Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

ДАСТУРИ ИСТИФОДАБАРАНДА

ХУШ ОМАДЕД БА CОМОНАИ РАСМИИ МАРКАЗИ МИЛЛИИ ҚОНУНГУЗОРИИ НАЗДИ ПРЕЗИДЕНТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН!

КОР БО МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Муҳтарам меҳмонон ва истифодабарандагони сомонаи расмии Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (ММҚ),

Барои оғози кор бо «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) ба блоки бо номи шабеҳ дар сомонаи расмии ММҚ зер кунед. Блоки «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» кушодашаванда буда, ҳамеша дар қисми болои сомона дастрас аст. Шумо инчунин метавонед ба «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) аз феҳристи асосӣ (меню асосӣ) бо зеркунии пайванди «Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» дастрасӣ пайдо намоед.

БЛОКИ «МАХЗАНИ ҚОНУНГУЗОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН» (МҚҶТ)

Ҳамаи модулҳо ва имконоти ҷустуҷӯи санадҳо дар «Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон» (МҚҶТ) мустақилона кор мекунанд. Ин маънои онро дорад, ки ҳангоми кор бо МҚҶТ ворид кардани «Ном»-и санад ва бо ҳамроҳи он интихоб кардани ҳамаи имконоти дигар, масалан «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра ҳатмӣ нест. Аммо барои ҷустуҷӯи васеъ шумо метавонед аз ҳамаи имконоти ҷустуҷӯи санадҳо ба таври дилхоҳ истифода баред. Ҳамаи санадҳое, ки ба МҚҶТ ворид шуданд дар зери «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ», яъне дар «Ҷадвали санадҳо» дастрасанд.

ЛАВҲАИ ИМКОНОТИ ҶУСТУҶӮ

Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ

ҶАДВАЛИ САНАДҲО

ТУГМАҲОИ «ТАТБИҚ КАРДАН» ва «БОЗСОЗӢ»

Тугмаи «Татбиқ кардан»: Баъд аз он ки Шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» имконоти дилхоҳро ворид карда, интиход мекунед, барои намоиш додани натиҷа тугмаи «Татбиқ кардан»-ро зер кунед. Аммо, вақте ки шумо дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» дархостеро ворид мекунед ё имконеро интихоб менамоед, онҳо ба таври худкор дарҳол татбиқ карда мешаванд.

Тугмаи «Бозсозӣ»: Агар хоҳед, ки ҳамаи дархостҳо ва имконотеро дар «Лавҳаи имконоти ҷустуҷӯ» лағв кунед, аз тугмаи «Бозсозӣ» истифода баред.

Агар шумо хоҳед, ки номи санади дақиқро аз санадҳои дар махзан мавҷудбуда ба даст оред, калидвожаи номи санадро ба сатри «Ном» ворид намоед. Ҳамаи санадҳое, ки дорои калидвожаи воридуша мебошанд нишон дода мешаванд. Масалан, агар шумо калидвожаи «дастрасӣ»-ро ворид кунед, санадҳое, ки калимаи «дастрасӣ»-ро дар бар мегиранд, дар «Ҷадвали санадҳо» нишон дода мешаванд (масалан, ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ҲУҚУҚИ ДАСТРАСӢ БА ИТТИЛООТ)

САТРИ «НОМ»

Шумо инчунин метавонед санадҳоро аз рӯи муҳтаво бо истифодаи сатри «Матни асосӣ» ва полои дилҳол ҷустуҷӯ намоед. Масалан, барои ёфтани санад(ҳо)и дорои калима(ҳо), калидвожа(ҳо) ё ибора(ҳо)и лозимӣ, ба сатри «Матни асосӣ» дархостро ворид намуда, имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед. Санадҳои дархостшуда ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред. Ҳамин тавр аз имкони «Дар бар намегирад» ё имконоти ҷустуҷӯи дигар истифода баред, Масалан, агар шумо ба сатри «Матни асосӣ» калимаи «Интернет»-ро ворид кунед ва имкони «Дар бар мегирад»-ро интихоб намоед, саданҳое, ки дар муҳтавои худ дорои калимаи «Интернет» мебошанд, нишод дода мешаванд.

САТРИ «МАТНИ АСОСӢ»

Сатри «Матни асосӣ»

Шумо метавонед санадҳоро аз рӯи «Ном», «Таснифгар», «Мақомот», «Рақам», «Сана», «Матни асосӣ» ва ғайра алоҳида ё якҷоя ба таври дилхоҳ ҷустуҷӯ намоед.

Масалан, агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо «Аз рӯи моҳ ва сол» ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз рӯи моҳ ва сол» бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Агар хоҳед, ки санадҳоро танҳо дар давраи муайян ҷустуҷӯ кунед, танҳо аз имкони «Аз санаи интихобшуда» ва/ё «То санаи интихобшуда» алоҳида ё якҷоя бо интихоби моҳ ва сол истифода баред. Санадҳо ба таври худкор нишон дода мешаванд. Ё ин ки аз тугмаи «Татбиқ кардан» истифода баред.

Ҳамин тавр Шумо метавонед ҳар гуна санадҳои махзанро алоҳида ё бо интихоби имконоти иловагӣ ҷустуҷӯ намоед ва ба даст оред.

Барои дидани санад ва мутолиа кардани он, аз тугмаи «ДИДАН» истифода баред ва барои пинҳон кардани он, аз тугмаи «ПИНҲОН КАРДАН» истифода баред.

ТУГМАҲОИ «ДИДАН» ва «ПИНҲОН КАРДАН»

Шумо ҳам метавонед, бо зеркунии пайванди номи санад онро дар саҳифаи алоҳида кушоед ё ин ки дар форматҳои Word, PDF ва ZIP аз сомонаи мо боргирӣ намоед.

ЗАМИМА ДАР ФОРМАТҲОИ WORD, PDF ва ZIP (ДАР ҶАДВАЛИ САНАДҲО)

Замима

КОР БО СОМОНАИ РАСМӢ - БАҚАЙДГИРӢ ВА ВОРИДШАВӢ

Ҳамаи маводҳои Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба ахбори омма дахл доранд, дар сомонаи мо дастрасанд. Барои гирифтани маълумот Шумо метавонед аз Феҳристи асосӣ (менюи асосӣ), Харитаи сомона, имкони Ҷустуҷӯ ва Ҷустуҷӯи васеъ истифода баред.
Барои бақайдгирӣ дар сомонаи Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, лутфан ба таври расмӣ муроҷиат намоед. Корбарони бақайдгирифташуда метавонанд аз имкониятҳои иловагӣ истифода баранд, масалан, пайдо кардани дастрасӣ ба лоиҳаҳои санадҳо.

