Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

ДАСТУРИ ИСТИФОДАБАРАНДА

ХУШ ОМАДЕД БА CОМОНАИ РАСМИИ МАРКАЗИ МИЛЛИИ ҚОНУНГУЗОРИИ НАЗДИ ПРЕЗИДЕНТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН!

КОР БО МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Муҳтарам меҳмонон ва истифодабарандагони сомонаи расмии Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (ММҚ),

Барои оғози кор бо «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) ба блоки бо номи шабеҳ дар сомонаи расмии ММҚ зер кунед. Блоки «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» кушодашаванда буда, ҳамеша дар қисми болои сомона дастрас аст. Шумо инчунин метавонед ба «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) аз феҳристи асосӣ (меню асосӣ) бо зеркунии пайванди «Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» дастрасӣ пайдо намоед.

БЛОКИ «МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН» (МҚҶТ)

Ҳамаи модулҳо ва имконоти ҷустуҷӯи санадҳо дар «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) мустақилона кор мекунанд. Ин маънои онро дорад, ки ҳангоми кор бо МҚҶТ ворид кардани «Ном»-и санад ва бо ҳамроҳи он интихоб кардани ҳамаи имконоти дигар, масалан «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра ҳатмӣ нест. Аммо барои ҷустуҷӯи васеъ шумо метавонед аз ҳамаи имконоти ҷустуҷӯи санадҳо ба таври дилхоҳ истифода баред. Ҳамаи санадҳое, ки ба МҚҶТ ворид шуданд дар зери «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ», яъне дар «Ҷадвали санадҳо» дастрасанд.

ЛАВҲАИ ИМКОНОТИ ҶУСТУҶӮ

Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ

ҶАДВАЛИ САНАДҲО

ТУГМАҲОИ «ТАТБИҚ КАРДАН» ва «БОЗСОЗӢ»

Тугмаи «Татбиқ кардан»: Баъд аз он ки Шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» имконоти дилхоҳро ворид карда, интиход мекунед, барои намоиш додани натиҷа тугмаи «Татбиқ кардан»-ро зер кунед. Аммо, вақте ки шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» дархостеро ворид мекунед ё имконеро интихоб менамоед, онҳо ба таври худкор дарҳол татбиқ карда мешаванд.

Тугмаи «Бозсозӣ»: Агар хоҳед, ки ҳамаи дархостҳо ва имконотеро дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» лағв кунед, аз тугмаи «Бозсозӣ» истифода баред.

Агар шумо хоҳед, ки номи санади дақиқро аз санадҳои дар махзан мавҷудбуда ба даст оред, калидвожаи номи санадро ба сатри «Ном» ворид намоед. Ҳамаи санадҳое, ки дорои калидвожаи воридуша мебошанд нишон дода мешаванд. Масалан, агар шумо калидвожаи «дастрасӣ»-ро ворид кунед, санадҳое, ки калимаи «дастрасӣ»-ро дар бар мегиранд, дар «Ҷадвали санадҳо» нишон дода мешаванд (масалан, ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ҲУҚУҚИ ДАСТРАСӢ БА ИТТИЛООТ)

САТРИ «НОМ»

Шумо инчунин метавонед санадҳоро аз рӯи муҳтаво бо истифодаи сатри «Матни асосӣ» ва полои дилҳол ҷустуҷӯ намоед. Масалан, барои ёфтани санад(ҳо)и дорои калима(ҳо), калидвожа(ҳо) ё ибора(ҳо)и лозимӣ, ба сатри «Матни асосӣ» дархостро ворид намуда, имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед. Санадҳои дархостшуда ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред. Ҳамин тавр аз имкони «Дар бар намегирад» ё имконоти ҷустуҷӯи дигар истифода баред, Масалан, агар шумо ба сатри «Матни асосӣ» калимаи «Интернет»-ро ворид кунед ва имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед, саданҳое, ки дар муҳтавои худ дорои калимаи «Интернет» мебошанд, нишод дода мешаванд.

САТРИ «МАТНИ АСОСӢ»

Сатри «Матни асосӣ»

Шумо метавонед санадҳоро аз рӯи «Ном», «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра алоҳида ё якҷоя ба таври дилхоҳ ҷустуҷӯ намоед.

Масалан, агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо «Аз рӯи моҳ ва сол» ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз рӯи моҳ ва сол» бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо дар давраи муайян ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз санаи интихобшуда» ва/ё «То санаи интихобшуда» алоҳида ё якҷоя бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Ҳамин тавр Шумо метавонед ҳар гуна санадҳои махзанро алоҳида ё бо интихоби имконоти иловагӣ ҷустуҷӯ намоед ва ба даст оред.

Барои дидани санад ва мутолиа кардани он, аз тугмаи «ДИДАН» истифода баред ва барои пинҳон кардани он, аз тугмаи «ПИНҲОН КАРДАН» истифода баред.

ТУГМАҲОИ «ДИДАН» ва «ПИНҲОН КАРДАН»

Шумо ҳам метавонед, бо зеркунии пайванди номи санад онро дар саҳифаи алоҳида кушоед ё ин ки дар форматҳои Word, PDF ва ZIP аз сомонаи мо боргирӣ намоед.

ЗАМИМА ДАР ФОРМАТҲОИ WORD, PDF ва ZIP (ДАР ҶАДВАЛИ САНАДҲО)

Замима

КОР БО СОМОНАИ РАСМӢ - БАҚАЙДГИРӢ ВА ВОРИДШАВӢ

Ҳамаи маводҳои Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба ахбори омма дахл доранд, дар сомонаи мо дастрасанд. Барои гирифтани маълумот Шумо метавонед аз Феҳристи асосӣ (менюи асосӣ), Харитаи сомона, имкони Ҷустуҷӯ ва Ҷустуҷӯи васеъ истифода баред.
Барои бақайдгирӣ дар сомонаи Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, лутфан ба таври расмӣ муроҷиат намоед. Корбарони бақайдгирифташуда метавонанд аз имкониятҳои иловагӣ истифода баранд, масалан, пайдо кардани дастрасӣ ба лоиҳаҳои санадҳо.

Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ**

**ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**ДАР БОРАИ БАҲИСОБГИРИИ ИНФИРОДӢ ДАР НИЗОМИ СУҒУРТАИ ҲАТМИИ НАФАҚАВӢ**

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2012, №7, мод. 710)

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқӣ ва принсипҳои ташкили баҳисобгирии инфиродии маълумотро оид шахсони дар низоми суғуртаи хатмии нафақавии Ҷумҳурӣи Тоҷикистон суғурчташула муқаррар менамояд.

**Боби 1. Муқаррароти умимӢ**

**Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ**

Дар қонуни мазкур мафҳумҳои асасии зерин истифода мешаванд:

- **баҳисобгирии инфиродӣ** - тартиби ҷамоварӣ, коркард ва нигоҳдории маълумоти, ки барои таъини нафақа дар низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ зарур мебошанд;

- **шахси суғурташуда** – шахси воқеие, ки ба манфиати ӯ тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонсуғуртаи ҳатмии нафақавӣ анҷом дода мешавад;

- **суғуртакунанда** – шахси воқеӣ ва шахси ҳуқуқӣ (корхона, муассиса ва дигар ташкилот новобаста аз шакли ташкилию ҳуқуқашон), тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон саҳми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ (минбаъд-саҳми суғурта) – ро пардохт менамоядн;

- **муассисаи суғурта** – мақоми ваколатдори давлатие, ки баҳисобгирии инфиродиро дар низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ амалӣ менамояд;

- **саҳми суғурта-** пардохти ҳатмӣ барои нафақаи суғуртавӣ, ки суғуртакунанда вазифадор аст ба муассисаи суғурта гузаронад;

- **ҳисобҳои актуарӣ** -таҳлили молиявии фаъолияти низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ барои дурнамои кӯтоҳмӯҳлат, миёнамӯҳлат ва дарозмӯҳлат бо назардошти вазъи демографӣ, бозори меҳнат ва вазъияти иҷтимоиву иқтисодии мамлакат, ки арзёбии ӯҳдадориҳои молиявии субъектҳои суғртаи ҳатмии нафақавӣ ва пешгӯии оқибати молиявии ҳама гунна тагйиротро дар ин низоми дар бар мегирад;

- **бойгонии ҳуҷҷатҳо баҳисобгирии инфиродӣ** -сохтори таркибии муассисаи суғурта, ки кабулу ҷамоварӣ ва нигоҳдории ҳуҷчатҳои баҳисобгирии инфиродии дар натиҷа баҳисобгирии инфиродии маълумот дар бораи шахсони суғурташуда ташкилёфтаро амалӣменамояд;

- **ҳуҷчатҳои баҳисобгирии инфиродӣ**- ҳуҷҷатҳоие, ки маълумотиинфиродиро оид ба шахсони суғурташуда ва суғуртакунанда, ки дар асоси ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродӣ ва ё суратҳисоби инфиродӣ ва ё суратҳисоби инфиродии шахсони суғурташуда ташааккул ёфтаанд, дар бар мегирад;

- **суратҳисоби инфиродӣ** - варақаи шахсии баҳисобгирии шахси суғурташуда, ки барои баҳисогирӣ ва муомилоти сарсояи нафақавӣ пешбинӣ шудааст ва тамоми муносибатҳои байниҳамдигарии молиявӣ (амалиёти оид ҳисоби маблағ, пардохти саҳми суғуртавӣ, индексацияи онҳо ва пардохтҳои суғуртавӣ) –ро бо муассисаи суғурта инъикос намуда, дар шакли электронӣ ҳамчун маҷмӯи қайдҳо дар мошинҳои хомили иттилоот нигоҳ дошта мешавад;

- **ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродӣ** - ҳуҷҷатҳои дар асоси маълумоти шиноснома, баҳисобгирии муҳосибӣ ва ё ҳуҷҷатҳои ташкилӣ - фармоишӣ тартибёфта, ки дурустӣ ва пуррагиимаълумотро дар бораи шахсони суғурташуда,музди меҳнат, дигар даромадҳо, пардохтҳоииҷтимоӣ, собиқаи суғуртавӣ ва вазъи оилавии онҳо тасдиқ мекунад;

- **рашаххаси суғуртавӣ** - рақами ягонаи суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда, ки дорои дараҷаи назоратӣ буда, имкон меҳад хатои ҳангоми истифодабарии он дар ҷараёнибаҳисобгирии инфиродӣ оӯйдадорро ошкор намояд.

Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи баҳисобгирии инфиродӣ дар низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи баҳисобгирии инфиродӣ дар низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад.

**Моддаи 3. Мақсадҳои баҳисобгирии инфиродӣ дар низоми суғуртаи хатмии нафақавӣ**

Максадхои бахисобгирии инфиродй дар низоми сугуртаи хатмии нафакавй инхр мебошанд:

-фарохам овардани шароит барои таъини нафақаҳои суғуртавӣ мутобиқи натиҷаҳои меҳнати ҳар як шахси суғурташуда;

-таъмини пуррагӣ ва дурустии маълумот дар бораи музди меҳнат ва дигар даромадҳо, собиқаи суғуртавӣ, ки андозаи нафақаи суғуртавиро дар мавриди таъини он муайян мекунанд;

-таъини нафақаҳои суғуртавӣ дар асоси собиқаи суғуртавии шахсони суғурташуда ва саҳми суғуртаи пардохтнамудаи онҳо;

ҳавасмандгардонии шахсони суғурташуда барои пардохти саҳми суғурта;

фароҳам овардани шароит барои назоратӣ пардохти саҳми суғурта ҷониби шахсони суғурташуда;

-дастгирии иттилоотии пешгуии хароҷоти пардохти нафақаҳои суғуртавй, муайян кардани тарифҳои саҳми суғурта, ҳисобкунии нишондихандаҳои асосии мақроиктисоди, гузаронидани ҳисобҳои актуари;

- содда кардани тартиби таъини нафақаи шахсони суғурташуда на тезонидани расмиёти он.

**Моддаи 4. Принсипҳои ташкили баҳисобгирии инфиродӣ дар низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ**

Баҳисобгирии инфиродӣ дар низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ (минбаъд - баҳисобгирии инфиродӣ) дар асоси принсипҳои зерин ташкил карда мешавад:

- умумӣ ва ҳатмӣ будани баҳисобгирии маълумот дар бораи шахсони суғурташуда;

дастрасии маълумот барои ҳар як шахси суғурташуда, ки муассисаи суғурта дар бораи ӯ дорад;

истифода бурдани маълумот дар бораи шахсони суғурташуда танҳо бо мақсади амалӣ намудани ҳуқуқҳои нафақавӣ тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;

мутобиқати маълумоти пешниходгардида дар бораи хаҷми маблағи саҳми суғуртаи гузаронидашуда, ки ҳар як суғуртакунанда, аз ҷумла шахси воқеӣ саҳми суғуртаро мустақилона мепардозад, бо маълумот дар бораи пардохтҳои воқеӣ ва маблағи воридгардидаи саҳми суғурта;

мунтазам татбиқ намудани баҳисобгирии инфиродӣ дар тамоми давраи фаъолияти меҳнатии шахси суғурташуда;

нигохдорӣ ва махфияти маълумот дар бораи шахсони суғурташуда.

**БОБИ 2. ТАШКИЛИ БАҲИСОБГИРИИ ИНФИРОДӢ**

**Моддаи 5. Мақоми ваколатдори давлатии баҳисобгирии инфиродй**

Баҳисобгирии инфиродиро мақоми ваколатдори давлатии суғуртаи хатмии нафақавӣ (минбаъд - муассисаи суғурта), ки аз тарафи Хукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад, амалӣ менамояд.

**Моддаи 6. Суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда**

Муассисаи суғурта барои ҳар як шахси суғурташуда суратҳисоби инфиродии дорои рақами мушаххаси суғуртавӣ мекушояд. Суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда аз қисмҳои (фаслҳои) умумӣ, махсус ва касбӣ иборат аст. Суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда ба манбаъҳои иттилоотии муассисаи суғурта дохил карда мешаванд.

Дар қисми умумии суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда маълумоти зерин нишон дода мешаванд:

рақами мушаххаси суғуртавӣ;

насаб, ном ва номи падар;

- насаб, ном ва номи падари шахси суғурташуда, ки дар вақти таваллуд дошт;

санаи таваллуд;

ҷойи таваллуд;

ҷинс;

суроғаи ҷойи зисти доимӣ;

силсила ва рақами шиноснома ё ҳуҷҷати тасдиккунандаи шахсият санаи додани ҳуҷҷатҳое, ки дар асоси онҳо ба суратҳисоби инфироди маълумоти дар сарҳатҳои якум, дуюм, сеюм, чорум, панҷум, шашум на ҳафтуми қисми мазкур нишондодашуда дохил карда мешавад, номи мақомот ва санаи дода шудани онҳо аз тарафи ҳамин мақомот:

шаҳрвандӣ;

санаи бакайдгирӣ ба сифати шахси суғурташуда;

давраҳои фаъолияти меҳнатӣ ва ё фаъолияти дигаре, ки ба собиқаи суғуртавӣ барои таъини нафақаи суғуртавӣ дохил карда шудаанл собиқаи суғуртавие, ки ба шароити махсуси меҳнат, кор дар ноҳияҳои баландкӯҳ ва маҳалхои ба онҳо баробаркардашуда вобаста аст. Инчунин дигар давраҳои тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба собиқаи суғуртавӣ шомил кардашуда;

музди меҳнат ё дигар даромад, ки аз онҳо тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон саҳми суғурта пардохта шудааст;

маблағи саҳми суғурта, ки суғуртакунанда ба шахси суғурташуда гузаронидааст;

маблағи саҳми суғуртаи пардохтгардида ва воридгардида барои шахси суғурташудаи мазкур;

- маълумот дар бораи сармояи ҳисобишудаи нафақавӣ бо назардошти индексатсияи он;

маълумот дар бораи муқаррар намудани нафақаи суғуртавӣ ва индексатсияи андозаи он;

маълумот дар бораи бастани суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда.

3. Дар қисми махсуси суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда маълумоти зерин нишон дода мешаванд:

маблағи саҳми суғуртавӣ, ки ба қисми андӯхти нафақаи суғуртавй ворид гардидааст;

маълумоте, ки натиҷаи ҳарсолаи ҷойгиронии маблағи андӯхти нафақавиро дар сармоягузорй инъикос мекунад;

маълумоте, ки натиҷаи ҷойгиронии муваққатии маблағи андухти нафақавиро то давраи нишон додани он дар қисми махсуси суратҳисоби инфиродӣ инъикос менамояд;

маълумоте, ки баҳисобгирии даромадро аз сармоягузории маблағи андухти нафақавй инъикос мекунад;

-маълумоте, ки баҳисобгирии ҳароҷоти заруриро барои сармоягузории маблағи андухти нафақавй инъикос менамояд;

маълумот дар бораи ба фонди ғайридавлатии нафақа гузаронидами маблағи андухти нафақавӣ;

маълумот дар бораи аз фонди ғайридавлатии нафақа ба муассисаи суғурта гузаронидани маблағи андухти нафақавӣ;

маблағи аз ҳисоби маблағи андухти нафақавӣ пардохтгардида.

4 Қисми касбии суратҳсоби инфиродии шахси суғурташуда барои баҳисогирии маблағи аз тарафи суғуртакунанда ҷуброн намудани зарари расонидашуда таъин гардидааст, ки он маълумоти зайлро дар бар мегирад:

маблағи товони иловаnfн пардохт ва воридгардида барои шахси суғурташуда;

маълумот дар бораи индексатсия;

давомнокии собиқаи касбй:

маблағи пардохтгардида.

5.               Суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда инчунин метавонад дигар қисмҳо (фаслҳо) ва маълумотро, ки барои баҳисобгирии босифати- инфиродӣ тибки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон заруранд, дар бар гирад.

6.               Суғуртакунанда маълумоти суратҳисоби инфиродии шахси суғурташударо мунтазам саҳеҳу дақиқ намуда, такмил медихад.

Суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда дар шакли электронӣ дар тамоми давраи зиндагиаш ва пас аз фавти ӯ то мӯхлати пешбининамудаи тартиби нигоҳдошти парвандаи нафақавӣ нигоҳ дошта мешавад.

Пас аз фавти шахси суғурташуда маълумот дар бораи фавти ӯ дар муддати як моҳ аз ҷониби мақоми дахлдори сабти асноди ҳолати шаҳрвандӣ ба сохтори ҳудудии муассисаи суғурта фиристода мешавад. Маълумоти мазкур дар шакли мақаррарнамудаи муассисаи суғурта фиристода мешавад.

