки коргари муҳоҷир дар қаламрави он ба таври доими истиқомат дорад ва барои машғул шудан ба кори музднок ба давлати дигар сафар мекунад;

**-давлати ҷои кор** - давлате, ки дар он коргари муҳоҷир ба фаъолияти меҳнатии музднок машғул буд, машғул аст ва ё машғул мешавад;

- **муҳоҷирон** – шахсоне, ки бо мақсади истиқомати доимӣ ба маҳалли пештараи зист, ба ватани аҷдодӣ баргаштаанд (репатриантҳо), инчунин шахсоне, ки бо шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ақди никоҳ бастаанд ё шахсоне, ки кишвари истиқомати доимии худро ихтиёран тарк карда, барои истиқомати доимӣ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон омадаанд; (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)

**-муҳоҷирони иҷборӣ** - **шахсе,** ки шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, бинобар нисбат ба онҳо содир гардидани зуроварӣ ва таъкиб, ё вобаста ба нишонаҳои мансубияти нажодӣ ё миллӣ, эътиқоди динӣ, забонӣ, **мавқеи** сиёси, мансубият ба гуруҳи муайяни иҷтимоӣ вобаста ба хавфи таҳдиди воқеии таъкиб на танҳо ба худи онҳо, балки ба аъзои оилаи онҳо иҷборан маҳалли истиқомати доимии худро тарк карда, дар **ҳудуди** **кишвари хориҷӣ** мебошанд. (ҚҶТ аз 31.12.08с №470).

**-маҳалли истиқомати муваққатии муҳоҷирон** - маҳалли аҳолинишини **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз ҷониби мақоми марказии иҷроия бо мувофиқаи **мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ** ва дигар мақомоти салоҳиятдор муайян шудааст ва дар он хонаҳои истиқоматие мавҷуданд, ки барои ҷойгир кардан ва истиқомати муваққатии репатриантҳо, реэмигрантҳо, муҳоҷирони иҷборӣ ва фирориён мувофиқанд;

**-репатриатсия** - ба ватан бозгашт ё баргардонидани асирони ҳарбӣ, **шахси** зуран кучонидашуда, фирориён ва муҳоҷирон;

**-репатриантҳо** - **шахси** воқеие, ки вобаста ба репатриатсия бармегарданд;

**-эмигратсия –** ҳиҷрати бебозгашт ё муваққатии **шахси** воқеӣ аз Ҷумҳурии Тоҷикистон ба **кишвари хориҷӣ**;

**-реэмигрантҳо** - ба Ватан баргаштани **шахси** дар эмигратсия буда;

**-эмигрантҳо** - **шахси** воқеие, ки эмигратсия мекунад;

**-муҳоҷири экологӣ** - **шахси**, ки манзили худро бар асари офатҳои экологӣ ноилоҷ тарк кардаанд.              **(Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).**

- муҳоҷирати экологӣ - ҷараёни маҷбурии кўчидани шаҳрвандон дар ҳудуди давлати худ вобаста ба вайрон гардидани вазъи муҳити зист ё фалокатҳои экологӣ; (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

           -субъектҳои хоҷагидорӣ – шахсони воқеӣ ё ҳуқуқие, ки фаъолияти хоҷагидориро ба амал мебароранд ва барои фаъолияти бо кор таъминкунии шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хориҷи кишвар ва ҷалб намудани қувваи кории хориҷӣ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозатнома доранд.                                                                                                         (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

**Моддаи 2. Принсипҳои асосии танзими муҳоҷират**

Муҳоҷират бо принсипҳои зерин асос меёбад:

- таъмини ҳуқуқии инсон барои интихоби озодии маҳалли истиқомат, озодии меҳнат, интихоби озоди навъи фаъолият ва касб, озодии ҳиҷрат, озодии рафтуомад;

- норавоии ҳама гуна маҳдудкунии ҳуқуқ аз руи миллат, нажод, ҷинс, забон, эътиқоди динӣ, мавқеи сиёсӣ, маълумот, **вазъи ҳуқуқии** иҷтимоӣ ва молу мулк; **(Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).**

- иштироки мақомоти дахлдори давлатӣ дар ташкили ба низом овардани равандҳои муҳоҷират;

- иштироки шахсии муҳоҷирон дар ҷобаҷокунӣ дар маҳалли нави истиқомат бо дастгирии унвонии давлатии ташаббус ва худфаъолияти ҳар як шахс, дар навбати аввал онҳое, ки аз минтақаҳои офати экологӣ ва табиӣ кучонида шудаанд;

- манъи бадарға ё баргардонидани маҷбурии муҳоҷирон ба кишваре, ки онҳо аз он омаданд;

- ҳамкорӣ бо **кишварҳои хориҷӣ**.

**Моддаи 3. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи муҳоҷират**

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи муҳоҷират ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад.

**(ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)**

**Моддаи 4. Субъектҳои муҳоҷират**

1.Шахсоне, ки тибқи Қонуни мазкур барои истиқомати доимӣ ё муваққатӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозат гирифтаанд, вазъи ҳуқуқии муҳоҷирони хориҷиро мегиранд. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

**2.Шахсоне**, ки дар асоси қонунӣ барои истиқомати доимӣ   аз Ҷумҳурии Тоҷикистон ба **кишварҳои хориҷӣ** кучидаанд (ғайр аз ходимони сафоратҳо ва намояндагии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар кишварҳои хориҷӣ, шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар кишварҳои хориҷӣ муваққатан фаъолияти меҳнатиро анҷом медиҳанд, хизматчиёни ҳарбие, ки вазифаи ҳомиёни сулҳро иҷро мекунанд, инчунин **шахсе**, ки дар таҳсил, табобат, сафарҳои туристӣ ва хизматӣ мебошанд) **вазъи ҳуқуқии** муҳоҷиронро мегиранд. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

3.Шахсоне, ки дар дохили Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷборан кучидаанд, **вазъи ҳуқуқии** муҳоҷирони дохилиро мегиранд. (ҚҶТ аз 31.12.08с №470). (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

**4.Шахсоне**, **ки ҷиноятҳо ба муқобили сулҳ, башарият, инчунин хусусияти террористӣ ва экстремистидоштаро** содир кардаанд, муҳоҷири хориҷӣ ва ё реэмигрантҳо эътироф карда намешаванд. (ҚҶТ аз 31.12.08с №470). (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591), (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541).

**Моддаи 5. Тартиби амалӣ намудани муҳоҷирати дохилӣ ва муҳоҷирати экологӣ**

Тартиби амалӣ намудани муҳоҷирати дохилӣ ва муҳоҷирати экологиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

**Моддаи 6. Мақоми ваколатдори** **давлатӣ оид ба идораи равандҳои муҳоҷират дар Ҷумҳурии Тоҷикистон**

1.Идораи равандҳои муҳоҷиратро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон **мақоми ваколатдори давлатии муаяйннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон** (минбаъд - **мақоми** **ваколатдори давлатӣ**) анҷом медиҳад. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591), (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)

2.Низомномаи **мақоми** **ваколатдори давлатӣ** аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад. **(Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).**

**Моддаи 7. Ваколатҳои мақоми** **ваколатдори давлатӣ**

**Мақоми** **ваколатдори давлатӣ** ваколатҳои зайлро дорад:

1). дар Ҷумҳурии Тоҷикистон корҳои вобаста ба масъалаҳои муҳоҷиратро ҳамоҳанг месозад;

2). ба шаҳрвандони хориҷӣ ва **шахси** бешаҳрвандӣ барои анҷом додани фаъолияти меҳнатӣ, иҷозати дахлдор медиҳад;

3). равандҳои муҳочиратро дар кишвар таҳлил ва пешгуӣ намуда, аз ин хусус ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ва **мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ** иттилоъ медиҳад; **(ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)**

4). ба баррасии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ташаккули квотаҳои муҳоҷирати хориҷӣ пешниҳод манзур менамояд;

5). дар доираи квотаҳои тасдиқгардида кучонидан, қабул ва ҷобаҷокунии репатриантҳо, реэимигрантҳо ва муҳоҷирони иҷбориро ташкил мекунад;

6). бақайдгирӣ, баҳисобгирии репатриантҳо, реэмигрантҳо ва муҳоҷирони иҷбориро анҷом медиҳад;

7). дархости хаттии **шахсеро**, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон хоҳиши дарёфти паноҳгоҳи сиёсиро доранд, қабул мекунад ва асноди заруриро ба расмият медарорад;

                   8) бақайдгирии муҳоҷирати шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ба хориҷа ва бозгашт аз хориҷаро амалӣ менамояд; (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

                   9) барои амалӣ гардонидани фаъолияти бо кор таъминкунии шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хориҷи кишвар ва ҷалб намудани қувваи кории хориҷӣ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозатнома медиҳад ва ҷиҳати ташкили фаъолият ба субъектҳои хоҷагидорӣ мусоидат намуда, санҷиши фаъолияти онҳоро амалӣ мекунад; (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

                   10) муҳоҷирати меҳнатии ғайриқонуниро пешгирӣ менамояд, дар ҳолати ошкор намудани вайронкунии қоидаҳои истиқомат аз ҷониби шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд барои ба ҷавобгарии маъмурӣ ва ҷиноятӣ кашидани онҳо мавод таҳия мекунад; (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591). (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)

11) ваколатҳои дигари пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро амалӣ менамояд. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591), (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)

**Моддаи 8. Фиристодани коргарони муҳоҷир барои кор ба хориҷа**

1. Давлат мусоидат менамояд, ки коргарони муҳоҷир – шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистонро ба таври муташаккилона ва бо розигии онҳо танҳо ба он кишварҳое фиристодашаванд, ки дар он ҷо ҳуқуқҳояшон ҳифз карда мешаванд.

2. Кафолати ҳифзи ҳуқуқҳои коргарони муҳоҷир дар хориҷа барои давлат ҳолатҳои зерин шуда метавонанд:

-дар давлати ҷои кор мавҷуд будани қонунгузории меҳнатӣ ва иҷтимоии ҳуқуқҳои коргарони муҳоҷирро ҳифзкунанда;

-иштироки давлати ҷои кор дар созишномаҳои байналмилалӣ, эъломияҳо ва қатъномаҳое, ки ба ҳифзи ҳуқуқҳои коргарони муҳоҷир иртибот доранд;

-мавҷуд будани шартномаҳои дутарафа ё бисёртарафаи давлати ҷои кор бо Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ҳифзи ҳуқуқҳои коргарони муҳоҷир дар хориҷа;

-қабули тадбирҳои амалии мусбӣ оид ба ҳифзи ҳуқуқҳои коргарони муҳоҷир аз тарафи давлати ҷои кор.

**Моддаи 8¹. Тартиби фиристодан ва ҷалб намудани қувваи корӣ**

Аз ҷониби субъектҳои хоҷагидории Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом додани фаъолияти оид ба таъминкунии шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ҷои кор дар хориҷа ва ҷалб намудани қувваи кории хориҷӣ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси иҷозатномаи (литсензия) аз ҷониби **мақоми** **ваколатдори давлатӣ** додашаванда, мутобиқи Қ**онуни** **Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иҷозатномадиҳӣ ба баъзе намудҳои фаъолият»** сурат мегирад**. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).**

**Моддаи 8². Тартиби рафту омади коргарони муҳоҷир**

1. Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки барои машғул шудан ба кори музднок ба хориҷа сафар мекунанд, бояд бо худ шартномаи (қарордоди) меҳнатии бо корфармо басташуда, шиносномаи хориҷии тибқи тартиби муқарраргардида дар мақомоти корҳои дохилӣ ба расмият даровардашуда ва дар мавриди зарурӣ раводиди намояндагии дипломатӣ ё идораи консулгарии давлати ҷои кор додашударо дошта бошанд.

2. Тартиби ҷалби коргарони муҳоҷир, талаботи синну соли ва дигар талабот нисбат ба онҳо тибқи қонунҳои давлати ҷои кор ва шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешаванд.

3. Коргарони муҳоҷир барои кор ба Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи раводиде, ки мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи намояндагиҳои дипломатӣ ё муассисаҳои консулгарии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хориҷа дода шудаанд, сафар менамоянд.

4. Раводид метавонад дар сурати пешниҳоди санадҳои тасдиққунандаи сабабҳои узрноки истифода набурдани он (беморӣ, ҳолатҳои фавқулодда ва ғайра) ва нигоҳ доштани ҷои кор, тибқи шартномаи (қарордоди) меҳнатии бо корфармо басташуда аз тарафи **мақоми** **ваколатдори давлатӣ** дароз карда шавад. Тартиби дароз кардани раводид аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

5. Коргарони муҳоҷири ба Ҷумҳурии   Тоҷикистон   омада, бояд тибқи   тартиби муқарраргардида дар мақомоти корҳои дохилӣ вобаста ба маҳалли истиқомати муваққатӣ дар асоси пешниҳоди хаттии **шахсони воқеӣ ё ҳуқуқӣ** ба қайд гирифта шаванд. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

6. Коргарони муҳоҷир ва аъзои оилаи онҳо ҳуқуқи озодона тарк намудани Ҷумҳурии Тоҷикистон ва бозгашт ба онро доранд.