Махзани Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон

Матни асосӣ:
Дидан

ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ БЕХАТАРӢ АЗ СӮХТОР

(Қонуни ҶТ аз 29.12.2010 № 646; аз 13.11.2023, №1992)

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва ташкилии таъмини бехатарӣ аз сӯхторро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян намуда, муносибатҳои байни мақомоти ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии маҳаллӣ, ташкилотҳо ва дигар шахсони ҳуқуқӣ, новобаста аз шаклҳои ташкилию ҳуқуқиашон, ҳамчунин байни иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, шахсони мансабдор, шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрвандро дар ин соҳа ба танзим медарорад.

Боби 1. Муқаррароти умумӣ

Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ

Дар ҳамин Қонун мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

- **бехатарӣ аз сӯхтор** - таъмини ҳифзи одамон, молу мулки онҳо, моликияти ҷамъиятӣ ва давлатӣ аз сӯхтор;

- **сӯхтор** - оташи назоратнашаванда, ки ба ҳаёт ва саломатии одамон зарар ва ба ҷамъияту давлат зиёни моддӣ мерасонад;

- **талаботи бехатарӣ аз сӯхтор** - шартҳои махсуси техникие, ки бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, санадҳои меъёрӣ ва қоидаҳои бехатарӣ аз сӯхтор, мақомоти ваколатдори давлатӣ барои таъмини бехатарӣ аз сӯхтор муқаррар карда шудаанд;

- **риоя накардани талаботи бехатарӣ аз сӯхтор** - иҷро накардан ё ба таври дахлдор иҷро накардани талаботи меъёру стандартҳо, қоидаву дастурҳо оид ба таъмини бехатарӣ аз сӯхтор, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда шудаанд;

- **низоми бехатарӣ аз сӯхтор** - қоидаҳои муқарраршудаи рафтори шаҳрвандон, тартиби ташкили фаъолияти истеҳсолӣ ва хоҷагӣ, шароити нигоҳубини бинову иншоотҳо, иморат (ҳудуд), таҷҳизоти истеҳсолӣ ва махсус, ки риоя накардани талаботи бехатарӣ аз сӯхтор ва оташнишониро пешгирӣ менамоянд;

- **низоми махсуси бехатарӣ аз сӯхтор** - муқаррар намудани талаботи иловагӣ ҳангоми зиёд шудани хатари сӯхтор дар ҳудудҳои дахлдор;

- **чораҳои бехатарӣ аз сӯхтор** - амалҳо оид ба таъмин ва иҷрои талаботи бехатарӣ аз сӯхтор;

- **системаи таъмини бехатарӣ аз сӯхтор** - маҷмӯи қувва ва воситаҳо ва ҳамчунин чораҳои ҳуқуқӣ, ташкилӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва илмию техникие, ки барои мубориза бо сӯхтор равона гардидаанд;

- **хадамоти оташнишонӣ (муҳофизат аз сӯхтор)** - бо тартиби муайян таъсис додани маҷмӯи мақомоти идоракунӣ, қувваю воситаҳо, аз ҷумла воҳидҳои оташнишонӣ, ки барои ташкили пешгирии сӯхтор ва хомӯш намудани он, гузаронидани корҳои таъхирнопазири наҷотдиҳӣ аз фалокат таъин гардидаанд;

- **назорати давлатии бехатарӣ аз сӯхтор** - намуди махсуси фаъолияти назорати давлатие, ки аз ҷониби шахсони мансабдори мақомоти идоракунӣ ва воҳидҳои хадамоти давлатии оташнишонӣ бо мақсади назорати риояи талаботи бехатарӣ аз сӯхтор ва роҳ надодан ба риоя накардани он анҷом дода мешавад;

- **тарғиботи бехатарӣ аз сӯхтор** - иттилоотонии ҷамъият оид ба масъалаҳо ва роҳҳои таъмини бехатарӣ аз сӯхтор аз тариқи воситаҳои ахбори омма ва шабакаҳои иҷтимоӣ тавассути нашр ва интишор кардани адабиёти махсус ва маҳсулоти реклама, ташкил намудани намоишу бозбиниҳо, конференсияҳо ва чорабиниҳои оммавӣ (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

- **пешгирии сӯхтор** - маҷмӯи тадбирҳои бехатарӣ, ки барои истиснои имконияти сар задани сӯхтор ва маҳдуд сохтани оқибати он равона шудаанд;

- **тадбирҳои аввалияи бехатарӣ аз сӯхтор** - амалӣ намудани меъёру қоидаҳои бо тартиби маъмулӣ қабулгардида оид ба пешгирии сӯхтор, наҷот додани одамон ва молу мулк аз сӯхтор, ки ин як қисми маҷмӯи чорабиниҳо оид ба ташкили оташнишонӣ мебошад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

- **маснуоти техникии оташнишонӣ** - таҷҳизоти махсуси техникӣ, барои таъмини бехатарӣ аз сӯхтор, аз ҷумла техникаю таҷҳизот, лавозимоти оташнишонӣ ва маводи муҳофизат аз оташ, воситаҳои алоқаи махсус ва идоракунӣ, барномаҳои мошинҳои ҳисоббарори электронӣ ва манбаъҳои маълумот, ҳамчунин дигар воситаҳои пешгирии сӯхтор ва оташнишонӣ (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

- **гарнизони хадамоти давлатии оташнишонӣ** - маҷмӯи мақомоти ҷойгиронии ҳудуди муайяни идоракунӣ, воҳидҳои муҳофизат аз сӯхтор, муассисаҳои техникӣ-оташнишонӣ, тадқиқоти илмӣ ва муассисаҳои таълимии техникии оташнишонӣ ва дигар ташкилотҳо, новобаста аз тобеияти идоравии оташнишонӣ;

- **объектҳои ҷойгиршавии оммавии одамон** - марказҳои савдо, нуқтаҳои хизматрасониҳои маишӣ, варзишӣ, фарҳангӣ, фароғатӣ, муассисаҳои динӣ, таваққуфгоҳҳои ҳама намудҳои нақлиёт ва биноҳои муассисаҳои тандурустӣ, маориф, инчунин меҳмонхонаҳо ва иншооти будубоши муваққатии одамон (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

- **ташкили хомӯш намудани сӯхтор** - маҷмуи чорабиниҳои оперативӣ-тактикӣ ва муҳандисӣ-техникӣ (ба истиснои чораҳо оид ба таъмини чораҳои аввалияи бехатарӣ аз сӯхтор), ки ба наҷоти одамон ва молу мулк аз сӯхтор ва хомӯш кардани он нигаронида шудаанд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз ҳамин Қонун, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Тоҷикистон иборат аст (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Моддаи 3. Вазифаҳои асосии таъмини бехатарӣ аз сӯхтор

Вазифаҳои асосии таъмини бехатарӣ аз сӯхтор аз инҳо иборатанд:

-ҳифзи ҳаёт ва саломатии одамон, моликият, сарвати миллӣ ва муҳити зист дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор;