9.               Ошкор намудани маълумоти суратҳисоби инфиродии шахсони суғурташуда, ба истиснои ҳолатҳои пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, манъ аст.

**Моддаи 7. Шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ**

1.               Муассисаи суғурта ба ҳар як шахси суғурташуда шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ медиҳад, ки дар он рақами мушаххаси суғуртавии суратҳисоби инфиродӣ, санаи ҳамчун шахси суғурташуда ба қайд гирифта шудан, насаб, ном ва номи падари ӯ қайд карда мешавад.

Шахсе, ки тибки шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ нахустин маротиба бо корфармо муносибати меҳнатӣ муқаррар намудааст ва мутобиқи қонунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон аз музди меҳнати ӯ саҳми суғурта пардохта мешавад, аз ҷойи кораш шаҳодатномаи суғуртаихатмии нафақавии дар қисми 1 моддаи мазкур пешбинишударо мегирад.

Шахси воқей, ки сахми суғуртаро мустақилона месупорад, шаҳодатномаи суғуртаи хатмии нафақавиро бевосита дар муассисаи суғуртаи ҷойи қайди худ ба сифати суғуртакунанда мегирад.

Шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ дар дасти шахси суғурташуда доими нигоҳ дошта мешавад.

Дар ҳолати тағйир ёфтани маълумот дар бораи шахси суғурташуда, ки дар сархатҳои дуюм, сеюм, чорум ва панҷуми қисми 2 моддаи 6 Қонуни мазкур пешбинӣ гардидааст, тибки Қоидаҳои баҳисобгирии инфиродӣ дар низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ дар суратҳисоби инфиродии ӯ сабт мешаванд ва дар ин маврид муассисаи суғурта ба шахси суғурташуда ба ивази шаҳодатномаи қаблан додашуда шаҳодатномаи нави суғуртаи ҳатмии нафақавии дорои ҳамон рақами мушаххаси суғуртавии суратҳисоби инфиродиро медиҳад.

6.               Дар ҳолати гум кардани шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ:

шахси суғурташуда, ки тибки шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ ё шартномаи ҳуқуқии гражданӣ кор мекунад ва мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ин музди меҳнат саҳми суғурта пардохта мешавад, вазифадор аст, ки дар давоми як моҳи баъди гум шудани шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ бо ариза ба суғуртакунанда дар хусуси барқарор кардани он муроҷиат намояд ва суғуртакунанда бояд ин аризаро бо ҳуҷҷати тасдиқкунандаи рақами мушаххаси суғуртавии суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда ба муассисаи суғурта пешниҳод намояд;

шахси воқеӣ, ки мустақилона саҳми суғуртаро месупорад, ӯҳдадор аст, ки дар муддати як моҳи баъд аз гум кардани шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ ба муассисаи суғуртаи ҷойи зист бо ариза дар хусуси барқарор намудани он муроҷиат намояд;

шахси суғурташуда, ки тибқи шартномаи (қарордоди) меҳнатй ё шартномаи ҳуқуқии гражданӣ бо музди мехдате, ки аз он мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон саҳми суғурта пардохта мешавад, кор намекунад, инчунин ба сифати суғуртакунанда ба қайд гирифта нашудааст, бояд дар давоми як моҳи баъди гум шудани шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ бо ариза ба муассисаи суғуртаи ҷойи зист дар хусуси барқарор кардани он муроҷиат намояд;

муассисаи суғурта аз рӯи аризаи шахси суғурташуда дар бораи гум кардани шаҳодатномаи сғуртаи ҳатмии нафақавӣ дар давоми як моҳ. баъди муроҷиат дар асоси уратҳисоби инфиродии ба номи ӯ кушодашуда тавассути суғуртакунанда ё шахсан ба ӯ нусхаи шаҳодатномаи мазкурро медиҳад ва барои ҳалли ин масъала муассисаи суғурта ҳуқуқ, дорад аз шахси суғурташуда иттилои иловагиро, ки шахсият ва маълумоти суратҳисоби инфиродии ӯро тасдиқ менамояд, талаб карда гирад.

7.               Муассисаи сугурта шакли аризаро дар бораи ба шахси суғурташуда ба ивази шаҳодатномаи гумшуда додани шаҳодатномаи нави суғуртаи ҳатмии нафакқавӣ муайян мекунад.

8.               Тартиби додани хуҷҷатҳои тасдиккунандаи қайди баҳисобгирии суғуртаи ҳатмии нафақавии шахсони ҳуқуқӣ, соҳибкорони инфиродӣ, филиал ва намояндагиҳои шахсони ҳуқуқии хориҷӣ тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи бақайдгирии давлатии шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ» ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ муайян карда мешавад.

**Моддаи 8. Қоидаҳои умумии пешниҳоди ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродӣ**

Ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродӣ, ки дар бораи шахсони суғурташуда маълумоти дар қисмхои 2, 3 ва 4 моддаи 6 Қонуни мазкур пешбинишударо доранд, ба муассисаи суғурта бо тартиб ва шакли тасдиқнамудаи муассисаи суғурта пешниҳод мегарданд.

Суғуртакунанда ба муассисаи суғурта ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродиеро пешниҳод менамояд, ки дар онҳо доир ба тамоми шахсоне, ки аз рӯйи шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ ё шартномаи ҳуқуқии гражданӣ кор карда, аз музди меҳнаташон тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон саҳми суғуртавӣ пардохта мешавад, маълумот мавҷуд мебошад.

Шахсони вокеӣ, ки мустакилона саҳми суғурта месупоранд, худашон ба сифати суғуртакунанда (шахсони суғурташуда) ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродиро ба муассисаи суғуртаи ҷойи қайд пешниҳод менамоянд.

Ба шахсони суғурташудае, ки бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ бекор ҳисобида шудаанд, мақомоти дахлдори давлатии шуғли аҳолӣ маълумот пешниҳод менамояд.

5.               Назорати пешниҳоди дурусти хуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродиро муассисаи суғурта амалӣ менамояд.

6. Суғуртакунанда дар ҳолатҳои зерин ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродиро ба сохтори ҳудудии муассисаи суғурта пешниход менамояд:

хангоми бори аввал ба қайд гирифтан, аз нав ташкил кардан, барҳам додан ва ба сифати суғуртакунанда аз қайд баровардан;

хангоми бақайдгирии ибтидоии шахсони воқеие, ки бояд мавриди суғуртаи ҳатмии нафақавй қарор гиранд;

дар вақти ба кор қабул намудани шаҳрвандон ё бастани шартномаи ҳуқуқии гражданӣ тибқи музди меҳнате, ки аз он мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон саҳми суғуртавӣ пардохта мешавад ва то ин вақт собиқаи суғуртавӣ ва шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ надоштанд;

- дар ҳолате, ки шахси суғурташудаи дар назди ӯ коркунанда шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавиро гум карда бошад;

- дар мавриди тағйир ёфтани маълумоти пешбининамудаи сархатҳои дуюм, сеюм, чорум ва панчуми қисми 2 моддаи 6 Қонуни мазкур оид ба шахсони суғурташудаи дар назди ӯ коркунанда.

7.               Ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродӣ метавонанд ҳам дар шакли ҳаттӣ ва ҳам дар шакли электронӣ бо назардошти кафолати саҳеҳияти онҳо, ҳифз аз дахолати ғайриқонунӣ ва бе таҳриф пешниҳод гарданд. Дар ин маврид эътибори қонунӣ доштани ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродии пешниҳодшуда бояд мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо имзои электронии рақами тасдиқ карда шавад. Масъалаи дар шакли электронӣ пешниҳод кардани иттилоотро муассисаи суғурта дар якҷояги бо суғуртакунандагони мушаххас ҳал менамояд.

8.               Нусхаи ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродй, ки ба муассисаи суғурта пешниҳод гардидаанд, дар дасти суғуртакунандагон мемонад. Нусхаи ҳуҷчатҳои мазкурро суғуртакунандагон бояд мутобиқи коидаҳои нигоҳ доштани ҳуҷҷатҳои баҳисобгирии мухосибй ва хисобоп! нигох доранд.

9.               Тартиб ва муҳлати аз ҷониби суғуртакунанда ба сохтори ҳудудии муассисаи суғурта пешниҳод намудани ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродӣ бо Қоидаҳои баҳисобгирии инфиродии низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ муайян карда мешаванд.

**Моддаи 9. Қоидаҳои умумии қабул, баҳисобгирӣ ва коркарди хуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродӣ**

Муассисаи суғурта қабул, баҳисобгирӣ ва коркарди ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфироди, инчунин ворид намудани маълумоти дахлдорро ба суратҳисоби инфиродии шахсони суғурташуда бо тартиб ва дар муҳлати бо Қоидаҳои баҳисобгирии инфиродии низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ муқарраргардида амалӣ менамояд.

**Моддаи 10. Қ,оидаҳои баҳисобгирии инфиродии низоми суғуртаи хатмии нафақавӣ**

Қоидаҳои баҳисобгирии инфиродии низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карла мешаванд.

**Моддаи 11. Қоидаҳои умумии ташкили бойгонии ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродӣ**

1. Бахисобгирӣ, пурра намудан, нигоҳдорӣ ва тартиби истифодабарии ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродии барои нигоҳдорӣ қабулгардидаро бойгонии ҳуҷҷатҳои баҳисобгирии инфиродии муассисаи суғурта амалӣ менамояд.