7. Бо гузашти муҳлати амали шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ коргарони муҳоҷир ва аъзои оилаи онҳо вазифадоранд, ки давлати ҷои корро тарк намоянд.

**Моддаи 8³. Шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ**

1. Муносибатҳои меҳнатии коргари муҳоҷир бо корфармо тавассути шартномаи (қарордоди) **меҳнатӣ бо риоя намудани талаботи қонунгузорӣ оид ба меҳнат ба** расмият дароварда шуда, бояд маълумоти зайлро дар бар гирад: **(ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)**

-муҳлати амали он, хусусият ва ҷои кори музднок, шароити меҳнат ва тартиби додани музди он, аз ҷумла барои кори шабона, кор дар рузҳои истироҳат ва рузҳои ид;

-андозаи мукофотпулӣ, иловапулиҳо ва нигоҳ доштани маблағ аз музди меҳнат;

-ҳуқуқҳо, уҳдадориҳо ва масъулияти тарафҳо, тартиб ва шароити бекор кардан ё дароз кардани шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ;

-ташкили тағйири макон, таъминот бо озуқа, истиқомат, хизматрасонии тиббии коргарони муҳоҷир ва аъзои оилаи у;

-тартиб ва шартҳои суғуртаи иҷтимоии коргари муҳоҷир;

-тартиби ҷуброни зарари ба саломатии коргари муҳоҷир дар ҷараёни фаъолияти меҳнатии музднокаш расонидашуда ва дигар кафолатҳои иҷтимои.

2. Корфармои Ҷумҳурии Тоҷикистон вазифадор аст, шартномаи (қарордоди) меҳнатии басташударо дар мақомоти минтақавии муҳоҷират ба қайд гузорад.

3. Як нусхаи шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ то сафар намудан ба давлати ҷои кор ба коргари муҳоҷир супорида мешавад.

**Моддаи 8⁴. Додани иҷозат барои кор дар Ҷумҳурии Тоҷикистон**

           Тартиби додани иҷозат барои корро ба шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванде, ки дар   Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти меҳнатӣ анҷом медиҳанд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.            (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

**Моддаи 9. Муқаррар намудани квотаҳои муҳоҷирати хориҷӣ ва ҷалби қувваи кории хориҷӣ**

Квотаи муҳоҷирати хориҷӣ ва ҷалби қувваи кории хориҷиро ба Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҳар як соли тақвимӣ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи пешниҳоди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

**Моддаи 9¹. Ҳисоботи оморӣ ва ахборот дар бораи муҳоҷират**

1.Тартиби пешниҳоди ҳисоботи оморӣ оид ба муҳоҷирати меҳнатии шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ба хориҷа ва бозгашт аз хориҷа ва оид ба ҷалб намудани шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрвандро ба фаъолияти меҳнатӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

2. **Мақоми** **ваколатдори давлатӣ** бе музд бо мақомоти давлатии манфиатдор санадҳои ҳисоботӣ ва дигар маълумотеро, ки барои иҷрои фаъолиятҳои онҳо зарур мебошанд, мубодила мекунад. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

3. **Мақоми** **ваколатдори давлатӣ** нашри ҳисоботи оморӣ ва маводҳои ахборотиро дар бораи вазъияти муҳоҷирати меҳнатӣ ба хориҷа ва муҳоҷират, талабот ва пешниҳоди муҳоҷирати меҳнатӣ ба хориҷа, имконияти бо кор таъминкунӣ, тадбирҳои интихоби касбу ҳунарро таъмин менамояд. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

**Модда 9². Таҳвили маблағҳои пулӣ**

Коргарони муҳоҷире, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба фаъолияти меҳнатии музднок машғуланд, метавонанд маблағҳои пулии бадастоварда ва пасандозашонро ба ҳудуди давлати тарк намудаашон тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳвил намоянд.

**Моддаи 10.** Ҳ**уқуқ ва вазифаҳои муҳоҷирони хориҷӣ**

Шахсе, ки муҳоҷири хориҷӣ эътироф шудааст ва **иҷозат барои истиқомат дар Ҷумҳурии Тоҷикистон** гирифтааст, аз ҳуқуқ ва озодиҳои муқарраркардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода мебарад, инчунин барои уҳдадориҳои пешбиникардаи қонунҳо ё шартномаҳои **байналмилалии** Ҷумҳурии Тоҷикистон вазифадор аст. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

**Моддаи 11. Шахсе, ки муҳочири хориҷӣ намебошанд**

1. **Вазъи ҳуқуқии** муҳоҷири хориҷӣ ба шаҳрвандони хориҷӣ ё **шахси** бешаҳрвандӣ, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд дода намешаванд, агар онҳо: **(Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).**

- хизмати ҳарбиро дар қисмҳои ҳарбие, ки дар **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон воқеъ гардидаанд, адо намоянд;

- дар ҳайати намояндагиҳои дипломатӣ ва ташкилотҳои **байналмилалӣ** бошанд;

- дар Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳсили илм мекарда бошанд ё худ дар истеҳсолот ба коромузӣ машғул бошанд;

- тибқи шартномаҳои **байналмилалӣ** фаъолияти меҳнатиро анҷом медода бошанд;

- сайёҳ (турист), дар сафари хизматӣ, муҳоҷирони меҳнатии муваққатӣ (аз ҷумла варзишгарон, дастаҳои варзишгарон, ҳунарпешагон), ки ба тариқи транзит мегузаранд, тоҷирон ё амонатгузорон, сармоядорон бошанд;

- намояндагони воситаҳои ахбори оммавии хориҷӣ, радио ва телевизион, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон акредитатсия шудаанд, бошанд;

- дар иттиҳодияҳои диние, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон расман қайд гардидаанд, ба фаъолияти касбӣ машғул бошанд;

- ба Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади расонидани кумаки хайрия ва башардустона омада бошанд;

- аъзои сарнишини киштиҳои баҳриву дарёӣ, нақлиёти ҳавоӣ, роҳи оҳан ва автомобилӣ бошанд.

2. **Вазъи** **ҳуқуқии** **шахсе**, ки дар қисми якуми ҳамин модда зикр шудаанд, бо қонунҳо ва шартномаҳои **байналмилалии** Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд.

Моддаи 12. Тартиби муроҷиат ва баррасии дархости шаҳрванди хориҷӣ ё шахси бешаҳрванд дар бораи гирифтани иҷозат барои истиқомати доимӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Шаҳрвандони хориҷӣ ё шахсони бешаҳрванд метавонанд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон доимӣ истиқомат кунанд, агар онҳо иҷозати дахлдори бо гувоҳномаи истиқомат дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба расмият даровардашударо дошта бошанд.

2. Ариза оид ба додани иҷозат барои истиқомати доимӣ аз ҷониби шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд, ки муваққатан дар Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор доранд, ба мақомоти корҳои дохилӣ ва шахсони дар хориҷа истиқоматкунанда бошанд, ба намояндагии дипломатӣ ё муассисаи консулии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешавад.

3. Қарорро оид ба дархости шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд дар бораи ба онҳо додани иҷозат барои истиқомати доимӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон **мақомоти корҳои дохилӣ қабул менамояд. (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541).**

4. Мўҳлати баррасии мавод дар бораи додани иҷозат барои   истиқомати доимӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон набояд аз як моҳ зиёд бошад.

5. Қарор дар бораи додани иҷозат барои истиқомати доимии шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ба расмият даровардан ва ба онҳо додани гувоҳномаи истиқомат асос шуда метавонад.

6. Қарор дар бораи рад намудани истиқомати доимии шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар муддати се рўз аз рўзи қабули қарор ба аризадиҳандагон ба таври хаттӣ хабар дода мешавад. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

Моддаи 13. Ҳуқуқу уҳдадориҳои шахсе, ки барои муҳоҷири хориҷӣ ва муҳоҷир эътироф карданашон бо дархост муроҷиат намудаанд

1.Ҳангоми бақайдгирии дархост дар бораи муҳоҷирони хориҷӣ ва муҳоҷир эътироф кардани **шахсе**, ки дархост додаанд ва дар **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд, онҳо ба маҳалли истиқомати муваққатии муҳоҷирони хориҷӣ, муҳоҷирон, аз ҷумла ба ҷои мустақилона интихобнамудаашон, ки ҳатман бо **мақоми ваколатдори давлатӣ** мувофиқа шудааст, роҳхат мегиранд. (ҚҶТ аз 12.01.2010с, №591).

2.То ҳаллу фасли масъалаи ҳамчун муҳоҷири хориҷӣ ё муҳоҷир эътироф кардани шахс, ки бо дархост муроҷиат намудааст ва дар давраи таҳти баррасӣ қарор доштани дархост дар **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳуқуқҳои барои шаҳрвандони хориҷӣ ва **шахси** бешаҳрвандӣ пешбиникардаи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода мебарад ва дорои масъулият мебошад.

3. Дар мавриди эътироф нашудани шахс ҳамчун муҳоҷири хориҷӣ ва муҳоҷир ба вай дар давоми сӣ руз аз рузи қабули қарор огоҳномаи хаттӣ дода мешавад.

4. Агар шахси мазкур берун аз **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон бошад, ба вай огоҳномаи хаттӣ бо нишондоди сабабҳои эътироф нашудан ҳамчун муҳоҷири хориҷӣ ва муҳоҷир ва тартиби шикоят аз болои қарори қабулшуда фиристода мешавад.

5. Қарор дар бобати эътироф нашудани шахс ҳамчун муҳоҷири хориҷӣ ва муҳоҷир аз тарафи ин шахс дар **мақомоти** ваколатдори болоӣ ё бо тартиби судӣ дар муҳлати як моҳ пас аз гирифтани огоҳнома метавонад мавриди баррасӣ қарор гирад. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

6. Қарор оиди эътироф нагаштани шахс ҳамчун муҳоҷири хориҷӣ ва муҳоҷир ба **мақомоти корҳои дохилӣ** барои ташкили баромада рафтани шахс аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон фиристода мешавад. **(ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)**

Моддаи 14. Ҳуқуқу уҳдадориҳои шахсе, ки барои репатриант, муҳоҷирони иҷборӣ ва реэмигрант эътироф карданашон бо дархост муроҷиат намудаанд

1.То ҳал шудани масъалаи ҳамчун репатриант, муҳоҷири иҷборӣ ва реэмигрант эътироф кардани шахс, ки бо дархост муроҷиат намудааст ва дар давраи таҳти баррасӣ қарор доштани дархост дар **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад аз тамоми ҳуқуқу уҳдадориҳое, ки барои шаҳрвандони хориҷӣ ва **шахси** бешаҳрвандӣ қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ кардааст истифода мебарад.

2.Шартҳои дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар маҳалли истиқомати муваққатии муҳоҷирон истиқомат кардани шахсе, ки дар бораи репатриант, реэмигрант, муҳоҷирони иҷборӣ эътироф карданашон бо дархост муроҷиат намудаанд, тартиби пардохти хароҷоти хизмати коммуналӣ, ёрии тиббии расонидашаванда, фароҳам овардани дигар имтиёз ва ҷубронпулиҳо аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд.

3.Шахси дар **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, ки репатриант, муҳоҷири иҷборӣ ва реэмигрант эътироф шуданашро дархост кардааст, вазифадор аст:

- баъди гирифтани роҳхат ба маҳалли муваққатии сукунати муҳоҷирон дар давоми як моҳ ба он ҷо ҳозир шавад ва агар ҷои сукунатро мустақилона интихоб карда бошад, барои ин розигии **мақомоти корҳои дохилӣ** зарур аст; **(Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).**

- тартиби муқарраргардидаи сукунатро дар маҳалли зисти муваққатии муҳоҷирон риоя намояд;

- бо талаби **мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тандурустӣ** муоинаи тиббӣ гузарад, худро эм кунонад, табобат ёбад, ҳамчунин дастурҳои **мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тандурустиро** ба ҷо оварад;

- ба **мақоми ваколатдори давлатӣ** маълумот заруриро барои баррасии ин дархост хабар диҳад.                          (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591), (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541).