-пешакӣ муайян кардани ҳадди хатари фаъолияти ташкилоту шаҳрвандон, таълими чораҳои пешгирӣ ва амалӣ гардонидани тадбирҳои пешгирӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор;

-зарурати оташнишонӣ, ташкили хомӯш намудани сӯхтор, анҷом додани корҳои аввалияи садамавӣ-наҷотдиҳӣ аз фалокат ва дигар корҳои зарурӣ, расонидани ёрии тиббӣ, ҳимояи иҷтимоии шаҳрвандон ва кормандони осебдида, ҷуброни зиёне, ки дар натиҷаи сӯхтор ба саломатӣ ва молу мулки шаҳрвандон, муҳити зист ва ба субъектҳои хоҷагидорӣ расидааст (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Моддаи 4. Системаи таъмини бехатарӣ аз сӯхтор дар Ҷумҳурии Тоҷикистон

Мақомоти асосии системаи таъмини бехатарӣ аз сӯхтор мақомоти хадамоти давлатии оташнишонӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии маҳаллӣ, корхонаю муассиса, ташкилотҳо новобаста аз шаклҳои ташкилию ҳуқуқӣ ва шаҳрвандоне мебошанд, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таъмини бехатарӣ аз сӯхтор иштирок мекунанд.

Вазифаҳои асосии системаи таъмини бехатарӣ аз сӯхтор аз инҳо иборатанд:

-танзими меъёрии ҳуқуқӣ ва андешидани чораҳои давлатӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор;

-таъсиси хадамоти оташнишонӣ ва ташкили фаъолияти он (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

-таҳия ва амалӣ гардонидани чораҳои бехатарӣ аз сӯхтор;

-амалӣ намудани ҳуқуқу ӯҳдадориҳо ва масъулият дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор;

-гузаронидани тарғиботи бехатарӣ аз сӯхтор ва ба аҳолӣ омӯзондани қоидаҳои бехатарӣ аз сӯхтор;

-мусоидат намудан ба фаъолияти дастаҳои (дружинаҳои) ихтиёрии оташнишонӣ ва иттиҳодияҳои оташнишонӣ, ҷалб кардани аҳолӣ барои таъмини бехатарӣ аз сӯхтор;

-таъмини иттилоотӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор;

-ба амал баровардани назорати давлатии бехатарӣ аз сӯхтор ва дигар вазифаҳои назоратӣ оид ба таъмини бехатарӣ аз сӯхтор;

-истеҳсоли маҳсулоти техникии оташнишонӣ;

-иҷрои кору хизматрасонӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор;

-хомӯш намудани сӯхтор ва зимни он анҷом додани корҳои аввалияи садамавӣ-наҷотдиҳӣ аз фалокат;

-баҳисобгирии сӯхтор ва оқибатҳои он;

-муқаррар намудани низоми махсуси бехатарӣ аз сӯхтор дар иншоотҳои хоҷагии халқ ва маҳалҳои аҳолинишин.

Боби 2. Ваколатҳои мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва худидоракунии маҳаллӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор

Моддаи 5. Ваколатҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор:

-назорати давлатии бехатарӣ аз сӯхторро ба роҳ мемонад, тартиби фаъолияти он ва баҳисобгирии давлатии сӯхтор ва оқибатҳои онро муайян мекунад;

-тартиби иттилоотонӣ, таблиғи дониш, таълими аҳолӣ ва мутахассисонро дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор муайян менамояд;

-шумораи кормандони Хадамоти давлатии оташнишониро, ки хароҷоташ аз ҳисоби маблағи буҷети давлатӣ амалӣ мегардад, муқаррар мекунад;

-ташкил ва тартиби таълим, бозомӯзӣ ва такмили ихтисоси кормандони Хадамоти давлатии оташнишониро муайян менамояд;

-ҳамкории байналмилалиро ба роҳ мемонад ва тартиби фаъолияти ташкилот ва шаҳрвандони хориҷиро оид ба пешгирӣ ва хомӯш намудани сӯхтор дар қаламрави ҷумҳурӣ муайян мекунад;

-номгӯи корхона, ташкилоту муассисаҳоеро тасдиқ менамояд, ки дар онҳо хадамоти оташнишонӣ ҳатман таъсис дода мешавад.

Моддаи 6. Ваколати вазорату идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор

Вазорату идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор дорои ваколатҳои зеринанд:

-сиёсати давлатӣ ва ҳамоҳангсозии идоравиро дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор ба амал мебароранд;

-меъёру стандарт ва қоидаҳои соҳаи бехатарӣ аз сӯхторро таҳия ва барои мувофиқа ба мақомоти марказии иҷроияи давлатӣ оид ба бехатарӣ аз сӯхтор пешниҳод менамоянд;

-комиссияҳои соҳавии сӯхтору техникӣ ва воҳидҳои оташнишониро таъсис медиҳанд, ба фаъолияти онҳо роҳбарӣ мекунанд ва корҳои фаҳмондадиҳии оммавиро мегузаронанд;

-дар объектҳои махсусан муҳим ва дорои хатари сӯхтору таркиш ҳатман гурӯҳҳои пешгирӣ, дастаҳои низомии оташнишонӣ барпо намуда, навбатдории шабонарӯзии онҳоро ба роҳ мемонанд;

-назоратро ба ҳолати бехатарӣ аз сӯхтор муқаррар карда, барои пешгирии сӯхтор ва рафъи он чора мебинанд;

-тарғибу ташвиқи дониш, таълими шаҳрвандон ва мутахассисонро доир ба қоидаҳои бехатарӣ аз сӯхтор ташкил мекунанд;

-ҳаҷми маблағҳои дахлдорро барои дастгирии соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор дар иншоотҳои идоравӣ ҳар сол муқаррар менамоянд.

Моддаи 7. Ваколатҳои мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва худидоракунии маҳаллӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор

Ба ваколати мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва худидоракунии маҳаллӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор дохил мешаванд:

-ташкили иҷрои чораҳои бехатарӣ аз сӯхтор ва амалӣ гардонидани онҳо;

-таҳия, тасдиқ ва таъмин намудани иҷрои барномаҳои мақсадноки минтақавӣ оид ба таъмини бехатарӣ аз сӯхтор ва оташнишонӣ;

-қабул кардани қоидаҳои ҳатмӣ оид ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва бехатарӣ ҳангоми сар задани сӯхтор, пешгирӣ ва рафъ намудани он;

-ташкили чораҳои пешгирӣ ва рафъ кардани сӯхтор;

-иттилоотонии аҳолӣ ва ташкили чорабиниҳои соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор;

-иштирок дар иҷрои барномаҳои мақсадноки бехатарӣ аз сӯхтор;

-таҳия, тасдиқ ва иҷрои буҷетҳои маҳаллӣ оид ба хароҷоти бехатарӣ аз сӯхтор, аз ҷумла ташкил ва таъмини хадамоти муҳофизат аз сӯхтор дар вилоятҳо, шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ;

-мусоидат ба фаъолияти воҳидҳои ихтиёрии оташнишонӣ ва хадамоти оташнишонии идоравӣ.