2.               Қоидаҳои ташкили бойгонии ҳуҷҷатҳои баҳисобгирии инфиродии муассисаи суғуртаро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.

3. Муҳлати нигохдории ҳуҷҷатҳо дар бойгонии ҳуҷҷатҳои баҳисобгирии инфиродии муассисаи суғурта, ки дар шакли хаттӣ ва дар шакли электронй эътибори қонунӣ доштани онҳо мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо имзои электронии рақами тасдиқ карда шудааст, дар низоми суғуртаи ҳатмии нафақавӣ на камчар аз се сол мебошад.

4.               Ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродӣ дар бойгонии ҳуҷҷатҳои баҳисобгирии инфиродии муассисаи суғурта пас аз ба охир расидани муҳлати нигохдориашон, баъди шахси суғурташударо бо онҳо шинос намуда, ба дасташ супоридани маълумоти давраи дахлдори суратхисоби инфиродиаш бо тартиби муайяннамудаи Ҳукумат Ҷумҳурии Тоҷикистон нобуд карда мешаванд.

**БОБИ 3. ҲУҚУҚ ВА ӮҲДАДОРИҲОИ СУБЪЕКТҲОИ СУҒУРТАИ ҲАТМИИ НАФАҚАВӢ**

**Моддаи 12. Ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои шахси суғурташуда**

1.               Шахси суғурташуда ҳуқуқ дорад:

- соле як маротиба дар сохтори ҳудудии муассисаи суғуртаи ҷойи зист ё ҷойи кор маълумоти суратҳисоби инфиродиашро ройгон дастрас намояд;

- нусхаи маълумотро. ки суғуртакунанда ба сохтори ҳудудии муассисаи суғурта ҷиҳати баҳисобгирии инфиродии ӯ пешниҳод кардааст, аз суғуртакунанда ройгон гирад;

- дар ҳолати бо маълумоти суратҳисоби инфиродиаш розӣ набудан, бо ариза ҷиҳати ислоҳи маълумоти зикргардида ба сохтори ҳудудии муассисаи суғурта ва ё ба суд муроҷиат намояд.

2.               Шахси суғурташуда ӯҳдадор аст:

дар сохтори ҳудудии муассисаи суғурта аз қайд гузарад;

шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавиро гирифта, нигоҳ дорад ва бо дархости суғуртакунанда, кормандони сохтори ҳудудии муассисаи суғурта ва дигар мақомоти давлатӣ пешниҳод намояд;

дар мавриди тағйир ёфтани маълумоти суратҳисоби инфиродиаш ё гум кардани шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ бо ариза ба сохтори ҳудудии муассисаи суғурта муроҷиат намояд;

- бо дархости сохтори ҳудудии муассисаи суғурта ҳуҷҷатҳоеро пешниҳод намояд, ки маълумоти ба суратҳисоби инфиродии ӯ мутобиқи ҳамин Қонун воридшавандаро тасдик мекунанд.

**Моддаи 13. Ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои суғуртакунанда**

1.               Суғуртакунанда ҳуқуқ дорад:

аз шахсони суқурташуда дар мавриди ба кор қабул кардани онҳо шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавиашонро талаб намояд;

дар мувофиқа бо сохтори ҳудудии муассисаи суғурта ҳуҷчатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродии ирсолгардидаро пурра ва дақиқ намояд.

2.               Суғуртакунанда ӯҳдадор аст:

- дар мухлати муқарраргардида ба сохтори ҳудудии муассисаи суғурта ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродиро пешниҳод намояд;

- аз сохтори ҳудудии муассисаи суғурта шаҳодатномаи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ, инчунин нусхаи шаходатномаи мазкурро гирифта, онҳоро ба шахсони суғурташудае, ки тибқи шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ ё шартномаи ҳуқуқии гражданӣ дар назди ӯ кор мекунанд ва аз музди меҳнаташон мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон саҳми суғуртавй пардохта мешавад, бо гирифтани имзо дихад;

- нусхаи ҳуҷҷати аввалияи баҳисобгирии инфиродиро, ки ба сохтори ҳудудии муассисаи суғурта барои ворид намудани маълумот ба суратҳисоби инфиродии ӯ пешни.чол гардидааст, ройгон ба ҳар шахси суғурташуда дихад;

- мутобиқати маълумоти шаҳодатномаи суғуртаи ҳатми нафақавии ба шахси суғурташуда додаро бо маълумоти ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи шахсияти шахси мазкур, ки тибқи шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ ё шартномаи ҳуқуқии гражданӣ дар назди ӯ кор мекунад ва аз музди меҳаташ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон саҳми суғуртавӣ пардохта мешавад, назорат кунад.

**Моддаи 14. Ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои муассисаи суғурта вобаста ба амалӣ намудани баҳисобгирии инфиродӣ**

1.               Муассисаи суғурта ҳуқуқ дорад:

аз суғуртакунандагон сари вақт ва дуруст пешниҳод намуданп ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродиро, ки Қонуни мазкур муқаррар намудааст, талаб кунад;

дар мавриди зарурӣ аз рӯи натиҷаи тафтиши эътиборнокии маълумоте, ки онро суғуртакунандагон пешниҳод кардаанд, маълумоти мазкурро ислоҳ карда, ба суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда тағйирот ворид намояд ва дар ин бора ба ӯ хабар дихад;

хар сол аз фондҳои ғайридавлатии нафақа оид ба ҳуқуқи нафақавии шахсоне, ки суғуртаи ҳатмии нафақавӣ шудаанд, маълумоти дахлдор гирад.

2.               Муассисаи суғурта ӯҳдадор аст:

баҳисобгирии инфиродии шахсони суғурташавандаро пас аз бақайдгирии давлатии суғуртакунанда анҷом диҳад;

ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродиро сари вақт мавриди коркард қарор диҳад ва маълумотро ба суратҳисоби инфиродии шахсони суғурташуда гузаронад;

чиҳати нигоҳдории боэътимоди ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродӣ ва суратҳисоби инфиродии шахсони суғурташуда чора андешад;

аз ҷониби суғуртакунандагон пурра ва дуруст пешниҳод гардидани ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродиро назорат намояд;

дар бораи вазъи суратҳисоби инфиродии шахсони суғурташуда, инчунин оид ба натиҷаи сармоягузории маблағи андухти нафақавиашон соле як маротиба ба онҳо ройгон маълумот ирсол кунад;

ба шахси суғурташуда тибқи муроҷиаташ иттилои дар суратҳисоби инфиродии ӯ мавҷудбударо соле як маротиба ройгон пешниҳод намояд;

ба шахсони суғурташуда ва суғуртакунандагон ҳуқуқу ӯҳдадориҳои онҳо, низоми баҳисобгирии инфиродӣ, тартиби пур кардани шаклҳои ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии инфиродӣ ва пешниҳод намудани маълумотро шарх дихад;

- бо дархости шахси суғурташуда суратҳисоби инфиродиашро бо пардохтхои аз он амалигардида муқоиса намояд.

**БОБИ** 4. **МУҚАРРАРОТИ** **ХОТИМАВ**Ӣ

**Моддаи 15. Чавобгарӣ барои риоя накардани Қонуни мазкур**

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

**Моддаи 16. Ҳалли басҳо**

Баҳсҳо оид ба масъалаҳои баҳисобгирии инфиродӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ карда мешаванд.

**Моддаи 17. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур**

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал карор дода шавад.

           **Президенти**

**Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                           Эмомалӣ Раҳмон**

ш.Душанбе

3 июли соли 2012

№ 860

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	860	ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ БАҲИСОБГИРИИ ИНФИРОДӢ ДАР НИЗОМИ СУҒУРТАИ ҲАТМИИ НАФАҚАВӢ	Маҷлиси Олии ҶТ	03.07.2012	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ**

**ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**ДАР** **БОРАИ** **МОРОТОРИЯИ** **САНҶИШҲОИ** **ФАЪОЛИЯТИ** **СУБЪЕКТҲОИ** **СОҲИБКОРӢ**

**ДАР** **СОҲАҲОИ** **ИСТЕҲСОЛӢ**

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2012, №7, мод. 709;

Ќонуни ЉТ аз 18.03.2015 с., № 1192)

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқии татбиқи мараторияи санҷишҳои фаъолияти субъекиҳои соҳибкориро дар соҳаҳои истеҳсолӣ, ки корхонаҳои нави истеҳсоли молу маҳсулот таъсис медиҳанд ва (ё) техникаю технологияи навро барои васеъ кардани на кам аз нисфи истеҳсолот ҷалб менамояд, муайян ва тартиби татбиқи мораторияро муқарар, ҳуқуқу манфиатҳои қонунии шаҳрвандонро ҳифз менамояд.

**Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ**

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

-***мораторияи санҷишҳои*** – муваққатан боздоштани қисми муайани ваколаиҳои дар асоси Қонуни мазкур ва ё дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ муайяншудаи мақомоти ваколатдори давлатии санҷиш вобаста ба санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ, ки корхонаҳои нави истеҳсоли молу маҳсулот таъсис медиҳанд ва (ё) техникаю технологияи навро барои васеъ намудани на кам аз нисфи истеҳсолот ҷалб менамоянд;

– *корхонаҳои истеҳсолӣ* – *шахси ҳуқуқӣ ва соҳибкори инфиродии* шаклҳои гуногуни ташкилию ҳуқуқӣ, ки ҳамчун субъектҳои соҳибкории хурд, миёна ва калон фаъолият намуда, ба истеҳсоли мол,таҷҳизот ва маҳсулоти ниёзи мардум *машғуланд*; **(ҚҶТ аз 18.03.15с., №1192)**

-*молу маҳсулот* –натиҷаи ниҳоии фаъолияти субъектҳои соҳибкорие, ки талаботи истемоли истеҳсолӣ ё шахсиро таъмин мекунад;

– *корхонаҳои нави истеҳсоли молу маҳсулот* – *шахси ҳуқуқӣ ва соҳибкори инфиродие*, ки дар давраи мораторияи санҷишҳо ба шаклҳои гуногуни ташкилию ҳуқуқӣ таъсис ёфта, молу маҳсулот истеҳсол *мекунанд*; **(ҚҶТ аз 18.03.15с., №1192)**

– **санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ** – шакли фаъолияти мақоми санҷишкунанда оид ба ҳама гуна санҷишҳои фаъолияти субъекти хоҷагидор мутобиқи талаботи қонунгузорӣ; **(ҚҶТ аз 18.03.15с., №1192)**

– *субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсолӣ* – шахси ҳуқуқи ё соҳибкори инфиродие, ки дорои шаҳодатномаи субъекти соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсолӣ мебошад;

– **шаҳодатномаи субъекти соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсолӣ** – ҳуҷҷате, ки субъекти соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсолӣ будани шахси ҳуқуқӣ ва соҳибкори инфиродиро тасдиқ мекунад ва дар асоси Қонуни мазкур аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дода мешавад; **(ҚҶТ аз 18.03.15с., №1192)**

- *мақоми ваколатдори давлатӣ* – мақоми давлатӣ оид ба сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатӣ, барои мониторинги татбиқи мораторияи санҷишҳо масъул мебошад;

-***давраи мораторияи санҷишҳо*** –мўҳлате, ки аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда, дар тдавоми он санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ, ба истиснои ҳолатҳои пешбининамудаи Қонуни мазкур, манъ карда шудааст;

-*азназаргузаронии профилактики* – таҳқиқ ва таҳлили вазъи иҷрои қонунҳо ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсолӣ, ки аз ҷониби мақомоти ваколатдори давлатии санҷиш дар давраи мораторияи санҷишҳо амалӣ мегардад;

-***мақомоти ваколатдори давлатии санҷиш*** – мақомоти андоз, гумрук ва мақомити ваколатдори давлатие, ки номгўи онҳо дар қисми 1 моддаи 7 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи санҷиши фаъолияти субъектҳои хоҷагидор дар Ҷумҳурии Тоҷикистон» пешбинӣ карда шудааст.

**Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мораторияи санҷишҳои**

                     **фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ**

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мораторияи санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад.

**Моддаи 3. Комисияи давлатӣ оид ба татбиқи мораторияии санҷишҳои фаъолияти субъекҳои**

                   **соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ**

1. Комисияи давлатӣ оид ба татбиқи мораторияи санҷишҳои фаъолияти субектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ (минбаъд – Комисияи давлатӣ оид ба татбиқи моратория) мақоми доимоамалкунанда буда, аз намояндагони мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаҳои адлия, молия,рушди иқтисод ва савдо, *саноат ва технологияҳои нав,* сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатӣ, андоз, гумрук, сертификатсия, назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсия ва намояндагони бахши хусуси иборат буда, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи татбиқи моратооияи санҷишҳо таъсис додо мешавад. (ҚҶТ аз 18.03.15с., №1192)

2. Ҳайати Комисияи давлатӣ оид ба татбиқи моратория ва низомномаи он аз ҷиниби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад.

**Моддаи 4. Ваколатҳои мақомоти ваколатдори давлатӣ**

Мақомотҳои ваколатдори давлатӣ дорои чунин ваколатҳо мебошад:

- мониторинги татбиқи мораторияи санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ;

-додани шаҳодатномаи субъекти соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсолӣ ба субъектони соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ;

-ба рўйхат гирифтани субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ.

**Моддаи 5. Мутобиқати шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ ба субъекҳои соҳибкорӣ**

                   **дар соҳаҳои истеҳсолӣ**

1. Шахсони ҳуқуқӣ васоҳибкорони инфиродӣ метавонанд барои гирифтани шаҳодатномаи субъекти соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсолӣ бо аризаи хаттӣ ва замимаи ҳуҷҷатҳои тасдиқкунанда ба Комиссияи давлатӣ оид ба татбиқи моратория муроҷиат намоянд.Номгўи ин ҳҷатҳоро Комиссияи давлатӣ оид ба татбиқи моратория тасдиқ мекунад.

2. Комиссияи давлатӣ оид ба татбиқи моратория мутобиқати шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродиро ба субъектҳои соҳибкории навтаъсис дар соҳаҳои истеҳсолӣ аз рўи меъёрҳои зерин муайян мекунад:

- истеҳсоли молу маҳсулоти таъиноти истеъмоли истеҳслои ё шахсӣ;

- таъминоти моддию техники истеҳсоли молу маҳсулот;

- ҷалби техникаю техналогияи нав дар таъмини афзоиши ҳаҷми истеҳсили молу маҳсулот (барои субъектҳое, ки корхонаҳои нави истеҳсоли молу маҳсулотро таъсис додаанд ва ё татбиқи техникаю технологияи навро барои васеъ намудани на кам аз нисфи истеҳсолот дар крохонаи истеҳсолӣ ҷалб намудаанд)

3. Комиссияи давлатӣ оид ба татбиқи моратория аризаро дар мўҳлати ду моҳ баррасӣ карда, барои додани шаҳодатномаи субъекти соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсолӣ қорор қабул мекунад.

4. Шаҳодатномаи субъекти соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсолӣ дар асоси қарори Комиссияи давлатӣ оид ба татбиқи моратория аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар мўҳлати на дертар аз 3 рўз қабули қарор ройгон дода мешавад.

5. Агар Комиссияи давлатӣ оид ба татбиқи моратория дар давоми 2моҳ аризаро баррасӣ накарда боша два аз рўи он қарор қабул накарда бошад, аризадиҳанда субъекти соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсолӣ ҳисобида шуда, мақоми ваколатдрои давлатӣ ба ў *на дертар аз се р*ӯ*зи гузаштани му*ҳ*лати баррасии ариза ройгон* шаҳодатномаи субъекти соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсилиро медиҳад. (ҚҶТ аз 18.03.15с., №1192)

6.Тартиби муайянсозии мутобиқати шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ ба субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ, бо назардошти талаботи қисми 2 моддаи мазкур дар низомномаи Комиссияи давлатӣ оид ба татбиқи мораторияи муайян карда мешавад.

**Моддаи 6. Истисноҳо аз татбиқи мораторияи санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ**

                   **дар соҳаҳои истеҳсолӣ**

1. Санҷиши фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсоли оид ба иҷро намудани талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, новобаста ба муқаррароти моддаи 8 Қонуни мазкур, дар ҳолатҳои зерин таъин ва бо огоҳонидани мақоми ваколатдори давлатӣ гузаронида мешавад:

-агар аз ҷониби шахсони воқеӣ ё ҳуқуқӣ (истеъмолкунандагони молу маҳсулот) нисбати фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ оид ба вайрон кардани ҳуқуқҳои онҳо ба мақоми ваколатдори давлатӣ ё ба мақомоти ваколатдори давлатии санҷмш аризаи хаттӣ ворид гардад, санҷиш дар доираи муроҷиати пешниҳодшуда амалӣ карда мешавад;

-агар санҷиш ба муомилоти маводи доруворӣ, сифат ва беҳтарии маҳсулоти хўрокворӣ вобаста бошад;

-дар ҳолатҳои риоя накардани қонунгузории зиддиинҳисорӣ;

-санҷиши объектҳе, ки тибқи моддаи 10 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи санҷиши фаъолияти субъектҳои хоҷагидор дар Ҷумҳурии Тоҷикистон» ҳамчун объекти сатҳи хавфнокиашон баланд муайян шудаанд.

2. Санҷиши фаъолияти субъекиҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ оид ба иҷро намудани муқаррароти моддаи 8 Қонуни мазкур, дар ҳолатҳои зерин гузаронида мешавад:

-дар асоси аризаи субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсоли;

- ҳангоми аз ҷониби субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ (андозсупорандагон) иҷро нагардидани ўҳдадориҳои андоз;

– тибқи қисми 6 моддаи 28 Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон. (ҚҶТ аз 18.03.15с., №1192)

3. Мақомоти ваколатдори давлатии санҷиш мувофиқа талаботи моддаи мазкур ўҳдадоранд, киаз натиҷаи санҷиш ба Комиссияи давлатӣ оид ба татбиқи моратория ҳисоботи хаттӣ пешниҳод намоянд.

**Моддаи 7. Азназаргузаронии профилактикӣ дар давраи амали татбиқи мораторияи**

                     **санҷишҳои фаъолияти субъекиҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ**

1. Мақомоти ваколатдори лавлатии санҷиш дар давраи амали татбиқи моратирияи санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ санҷишҳоеро,ки муҳлаташон тибқи тартиби муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон фаро расидааст, ба азназаргузаронии профилактикӣ иваз менамояд.