**Моддаи 15. Тартиби репатриант, муҳоҷирони иҷборӣ, реэмигрант эътироф кардани шахс**

1.Қарори репатриант, муҳоҷири иҷборӣ, реэмигрант эътироф намудани шахс аз ҷониби **мақоми ваколатдори давлатӣ** дар давоми сӣ рузи баъди бақайдгири дархост дар бораи репатриант, муҳоҷири иҷборӣ, реэмигрант эътироф намудани шахс қабул карда мешавад. (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)

2.Ба шахсе, ки репатриант, муҳоҷири иҷборӣ, реэмигрант эътироф шудааст шаҳодатномаи дахлдор дода мешавад.

3. Дар сурати репатриант, муҳоҷири иҷборӣ, реэмигрант эътироф нашудани шахс у дар муҳлати сӣ рузи баъди қабули қарор ба таври хаттӣ огоҳ карда мешавад. Агар шахси зикршуда берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон бошад, дар он ҳолат ба у бо зикри сабаби рад ва тартиби шикоят кардани қарори қабулгардида ба таври хаттӣ огоҳнома ирсол карда мешавад.

4. Оид ба қарори репатриант, муҳоҷири иҷборӣ ва реэмигрант эътироф нашудани шахс метавонад дар тули як моҳи баъди гирифтани огоҳномаи хаттӣ ба **мақомоти** ваколатдори болоӣ тибқи тартиби судӣ шикоят арз намояд.

5. Қарори дар бораи репатриант, муҳоҷири иҷборӣ, реэмигрант эътироф нашудани шахс, ки эътибори қонунӣ пайдо кардааст, ҳамчунин ба **мақомоти** дахлдори корҳои дохилӣ ҷиҳати ташкили аз **худуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон баровардани шахсе, ки ҷавоби рад гирифтааст, фиристода мешавад.

**Моддаи 16. Муҳоҷирати оилавии хоричиён**

1.Шахсе, ки оилаи муҳоҷири хориҷиро ташкил медиҳанд – шавҳар (зан), **падару модари** онҳо ва фарзандони таҳти таъминоти шавҳар (зан) қарордошта, аз ҷумла писархондҳо (духтархондҳо), инчунин бародарону хоҳарони ноболиғи бе падару модар ё худ бе васӣ ва дигар хешу табори корношоями таҳти таъминоти шавҳар (зан) буда, ки барои таъмини онҳо дар маҳалли пештараи истиқомат уҳдадор буданд, мебошанд. (ҚҶТ аз 31.12.08с, №470).

2. Ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳиҷрат намудани кудакони то синни ҳаждахсола бо розигии **падару модари** ва падархонди (модархонд, васиён ё сарпарасторони) онҳо ҳал карда мешавад. Дар айни замон барои кудакони синни аз чордаҳ то ҳаждаҳсола розиномаи ба тариқи нотариалӣ тасдиқшудаи онҳо пешниҳод карда мешавад. (ҚҶТ аз 31.12.08с, №470).

**Моддаи 17. Муҳоҷирати коллективонаи хориҷиён**

Муҳоҷирати коллективонаи хориҷиён мутобиқи қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи муташаккилона кучонидани **шахсе**, ки хоҳиши ба тариқи коллективона ба ватани аҷдодиашон баргаштанро изҳор кардаанд, сурат мегирад.

**Моддаи 18. Тартиби ҳиҷрати муҳоҷирони хориҷӣ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон**

Тартиби ба расмият даровардани ҳиҷрати муҳоҷирони хориҷӣ ба **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мешавад.

**Моддаи 19. Асосҳои ба шаҳрванди хориҷӣ ва шахси бешаҳрвандӣ рад кардани ҳиҷрат ба Ҷумҳурии Тоҷикистон**

Ҳиҷрати шаҳрванди хориҷӣ ва шахси бешаҳрвандӣ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳолатҳои зерин иҷозат дода намешавад:

1) агар у зидди сулҳ ва амнияти башар ҷиноят содир карда бошад;

2) агар у хусумати байнидавлатӣ, байналмиллӣ ва диниро барангезад;

3) агар у дидаву дониста муқобили соҳибихтиёрӣ ва истиқлолияти Ҷумҳурии Тоҷикистон баромад кунад;

4) агар у барои амали террористӣ **ва экстремистӣ** маҳкум ё худ барои ҷинояти вазнин ва махсусан вазнини қаблан содиркардааш доғӣ суди дошта бошад;

5) агар у ҳангоми пешниҳоди дархост дар хусуси ҳиҷрат дар бораи худ маълумоти бардуруг дода бошад ё ҳуҷҷатҳои заруриро пешниҳод накарда бошад;

6) агар у қаблан аз Ҷумҳурии Тоҷикистон ронда шуда бошад;

7) агар дар вақти будубоши қаблӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби у ҳодисаҳои вайрон кардани қонунгузорӣ ва дигар **санадҳои меъёрии ҳуқуқии** Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар гардида бошад;

8) агар ин барои ҳифзи ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон зарур бошад;

**9) агар амалҳои ў ба саломатии аҳолӣ ва тартиботи ҷамъиятии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳдид намоянд;**

**10) агар амалҳои ў ба амнияти миллӣ ва истиқлолияти иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон хавф дошта бошанд;**

**11) агар ба фаъолияти террористӣ ё дигар намуди фаъолияти экстремистӣ, хариду фурўши одамон,** силоҳу аслиҳа ва маводи тарканда, муомилоти ғайриқонунии маводи нашъадор, воситаҳои психотропӣ ва прекурсорҳои онҳо, ташкили муҳоҷирати ғайриқонунӣ ва дигар кирдорҳои ғайриқонунӣ, ки ба мудофиаи давлат, амният ё тартиботи ҷамъиятӣ зарар мерасонанд, иртибот дошта бошад. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591), (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541).

Моддаи 20. Ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи ҳуқуқи истиқомати доимии шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон

Ба шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванде, ки барои истиқомати доимӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозати мақоми **ваколатдори давлатиро** гирифтаанд, аз ҷониби мақомоти корҳои дохилӣ иҷозат барои истиқомат ва ба шахсони бешаҳрванд бошад, шаҳодатномаи шахси бешаҳрванд дода мешавад, ки намунаи онро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

Моддаи 21. Асосҳои рад намудани додани иҷозат барои истиқомат ва шаҳодатномаи шахси бешаҳрванд (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

1. Додани **иҷозат барои истиқомат ва шаҳодатномаи шахси бешаҳрванд** ба **шахси** зерин рад шуданаш мумкин аст: **(Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).**

1) ба муҳоҷири ғайриқонунии хориҷӣ;

2) ба **шахсе**, ки аз ҳабс озод шуданду маҳалли истиқомати доимии онҳо то содир кардани ҷиноят берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон буд;

3) ба шахсе, ки зидди инсоният ҷиноят содир кардаанд;

4) ба **шахси** мубталои беморие, ки он метавонад дар **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон боиси сироят гардад;

5) **шахсе**, ки қонунгузориро дар бораи ҳолати ҳуқуқии шаҳрвандони хориҷӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон вайрон мекунанд, дар асоси қарори дахлдори **мақоми** **ваколатдори давлатӣ**, мақомотҳои корҳои дохилӣ ва **амнияти миллии** Ҷумҳурии Тоҷикистон бо тартибе, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар кардааст. (ҚҶТ аз 31.12.08с, №470).

2. Оид ба радди додани **иҷозат барои истиқомат ва шаҳодатномаи шахси бешаҳрванд** ба **мақомоти** ваколатдори болоӣ ё суд шикоят кардан мумкин аст. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

**Моддаи 22. Шахсе, ки репатриант мебошад**

1. **Вазъи ҳуқуқии** репатриант ба гуруҳи **шахси** миллати таҳҷой, ки қурбони ҷазоҳои оммавии сиёсӣ мебошанд, ҳамчунин ба хешу авлоди онҳо дода мешавад. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591).

2. **Шахси** зайл хешу авлоди репатриантҳо дониста мешаванд:

- фарзандон (аз ҷумла писархондҳо), шавҳари (зани) репатриант;

- бародарон ва хоҳарони репатриант;

- набера ва аберагони репатриант;

-оилаҳое, ки фарзандон, наберагон ва аберагони болиғи репатриант бунёд кардаанд.

3. Қарори репатриант эътироф намудани шахсро **мақоми** **ваколатдори давлатӣ** дар давоми сӣ рузи баъди бақайдгири дархост дар бораи репатриант эътироф намудани шахс қабул мекунад. (Қ ҶТ аз 12.01.2010с, №591). (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)

**Моддаи 23. Имтиёзҳо ва ҷубронпулиҳое, ки ба репатриантҳо дода мешаванд**

Давлат барои репатриатсияи **шахси** воқеӣ ба ватани аҷдодӣ, ҷобаҷокунӣ, мутобиқшавии онҳо шароити имтиёзнок муҳайё мекунад ва таъминоти зайлро анҷом медиҳад:

1) худашон ва **молу мулки** онҳоро бепул ба маҳалли истиқомати муваққатии муҳоҷирон ё маҳалли истиқомати доимӣ мерасонад; **(ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)**

2) ҳифзи давлатии интиқоли маблағи пулиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳуқуқи мерос гирифтани онро таъмин менамояд;

3) барои ба кор таъмин шудан, дар сурати ғайриимкон будани таъмин бо кор, сарфи назар аз муҳлати истиқомат вобаста ба бекорӣ ба гирифтани кумакпулӣ кумак мерасонад;

4) пардохти нафақа ва кумакпулиҳоро мутобиқи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин менамояд;

5) пардохти кумакпулиҳои яквақта, ҷудо намудани қитъаҳои замин ва қарзҳои имтиёзноки дарозмуддат барои сохтмони манзил ва ташкили хоҷагиҳоро тибқи тартиби аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқарраршуда анҷом медиҳад;

6) мутобиқи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дигар имтиёзҳоро фароҳам меорад.

**Моддаи 24. Тартиби ба расмият даровардан ва маблағгузории ҳиҷрати эмигрантҳо**

1. Тартиби ба расмият даровардани ҳиҷрати эмигрантҳо аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

2. Маблағгузории хароҷоти ҳиҷрати шаҳрвандон аз Ҷумҳурии Тоҷикистон барои истиқомати доимӣ ба **кишварҳои хориҷӣ** аз ҳисоби маблағи худи эмигрантҳо сурат мегирад ва инчунин аз ҳисоби дигар манбаъҳо низ анҷом додан мумкин аст агар он хилофи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон набошад.

3. Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки барои истиқомати доими ба дигар давлатҳо баромада мераванд, ҳуқуқ доранд, ки аз ҳисоби хеш **молу мулки** худ ва **молу мулки** аъзоёни оилаашонро мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баранд.

4. Аз ҷониби шаҳрвандон аз **ҳудуди** Ҷумҳурии Тоҷикистон баровардани ашъёҳое, ки аҳамияти фарҳангӣ ва таърихӣ барои давлат доранд, баровардани онҳо мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва созишномаҳои байнидавлатӣ танзим мегардад. **(ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541)**

**Моддаи 25. Асосҳои рад кардани ҳиҷрат аз Ҷумҳурии Тоҷикистон**

Ба шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳолатҳои зерин ҳиҷратро рад кардан мумкин аст, агар у:

1) аз маълумоти дорои сирри давлатӣ ё дигар навъи сирри тибқи қонун ҳифзшаванда огоҳ, бошад;

2) дар содир кардани ҷиноят ҳамчун гумонбар дастгир ё ба сифати айбдоршаванда ҷалб шуда бошад – то қабул намудани қарор вобаста ба парванда ё эътибори қонунӣ пайдо кардани ҳукми суд;

3) барои содир намудани ҷиноят маҳкум шуда бошад - то адои мўҳлати ҷазо;

4) дар хизмати ҳарбии ҳатмӣ бошад - то анҷоми муҳлати адои ин хизмат;

5) ҳангоми ба расмият даровардани ҳуҷҷатҳо ҷиҳати ҳиҷрат аз Ҷумҳурии Тоҷикистон дидаву дониста дар бораи худ маълумоти бардуруғ дода бошад - то аз ҷониби мақомоте, ки чунин аснодро ба расмият медарорад, ҳал гардидани ин масъала, вале на зиёда аз як моҳ;

6) аз иҷрои уҳдадориҳое, ки суд ба зиммаи у гузоштааст саркашӣ кунад - то иҷрои уҳдадориҳо;

7) нисбат ба у ба суд даъвои шаҳрвандӣ пешниҳод шуда бошад - то анҷоми истеҳсолоти парванда.

Моддаи 26. Масъулият барои ғайриқонунӣ даромадан ба ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ғайри қонунӣ баромадан аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон

Масъулият барои ғайриқонунӣ дохил шудани хориҷиён ва шахсони бешаҳрвандӣ ба ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё ғайриқонунӣ аз Ҷумҳурии Тоҷикистон баромадани шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

**Моддаи 27. Ҷавобгарӣ барои** **риоя накардани талаботи Қонуни мазкур**

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд. (ҚҶТ аз 31.12.08с №470), (ҚҶТ аз 3.08.2018с. №1541).