Боби 3. Хадамоти оташнишонӣ

Моддаи 8. Намудҳо ва вазифаҳои асосии хадамоти оташнишонӣ

Хадамоти оташнишоиӣ ба намудҳои зерин тақсим мешавад:

-Хадамоти давлатии оташнишонӣ;

-Дастаи (дружинаи) идоравии оташнишонӣ.

Вазифаҳои асосии хадамоти оташнишонӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор инҳоянд:

-ташкили пешгирии сӯхтор;

-хомӯш намудани сӯхтор;

- наҷот додани одамон ва молу мулки онҳо ҳангоми сар задани сӯхтор (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Қувваю воситаҳои мақомот ва воҳидҳои хадамоти оташнишонӣ наметавонанд ба иҷрои корҳое, ки ҳамин Қонун пешбинӣ накардааст, ҷалб карда шаванд.

Моддаи 9. Сарраёсати хадамоти давлатии оташнишонии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Сарраёсати хадамоти давлатии оташнишонии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон мақоми марказии мустақили оперативии бехатарӣ аз сӯхтори Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.

Сарраёсати хадамоти давлатии оташнишонии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон:

-иҷрои барномаи давлатии соҳаи бехатарӣ аз сӯхторро дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин мекунад;

-тадбирҳои давлатӣ, танзими меъёрҳоро дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор таҳия ва амалӣ мегардонад;

-назорати давлатии бехатарӣ аз сӯхторро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил ва амалӣ мегардонад;

-муҳофизати маҳалҳои аҳолинишин ва корхонаҳоро аз сӯхтор ва дигар кору хизматрасониро дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор бо тартиби маъмулӣ ташкил мекунад ва ба амал мебарорад;

-хомӯш намудани сӯхторро таъмин ва амалӣ мегардонад;

-фаъолияти тадқиқоти илмӣ, тарғиби дониш, омӯзиши шаҳрвандон ва мутахассисонро дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор ташкил мекунад;

-кори вазорату идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, корхонаю ташкилот ва муассисаҳоро новобаста аз шаклҳои моликият, дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор ҳамоҳанг месозад;

-бо вазорату идораҳои ҷумҳурӣ меъёру стандартҳо ва қоидаҳои бехатарӣ аз сӯхторро тасдиқ ва мувофиқа менамояд, баҳисобгирии давлатиро дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор ба роҳ мемонад;

-фаъолияти иҷозатномадиҳӣ ва сертификатониро дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор амалӣ менамояд;

-ба вазорату идораҳо, ташкилоту муассисаҳо, новобаста аз шаклҳои моликият ва ба шаҳрвандон дар бораи бехатарӣ аз сӯхтор амрнома ва дигар санадҳои меъёрии иҷрояшон ҳатмӣ медиҳад;

-фаъолияти мақомоти идора ва воҳидҳои хадамоти давлатии оташнишониро аз ҷиҳати молиявӣ ва моддию техникӣ таъмин менамояд;

-фаъолияти дигар намудҳои хадамоти оташнишониро ҳамоҳанг месозад;

- оид ба бехатарӣ аз сӯхтор тавсия медиҳад ва машварат мегузаронад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

- чорабиниҳои таълимиро оид ба бехатарӣ аз сӯхтор бо шахсони масъули вазорату идораҳо ва ташкилоту муассисаҳо, новобаста ба шакли моликият, мегузаронад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

-таълим, бозомӯзӣ ва такмили ихтисоси кормандони хадамоти давлатии оташнишониро ба роҳ мемонад;

-дигар вазифаҳоеро, ки дар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ гардидаанд, амалӣ менамояд.

Моддаи 10. Назорати давлатии бехатарӣ аз сӯхтор

Роҳбари мақоми марказии идоракунии хадамоти давлатии оташнишонии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи вазифа, ҳамзамон сарнозири давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба назорати бехатарӣ аз сӯхтор ва муовинонаш - мутобиқан муовинони сарнозири давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба назорати бехатарӣ аз сӯхтор мебошанд.

Шахсони мансабдори мақомоти идоракунӣ ва воҳидҳои Хадамоти давлатии оташнишонӣ ҳангоми амалӣ гардонидани назорати давлатии бехатарӣ аз сӯхтор ҳуқуқ доранд:

-таҳияи ҳуҷҷатҳои меъёрии оид ба бехатарӣ аз сӯхтори иҷрояшон ҳатмӣ ва ҳамчунин ҳуҷҷатҳои меъёриро, ки тартиби таҳияву истеҳсол ва истифодаи таҷҳизоти техникии оташнишониро ба танзим медароранд, ба роҳ монанд, мустақилона ё худ ҳамроҳи мақомоти бехатарӣ аз сӯхтор тасдиқ намоянд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

-назорати давлатии бехатарӣ аз сӯхторро барои риоя намудани талаботи бехатарӣ аз сӯхтор аз тарафи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии маҳаллӣ, корхонаҳо ва ҳамчунин аз тарафи шахсони мансабдору шаҳрвандон амалӣ гардонанд;

-ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии маҳаллӣ дар бораи иҷрои тадбирҳои бехатарӣ аз сӯхтор таклифҳо пешниҳод намоянд;

-бо мақсади назорати риояи талаботи бехатарӣ аз сӯхтор ва пешгирии ҳуқуқвайронкунии ҳудуд, бино ва иншоот, биноҳои корхона ва иншоотҳои дигарро вобаста ба аҳамият ва ҳолати хавфи сӯхтор доштани онҳо, аз ҷумла дар соатҳои ғайрикорӣ таҳқиқу тафтиш намоянд;

-дар сурати мавҷуд будани маълумоти аниқ доир ба риоя нагардидани талаботи бехатарӣ аз сӯхтор, ки хавфи сар задани сӯхторро дорад ва (ё) ба бехатарии одамон таҳдид менамояд, бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба манзил ва дигар биноҳо, қитъаҳои замини шаҳрвандон бемамониат дароянд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

-дар кори комиссияҳои оид ба интихоби мавзеъи (роҳи) сохтмон ва ҳамчунин комиссияҳо оид ба қабули иншооти сохтмон (тармим)-ашон анҷомёфта иштирок намоянд;

-лоиҳаҳои биною иншоотро дар мавриди асоснок баромадан аз меъёр ва ҳангоми дар меъёрҳои амалкунандаи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ мавҷуд набудани талаботи бехатарӣ аз сӯхтор баррасӣ ва мувофиқа намоянд (Қонуни ҶТ аз 29.12.2010 № 646);