2. Азназаргузаронии профилактикӣ бо огоҳонидани мақоми ваколатдори давлатӣ ба мақсадҳои зерин амалӣ карда мешавад:

- таъмини ҳифзи ҳаёт ва саломатии кормандон;

- таъмини бехатирии молу мулки субъекиҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ ва ҳифзи ҳуқуқи истеъмолкунандагон;

- пешгирии риоя нагардидани муқаррароти қонунгузории андоз аз ҷониби истеҳсолкунандагони молҳои зераксизӣ ва истифодабарандагони қаъри замин.

3. Огоҳонидани мақомоти ваколатдори давлатӣ дар бораи азназаргузарониҳои профилактикӣ бо пешниҳоди мактуби мақоми ваколатдори давлатии санҷиш амалӣ карда мешавад.

4. Аз натиҷаи азназаргузаронии профилактикӣ шахсони мансабдори мақоми ваколатдори давлатии санҷиш ўҳдадоранд тавсиянома таҳия намуда, онро ба субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаи истеҳсолӣ барои бартараф намудани камбудиҳо ва нусхаи онро ба Комиссияи давлатӣ оид ба татбиқи моратория барои маълумот пешниҳод намояд.

5. Азназаргузаронии профилактикӣ дар дафтари бақайдгирии санҷишҳо бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон қайд мешавад. Аз рўи натиҷаи азназаргузаронии профилактикӣ ҷарима итаъин кардаи намешавад.

**Моддаи 8. Боздоштани амали муқаррароти санадҳои меъёрии ҳуқукииҶумҳурии**

                     **Тоҷикистон**

1. Амали муқаррароти санадҳои меъёрии ҳуқуқии зерин, ба истиснои ҳолатҳои пешбининамудаи моддаи 6 Қоннуни мазкур, вобаста ба санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ дар давраи татбиқи мораторияи санҷишҳо боздошта мешаванд:

-Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон;

-Кодекси ҷангали Ҷумҳурии Тоҷикистон;

-Кодекси гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон;

*– Кодекси шаҳрсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон;* **(ҚҶТ аз 18.03.15с., №1192)**

– Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи санҷиши фаъолияти субъектҳои хоҷагидор дар Ҷумҳурии Тоҷикистон»;

-Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон»;

-Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳифзи муҳити зист»;

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи рақобат ва маҳдудкунии фаьолияти инҳисорӣ дар бозорҳои мол»;

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи бехатарӣ аз сўхтор»;

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи метталҳои қиматбаҳо ва сангҳои қиматбаҳо»;

-Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи энергетика»;

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи таъмини амнияти санитарию эпидемиологии аҳолӣ»;

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи сдандартонӣ»;

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи сертификаисияи маҳсулот ва хизматрасонӣ»;

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи баҳодиҳии мутобиқат»;

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи байторӣ»;

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи тухмипарварӣ»;

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи карантини растинӣ»;

-Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳифзи меҳнат»;

-Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи зотпарварӣ»;

-Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иҷозатномадиҳӣ ба баъзе намудҳои фаъолият»;

2. Баъди анҷоми мораторияи санҷишҳо фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ дар давраи мораторияи санҷишҳо тибқи моддаҳои 6 ва 7 Қонуни мазкур мумкин аст мавриди санҷиш ва азназаргузаронии профилактикӣ қарор дода шавад. Дар дигар ҳолатҳо фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ дар соҳаҳои истеҳсолӣ дар давраи татбиқи мораторияи санҷишҳо мавриди санҷиш ва азназаргузаронии профилактикӣ қарор дода мешавад.

**Моддаи 9. Ҳалли баҳсҳо**

Баҳсҳо оид ба татбиқи мораторияи санҷишҳо аз ҷониби Комиссияи давлатӣ оид ба татбиқи моратория ва ё суд тибқи тартиби муқарарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳал карда мешавад.

**Моддаи 10. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур**

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқи барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

**Моддаи 11. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур**

1.Қонуни мазкур пос аз интишори расмӣ мивриди амал қарор дода шавад.

2.Сархати понздаҳуми қисми 1 моддаи 8 Қонуни мизкур аз 1 январи соли 2013 мавриди амал қарор дода шавад.

**Президенти**

**Ҷумҳурии Тоҷикистон                                                               Эмомалӣ Раҳмон**

ш. Душанбе, 3 июли соли 2012

№ 859

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	859	ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ МОРОТОРИЯИ САНҶИШҲОИ ФАЪОЛИЯТИ СУБЪЕКТҲОИ СОҲИБКОРӢ ДАР СОҲАҲОИ ИСТЕҲСОЛӢ	Маҷлиси Олии ҶТ	03.07.2012	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

**Қонуни**

**Ҷумҳурии Тоҷикистон**

**дар бораи АМНИЯТИ НАҚЛИЁТӢ**

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2012, №7, мод. 697; ҚҶТ 23.12.2021с., №1846)

Қонуни мазкур муносибатҳои ҳуқуқӣ, ташкилӣ, иқтисодӣ ва дигар муносибатҳоеро, ки ба таъмини амнияти наклиётӣ ва фаъолияти устувори маҷмуи нақлиёт вобастаанд, танзим менамояд.

**БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМЙ**

**Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ**

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

-**амнияти нақлиётӣ** - ҳолати ҳимоя шудани объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситахои нақлиёт аз амалхои дахолати гайриконунй;

-**таъмини амнияти наклиётй -** амалй намудани тадбирхои аз чониби давлат муайяншудаи хукукй, иктисоди, ташкилй дар сохаи мачмуи (комплекси) наклиёт, ки ба хавфи содир шудани амалҳои дахолати ғайриқонунӣ мутобиқат мекунанд;

-**амали дахолати ғайриқонунӣ** - амали зиддиҳуқуқӣ (аз ҷумла, амали террористӣ), ки ба фаъолияти бехатарии маҷмуи нақлиёт таҳдид намуда, сабабгори зарар расонидан ба ҳаёт ва саломатии одамон, расонидани зарари моддӣ ва ё боиси хавфи ба вуҷуд омадани чунин оқибатҳо гардад;

***мақомоти*** *муайяни* давлатии соҳаи таъмини амнияти нақлиётӣ - мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати иҷрои вазифаи хизматрасонии давлатӣ дар соҳаи таъмини амнияти нақлиётӣ ваколатдор кардааст; (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

**гуруҳбандии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт** - мансуб донистани объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт ба гуруҳҳои муайян бо назардошти дараҷаи хавфи содир амали дахолати ғайриқонунӣ ва оқибатҳои эҳтимолии он;

-**объектҳои инфрасохтори нақлиёт** - маҷмуи технологие, ки роҳи оҳан, роҳҳои обии дохилӣ,хатсайрҳо пайвастакунандаи, роҳҳои автомобилгард, нақбу пул, гузаргоҳи роҳи оҳан ва автобусҳо, бандарҳои махсуси моҳидорӣ ва дарёӣ, воситаҳои бандарӣ, иншоотҳои гидротехники киштиронӣ, аэродромҳо, фурудгоҳҳо объектҳои низоми алоқа, киштиронию ҳавонавардӣ ва идораи ҳаракати воситаҳои нақлиётро дар бар мегирад, инчунин дигар биною иншоот, дастгоҳҳо ва таҷҳизоте. ки фаъолияти маҷмӯи нақлиётро таъмин мекунанд;

**-арзёбии осебпазирии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои** **нақлиёт** -муайян намудани дараҷаи ҳимоя шудани объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт аз хавфи содир шудани амали дахолати ғайриқонунӣ;

-**ташкилотҳои махсуси соҳаи таъмини амнияти нақлиётӣ** - шахсони ҳуқуқие, ки аз ҷониби мақомоти ваколатдори давлатии соҳаи таъмини амнияти нақлиётӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои арзёбии осебпазирии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт муқаррар гардидаанд; (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

-**субъектҳои инфрасохтори нақлиёт** - шахсони вокеӣ ва ҳуқуқӣ, ки соҳибмулкони объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт мебошанд ё онҳоро тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода мебаранд;

-**воситаҳои наклиёт** - нақлиётҳои хавоӣ, роҳи оҳан, автомобили, оби, барқӣ ва қубурӣ, ки барои ҳамлу нақл муқаррар шудаанд;

**- маҷмӯи нақлиёт** - объектҳо ва субъектҳои инфрасохтори нақлиёт, воситаҳои нақлиёт;

-**сатхи амнияти наклиётй** - дараҷаи ҳимоя шудани маҷмуи нақлиёт, ки ба дараҷаи ҳатари содир шудани амали дахолати ғайриқонунӣ мувофиқат мекунад.

**Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи амнияти нақлиётӣ**

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи амнияти нақлиётӣ ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад. **(ҚҶТ 23.12.2021с., №1846)**

**Моддаи 3. Мақсад ва вазифаҳои таъмини амнияти нақлиётӣ**

1. Мақсади таъмини амнияти нақлиётӣ фаъолияти устувор ва бехатари маҷмуи нақлиёт, ҳимояи манфиатҳои шахе, ҷамъият ва давлат дар соҳаҳои маҷмуи нақлиёт аз амалҳои дахолати ғайриқонунӣ мебошанд.