        Президенти                                                                                                      Э. РАҲМОНОВ

**Ҷумҳурии Тоҷикистон**

**ш. Душанбе, 11 декабри соли 1999,**

**№881**

**ҚАРОРИ МАҶЛИСИ ОЛИИ**

**ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**Оиди мавриди амал қарор додани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон**

**«Дар бораи муҳоҷират»**

**(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 1999, №12, мод.321)**

Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қ**арор мекунад:**

1. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи муҳочират» пас аз интишори расмиаш мавриди амал қарор дода шавад.

2. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон:

- ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи муҳочират» мувофиқ кунондани қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон таклифҳо пешниҳод намояд;

- қарорҳои худро ба Қонуни мазкур мутобиқ намояд.

**Раиси Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                       С. РАҶАБОВ**

**ш. Душанбе, 11 декабри соли 1999,**

**№ 882**

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	881	ДАР БОРАИ МУҲОҶИРАТ	Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон	11.12.1999	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ**

**ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**Дар бораи қарзгирии давлатӣ ва қарзе, ки аз** **ҷониби давлат кафолат дода мешавад**

**(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 1999, №12, мод. 326,** **ҚҶТ** **аз 25.06.2021 с., №1795**)

Қонуни мазкур муносибатҳоеро, ки дар рафти қарзгирии давлатӣ аз ҷониби мақомоти ваколатдори Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарзгирии ғайридавлатиеро, ки аз ҷониби намояндагони Ҷумҳурии Тоҷикистон бо таъмини кафолати давлатӣ ба вуқӯъ мепайванданд танзим намуда, инчунин ҷараёни идора намудани қарзи давлатӣ ва қарзи бо кафолати давлатӣ гирифта шударо таъмин менамояд.

**Боби I. Муқаррароти умумӣ**

**Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ**

Дар Қонуни мазкур чунин мафҳумҳо истифода карда мешаванд:

1) **пули қарзи давлатӣ** - қарзе, ки қарзбардори он Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад;

2) **қарзи давлатӣ** - маблағи гирифташуда ва бозпардохт нагардидаи пули қарзи давлатӣ дар мӯҳлати муқаррар гардида;

3) **кафолати давлатӣ** – ӯҳдадории Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар назди қарздиҳанда ҷиҳати пурра ё қисман пардохт намудани қарз дар ҳолати аз ҷониби қарзбардор-намояндаи Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохт нагардидани маблағи қарз дар мӯҳлати муайяншуда;

4) **қарзи аз ҷониби давлат кафолат додашуда** - маблағи дар мӯҳлати муайян гирифта шуда ва бозпардохт нагардидаи пули қарзи ғайридавлатӣ, ки кафолати давлатӣ дорад;

5) пули қарзи аз ҷониби давлат кафолат додашуда - пули қарзи ғайридавлатие, ки барои он кафолати давлатӣ вуҷуд дорад;

6) **созишнома (қарордод) оиди пули қарз** – ҳуҷҷате, ки дар он муносибатҳои ҳуқуқӣ дарҷ гардидааст ва мувофиқи он қарзбардор маблағи қарзро мегирад ва дар назди қарздиҳанда ӯҳдадории бозпардохти қарз, додани баҳрабардорӣ, инчунин дигар бозпардохтҳои алоқаманд бо пули қарзро дорад;

7) **андозаи қарзи давлатӣ** - маблағи дар буҷети давлатӣ ба нақша гирифташаванда ва дар соли мувофиқ муайян гардида ва гирифташуда, вале бозпардохт нагардидаи пули қарз, ки набояд аз қарзи ҳақиқии давлатӣ дар охири соли молиявӣ зиёд бошад;

8) **андозаи додани кафолати давлатӣ -** маблағи муайяншуда ва тасдиқ гардида дар таркиби буҷети давлатӣ дар соли мувофиқи молиявӣ, ки дар ҳудуди он имкони додани кафолати давлатӣ вуҷуд дорад;

9) **андозаи қарзгирии давлатӣ** - дар соли мувофиқ дар буҷети давлатӣ муқаррар намудани ҳудуди ҳаҷми пули қарзи давлатии аз нав ҷалбшаванда;

10) **намояндаҳо (резидентҳо):**

а) ашхоси воқеие, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон макони зисти доимӣ доранд, аз ҷумла ашхоси муваққатан берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, мебошанд;

б) ашхоси ҳуқуқие, ки мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода шудаанд ва ба қайд гирифта шудаанд ва дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷойгиранд;

в) корхона ва ташкилотҳое, ки ашхоси ҳуқуқӣ намебошанд, вале мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон созмон дода шудаанд ва дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷойгиранд;

г) намояндагиҳои дипломатӣ, тиҷоратӣ ва дигар намояндагиҳои расмии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷойгиранд;

д) шӯъбаҳо ва намояндагии намояндагоне, ки берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷойгиранд ва дар зербанди «б» ва «в» банди мазкур нишон дода шудаанд.

11) **Ғайри намояндагон**

ашхоси ҳуқуқӣ ва воқеъие, ки намоянда намебошанд.

12) **Пули қарз ё қарзи берунӣ** - пули қарз ё қарзе, ки диҳандаи он дар ҳолати қарзгирӣ, ғайринамоянда мебошад;

13) **Пули қарз ё қарзи дохилӣ** - пули қарз ё қарзе, ки диҳандаи он дар ҳолати қарзгирӣ, намоянда мебошад;

14) **Коғазҳои қимматноки давлатӣ** - варақаи қарзии қарзгирии давлатӣ;

15) **Барномаи сармоягузории давлатӣ** - барномаи сармоягузории васоити давлатӣ, аз ҳисоби пули қарз ва дороии худ дар қисматҳои бартаридоштаи иқтисодиёт, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд.

**16) Кафолати ҷавобӣ** - кафолати бонки Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бар нафъи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба сифати таъмини гирифтани кафолати давлатӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бар нафъи қарздиҳанда, барои пули қарзи намояндаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дода мешавад.

Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи қарзгирии давлатӣ ва қарзе, ки аз ҷониби давлат кафолат дода мешавад

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи қарзгирии давлатӣ ва қарзе, ки аз ҷониби давлат кафолат дода мешавад, ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асоснок карда шуда, аз Қонуни мазкур ва дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва созишномаҳои байналхалқии аз ҷониби Тоҷикистон эътироф гардида, иборат мебошад. . (**ҚҶТ** **аз 25.06.2021 с., №1795)**

**Моддаи 3. Мақсади қарзгирии давлатӣ**

Мақсади қарзгирии давлатӣ аз ҷалб намудани воситаҳои зарурӣ барои иҷрои буҷет ва бозпардохти қарзи давлатӣ иборат аст.

Воситаҳое, ки аз рӯи пули қарзи давлатӣ гирифта шудаанд ба ҳисоби буҷети давлатӣ гузаронида мешаванд ва барои иҷрои буҷет истифода карда мешаванд, аз ҷумла ба таври истифодаи бебозгашт (хароҷотҳои буҷетӣ) ё ин ки пешниҳод намудан ба қарзбардорони дохилӣ (қарзбардорони охирин) дар асоси бозгардонидани пули қарз.

**Моддаи 4. Андозаҳои қарзгирии давлатӣ, қарзи давлатӣ ва кафолатҳои давлатӣ**

Андозаҳои қарзгирии давлатии дохилӣ ва берунӣ, инчунин кафолатҳои давлатӣ дар қонун дар бораи буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соли марбута, муқаррар карда мешаванд.

Андозаҳо бо арзи миллӣ ва хориҷӣ муқаррар карда мешаванд. Андозаҳо дар он сурат риоя шуда ба ҳисоб мераванд, ки агар мушахассоти онҳо бо яке аз арзҳои дарҷгардида мувофиқат дошта бошанд.

Маблағи қарзи давлатие, ки аз кафолати давлатӣ ба қарзи давлатӣ мубаддал мегардад, ҳангоми баҳодиҳии андозаи муқарраршудаи қарзи давлатӣ, ба эътибор гирифта намешавад.

Дар ҳолате, ки қарзи давлатии ҷалбгардида барои бозпардохти ӯҳдадориҳои қарзии мӯҳлаташон расида, аз рӯи бозгардонии қисми асосии қарзи давлатӣ равона карда мешавад, ҳаҷми ин қарзгирӣ мутобиқи андозаи бозпардохти дар пеш буда, ҳангоми баҳо додан ба риояи андозаи муқаррар гардидаи қарзи гирифтаи давлатӣ, ба эътибор гирифта намешавад.

**Моддаи 5. Ваколати мақомоти давлатӣ дар соҳаи қарзгирӣ ва идора намудани қарзи давлатӣ**

Маҷлиси намояндагони Ҷумҳурии Тоcикистон:

Ҳуқуқҳои ба ӯ додаи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистонро татбиқ намуда, буҷети давлатиро тасдиқ мекунад, барои додан ва гирифтани қарзи давлатӣ иҷозат медиҳад. . (**ҚҶТ** **аз 25.06.2021 с., №1795)**

**Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд Ҳукумат):**

1) ҳар сол, ҳангоми тартиб додани лоиҳаи буҷети давлатӣ, барномаи қаразгириро дар соли оянда қабул менамояд, ки мувофиқи он қарзгирии давлатӣ бо назардошти сиёсати буҷетии давлат ва барномаи сармоягузории давлатӣ мавриди амал қарор мегирад;

2) оид ба зарурияти ҷалб намудани пули қарзи давлатӣ ё пули қарзе, ки аз ҷониби давлат кафолат дода мешавад, қарор қабул менамояд;

3) тартиби бурдани гуфтушунидро бо қарздиҳандагон, имзо намудани ҳуҷҷатҳои мувофиқро барои гирифтани қарз, гирифтан, хисоб бурдан ва истифода кардани воситаҳои қарзӣ, инчунин идора намудан ва пардохт кардани қарзҳои гирифтаи давлатиро, муайян мекунад;

4) идора намудани қарзи давлатиро ташкил мекунад;

5) дар таркиби лоиҳои буҷети давлатӣ барои соли молиявии навбатӣ, маблағи қарзгирии давлатии ба ин буҷет дохилшаванда, андозаҳои қарзи давлатӣ, қарзгирии давлатӣ, андозаҳои кафолатҳои давлатии додашаванда ва маблағи воситаҳои қарзиро, ки барои идора кардани қарзи давлатӣ пешбинӣ шудааст, инчунин маблағи зарурии захираи буҷетӣ, ки барои идора намудани ӯҳдадориҳои аз рӯи кафолатҳои давлатӣ дода шударо муайян мекунад;

6) салоҳияти мақомоти давлатии идоракуниро дар соҳаи гирифтани қарзи давлатӣ ва идора намудани қарзи давлатӣ муқаррар мекунад;

7) фаъолияти мақомоти давлатии идоракуниро дар соҳаи гирифтани қарзи давлатӣ ва идора намудани қарзи давлатӣ, ҳамоҳанг месозад;

8) ҳамчун кафили қарзҳои гирифташудаи ғайридавлатии кафолати давлатӣ дошта, баромад мекунад;

9) қоидаҳои барориш ва гардиши қоғазҳои қиматноки давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро тасдиқ менамояд. (ҚҶТ **аз 25.06.2021 с., №1795)**

10) дигар ваколатҳоеро, ки дар Қонуни мазкур пешбинӣ шудаанд, мавриди амал қарор медиҳад.

**Бонки Миллии Тоҷикистон:**

1) бо ризоияти Ҳукумат хизматрасонии техникии қарзи давлатиро, амалӣ мегардонад;

2) ба Ҳукумат мувофиқи қонун қарз медиҳад;

3) бо ризоияти Ҳукумат, аз номи ӯ метавонад мувофиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи бонки Миллии Тоҷикистон», қарзи давлатӣ бигирад.

**Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд-Вазорати молия):**

1) барномаи гирифтани қарзро барои соли оянда дар асоси дурнамои тӯлонии рушди иқтисодӣ бо назардошти барномаи сармоягузории давлатӣ, тарҳрезӣ менамояд;

2) ба Ҳукумат оиди зарурияти ҷалб намудани васоити қарзиро пешниҳод ироа менамояд, ҳисоби қарзҳои гирифтаи давлатиро мебарад;

3) воситаҳои пулии қарзҳои давлатиро мегирад, мавриди истифода қарор медиҳад ва бозгардонидани онҳоро мувофиқи андоза ва ваколатҳои аз ҷониби Ҳукумат муайяншуда, агар дар шартномаҳои қарзгирӣ он пешбинӣ шуда бошад, амалӣ мегардонад;

4) қарзҳои давлатиро идора менамояд;

5) ба дигар бонкҳо барои хизматрасонии қарзҳои давлатӣ ваколат медиҳад;

6) дар асоси қарорҳои Ҳукумат коғазҳои қимматноки давлатӣ мебарорад;

7) дар асоси қарорҳои Ҳукумат кафолати давлатӣ медиҳад;

8) дигар ваколатҳои дар Қонуни мазкур пешбинӣ шударо мавриди амал қарор медиҳад.