-дар корхонаҳое, ки корҳои лоиҳакашӣ ва лоиҳакашию ҷустуҷӯиро иҷро мекунанд, оид ба мувофиқати ҳуҷҷатҳои лоиҳакашӣ ва лоиҳакашию сметавӣ ба талаботи бехатарӣ аз сӯхтор тафтишоти интихобӣ гузаронанд;

-ба роҳбарони корхонаҳо, шахсони мансабдор ва шаҳрвандон барои иҷрои ҳатмӣ оид ба рафъи вайронкунии талаботи бехатарӣ аз сӯхтор, таъмини бехатарӣ аз сӯхтори мол (кору хизматрасонӣ), аз истеҳсолот бардоштан, қатъ кардани истеҳсол ва боздоштани фурӯши моли (кору хизматрасонии) ба талаботи бехатарӣ аз сӯхтор номувофиқ амрномаҳо диҳанд;

-кори корхонаҳо (истеҳсолоти ҷудогона), қитъаҳои истеҳсолӣ агрегатҳо, истифодаи бинову иншоот ва хонаҳо, иҷрои баъзе намудҳои корро дар мавриди ошкор шудани вайронкунии талаботи бехатарӣ аз сӯхтор, ки хавфи сар задани сӯхторро дорад ва (ё) ба бехатарии одамон таҳдид менамояд, ҳамчунин дар ҳолати иҷро накардани ин талабот ҳангоми лоиҳакашӣ, сохтмон, таъмири асосӣ, тармим, васеъ кардан, аз ҷиҳати техникӣ таҷҳизонидани корхонаҳо, биноҳо, иморат ва иншоотҳои дигар пурра ё қисман қатъ намоянд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

-мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон парвандаҳоро оид ба сӯхтор ва риоя накардани талаботи бехатарӣ аз сӯхтор таҳқиқ намоянд;

-ба мақомоти идоракунӣ ва воҳидҳои хадамоти давлатии оташнишонӣ шахсони мансабдор ва шаҳрвандонро аз рӯи парвандаҳо ва ҳуҷҷатҳое, ки доир ба сӯхтор таҳти таҳқиқ қарор доранд, даъват намоянд, аз онҳо баёноти тавзеҳот, маълумоту ҳуҷҷатҳо ва нусхаҳои онҳоро талаб карда гиранд;

-ба шаҳрвандон, шахсони мансабдор ва ҳуқуқӣ, аз ҷумла ба истеҳсолкунандагон (иҷрокунандагон, фурӯшандагон), барои риоя накардани талаботи бехатарӣ аз сӯхтор ва ҳамчунин барои дигар ҳуқуқвайронкуниҳои соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор, аз ҷумла барои иҷро накардан ё сари вақт иҷро накардани амрномаю қарорҳои шахсони мансабдори хадамоти давлатии оташнишонӣ мутобиқи қонунгузории ҷорӣ ҷазои маъмурӣ татбиқ намоянд.

Мақомоти минтақавии идоракунӣ ва воҳидҳои Хадамоти давлатии оташнишонии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон аризаву ахбор ва дигар маълумотро доир ба ҷиноятҳо ва ҳуқуқвайронкуниҳои маъмурие, ки вобаста ба сӯхтор расидаанд, ба қайд мегиранд ва вазифадоранд аз рӯи онҳо саривақт чораҳои дахлдори пешбининамудаи қонунгузориро андешанд.

Шахсони мансабдори мақомоти идоракунӣ ва воҳидҳои хадамоти давлатии оташнишонӣ ҳангоми амалӣ гардонидани назорати давлатии бехатарӣ аз сӯхтор дар иншоотҳое, ки моликияти шахсони ҳуқуқии хориҷӣ ё корхонаҳои дорои сармояи хориҷианд, аз ҳуқуқҳои муқаррарнамудаи ҳамин модда истифода мекунанд.

Назорати давлатии бехатарӣ аз сӯхтор дар ҷангалзорҳо аз тарафи мақомоти Хадамоти хоҷагии ҷангали Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар иншоотҳои зеризаминӣ ва ҳангоми иҷрои корҳои ба тарконидан алоқаманд аз тарафи Саридораи назорати давлатии бехатарии корҳо дар саноат ва соҳаи кӯҳкории назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ гардонида мешавад.

Назорати таъмини бехатарӣ аз сӯхтор ҳангоми истифодаи нақлиёти ҳавоӣ, киштии дарёӣ ба зиммаи хадамоти ин ташкилот мебошад.

Иҷрои амру дастурҳои шахсони мансабдори мақомоти болоии идоракунӣ ва воҳидҳои хадамоти давлатии оташнишонӣ барои шахсони мансабдори мақомоти поёнии идоракунӣ ва воҳидҳои хадамоти давлатии оташнишонӣ ҳангоми аз тарафи онҳо амалӣ намудани назорати давлатии бехатарӣ аз сӯхтор ҳатмист. Дар айни замон ба дахолати дигар шахсони мансабдор ба фаъолияти онҳо роҳ дода намешавад.

Мақоми назорати давлатии бехатарӣ аз сӯхтор барои ҳолати бехатарӣ аз сӯхтори корхонаю ташкилот ва муассисаҳо новобаста аз шаклҳои моликият масъулият надорад.

Санҷишҳо дар самти бехатарӣ аз сӯхтор дар фаъолияти субъектҳои хоҷагидор тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Моддаи 11. Дастаи (дружинаи) идоравии оташнишонӣ

Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, корхонаю ташкилот ва муассисаҳо новобаста аз шаклҳои ташкилию ҳуқуқӣ бо мақсади таъмини бехатарӣ аз сӯхтор ва хомӯш намудани сӯхтор дар маҳалҳои аҳолинишин ва иншооти хоҷагии халқ ӯхдадоранд дастаи (дружинаи) идоравии оташнишонӣ ё бо мувофиқаи Сарраёсати хадамоти давлатии оташнишонии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон қисмҳои ҳарбикунонидашудаи оташнишонӣ ташкил намоянд.

Таъминоти молиявӣ ва моддию техникии дастаи (дружинаи) идоравии оташнишонӣ аз ҳисоби буҷети маҳаллӣ, корхонаю ташкилот ва муассисаҳое, ки дар онҳо ин дастаҳо (дружинаҳо) ташкил карда шудаанд, амалӣ гардонида мешавад.

Ҳаёти аъзои дастаҳои (дружинаҳои) идоравии оташнишонӣ аз тарафи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, корхона, муассисаю ташкилотҳо суғурта карда шуда, дар ҳолати маъюб шудан ҳангоми хомӯш намудани сӯхтор ё садама суғуртапулӣ ба маблағи музди маоши миёнаи яксола (дар ҳолати фавтидан суғуртапулӣ ба аъзои оилаи онҳо) пардохт карда мешавад.