2.Вазифаҳои таъмини амнияти нақлиётӣ инхоянд:

- танзими меъёрии ҳуқуқӣ дар сохаи таъмини амнияти нақлиётӣ;

- муайян намудани таҳдидҳо оид ба анҷом додани амалҳои дахолати ғайриқонуни;

гурӯҳбандии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлнёт;

тахия ва татбиқи талабот оид ба таъмини амнияти нақлиёти;

таҳия ва татбиқи чораҳо оид ба таъмини амнияти нақлиёти;

тайёр намудани мутахассисон дар соҳаи таъмини амнияти нақлиёти;

санҷиш ва назорат дар соҳаи таъмини амнияти нақлиёти;

-таъмини иттилоотӣ, моддию техники ва илмии техникии амнияти нақлиёти.

**Моддаи 4. Принсипҳои таъмини амнияти нақлиёти**

Принсипҳои таъмини амнияти наклиёти инхоянд:

қонуният;

риояи мувозинати манфиатҳои шахс, ҷамъият ва давлат;

масъулияти тарафайни шахс, ҷамъият ва давлат дар соҳаи таъмини амнияти нақлиёти;

ҳамгироӣ (интегратсия) бо низоми байналмилалии амният;

ҳамкории субъектҳои инфрасохтори нақлиёт ва мақомоти давлатӣ.

**БОБИ 2. АМНИЯТИ НАҚЛИЁТИ ВА ТАДБИРҲО ОИД БА ТАЪМИНИ ОН**

**Моддаи 5. Таъмини амнияти** **нақлиёти**

1.Таъмини амнияти нақлиётии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт ба зиммаи субъектҳои инфрасохтори нақлиёт вогузор карда мешавад, агар дар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигар пешбинӣ нашуда бошад.

2.Назорати давлатӣ дар соҳаи таъмини амнияти нақлиёти аз ҷониби *мақомо*ти ваколатдори давлатии соҳаи таъмини амнияти нақлиёти мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад. (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

**Моддаи 6. Арзёбии осебпазирии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт аз** **амалҳои** **дахолати ғайриқонунӣ**

1.Тартиби арзёбии осебпазирии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт аз ҷониби *мақом*оти ваколатдори давлатии соҳаи таъмини амнияти нақлиёти дар мувофиқа бо мақомоти давлатии амнияти миллй ва корхои дохилй муқаррар карда мешавад. (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

2. Осебпазирии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт аз ҷониби ташкилотҳои махсуси соҳаи таъмини амнияти нақлиёти, мақомоти давлатии амнияти миллй ва мақомоти корҳои дохилӣ бо назардошти талаботи таъмини амнияти нақлиёти арзёбӣ карда мешавад.

3. Натиҷаҳои арзёбии осебпазирии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт аз ҷониби *мақомоти* ваколатдори давлатии соҳаи таъмини амнияти нақлиёти тасдиқ карда мешаванд.

4. Интишори маълумот оид ба натиҷаҳои арзёбии осебпазирии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт мань acт. (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

**Моддаи 7. Гурухбандии объектҳои инфрасохтори наклиёт ва воситахои нақлиёт**

1.Миқдори гуруҳҳо ва меъёри гуруҳбандии объектҳои инфрасохтири нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт бо тартибе муқаррар карда мешаванд, ки он аз ҷониби *мақомоти* ваколатдори давлатии соҳаи таъмини амнияти нақлиётӣ дар мувофиқа бо мақомоти давлатии амнияти миллй, мақомоти корҳои дохилӣ ва мақомоти ваколатдори давлатии соҳаи рушди иқтисод муайя карда мешавад. (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

2.Объектҳои гуруҳбандишуда ба феҳристи объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт дохил карда мешаванд, ки пешбурди он 6а зиммаи *мақомоти* ваколатдори давлатии соҳаи таъмини амнияти нақлиёти бо тартиби муқарраргардида вогузор карда мешавад. (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

**Моддаи 8. Сатхи амнияти наклиёти, объектхои инфрасохтори наклиёти ва воситахои наклиёт**

1.Бо мақсади андешидани тадбирҳо оид ба таъмини амнияти нақлиёти дар маҷмуи нақлиёт сатҳҳои гуногуни амнияти нақлиёти муқаррар карда мешаванд.

2.Номгӯи сатҳҳои амнияти нақлиёти ва тартиби эълон намудани онҳо дар ҳолати тағйир ёфтани дараҷаи хавфи содиршавии амали дахолати ғайриқонунӣ ба фаъолияти маҷмуи нақлиёт аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад.

**Моддаи** 9. **Талабот оид ба таъмини амнияти нақлиётӣ**

Талабот оид ба таъмини амнияти нақлиётӣ, ки сатҳҳои амниятро дар асоси моддаи 8 Қонуни мазкур барои гуруҳҳои гуногуни объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт ба ҳисоб мегирад, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо пешниҳоди *мақомоти* ваколатдори давлатии соҳаи таъмини амнияти наклиётӣ дар мувофиқа бо мақомоти давлатии амнияти миллӣ, мақомоти корхои дохилӣ ва мақомоти ваколатдори давлатии сохаи рушди иқтисод муқаррар карда мешавад. (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

**Моддаи 10. Банакшагирӣ ва татбики** **чораҳо оид ба таъмини амнияти нақлиётии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт**

1. Субъектҳои инфрасохтори нақлиёт дар асоси натиҷаи арзёбии осебпазирии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои наклиёт нақшаҳои таъмини амнияти нақлиётии объектҳои инфрасохтори наклиёт ва воситахои наклиётро тахия менамоянд. Нақшаҳои зикршуда маҷмуи чораҳоро оид ба таъмини амнияти нақлиётӣ пешбинӣ менамоянд. Tapтиби таҳияи нақшаҳои зикршударо *мақомоти* ваколатдори давлатии соҳаи амнияти нақлиёти дар мувофиқа бо макомоти давлатии амнияти миллӣ ва мақомоти корҳои дохилӣ муқаррар мекунад. (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

2. Нақшаҳои таъмини амнияти нақлиётии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиётро *мақомоти* ваколатдори давлатии соҳаи таъмини амнияти нақлиёти тасдиқ мекунад. (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

3. Нақшаҳои таъмини амнияти нақлиётии объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт аз ҷониби субъектҳои инфрасохтори нақлиёт мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешаванд.

4. Интишори маълумоти нақшаҳои таъмини амнияти нақлиётии объектҳои инфрасохтори нақлиёт на воситаҳои нақлиёт манъ мебошад.

Моддаи 11. Маҳдудиятҳо ҳангоми қабул кардан ба коре, ки бевосита ба таъмини амнияти нақлиёти алоқаманд мебошад

1. Ба мансабе, ки бевосита ба таъмини амнияти нақлиёти алоқаманд аст, шахсони зерин қабул карда намешаванд:

-онхое, ки доғи суди доранд;

-онхое, ки дар қайди муассисаҳои мақомоти давлатии тандурустӣ бо сабаби бемориҳои рӯҳӣ, майзадагӣ ё нашъамандӣ мебошанд;

-онҳое, ки ваколатҳояшон дар вазифаи давлатӣ пеш аз муҳлат катъ гардидааст ё аз хизмати давлатӣ, аз ҷумла аз мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, мақомоти прокуратура ё мақомоти судӣ бо асосҳое озод карда шудаанд, ки мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо содир намудани кирдори бадномкунандаи шарафи хизматчии давлатӣ, дағалона ё пайдарпай риоя накардани интизоми меҳнатӣ ва нобоварӣ нисбат баӯ алоқаманд буда, баъди пеш аз муҳлат қатъ гардидани ваколатҳо ё озод шудан аз хизматӣ давлатӣ камтар аз се сол гузашта бошад;

- онҳое, ки дар асоси натиҷаи тафтиши мувофиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мақомоти давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон» гузаронидашуда хулосаи мақомоти давлатии амнияти миллӣ дар бораи норавоии фаъолияти чунин шахсон дар объектҳои барои ҳаёт ё саломатии инсон, инчунин барои муҳити зист хатари зиёддошта вучуд дошта бошад.

2. Номгӯи кору ихтисос ва мансабҳое, ки бевосита бо таъмини амнияти наклиёти алокаманданд, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад.

**Моддаи 12. Таъминоти иттилоотӣ дар соҳаи амнияти нақлиёти**

1. Бо мақсади амалӣ намудани чорабиниҳо оид ба таъмини амнияти нақлиёти аз ҷониби *мақомоти* ваколатдори давлатӣ дар соҳаи технологияи иттилоотӣ ва алоқа низоми ягонаи давлатии иттилоотии таъмини амнияти нақлиёти таъсис дода мешавад, ки моликияти Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

2. Низоми итилоотии мазкур инчунин аз маҳзани мутамаркази автоматикунонидашудаи маълумоти шахсӣ дар бораи мусофирон иборат мебошад. Чунин маҳзанҳо дар ҳолати иҷрои навъҳои зерини ҳамлу нақл тартиб дода мешаванд:

-ҳамлу нақли ҳавоии дохилӣ ва байналмилалӣ;

-ҳамлу нақли дохилии дур ва байналмилалӣ тавассути роҳи оҳан;

-ҳамлу нақли байналмилалӣ тавассути нақлиёти обӣ ва автомобили:

-ҳамлу нақл тавассути роҳи оҳан, нақлиёти дохилии обӣ ва автомобили аз рӯи хатсайри алоҳида, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо пешниҳоди *мақомоти* ваколатдори давлатии соҳаи амнияти нақлиёти дар мувофиқа бо мақомоти давлатии амнияти миллӣ ва мақомоти корҳои дохилӣ сурат мегирад. (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

3. Маҳзани мутамаркази автоматикунонидашудаи маълумоти шахсй дар бораи мусофирон дар асоси маълумоти пешниходнамудаи сохторхои зерин тартиб дода мешавад:

-субъектҳои инфрасохтори нақлиёт ва интиқолдиҳандагон;

-мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ;

-давлатҳои хориҷӣ ва ташкилотҳо дар доираи ҳамкорӣ доир ба масъалаҳои амнияти нақлиёти.