Ҳеҷ ягон мақомоти давлатӣ ба ғайр аз Вазорати молия ва бонки Миллии Тоҷикистон ҳуқуқи амалӣ намудани қарзгирии давлатиро надоранд.

Мақомоти ҳокимияти давлатӣ (ҳукуматҳо) дар маҳалҳо ҳуқуқи амалӣ гардонидани қарзгирии давлатиро дар чӣ шакле, ки набошад, надоранд.

**Моддаи 6. Комиссияи Байниидоравӣ оиди қарзҳои берунии давлатӣ**

Бо мақсади баланд бардоштани самаранокии назорат аз болои қарзҳои хориҷии ба ҷумҳурӣ ҷалбшаванда, ки қарзҳои давлатии беруниро ташкил медиҳанд, иҷро намудани шартҳои пули қарзи давлатӣ ва ё аз ҷониби давлат кафолат дода шуда, аз тарафи Ҳукумат комиссияи Байниидоравӣ оид ба қарзҳои берунӣ таҳти раёсати Вазири молия таъсис дода мешааад. Дар ҳайати комиссияи Байниидоравӣ Раиси бонки Миллии Тоҷикистон, инчунин дигар роҳбарони вазоратҳо ва идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқи салоҳдиди Ҳукумат дохил карда мешаванд.

Комиссия фаъолияти худро дар асоси низомномаи аз ҷониби Ҳукумат тасдиқ гардида, мавриди амал қарор медиҳад.

**Моддаи 7. Бурдани ҳисоби қарзи давлатӣ ва кафолати давлатӣ барои гирифтани пули қарз**

Вазорати молия ҳамаи ӯҳдадориҳои аз рӯи қарзи давлатӣ гирифташуда, кафолатҳои давлатии аз ҷониби Ҷумҳурии Тоҷикистон дода шуда ва қарзҳои гирифташавандаи кафолатнокро мувофиқи тартиби муайяннамудаи Ҳукумат ба қайд гирифта, ҳисоббарии ҳамаи онҳоро ҷорӣ менамояд.

Маълумотҳои ҳисоботие, ки бояд тавсиф ва ахбори оморӣ дошта бошанд, мувофиқи тартиботи муқарраршуда, ба дафтари қайди ҳисобдорӣ ворид карда мешаванд.

Дафтари қайди қарзи давлатӣ ва дафтари қайди кафолатҳои давлатии қарзгирӣ мунтазам аз ҷониби Вазорати молия таҷдид карда шуда, нашр карда мешаванд.

**Боби II. Қарзгирии давлатӣ ва қарзи давлатӣ**

**Моддаи 8. Иҷро намудани ӯҳдадориҳо ва шартҳои қарзи давлатӣ**

Ҳукумат бозпардохти пурраи маблағи баҳрабардорӣ ва маблағи асосии қарзи давлатиро мувофиқи шартҳои коғазҳои қимматноки давлатӣ ё созишномаи оид ба гирифтани қарзро новобаста аз он ки ӯҳдадориҳо (маблағҷудокуниҳо) дар таркиби буҷети давлатӣ дохил карда шудаанд, таъмин менамояд.

**Моддаи 9. Шаклҳои қарзгирии давлатӣ**

Қарзгирии давлатӣ аз чунин шаклҳо иборат аст:

1) Коғазҳои қимматноки давлатӣ;

2) Созишномаҳо оид ба пули қарз.

**Моддаи 10. Коғазҳои қимматноки давлатӣ**

Ба Вазорати молия чунин ҳуқуқи истисноӣ дода мешавад:

- барориши коғазҳои қимматноки давлатӣ мувофиқи муқаррароти Қонуни мазкур;

- қабул намудани қарор оид ба шартҳои сиришта кардан ва ба фурӯш баровардани коғазҳои қимматноки давлатӣ дар бозор.

Бонки Миллии Тоҷикистон мувофиқи қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи бонки Миллии Тоҷикистон» ва бо ризоияти Ҳукумат метавонад дар ташкили хизматрасонии коғазҳои қимматноки давлатӣ иштирок дошта бошад.

Барориши коғазҳои қимматноки давлатӣ дар шакли бесанад ва санаддор дар натиҷаи истифода кардани шаҳодатномаи пулии умумӣ ё шаҳодатномаи пулии алоҳида амалӣ мегардад. Вазорати молия инчунин ваколатдор аст, ки бевосита ё тавассути намояндаи ташкилотҳои хазинаи давлатӣ сохти компютерикунонидашудаи барориши коғазҳои қимматноки давлатии бесанадро ба роҳ монад.

Барориши коғазҳои қимматноки давлатие, ки дар шакли гузаронидан бо сохти бесанад амалӣ мегарданд, баробарарзиш ба коғазҳои қимматноки шакли санаддор мебошанд, ба истиснои он, ки барориш, бурдани ҳисобот амалиёт бо чунин коғазҳои қимматнок бо илдоваи бозпардохт, бо роҳи гузаронидан (феълан дар шакли компютеришуда) ба воситаи миёнаравҳое, ки вазифаи вакил ё нигоҳдорандаро иҷро мекунанд, сурат мегирад.

Дар ҳолати истифода бурдани шаҳодатномаи пулии умумӣ, барои тасдиқи барориши коғазҳои қимматноки давлатӣ, чун шаҳодатномаи пулии ягона маҷмӯи элементҳои як пули қарзро ифода мекунад, яъне маблағи умумии барориши як намуди муайяни бо ҳамон таърихи муайян барориш, мӯҳлати бозпардохт ва ғайраро дар бар мегирад. Шаҳодатномаи пулии умумӣ аз ҷониби Вазорати молия бароварда шуда, рақами ба худ хосро мегирад ва дар амонат гузошта шуда, дар бонки Миллии Тоҷикистон бо таърихи барориш, то бозпардохт гардидани шаҳодатнома аз рӯи расидани мӯҳлаташ нигоҳ дошта мешавад. Талаботи сармоягузорон, ки дар ин шаҳодатномаи пулӣ нишон дода шудаанд, дар ҳисобҳои бухгалтерӣ ба воситаи миёнравҳо дарҷ шуда, ҳамин тавр, ҳамчун коғазҳои қимматноки фақат дар шакли ҳисоботи бухгалтерӣ бароварда шуда ба ҳисоб гирифта мешаванд.

Коғазҳои қимматноки давлатии дар шакли санад нашр шуда, аз рӯи номгӯи пули қарз, шумораи умумӣ, арзиши пулӣ, таърихи барориш ва бозпардохт мутобиқ карда мешаванд ва онҳо метавонанд марбут ба шахси алоҳида ё пешниҳодкунанда бошанд.

**Боби** **III. Кафолати давлатӣ аз рӯи пули қарз**

**Моддаи 11. Кафолати давлатӣ аз рӯи пули қарз**

Кафолати давлатӣ, яке аз ӯҳдадории шартноки Ҳукумат мувофиқи шартҳои созишномаи кафолатнок (ӯҳдадориҳои кафолатнок) мебошад. Ӯҳдадорӣ фақат дар он сурат мувофиқи шартҳои кафолат, мавриди амал қарор мегирад, ки агар гирандаи воситаҳои пулии қарз, ки аз рӯи он кафолат дода шудааст, бозпардохти ин қарзро пурра ва ё қисман, бо баҳрабардории муқараршуда, мувофиқи муқаррароти созишнома оиди пули қарз ва ҳуҷҷатҳои дахлдори меъёрӣ, иҷро накарда бошад.

Кафолатҳои дохилии давлатӣ аз рӯи пули қарз ва кафолатҳои берунии давлатӣ аз рӯи пули қарз мувофиқан дар он ҳангом ба қарзи дохилӣ ва берунии давлатӣ мубаддал мегарданд, ки агар Вазорати молия мувофиқи шартҳои кафолат, маблағ ё маблағҳои ҳисоб кардашударо аз рӯи пули қарзе, ки кафолат дода шудааст, мувофиқи шартҳои қарзгирӣ, адо нагардида, муайян намояд. Ин муайянкунӣ аз хулосаи хаттии Вазорати молия иборат буда, оид ба зиммаи Ҳукумат гузоштани иҷрои ӯҳдадории пардохти пули қарзро, мувофиқи кафолати давлатии додашуда, тасдиқ мекунад.

**Модддаи 12. Ваколат барои додани кафолати давлатӣ ҷиҳати гирифтани пули қарз**

Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон фақат Вазорати молия ягона мақоми ваколатдор аст, ки кафолати давлатӣ бидиҳад. Кафолати давлатӣ фақат дар асоси қарори ҳукумат, мувофиқи андозаи дар қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи буҷети давлатӣ» дар соли мувофиқ дода мешавад. Тартиб ва шартҳои додани кафолати давлатиро Ҳукумат муқаррар мекунад. Барои додани кафолати давлатӣ мувофиқи тартиб ва андозаи муқаррар кардаи Ҳукумат хироҷ гирифта мешавад.

**Модддаи 13. Талаботҳои умумие, ки ба ашхоси дархосткунанда пешниҳод карда мешаванд**

Ашхоси дархосткунанда барои гирифтани кафолати давлатӣ ӯҳдадоранд:

а) шахси ҳуқуқӣ ва намояндаи (резиденти) Ҷумҳурии Тоҷикистон бошад;

б) фаъолияти соҳибкорро амалӣ гардонанд;

в) соҳиби дороӣ буда, ё кафолати ҷавобии шахси сеюмро, ки талаботи ба кафолати ҷавобӣ марбутро ба сифати бозгардонии пули қарз қонеъ гардонад, дошта бошад.

г) аз рӯи кафолати давлатии пештар дода шуда ӯҳдадориҳои бидуни иҷро монда ва дигар ӯҳдадориҳо дар назди буҷет надошта бошад.

Ҳукумат метавонад дигар талаботҳои иловагии ба ашхоси дархосткунанда пешниҳодшавандаро, ки ба Қонуни мазкур мухолиф набошанд, вобаста ба шартҳои қарзгирии ғайридавлатӣ ва дараҷаи бехавфии лоиҳаи сармоягузорӣ муқаррар намояд.

**Моддаи 14. Интихоб намудани лоиҳаҳои сармоягузорӣ барои додани кафолати давлатӣ**

Кафолатҳои давлатӣ мувофиқи рӯйхати ҳарсола тасдиқкардаи Ҳукумат оиди бахшҳои бартарӣ доштаи иқтисодиёт, барои фарзан маблағгузорӣ кардан аз ҳисоби ҷалб намудани қарзҳои ғайридавлатӣ бо кафолати давлатӣ, дода мешаванд. Рӯйхати мазкур дар матбуот бояд ҳатман нашр карда шавад.

Интихоб намудани лоиҳаи сармоягузорӣ аз ҷониби мақоме, ки Ҳукумат ваколатдор намудааст, дар асоси мусобиқа (конкурс), мувофиқи тартиби муайян кардаи Ҳукумат, бо хулоса ва баҳодиҳии фоиданокии иқтисодии лоиҳа амалӣ мегардад.

Барои иштирок дар мусобиқаи (конкурси) лоиҳаҳои сармоягузорӣ, шахси дархосткунанда ба мақоме, ки Ҳукумат ваколатдор намудааст, муроҷиат мекунад.

Дар ҳолате, ки шахси дархосткунанда эътибори қарзадокунии дахлдор ва таъмини зарурии ӯҳдадории кафолатнокро аз рӯи лоиҳаи сармоягузорӣ дошта бошад, ё ин ки аз рӯи чунин лоиҳа кафолати ҷавобии мувофиқи шахси сейӯмро дошта бошад, он гоҳ шахси дархосткунанда ҳуқуқ дорад бевосита ба Вазорати молия барои гирифтани кафолати давлатӣ муроҷиат намояд.

Дараҷаи эътибори қарзадокунӣ, рӯйхати намояндагиҳои бо эътибор ва талаботҳое, ки кафолатдиҳандагони ҷавобӣ пешниҳод карда мешаванд, аз ҷониби Ҳукумат муқаррар карда мешаванд.