Боби 4. Таъмини бехатарӣ аз сӯхтор

Моддаи 12. Таҳия ва амалӣ кардани чораҳои бехатарӣ аз сӯхтор

Чораҳои бехатарӣ аз сӯхтор мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳуҷҷатҳои меъёрӣ оид ба бехатарӣ аз сӯхтор, ҳамчунин дар асоси таҷрибаи оташнишонӣ, арзёбии хатари сӯхтордоштаи маводу воситаҳо, равандҳои технологӣ, таҷҳизот, конструксияи биною иморатҳо таҳия карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Истеҳсолкунандагони (таъминкунандагони) маводу воситаҳо, маснуоту таҷҳизот дар ҳуҷҷати техникии дахлдор хавфу хатари ин маводу воситаҳо, маснуоту таҷҳизотро ва ҳамчунин чораҳои бехатарӣ аз сӯхторро ҳангоми муносибат кардан бо онҳо бояд нишон диҳанд.

Таҳия ва амалӣ кардани чораҳои бехатарӣ аз сӯхтор барои корхонаҳо, биноҳо, иморатҳо ва дигар иншооти ҷойгиршавии оммавии одамон, аз ҷумла дар мавриди банақшагирии онҳо бояд дар сурати сар задани сӯхтор роҳҳои бехавфу хатар аз онҳо баровардани одамон ҳатман пешбинӣ карда шаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Барои корхонаҳо ҳатман нақшаҳои хомӯш кардани сӯхтор тартиб дода мешавад, ки онҳо роҳҳои таъмини бехатарии одамонро пешбинӣ менамоянд.

Моддаи 13. Хомӯш намудани сӯхтор

Хомӯш намудани сӯхтор амалиёти касбиест, ки ба наҷот додани одамон, молу мулк ва барҳам додани сӯхтор равона карда шудааст (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Тартиби ташкили хомӯш намудани сӯхторҳо дар гарнизонҳои оташнишонӣ аз тарафи Хадамоти давлатии оташнишонӣ муқаррар карда мешавад.

Хомӯш намудани сӯхтор аз тарафи Хадамоти давлатии оташнишонӣ ройгон аст.

Барои даъвати воҳидҳои Хадамоти давлатии оташнишонӣ дар шабакаҳои телефонии сартосари ҷумҳурӣ рақами бепули 01 ва рақами телефони ширкатҳои мобилӣ 101 муқаррар карда мешавад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Ҳангоми хомӯш намудани сӯхтор кормандони Хадамоти оташнишонӣ ҳақ доранд ба ҳамаи биноҳои истиқоматӣ, истеҳсолӣ, объектҳои ҷойгиршавии оммавии одамон ва дигар иморатҳо новобаста аз шакли моликияташон бемамоният ворид шуда, ҷиҳати наҷот додани шаҳрвандон, пешгирии паҳншавии сӯхтор ва рафъи он чораҳо андешанд. Ҳамчунин ба ҷойи ҳодисаи сӯхтор даромадани одамон ва ҳаракати нақлиётро маҳдуд ё манъ намоянд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Барои иштирок намудан дар рафъи сӯхтор ва гузаронидани корҳои наҷотдиҳӣ ташкилотҳо новобаста аз шакли моликият ӯҳдадоранд бо талаби хадамоти давлатии оташнишонӣ техникаҳои оташхомӯшкунӣ, обкашӣ, наҷотдиҳӣ, таҷҳизот, модда ва маводҳои оташхомӯшкунӣ ва воситаҳои алоқаи дар ихтиёри худ доштаро ҷудо намоянд. Тартиби ҷалб намудани техникаю таҷҳизотро барои оташнишонӣ Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад.

Ҳамаи воҳидҳои Хадамоти давлатӣ ва идоравии оташнишонӣ тобеи роҳбари оташхомӯшкунӣ мебошанд. Ҳеҷ кас, ба ғайр аз шахсони мансабдори ваколатдори хадамоти давлатии оташнишонӣ, ҳақ надорад, ки ба амалиёти ӯ дахолат намояд ё худ амру фармони ӯро ҳангоми хомӯш намудани сӯхтор бекор кунад.

Зиёни моддӣ, ки ҳангоми оташнишонӣ расидааст, бояд бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷуброн карда шавад. Ҳайати шахсии Хадамоти давлатии оташнишонӣ ва дигар иштироккунандагони оташнишонӣ, ки аз рӯи зарурат (ноилоҷӣ) амал кардаанд, аз додани товони зиён озод карда мешаванд.

Моддаи 14. Таъминоти молиявӣ ва моддию техникии Хадамоти давлатии оташнишонӣ

Таъминоти моддию техникии Хадамоти давлатии оташнишонӣ дар асоси маблағҳои ҷудогардидаи ҳарсолаи буҷетӣ ва захираҳои моддию техникӣ ва аз ҳисоби дигар фаъолиятҳои хоҷагидорӣ амалӣ карда мешавад.

Нигоҳ доштани ҳайати шахсӣ, харидории техникаю лавозимоти сӯхторхомӯшкунӣ ва садамавию наҷотдиҳӣ, воситаҳои оташнишонӣ ва наҷотдиҳӣ, либосҳои махсус ва таҷҳизоту лавозимоти техникии наҷотдиҳӣ барои ҳайати шахсии Хадамоти давлатии оташнишонӣ дар маҳалҳои аҳолинишин, инчунин мувофиқи хароҷоти истифода аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ ва маҳаллӣ ва барои хадамоти оташнишонии идоравӣ - аз ҳисоби маблағҳои мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, корхона, муассисаю ташкилот, инчунин маблағҳои ҷудошаванда аз пардохти суғуртаи давлатӣ, даромадҳо аз фаъолияти молиявию хоҷагии худи хадамоти оташнишонӣ ва дигар даромадҳое, ки ба қонунгузорӣ мухолифат намекунад, амалӣ карда мешавад.

Ба кормандоне, ки дар шароити хатарнок ҳангоми хомӯш намудани сӯхтори маводу маҳсулоти аз худ газҳои заҳрноки барои саломатӣ хатарнок (аз ҷумла хлор, аммиак ва масолеҳи сохтмонии намуди пластика) ихроҷкунанда иштирок менамоянд, 20 дарсад ба маоши вазифавӣ иловапулӣ дода мешавад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Моддаи 15. Иҷрои кор ва хизматрасоиӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор

Кору хизматрасонӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор дар асоси шартнома ба ҷо оварда мешавад, ғайр аз ташкилотҳои давлатие, ки аз буҷети давлатӣ бо мақсади амалӣ гардонидани талаботи бехатарӣ аз сӯхтор, ҳамчунин бо мақсади пешгирии сӯхтор ва хомӯш намудани он маблағгузорӣ карда мешаванд.