4. Ҳангоми ба расмият даровардани ҳуҷҷатҳои мусофират (чиптаҳо) маълумоти зерин ба махзани мутамаркази автоматикунонидашудаи маълумоти шахсӣ дар бораи мусофирон ирсол карда мешавад:

насаб, ном ва номи падар;

сана ва ҷои таваллуд;

намуд ва рақами ҳуҷҷати тасдиккунандаи шахсият, ки дар асоси он хуччати мусофират (чипта) харида шудааст;

- нуқтаи ба роҳ, баромадан, нуктаи таъиншуда, намуди хатсайри ҳаракат (бе истгоҳи гузариш, транзитӣ);

-санаи мусофират.

5.Тартиби ташкил кардан ва пешбурди махзани мутамаркази автоматиконидашудаи маълумоти шахсӣ дар бораи мусофирон, ҳамчунин пешниҳод намудани маълумоти дар он дарҷгардида аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад.

6.Субъекти инфрасохтори нақдиёт ё интиқолдиҳандаи давлати хориҷие, ки молики воситаи нақлиёт мебошад, ҳамлу нақли байналмилалии мусофиронро ба Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз Ҷумҳурии Тоҷикистон ва (ё) тавассути ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом медихад ва ё ҳудуди онро тибқи дигар асосҳои муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода мебарад, маълумоти ҳуҷҷатҳои мусофират (чиптаҳо)-ро ба маҳзани мутамаркази автоматиконидашудаи маълумоти шахсӣ дар бораи мусофирон мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Қонуни мазкур ирсол менамояд.

7.Риояи тартиби ирсоли маълумоти дар ҳамин модда пешбинишударо ба махзани мутамаркази автоматиконидашудаи маълумоти шахсӣ дар бораи мусофирон мақомоти ваколатдори давлатии соҳаи нақлиёт, ки вазифаи танзим ва назоратро дар соҳаи нақлиёт ба зима доранд, назорат мекунанд.

8. Интишори маълумот оид ба захираои иттилоотии низоми ягонаи давлатии иттилоотии таъмини амнияти наклиёти манъ аст.

Моддан 13. Ҳуқуқу ӯҳдадориҳои субъектҳои инфрасохтори нақлиёт ва интиколдиҳандагони воситаҳои нақлиёт дар соҳаи таъмини амнияти нақлиёти

1.   Субъектҳои инфрасохтори нақлиёт ва интиқолдиҳандагони воситаҳои нақлиёт ҳуқуқ доранд, ки:

бо тартиби мукарраршуда аз макоми ваколатдори давлатии сохди амнияти наклиёти маълумотро дар бораи масъалаҳои таъмини амнияти нақлиёти дастрас намоянд;

ба *мақомоти* ваколатдори давлатии соҳаи таъмини амнияти нақлиётӣ, мақомоти давлатии амнияти миллӣ ва корҳои дохилӣ доир ба таъмини амнияти нақлиётӣ таклифҳо пешниҳод намоянд. (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

2.   Субъектҳои инфрасохтори нақлиёт ва интиқолдиҳандагон ӯҳдадоранд, ки:

-бо тартиби муқаррарнамудаи *мақомоти* ваколатдори давлатии соҳаи таъмини амнияти нақдиётӣ фавран дар бораи таҳдидҳои содир кардан ва содир шудани амалҳои дахолати ғайриқонунӣ ба объектҳои инфрасохтори нақлиёт ва воситаҳои нақлиёт маълумот диҳанд; (**ҚҶТ** **23.12.2021с., №1846**)

- дастурҳо ва қарорҳои шахсони масъули ваколатдори *мақомоти* ваколатдори давлатии соҳаи амнияти нақлиётиро дар бораи рафъи риоя нашудани талабот оид ба таъмини амнияти нақлиётӣ мувофиқи моддаи 9 Қонуни мазкур иҷро намоянд; (**ҚҶТ 23.12.2021с., №1846)**

-дар ошкор, пешгирӣ ва бартараф намудани амалҳои дахолати ғайриқонунӣ, ҳамчунин рафъи оқибати онхо, муқаррар намудани сабабу заминаҳои содир шудани онҳо мусоидат намоянд.

**БОБИ 3. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ**

**Моддаи 14. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани Қонуни мазкур**

Шахсони вокеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани Қонуни мазкур тибки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

**Моддаи15. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур**

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.



         **Президенти**

**Ҷумҳурии Тоҷикитон                                                                   Эмомалӣ Рахмон**

     ш. **Душанбе**

**3 июли соли 2012**

         **№847**

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	847	ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ АМНИЯТИ НАҚЛИЁТӢ	Маҷлиси Олии ҶТ	03.07.2012	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Primary tabs

^-A A ⁺A

Сешанбе, Октябр 1, 2024

Конференсияи ҷумҳуриявии илмӣ-амалӣ дар мавзуи “15 соли амали Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон:дастовардҳо, мушкилот ва дурнамо”

1 октябри соли 2024. ш.Душанбе

Дар Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади таъмини иҷрои банди 2 Нақша чорабиниҳои дохилиидоравӣ оид ба Барномаи рушди забони давлатӣ барои солҳои 2020-2030, ки 24 декабри соли 2020 аз ҷониби директори Марказ тасдиқ гардидааст, конфренсияи ҷумҳуриявии илмӣ-амалӣ дар мавзуи “15 соли амали Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон:дастовардҳо, мушкилот ва дурнамо” баргузор гардид.

Нишонаи номӣ (тег):

Баҳодиҳии муҳтаво:

Ҳоло баҳо надорад

Бештар оида ба Конференсияи ҷумҳуриявии илмӣ-амалӣ дар мавзуи “15 соли амали Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон:дастовардҳо, мушкилот ва дурнамо”

KHOVAR.TJ

АГЕНТИИ МИЛЛИИ ИТТИЛООТИИ ТОҶИКИСТОН «ХОВАР»
WWW.KHOVAR.TJ

«ХОВАР FM»

Садриддин Айнӣ (1878 – 1954): Адиб, олим ва асосгузори адабиёти муосири тоҷик. Аввалин Президенти Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон. Муаллифи асарҳои «Таърихи амирони манғитияи Бухоро», «Таърихи инқилоби фикрӣ дар Бухоро», «Намунаи адабиёти тоҷик», «Дохунда», «Ғуломон», «Ёддоштҳо» ва дигар асарҳо, ки ба 29 забони хориҷӣ нашр шудаанд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба асосгузори адабиёти муосири тоҷик Садриддин Айнӣ унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Бобоҷон Ғафуров (1909 – 1977): Олим, академики Академияи Илмҳои ИҶШС, арбоби ҳизбӣ ва давлатӣ, муаллифи китоби оламшумули «Тоҷикон» ва зиёда аз 300 асару мақолаҳо.
Солҳои 1944-1946 котиби дуюм, с.1946-1956 котиби якуми КМ Ҳизби комунистии Тоҷикистон, 1956 – 1977 сарвари Пажуҳишгоҳи шарқшиносии ИҶШС.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба таърихшинос ва шарқшиноси шинохтаи тоҷик, академик, муаллифи китоби «Тоҷикон» Бобоҷон Ғафуров унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Мирзо Турсунзода (1911-1977): Шоири халқӣ, раиси Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон, Қаҳрамони меҳнати сотсиалистӣ, Раиси Кумитаи якдилии халқҳои Осиё ва Африқо. Барои достонҳои «Қиссаи Ҳиндустон»(1948), «Ҳасани аробакаш», «Чароғи абадӣ», «Садои Осиё»,(1960) «Ҷони ширин» (1963) бо ҷоизаҳои давлатии ИҶШС, ҶШС Тоҷикистон ва байналмилалии ба номи Ҷ. Неҳру (1967) сарфароз шуда буд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 07 майи соли 2001 ба шоири халқии Тоҷикистон, ходими намоёни ҷамъиятӣ Мирзо Турсунзода унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Эмомалӣ Раҳмон: Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон. 19 ноябри соли 1992 дар иҷлосияи XVI Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон раиси Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, 6 ноябри соли 1994 бори аввал, солҳои 1999, 2006 ва 2013 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб гардидаст.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат.
Бо қарори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 11 декабри соли 1999 барои мустаҳкам намудани давлатдории соҳибистиқлол ва пойдории сулҳ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бо унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” мукофотонида шудааст.
Нусратулло Махсум (1881 – 1938): Нусратулло Махсум (Лутфуллоев) ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1924-1926 раиси Кумитаи инқилобии ҶМШС Тоҷикистон, солҳои 1926-1933 раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Нусратулло Махсум унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” дода шудааст.
Шириншоҳ Шоҳтемур (1899 – 1937): Ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1929-1931 котиби Ҳизби коммунистии ҶШС Тоҷикистон, солҳои 1933-1937 Раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Шириншоҳ Шоҳтемур, унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шудааст.