Вазорати молия аз рӯи дархостҳои қабул намудааш, инчунин аз рӯи дархостҳои ворид гардидае, ки аз ҷониби мақоме, ки Ҳукумат ваколатдор кардааст, хулосаи мусбӣ доранд, аз рӯи шартҳои маблағгузории лоиҳа, дар чаҳорчӯби андозаи кафолатҳои давлатӣ хулоса дода, рӯйхати лоиҳаҳои сармоягузориҳоеро, ки аз ҳисоби ҷалб намудани қарзҳои кафолати давлатӣ дошта маблағгузорӣ карда мешаванд, ба комиссияи Байниидоравӣ оид ба қарзҳои берунаи давлатӣ, пешниҳод мекунад.

Ҳукумат, рӯйхати пешниҳод намудаи комиссияи Байниидоравии оид ба қарзҳои берунаи давлатиро, дар бораи лоиҳае, ки аз ҳисоби ҷалб намудани қарзҳои бо кафолати давлатӣ гирифташаванда маблағгузорӣ мешаванд, тасдиқ мекунад.

**Моддаи 15. Шакли кафолати давлатӣ**

Кафолати давлатӣ бояд шакли созишномаро дар бораи додани кафолати давлатӣ (созишномаи кафолатнок), ки байни Вазорати молия ва қарздиҳанда баста мешавад ё ин ки хабарномаи хаттии (ӯҳдадории кафолатнок) Вазорати молияро, дошта бошад.

Созишномаи кафолатдор аз лаҳзаи аз ҷониби тарафайн имзо гардиданаш, мавриди амал қарор мегирад, агар дар созишнома чизи дигар пешбинӣ нашуда бошад.

Ӯҳдадории кафолатдор аз рӯзи дода шуданаш амалӣ мегардад.

Созишномаи кафолатдор, ӯҳдадории кафолатдор аз рӯи ҳар як лоиҳаи сармоягузорӣ аз ҷониби Вазири молия ё шахси вазифаи ӯро иҷрокунанда имзо карда мешавад.

Ҳамаи кафолатҳои давлатӣ мувофиқи тартиби муқарар намудаи Вазорати молия ба қайд гирифта мешаванд.

**Моддаи 16. Мазмуни кафолати давлатӣ**

Дар созишномаи кафолатдор ва ӯҳдадории кафолатдор бояд нишон дода шаванд:

1) қарори Ҳукумат, ки мувофиқи он лоиҳаи сармоягузори дар рӯйхати лоиҳаиҳои сармоягузории аз ҳисоби ҷалб намудани қарзҳои дорои кафолати давлатӣ маблағгузоришаванда дохил шуда бошад;

2) шахси мансабдоре, ки кафолати давлатӣ дода мешавад;

3) маблағи умумие, ки барои он кафолати давлатӣ дода мешавад;

4) мазмуни ӯҳдадории асосии қарзбардор аз рӯи қарзгирие, ки кафолати давлатӣ дорад;

5) мӯҳлате, ки дар давоми он кафолати давлатӣ дода шудааст.

Дар сурати дар созишномаи кафолатдор ва ӯҳдадории кафолатдор набудани шартҳои банди 1 қисми якуми моддаи мазкур ё имзо шудани онҳо аз ҷониби шахси беваколат бо риоя нагардидани қисми чаҳоруми моддаи 15-и Қонуни мазкур, кафолати давлатӣ беэътибор ҳисоб карда мешавад.

Фақат ҳамон ҳуҷҷате кафолати давлатӣ ба шумор меравад, ки он ба талаботи моддаҳои 15 ва 16 Қонуни мазкур мувофиқ бошад.

Санадҳо ё дигар ҳуҷҷатҳои мақомотҳои давлатӣ ва ашхоси мансабдори онҳо, рухсатномаҳо, амри хаттӣ, супоришҳое, ки созишномаи қарзгирӣ, шартҳои он ва қобилияти қарзадокунии қарзбардорро ҷонибдорӣ ва тасдиқ мекунад, вале ба талаботи моддаҳои 15 ва 16 Қонуни мазкур мувофиқ нестанд, амали кафолати давлатиро надоранд.

**Моддаи 17. Рӯёнидани воситаҳои пулӣ аз рӯи кафолати давлатӣ оид ба қарзи гирифтаи дохилӣ ва берунӣ**

Баъди ба қарздиҳанда гузаронидани маблағи қарзи гирифтаи дохилӣ ва берунӣ аз рӯи кафолати давлатӣ ба Вазорати молия ҳамаи ҳуқуқ ва воситаҳои ҳифзи ҳуқуқии ташкилот-қарзбардори пули қарзи кафолати давлатидошта мувофиқи созишномаи қарзӣ мегузаранд.

Вазорати молия ваколатдор аст, ки ҳама гуна чораҳоеро, ки дар Қонуни мазкур, дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ шудаанд, мавриди амал қарор диҳад ва маблағи кафолатро, аз ҷумла хароҷоти бо он вобаста бударо беқилуқол бирӯёнад.

**Боби IV. Муқаррароти хотимавӣ**

Моддаи 18. Назорат аз болои истифодаи воситаҳое, мувофиқи созишномаи (қарордоди) қарзии дорои кафолати давлатӣ гирифта шудаанд ва ҷавобгарӣ барои истифодаи онҳо

Барои истифодаи воситаҳое мувофиқи созишномаи (қарордоди) қарзие, ки ба кафолати давлатӣ гирифта шудааст, Вазорати молия, мувофиқи тартиботи муқарарркардаи Ҳукумат назорат мебарад.

Қарзбардор аз рӯи пули қарзи гирифтаи дорои кафолати давлатӣ дошта ва бонки кафолати ҷавобӣ дода барои мувофиқи мақсад истифода накардани воситаҳои қарзии аз рӯи кафолати давлатӣ гирифташуда ва баргардонидани воситаҳое, ки барои аз тарафи Вазорати молия иҷро гардидани ӯҳдадориҳо аз рӯи кафолати давлатӣ ҳангоми аз тарафи қарзбардор иҷро нагардидани ӯҳдадориҳои қарзӣ истифода шудаанд, мувофиқи қонун ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

**Моддаи 19. Ҳал намудани баҳсҳо**

Баҳсҳо ва ихтилофҳои бо созишномаи (қарордоди) оиди қарзгирӣ, баровардани коғазҳои қимматноки давлатӣ, кафолатҳои давлатӣ ё дар иртибот ба фаъолияти онҳо, аз ҷумла идора кардани қарзи давлатӣ ё қарзи кафолатноки давлатӣ алоқаманд, аз рӯи имкон ба тарзи гуфтушунид мувофиқи қоидаҳои пештар мутобиқ кардашудаи ҳалли баҳсҳо, ки дар созишномаи (қарордоди) оид ба гирифтани қарз, қоидаҳои баровардани коғазҳои қимматноки давлатӣ муқаррар кардашудааст ва дар сурати вуҷуд надоштани чунин муқаррарот, мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳал карда мешаванд

Моддаи 20. Тартиби мавриди истифода қарор додани меъёрҳои Қонуни мазкур нисбати муносибатҳои ҳуқуқие, ки то дар амал татбиқ гардидани он ба вуқӯъ мепайвандад

Аз рӯи муносибатҳои ҳуқуқие, ки то дар амал татбиқ гардидани Қонуни мазкур ба вуқӯъ мепайванданд ва баъди амалӣ гардидани он идома меёбанд, меъёрҳои Қонуни мазкур дар бахшҳое истифода бурда мешаванд, ки мухолифи шартҳои созишномаҳои (қарордодҳои) пешин имзогардида ҷиҳати пули қарз ва кафолати давлатии мавриди амал қарор гирифта набошанд.

**Моддаи 21. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур**

Вайрон кардани Қонуни мазкур боиси љавобгарии бо қонун муқарраршуда мегардад.

**Президенти**

**Ҷумҳурии Тоҷикистон Э.Раҳмонов**

**ш. Душанбе 11 декабри соли 1999**

**№886**

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	886	ДАР БОРАИ ҚАРЗГИРИИ ДАВЛАТӢ ВА ҚАРЗЕ, КИ АЗ ҶОНИБИ ДАВЛАТ КАФОЛАТ ДОДА МЕШАВАД	Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон	11.12.1999	Аз эътибор соқитшуда	WORD PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

ҚОНУНИ

ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

**Дар бораи фармоиши давлатии мудофиавӣ**

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с.1999, №12, мод.337; с.2004, №7, мод.462; с. 2007, №5, мод.358;

Қонуни ҶТ аз 27.11.2014 с., № 1150)

Қонуни мазкур бо назардошти амнияти давлатӣ ва мустаҳкам намудани иқтидори мудофиавии давлат, муносибатҳои *ҷамъиятии* ба фармоиши давлати мудофиавӣ вобастаро ба танзим медарорад. (ҚҶТ аз 27.11.14с., №1150)

**Моддаи 1. Вазифаҳои Қонуни мазкур**

Вазифаҳои Қонуни мазкур иборат аз муайян кардани принсипҳои умумии ҳуқуқӣ ва иқтисодӣ, тартиби ташкил, ҷойгиронӣ, маблағгузорӣ ва иҷрои фармоиши давлатии мудофиавӣ мебошад.

***Моддаи 2. Мафҳумҳои асосӣ***

                       (ҚҶТ аз 27.11.14с., №1150)

*Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:* **(ҚҶТ аз 27.11.14с., №1150)**

фармоиши давлатии мудофиавӣ (минбаъд - фармоиши мудофиавӣ) санади ҳуқуқӣ буда, иҷрои корҳоро ҷиҳати тарҳрезӣ, истеҳсол ва таҳвили маҳсулот барои эҳтиёҷоти давлат аз қабили *силоҳи* ҷангӣ, лавозимоти ҷангӣ, техникаи ҳарбӣ, амволи дигари ҳарбӣ, маснуоти масолеҳи комплектонӣ (минбаъд - маҳсулот) иҷрои корҳо ва хизматрасонӣ (минбаъд - корҳо, хизматрасонӣ), ки ба мақсади таҳкими қобилияти мудофиавӣ ва амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар корҳонаҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегиранд, ҳамчунин таҳия   ва таъмини маҳсулоти (корҳо, хизматрасонӣ) соҳаи ҳамкории ҳарбию техникии Ҷумҳурии Тоҷикистонро бо давлатҳои хориҷӣ мутобиқи *санадҳои ҳуқуқии байналмилалие,* ки онҳоро Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф кардааст, дар назар доранд:

фармоишдиҳандаи давлатии фармоиши мудофиавӣ (минбаъд-фармоишдиҳандаи давлатӣ) - Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Гвардияи миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Сарраёсати иҷрои ҷазои ҷиноятии Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Агентии таъминоти амволи махсуси назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи марказии ташкилоти мададгори мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд, ки барои таҳвили маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ) аз рўи фармоиши мудофиавӣ фармоиш медиҳанд. **(ҚҶТ аз 27.11.14с., №1150)**

Фармоишдиҳандаи давлатӣ нисбати фармоишҳои мудофиавӣ, ки дар бандҳои 1-5, 7-8, 11-12 ва банди 6 қисми якуми моддаи 4 ҳамин Қонун пешбинӣ шудааст, дар қисмати молҳои ғайриозуқавӣ-иҷрокунандаи асосии фармоиши мудофиавӣ низ шуда метавонад;

иҷрокунандаи асосии фармоиши мудофиавӣ (минбаъд - иҷрокунандаи асосии) *Вазорати саноат ва технологияҳои нави Ҷумҳурии Тоҷикистон* мебошад, ки дар асоси фармоиши мудофиавӣ оид ба таҳвили маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ) бо фармиоишдиҳандаи давлатӣ қарордоди давлатӣ мебандад ва тартибдиҳандаю таъминкунандаи фармоиши давлатии мудофиавӣ ба ҳисоб меравад; **(ҚҶТ аз 27.11.14с., №1150)**

иҷрокунандаи фармоиши мудофиавӣ (минбаъд - иҷрокунанда) корхонаҳои тобеи *Вазорати саноат ва технологияҳои нави Ҷумҳурии Тоҷикистон* мебошанд, ки дар асоси қарордод бо фармоишдиҳандаи давлатӣ ё иҷрокунандаи асоси дар иҷрои фармоиши мудофиавӣ иштирок мекунанд. Иҷрокунандаи фармоиши мудофиавӣ корхонаҳое низ буда метавонанд, ки тобеи дигар вазорату идораҳо мебошанд ё бевосита ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон итоат доранд, инчунин шахсони ҳуқуқии хориҷӣ, ки дар асоси қарордод бо иҷрокунандаи асосӣ ё иҷрокунанда дар иҷрои фармоиши мудофиавӣ иштирок мекунанд; **(ҚҶТ аз 27.11.14с., №1150)**

қарордоди давлатӣ шартномаест, ки супоришдихандаи давлатӣ бо иҷрокунандаи асоси мебандад ва он ӯҳдадорию ҷавобгарии тарафайнро барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ пешбинӣ мекунад;

қарордод шартномаест, ки фармоишдиҳандаи давлатӣ ё иҷрокунандаи асосӣ бо иҷрокунанда (иҷрокунандаи дигар) бастааст ва ӯҳдадарию ҷаобгарии тарафайнро барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ пешбинӣ менамояд.