Ба кор ва хизматрасонии соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор инҳо мансубанд:

-муҳофизат кардани маҳалҳои аҳолинишин ва корхонаҳо аз сӯхтор, новобаста аз шаклҳои моликият дар асоси шартнома;

-истеҳсол кардан, санҷидан, харидорӣ намудан ва фиристодани таҷҳизоти техникии оташнишонӣ (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

-иҷрои корҳои лоиҳакашӣ ва ҷустуҷӯӣ, гузаронидани машваратҳои илмию техникӣ ва экспертиза;

-озмоиши маводу воситаҳо, маснуот, таҷҳизот ва олот бо мақсади тобоварии онҳо дар сӯхтор;

-ба аҳолӣ омӯзонидани чораҳои бехатарӣ аз сӯхтор;

-ба роҳ мондани тарғиботи пешгирии сӯхтор, нашри адабиёти махсус ва маҳсулоти реклама;

-корҳои муҳофизатии оташдону дудбаро аз сӯхтор;

-васл кардан, хизматрасонии техникӣ ва таъмири системаҳо ва воситаҳои муҳофизат аз сӯхтор;

-таъмир ва нигоҳубини асбобу анҷом ва воситаю олоти оташхомӯшкунӣ, барқарор кардани сифати воситаҳои оташхомӯшкунӣ;

- додани хулоса оид ба вазъи бехатарӣ аз сӯхтор (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

-сохтан, таъмир ва тармими иморату иншоот, биноҳои хадамоти оташнишонӣ.

Моддаи 16. Таъминоти иттилоотӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор

Таъминоти иттилоотӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор маълумотро дар бораи дараҷаи таваккал ва хавфи имконпазири сӯхтордоштаи фаъолияти ташкилотҳо, бехатарии зарурӣ, натиҷаву оқибат, чораҳои пешгирӣ ва рафъи сӯхтор дар бар мегирад. Вай барои дар системаи таъмини бехатарӣ аз сӯхтор ташкил ва истифода кардани системаҳои махсуси иттилоотӣ ва манбаъҳои маълумот (минбаъд-системаи иттилоот), ки барои иҷрои вазифаҳо заруранд, амалӣ карда мешавад.

Хадамоти обуҳавосанҷӣ ва дигар мақомоти ваколатдори давлатӣ ӯҳдадоранд, ки Хадамоти давлатии оташнишониро аз ҳодисаҳои барои бехатарӣ аз сӯхтор ногувору номусоид бетаъхир ва ба таври ройгон огоҳ намоянд.

Воситаҳои ахбори омма вазифадоранд бо талаби Хадамоти давлатии оташнишонӣ таъҷилан маълумоти фавриро аз рӯи масъалаҳои бехатарӣ аз сӯхтор ройгон ба табъ расонанд.

Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ бояд аҳолиро аз қарорҳои қабулгардида доир ба таъмини бехатарӣ аз сӯхтор хабардор кунанд ва ба интишори маълумоти техникии оташнишонӣ кӯмак намоянд.

Моддаи 17. Тарғибот ва таълими чораҳои бехатарӣ аз сӯхтор ва интишори маълумоти техникии оташнишонӣ

Омӯзонидани шаҳрвандон оиди чораҳои бехатарӣ аз сӯхтор дар ҷойи кор ва макони зисти онҳо гузаронида мешавад.

Вазорати маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон барномаи таълимӣ оид ба омӯзондани қоидаҳои бехатарӣ аз сӯхторро пешбинӣ менамояд, мактабҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ, муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ-касбӣ, миёнаи-касбӣ, олии касбӣ, факултаҳо, курсҳо, донишкадаҳои такмили ихтисоси назди вазорату идораҳо, ташкилотҳо новобаста аз шакли моликият корро оид ба омӯзондани қоидаҳои бехатарӣ аз сӯхтор ба таълимгирандагон, шунавандагон ва кормандон ташкил менамоянд.

Талаботро нисбати мазмуну мундариҷаи барнома ва тартиби омӯзондани чораҳои бехатарӣ аз сӯхтор Сарраёсати Хадамоти давлатии оташнишонии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.

Моддаи 18. Баҳисобгирии сӯхтор ва оқибати он

Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон системаи ягонаи давлатии баҳисобгирии сӯхтор ва оқибати он амал мекунад.

Баҳисобгирии расмии оморӣ ва ҳисоботи давлатии оморӣ оид ба сӯхтор ва оқибати он ба зиммаи Хадамоти давлатии оташнишонӣ вогузор карда мешавад.

Тартиби ба ҳисоб гирифтани сӯхтор ва оқибати онро Хадамоти давлатии оташнишонӣ бо мувофиқаи мақомоти давлатии омор ва мақомоти дигари манфиатдори ҳокимияти давлатӣ муайян мекунад.

Иҷрои тартиботи муқарраргардидаи баҳисобгирии сӯхтор ва оқибати он аз ҷониби мақомоти ҳокимияти давлатии тамоми сатҳҳо, ташкилот, корхона, муассисаҳо ва шаҳрвандон, аз ҷумла шахсони машғули фаъолияти соҳибкорӣ ҳатмист.

Вазорату идораҳо ва ташкилотҳо, новобаста аз шаклҳои моликият, ба мақомоти хадамоти давлатии оташнишонӣ дар бораи сӯхтор ва оқибати он ҳисобот пешниҳод мекунанд. Шакли ҳисобот аз тарафи Сарраёсати хадамоти давлатии оташнишонии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

Моддаи 19. Низоми махсуси бехатарӣ аз сӯхтор

Дар ҳолати зиёд шудани хатари сӯхтор дар ҳудудҳои алоҳида бо қарори мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ё мақомоти худидоракунии маҳаллӣ дар ҳудудҳои дахлдор метавонад низоми махсуси бехатарӣ аз сӯхтор муайян карда шавад.

Дар давраи амали низоми махсуси бехатарӣ аз сӯхтор дар ҳудудҳои дахлдор талаботи иловагии бехатарӣ аз сӯхтор бо мувофиқа бо Хадамоти давлатии оташнишонӣ муқаррар карда мешавад.

Моддаи 20. Таъминоти илмию техникии бехатарӣ аз сӯхтор

Таъминоти илмию техникии бехатарӣ аз сӯхтор аз ҷониби муассисаҳои тадқиқоти илмии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва инчунин дар асоси шартнома бо корхонаю муассиса ва ташкилотҳои дахлдор амалӣ карда мешавад.

Корҳои илмию техникӣ барои амалигардонии вазифаҳо дар миқёси ҷумҳурӣ аз ҳисоби маблағҳои буҷети ҷумҳуриявӣ иҷро карда мешаванд.

Ҳамоҳангсозии тадқиқоти илмӣ дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор ба зиммаи Хадамоти давлатии оташнишонӣ вогузор карда мешавад.