**Моддаи 3. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи фармоиши давлатии мудофиавӣ**

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи фармоиши давлатии мудофиавӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад. **(ҚҶТ аз 27.11.14с., №1150)**

**Моддаи 4. Таркиб ва тартиби маблағгузории фармоиши давлатии мудофиавӣ**

Ба таркиби фармоиши мудофиавӣ метавонанд инҳо дохил шаванд:

1. корҳои илмию тадқиқотӣ ва таҷрибавию конструкторӣ барои тарҳрезӣ, такмил додан, коркарди партов ва нобуд кардани аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ, ки аз истифода хориҷ мешаванд, инчунин бурдани корҳо доир ба азхудкунӣ ва ташкили истеҳсоли намуди дигари амволи ҳарбӣ дар корҳонаҳо, ташкилотҳо ва муассисаҳо новобаста аз шакли хоҷагидорӣ ва моликият (минбаъд ташкилот, агар ба тарзи дигар ифода нашуда бошад);

2. корҳои илмию тадқиқотӣ ва таҷрибавию конструкторӣ барои тараққӣ додани заминаи тадқиқотӣ, лоиҳавию конструкторӣ ва истеҳсолию технологии ташкилотҳо ба мақсади таъмини иҷрои фармоиши мудофиавӣ, инчунин баланд бардоштани дараҷаи омодагии сафарбарии иқтисодиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон;

3. истеҳсоли сериявӣ ва таҳвили аслиҳаву техникаи ҳарбӣ, инчунин маснуоту масолеҳи комплектонӣ;

4. корҳое, ки барои таъмиру такмил намудани аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ, назорати кафолатӣ ва муаллифии ҳолати онҳо, инчунин барои коркарди партов ва нобуд кардани аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ, ки аз истифода хориҷ карда мешаванд;

5. корҳо барои сохтан, истеҳсолот ва таҳвил намудани маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ) бо шахсони ҳуқуқии хориҷӣ мувофиқи шартномаҳои *байналмилалие*, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирокичии онҳо мебошад; **(ҚҶТ аз 27.11.14с., №1150)**

6. Истеҳсоли анҷому амволи ҳарбӣ, хӯрокворӣ ва молҳои ғайриозуқавӣ;

7. корҳои оиди омодагии сафарбарии иқтисодиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон;

8. таҳвили маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ) барои эҳтиёҷоти мудофиаи гражданӣ;

9. тарҳрезӣ кардан, тайёр намудан, нав кардан ва интишор кардани нақшаю харитаҳои гуногунмасштаби топографӣ;

10. ҷудо кардани қитъаҳои замин барои эҳтиёҷоти мудофиа;

11. сохтан, таҷдид намудан ва бо таҷҳизоти нави техникӣ таъмин кардани объектҳои иҷрокунандаи асосӣ, ки барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ, аз ҷумла, барои коркарди партов ва нобуд сохтани аслиҳа ва техникаи ҳарбии аз истифода хориҷшаванда пешбинӣ шудаанд;

12. корҳои дигар барои таъмини қобилияти мудофиавӣ ва амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон.

Фармоиши мудофиавӣ бояд инҳоро дар бар гирад:

1. номгӯӣ (номенклатура) ва миқдори маҳсулоти таҳвилшаванда (корҳо, хизматрасонӣ) ва мӯҳлати таҳвили он;

2. арзиши (нархи) пешбинишавандаи фармоиши мудофиавӣ умуман, инчунин аз рӯи бахш ва марҳалаҳои алоҳидаи татбиқи он;

3. номгӯи фармоишдиҳандаи давлатӣ;

4. номгӯи иҷрокунандаи асосӣ ё иҷрокунандагон.

Корҳои доир ба тарҳрезӣ ва истеҳсоли маснуоти масолеҳи комплектонӣ барои таъмини иҷрои фармоиши мудофиавӣ ба корҳои фармоиши мудофиавӣ мансубанд,

Маблағгузори фармоиши мудофиавӣ аз ҳисоби буҷети ҷумҳурӣ бо роҳи пулҷудокунӣ барои фармоишдиҳандаи давлатӣ сурат мегирад. Дар ин маврид маблағҳои пулии ба иҷрокунандаи асосӣ барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ зарурбуда дар буҷети ҷумҳуриявӣ дар сатри алоҳида нишон дода мешаванд.

Пардохти таҳвили маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ) аз рӯи фармоиши мудофиавӣ дар асосӣ шартҳои қарордоди давлатӣ (қарордод) сурат мегирад.

Маблағе, ки фармоишдиҳандаи давлатӣ ба иҷрокунандаи асосӣ медиҳад, танҳо барои пардохти хароҷоти иҷрои фармоиши мудофиавӣ ва пешпардохти ҳаққи корҳои дахлдор пешбинӣ карда мешавад. Иҷрокунандаи асосӣ (иҷрокунанда) барои ба мақсадҳои дигар истифода будани маблағҳои зикршуда ҷавобгар аст.

**Моддаи 5. Тартибдиҳӣ ва ҷойгиронии фармоиши мудофиавӣ**

Фармоиши мудофиавӣ дар доираи хароҷоти дар буҷети ҷумҳуриявӣ барои ин мақсадҳо муқарраршуда ва дар назардошти зерин тартиб меёбад:

муқаррароти асосии доктринаи ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон барномаи сесола ё панҷсолаи давлатии тараққиёти саноати мудофиавӣ, ки тарҳрезӣ ва истеҳсоли аслиҳа ва техникаи ҳарбиро пешбининамуда, фармоишҳоро барои иҷрои корҳои илмию тадқиқотӣ ва таҷрибавию конструкторӣ (аз ҷумла корҳои оиди рушди технологияҳои асосии ҳарбӣ), истеҳсоли сериявӣ, таъмир, коркарди партов ва нобуд кардани аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ, ки аз истифода хориҷ карда мешаванд, сохтмони асосӣ, инчунин тадбирҳоеро, ки барои таъминоти моддию техникии ин корҳо заруранд, дар бар мегиранд;

дархостҳои фармоишдиҳандаҳои давлатӣ;

нақшаҳои сафарбарии иқтисодиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон;

барномаҳои ҳамкории ҳарбию техникии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо давлатҳои хориҷӣ мувофиқи шартномаҳои *байналмилалие*, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон, иштирокчии онҳо мебошанд; **(ҚҶТ аз 27.11.14с., №1150)**

барномаҳои дигари давлатӣ.

Лоиҳаи фармоиши мудофиави мувофиқи тартиби муқарраркардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳангоми тартиб додани буҷети давлатӣ барои соли дахлдор ва назардошти имкониятҳои захиравии иқтисодиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар асоси лимитҳои ҷудонамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳар сол на дертар аз 6 моҳ пеш аз оғози давраи дахлдор таҳия карда мешавад.

Нишондиҳандаҳои асосии фармоиши мудофиавиро Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон баробари аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод гардидани лоиҳаи қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи буҷети давлатӣ барои соли навбатии молиявӣ тасдиқ менамояд. **(ҚҶТ аз 27.11.14с., №1150)**

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мӯҳлати бист рӯзи баъди мавриди амал қарор гирифтани Қонун дар бораи буҷети давлатӣ ва тасдиқи нишондиҳандаҳои асосии фармоиши мудофиави фармоиши мудофиавиро дар ҳаҷми пурра бо назардошти хароҷоти барои ин мақсадҳо муқарраркардаи буҷети ҷумҳуриявӣ тасдиқ менамояд.

Ҷойгиркунии фармоиши мудофиави аз тарафи иҷрокунандаи асосӣ ё иҷрокунандагон сурат мегирад.

Қабул кардани фармоиши мудофиави аз тарафи ҳамаи ташкилотҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон новобаста ба мақомоти бартарии онҳо дар бозори мол ё монополияи онҳо дар истеҳсоли маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ) аз рӯи фармоиши мудофиави ҳатмӣ мебошад, ба шарте, ки фармоиши мудофиави дараҷаи фоиданокии муқарраркардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистонро ҳангоми истеҳсоли ин намуди маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ) таъмин намояд.

Фармоиши мудофиави ва бастани қарордоди давлатӣ (қарордод) оиди корҳои нигоҳдошти иқтидорҳои сафарбарӣ барои ҳамаи ташкилотҳо ҳатмӣ мебошад, ба шарте, ки ҷойгиркунонии фармоиши мудофиави дар сурати иҷро шудани он зарари иқтисодӣ наорад.

Мувофиқи фармоиши мудофиавии тасдиқшуда фармоишдиҳандаи давлатӣ бо иҷрокунандаи асосӣ ё иҷрокунанда қарордоди давлатӣ мебандад. Аз ҷониби фармоишдиҳандаи давлатӣ ба даст овардани маҳсулоти хориҷие, ки қиёси онро истеҳсолоти ватанӣ дорад, дар ҳолатҳои мустасно, ҳангоми доштани хулосаи дахлдор аз тарафи иҷрокунандаи асосӣ бо мувофиқаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон роҳ дода мешавад.

**Моддаи 6. Функсияҳои асосии фармоишдиҳандаи давлатӣ**

Фармоишдиҳандаи давлатӣ:

1. нархи маҳсулотро (корҳо, хизматрасониро) мувофиқа мегардонад, оиди таҳвили маҳулот (корҳо, хизматрасонӣ) карордоди давлатӣ ё қарордод мебандад;

2. маблағгузории фармоиши мудофиавиро таъмин менамояд;

3. аз тарафи иҷрокунандаи асосӣ (иҷрокунанда) истифода намудани маблағҳоеро, ки барои иҷрои фармоиши давлатӣ ҷудо карда шудаанд, назорат мекунад;

4. иҷрои корҳоро чӣ дар давраҳои алоҳида ва чӣ пурра назорат менамояд;

5. дар санҷиши намунаҳои таҷрибавии (комплексҳо, системаҳо) аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ, маҳсулотҳои сериявӣ ва инчунин маснуоту масолеҳи комплектонӣ иштирок мекунад:

6. озмоишҳои давлатии намунаҳои таҷрибавии (комплексҳо, системаҳо) аслиҳа ва техникаи ҳарбиро ташкил мекунад ва мегузаронад, барои қабули онҳо ҷиҳати ҷиҳозонӣ (таъминкунӣ) ҳуҷҷатҳои лозимиро тайёр мекунад;

7. барои истеҳсоли сериявии аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ ҳуҷҷатҳои конструкториро тасдиқ менамояд;

8. маҳсулоти фармоишшударо (корҳо, хизматрасонӣ) қабул мекунад.

Фармоишдиҳандаи давлатӣ дар асоси қарордоди давлатӣ метавонад як қисми вазифаҳои худро ҷиҳати иҷрои фармоиши мудофиави ба ӯҳдаи иҷрокунандаи асосӣ вогузорад.

**Моддаи 7. Функсияҳои асосии иҷрокунандаи асосӣ (иҷрокунанда)**

Иҷрокунандаи асосӣ (иҷрокунанда)

1. дар тартиб додани фармоиши мудофиави иштирок менамояд;

2.нархи маҳсулотро (корҳои пурра, қисман ва дар давраҳои алоҳида иҷрошударо) асоснок мекунад;

3. оиди иҷрои фармоиши мудофиави қарордоди давлатӣ (қарордод) мебандад:

4. иҷрои корҳо, истеҳсоли намунаҳои таҷрибавии (комплексҳо, системаҳо) аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ, азхудкунӣ, истеҳсоли сериявӣ ва таҳвили маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ), назорати муаллифию кафолатии ҳолати аслиҳа ва техникаи ҳарбиро анҷом медиҳад;

5. мувофиқати корҳои иҷрошуда, намунаҳои таҷрибавии тайёркардашудаи (комплексҳо, системаҳо)-и аслиҳа, техникаи ҳарбии тайёркардашуда ва маҳсулоти сериявиро ба талаботи стандартҳои давлатӣ, вазифаҳои гузошташудаи тактикию техникӣ (техникӣ)-и супоришдиҳандаи давлатӣ, ҳуҷҷатҳои техникӣ, ҳамчунин характеристикаҳои тактикию техникӣ ва қарордоди давлатӣ таъмин мекунад;

6. озмоиши намунаҳои таҷрибавии (комплексҳо, системаҳо) аслиҳаю техникаи ҳарбӣ ва маҳсулоти сериявиро дар асоси талаботи ҳуҷҷатҳои техники ташкил мекунад ва мегузаронад;

7. дар рафти ихтироъ, истеҳсол ва таҳвили аслиҳа ва техникаи ҳарби барои назорати иҷрои корҳо чӣ дар давраҳои ҷудогона ва чӣ пурра барои фармоишдиҳандаи давлатӣ шароити мусоид фароҳам меорад;

8. ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оиди аз ҷониби фармоишдиҳандаи давлатӣ ба даст овардани маҳсулоти хориҷие, ки қиёси онро истеҳсолоти ватанӣ дорад, хулосаи дахлдор медиҳад.

Дар сурати қатъ гардидани корҳо оиди иҷрои фармоиши мудофиавӣ, иҷрокунандаи асосӣ (иҷрокунанда) бе розигии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқи барҳам додан ё дигаргун сохтани иқтидорҳои истеҳсолиеро, ки иҷрои фармоиши мудофиавиро таъмин мекунанд, надорад.

Зарареро, ки иҷрокунандаи асосӣ (иҷрокунанда) бо қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба сабаби истифода набурдани иқтидорҳои номбаршуда мебинад, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ҳаҷми пуррааш товон менамоад.

**Моддаи 8. Қарордоди давлатӣ (қарордод) барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ**

Қарордоди давлатӣ (қарордод) чӣ барои иҷрои тамоми маҷмӯи корҳои илмию тадқиқотӣ ва таҷрибавию конструкторӣ, истеҳсол, таҳвил, истифода, таъмир, коркарди партов ва нобуд кардани аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ, чӣ барои намудҳои алоҳидаи ин гуна корҳо баста мешавад.

Сифати маҳсулоте (корҳо, хизматрасонӣ), ки мувофиқи қарордоди давлатӣ (қарордод) барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ таҳвил карда мешавад, бояд ба талаботи ҳуҷҷатҳои нормативию техникӣ ва шартҳои қарордоди давлатӣ (қарордод) мувофиқат намояд.

Шартҳои намунавии қарордоди давлатӣ (қарордод) барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд.

Қарордодҳо бо шахсони ҳуқуқи хориҷӣ барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ, инчунин барои таҳвили содиротию воридотии маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ) мувофиқи тартиби муайяннамудаи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон баста мешаванд.

**Моддаи 9. Таъминоти моддию техникии фармоиши мудофиавӣ**

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ташкилотҳое, ки муҳимтарин намуди захираҳои моддию техникиро таҳвил (истеҳсол) менамоянд, барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ ҳиссаи (квотаи ) ҳатмии ба иҷрокунандаи асосӣ (иҷрокунанда) таҳвил намудани ин захираҳоро бо нархи ҷории бозори мол муайян менамояд.

Захираҳои моддию техникӣ мувофиқи ҳиссаи (квота) муайянгардида танҳо ба иҷрокунандаи асосӣ (иҷрокунанда) барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ таҳвил карда мешавад.

**Моддаи 10. Тадбирҳои дастгирии давлатии иҷрои фармоиши мудофиавӣ**

Ба мақсади ҳавасмандгардонии иҷрокунандаи асосӣ (иҷрокунанда) мумкин аст пешбнӣ шавад:

ҳангоми иҷрои фармоиши мудофиавӣ додани кафолати дараҷаи фоиданоки бақайдгирифташуда бо истифодаи механизми тартибдиҳии нархи маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ)   ба намудҳои маҳсулоти (корҳо, хизматрасонӣ) мудофиавие, ки заминаи мустаҳками молиявиро барои тараққӣ додани истеҳсолот, илму техника ва иҷтимоиёти ташкилотҳои иҷрокунандагони асосӣ (иҷрокунанда) таъмин менамояд;

пешпардохти кварталӣ ё марҳилавии корҳо барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ ба андоза на камтар аз чил фоизи арзиши онҳо аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ барои маблағгузори фармоиши мудофиавӣ;

ба мақсади бо таҷҳизоти нав таъмин намудан, таҷдид ва васеъ кардани истеҳсолот барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ ба фурӯш ё ин ки ба иваз гузоштани молумулки ташкилот ба истеъмолкунандаи берунӣ ё дохилӣ;

тибқи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон озод намудани иҷрокунандаи асосӣ (иҷрокунанда) аз пардохти боҷи гумрукӣ аз дастгоҳ ва дигар маҳсулоте, ки саноати ватанӣ истеҳсол намекунад ва онҳо ба мақсади бо техникаи нав таҷҳизонидани ташкилотҳо, ки фармоиши мудофиавиро иҷро мекунанд, ворид шудааст.

Ба мақсади ҳалли масъалаҳои бо маблағ таъмин намудани корхонаҳои мудофиавӣ ва ҳангоми ташкили истеҳсолоти нав, таҷдид, васеъ кардани иқтидорҳои мавҷудаи истеҳсолӣ, азнавсозии техникӣ, пурра гардондани маблағҳои гардон, ки барои иҷрои ҳатмии фармоиши мудофиавӣ равона карда мешаванд, иҷрокунандаи асосӣ (иҷрокунанда) мумкин аст мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз пардохти андозҳои зерин озод бошад:

андози як қисми фоидае, ки аз иҷрои фармоиши мудофиавӣ ба даст меояд:

андози замин аз қитъаҳои замине, ки дар онҳо объектҳои истеҳсолӣ, тадқиқотию илмӣ ва конструкторию технологӣ, объектҳои таъини сафарбарӣ, аз ҷумла комплексу стансияҳои озмоишӣ, машқгоҳҳо ва анборҳои захираҳои давлатию сафарбарӣ воқеанд;

андоз аз амволи барои татбиқи фармоиши мудофиавӣ, объектҳои таъини сафарбарӣ, аз ҷумла комплексу стансияҳои озмоишӣ, машқгоҳҳо ва анборҳои захираҳои давлатӣ ва сафарбарӣ вобастабуда;

андоз аз арзиши иловашуда аз таҳвили маҳсулот (кор, хизматрасонӣ) аз рӯи фармоиши мудофиавӣ ба фармоишдиҳандаи давлатӣ дар дохили Ҷумҳурии Тоҷикистон.

Ба мақсади ҳавасмандгардонии иҷрокунандаи асоси (иҷрокунанда) Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад мувофиқи қонунҳо ва санадҳои дигари меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон имтиёзҳои дигарро низ пешбинӣ намояд.

Навъу ҳаҷм ва тартиби дастгирии давлатии иҷрокунандаи асосиро (иҷрокунандаро) Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.

Фармоишдиҳандаи давлатӣ ҳуқуқ дорад, ки дар қарордоди давлатӣ (қарордод) намудҳои дигари ҳавасмандгардониро пешбинӣ намояд.

**Моддаи 11. Ҷавобгарӣ барои иҷро накардани фармоиши давлатии мудофиавӣ**

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақомоти дигари давлатӣ, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд, барои татбиқи сиёсати ҳарбию техникӣ, таъмини иҷрои барномаи давлатии тараққиёти саноати мудофиа, тарҳрезӣ ва истеҳсоли аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ, тартиб додани барномаҳои дигари давлатӣ, мувофиқи ҳиссаҳо (квотаҳо) бо захираҳои моддию техникӣ ва маблағ сари вақт таъмин намудани иҷрокунандаи асоси (иҷрокунанда) барои додани пешпардохт ва пардохти маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ) ва иҷрои корҳои дигари фармоиши мудофиавӣ мутобики қонун ҷавобгаранд.

Фармоишдиҳандаи давлатӣ барои сари вақт дастраси иҷрокунандаи асоси (иҷрокунанда) намудани фармоиши мудофиавӣ, мувофиқи мақсад истифода шудани маблағҳое, ки барои пешпардохти маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ) барои вай ҷудо карда мешаванд, тибқи қонун ҷавобгар аст.

Иҷрокунандаи асоси (иҷрокунанда) дар сурати иҷро накардан ё ба таври бояду шояд иҷро кардани ӯҳдадории худ, ки дар қарордоди давлатӣ (қарордод) пешбинӣ шудааст, аз ҳуқуқҳои ҳавасмандгардонии иқтисодии дар моддаи 10-и Қонуни мазкур пешбинишуда маҳрум мешавад.

Намудҳои дигари ҷавобгарӣ тавассусти дар қарордоди давлатӣ ва санадҳои қонунгузорӣ бо назардошти хусусиятҳои хоси таҳвили маҳсулот (корҳо, хизматрасонӣ) барои иҷрои фармоиши мудофиавӣ муайян карда мешаванд.

**Президенти**

Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                                                           Э. Раҳмонов

ш. Душанбе, 11 декабри соли 1999

№ 897
Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	897	ДАР БОРАИ ФАРМОИШИ ДАВЛАТИИ МУДОФИАВӢ	Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон	11.12.1999	Амалкунанда	Word PDF ZIP

Primary tabs

^-A A ⁺A

Чоршанбе, Октябр 9, 2024

КОРРУПСИЯ-ЯКЕ АЗ МОНЕАҲОИ ҶИДДИИ РУШДИ ҶОМЕА ВА ДАВЛАТ

Коррупсия дар ҷаҳони муосир дар роҳи рушди иқтисодию иҷтимоии кишварҳо ва риояи ҳифзи ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд аз ҷумлаи монеаҳои ҷиддӣ маҳсуб меёбад.

Нишонаи номӣ (тег):

КОРРУПСИЯ-ЯКЕ АЗ МОНЕАҲОИ ҶИДДИИ РУШДИ ҶОМЕА ВА ДАВЛАТ

Баҳодиҳии муҳтаво:

Бештар оида ба КОРРУПСИЯ-ЯКЕ АЗ МОНЕАҲОИ ҶИДДИИ РУШДИ ҶОМЕА ВА ДАВЛАТ

KHOVAR.TJ

АГЕНТИИ МИЛЛИИ ИТТИЛООТИИ ТОҶИКИСТОН «ХОВАР»
WWW.KHOVAR.TJ

«ХОВАР FM»

Садриддин Айнӣ (1878 – 1954): Адиб, олим ва асосгузори адабиёти муосири тоҷик. Аввалин Президенти Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон. Муаллифи асарҳои «Таърихи амирони манғитияи Бухоро», «Таърихи инқилоби фикрӣ дар Бухоро», «Намунаи адабиёти тоҷик», «Дохунда», «Ғуломон», «Ёддоштҳо» ва дигар асарҳо, ки ба 29 забони хориҷӣ нашр шудаанд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба асосгузори адабиёти муосири тоҷик Садриддин Айнӣ унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Бобоҷон Ғафуров (1909 – 1977): Олим, академики Академияи Илмҳои ИҶШС, арбоби ҳизбӣ ва давлатӣ, муаллифи китоби оламшумули «Тоҷикон» ва зиёда аз 300 асару мақолаҳо.
Солҳои 1944-1946 котиби дуюм, с.1946-1956 котиби якуми КМ Ҳизби комунистии Тоҷикистон, 1956 – 1977 сарвари Пажуҳишгоҳи шарқшиносии ИҶШС.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба таърихшинос ва шарқшиноси шинохтаи тоҷик, академик, муаллифи китоби «Тоҷикон» Бобоҷон Ғафуров унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Мирзо Турсунзода (1911-1977): Шоири халқӣ, раиси Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон, Қаҳрамони меҳнати сотсиалистӣ, Раиси Кумитаи якдилии халқҳои Осиё ва Африқо. Барои достонҳои «Қиссаи Ҳиндустон»(1948), «Ҳасани аробакаш», «Чароғи абадӣ», «Садои Осиё»,(1960) «Ҷони ширин» (1963) бо ҷоизаҳои давлатии ИҶШС, ҶШС Тоҷикистон ва байналмилалии ба номи Ҷ. Неҳру (1967) сарфароз шуда буд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 07 майи соли 2001 ба шоири халқии Тоҷикистон, ходими намоёни ҷамъиятӣ Мирзо Турсунзода унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Эмомалӣ Раҳмон: Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон. 19 ноябри соли 1992 дар иҷлосияи XVI Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон раиси Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, 6 ноябри соли 1994 бори аввал, солҳои 1999, 2006 ва 2013 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб гардидаст.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат.
Бо қарори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 11 декабри соли 1999 барои мустаҳкам намудани давлатдории соҳибистиқлол ва пойдории сулҳ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бо унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” мукофотонида шудааст.
Нусратулло Махсум (1881 – 1938): Нусратулло Махсум (Лутфуллоев) ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1924-1926 раиси Кумитаи инқилобии ҶМШС Тоҷикистон, солҳои 1926-1933 раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Нусратулло Махсум унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” дода шудааст.
Шириншоҳ Шоҳтемур (1899 – 1937): Ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1929-1931 котиби Ҳизби коммунистии ҶШС Тоҷикистон, солҳои 1933-1937 Раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Шириншоҳ Шоҳтемур, унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шудааст.