Боби 5. Ҳуқуқу ӯҳдадориҳо дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор

Моддаи 21. Ҳуқуқу ӯҳдадориҳои шаҳрвандон дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор

Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ доранд:

-ба ҳимояи ҳаёту саломатӣ ва молу мулки худ дар мавриди сӯхтор;

-аз хатари сӯхторе, ки дар маҳалҳои муайяни будубоши худ дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дучор шуда метавонанд ва ҳам аз чораҳои зарурии бехатарӣ огоҳӣ дошта бошанд;

-ба ҷуброни зиёни аз сӯхтор ба саломатӣ ва молу мулкашон расида, бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992).

Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ӯҳдадоранд:

-талаботи бехатарӣ аз сӯхторро риоя намоянд;

-дар сурати ошкор кардани сӯхтор зуд ба Хадамоти давлатии оташнишонӣ хабар диҳанд;

-ба Хадамоти давлатии оташнишонӣ дар хомӯш намудани сӯхтор ёрӣ расонанд;

-амру дастур ва талаботи қонунии мақомоти Хадамоти давлатии оташнишониро иҷро намоянд;

- барои ҳарчи зудтар ба ҷойи ҳодисаи сӯхтор расонидани воҳидҳои хадамоти давлатии оташнишонӣ мусоидат намоянд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1992);

-ба мақомоти Хадамоти давлатии оташнишонӣ барои гузаронидани муоинаю тафтиш дар биноҳои истеҳсолӣ, хоҷагӣ, истиқоматӣ ва дигар бинову иморатҳои мутааллиқи онҳо бо мақсади назорат оид ба риоя намудани талаботи бехатарӣ аз сӯхтор ва пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон имконият фароҳам оваранд.

Моддаи 22. Ҳуқуқу ӯхдадориҳои корхонаю муассиса ва ташкилотҳо дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор.

Таъмини бехатарӣ аз сӯхтор ва оташнишонӣ бевосита ба зиммаи роҳбарони ташкилоту корхона ва муассисаҳо новобаста аз шакли моликияташон, гузошта мешавад.

Ташкилоту корхона ва муассисаҳо, новобаста аз шакли моликият, ҳуқуқ доранд:

-бо тартиби муайян, аз ҷумла дар асоси шартнома бо мақомоти Хадамоти давлатии оташнишонӣ бо тартиби муқарраргардида воҳидҳои оташнишонӣ барпо намоянд, онҳоро аз нав ташкил кунанд ва барҳам диҳанд, ки таъминоташ аз ҳисоби худашон мебошад;

-ба мақомоти давлатӣ оид ба таъмини бехатарӣ аз сӯхтор таклифҳо пешниҳод намоянд;

-барои муқаррар намудани сабабу ҳолатҳои сӯхторе, ки дар иншооту ташкилотҳояшон сар задааст, чораҳо андешанд;

-чораҳои ҳавасмандии иҷтимоӣ ва иқтисодиро оид ба таъмини бехатарӣ аз сӯхтор дар ҳудуди муайянкардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намоянд;

-аз рӯи масъалаҳои бехатарӣ аз сӯхтор, аз ҷумла бо тартиби муқарраргардида аз мақомоти идоракунӣ ва воҳидҳои хадамоти оташнишонӣ маълумот гиранд.

Ташкилоту муассисаҳо новобаста аз шакли моликият ӯҳдадоранд:

-талаботи бехатарӣ аз сӯхторро риоя намоянд ва ҳамчунин амру дастур ва дигар талаботи қонунии мақомоти Хадамоти давлатии оташнишониро риоя намоянд;

-чораҳои таъминоти бехатарӣ аз сӯхторро таҳия ва амалӣ намоянд;

-тарғиботи пешгирии сӯхторро ба роҳ монанд ва ҳамчунин ба кормандонашон чораҳои бехатарӣ аз сӯхторро таълим диҳанд;

-система ва воситаҳои оташнишониро дар ҳолати коршоям нигоҳ доранд, ба ғайри таъинот истифода шудани онҳо роҳ надиҳанд;

-ба Хадамоти давлатии оташнишонӣ дар хомӯш кардани сӯхтор, муқаррар намудани сабабу ҳолати сар задан ва аланга гирифтани он ва ҳамчунин ошкор намудани шахсоне, ки ба риоя накардани талаботи бехатарӣ аз сӯхтор ва сар задани сӯхтор гунаҳкоранд, кӯмак расонанд;

-оид ба татбиқи воситаҳои автоматикии ошкор ва хомӯш кардани сӯхтор, барои ҳолати коршоямии техникии онҳо тадбирҳо андешанд;

-дар рафти хомӯш намудани сӯхторҳо барои Хадамоти давлатии оташнишонӣ қувваю воситаҳои зарурӣ муҳайё намоянд;

-ба намояндагони Хадамоти давлатии оташнишонӣ ҳангоми иҷрои вазифаҳояшон барои ворид шудани онҳо ба корхонаю ташкилот ва муассисаҳо аз рӯи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ шароиту имконият фароҳам оваранд;

-ба мақомоти Хадамоти давлатии оташнишонӣ дар бораи ҳолати бехатарӣ аз сӯхтор, аз ҷумла хатари сӯхтор доштани маҳсулоти истеҳсолшаванда, ҳамчунин аз сӯхторҳои дар ҳудудашон рӯйдода ва аз оқибати онҳо маълумот ва далелу ҳуҷҷат пешниҳод намоянд;

-ба Хадамоти давлатии оташнишонӣ аз сар задани сӯхтор, аз носозиҳои системаю воситаҳои муҳофизат аз сӯхтор, аз тағйир ёфтани ҳолати роҳу даромадгоҳҳо зуд хабар диҳанд.

Боби 6. Муқаррароти хотимавӣ

Моддаи 23. Тартиби баррасии баҳсҳо дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор

Баҳсҳо дар соҳаи бехатарӣ аз сӯхторро Хадамоти давлатии оташнишонӣ аз рӯи тобеият ё худ судҳо мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ мекунанд.

Моддаи 24. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани Қонуни мазкур

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, меъёр ва қоидаҳои соҳаи бехатарӣ аз сӯхтор мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 25. Дар бораи аз эътибор соқит донистани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи бехатарӣ аз сӯхтор"

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 21 июли соли 1994 "Дар бораи бехатарӣ аз сӯхтор" (Ахбори Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 1994, № 15-16, мод. 247; Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 1997, № 23-24; мод. 333; Фасли XVIII; соли 2001, №4, мод. 158; соли 2007, №7, мод. 664) аз эътибор соқит дониста шавад.

Моддаи 26. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон

ш.Душанбе

20 марти соли 2008 № 363

ҚАРОРИ МАҶЛИСИ МИЛЛИИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Оид ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи бехатарӣ аз сӯхтор"

Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистонро "Дар бораи бехатарӣ аз сӯхтор" баррасӣ намуда, қарормекунад:

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи бехатарӣ аз сӯхтор" ҷонибдорӣ карда шавад.

Раиси

Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии

Ҷумҳурии Тоҷикистон М. Убайдуллоев

ш. Душанбе

6 марти соли 2008 № 444

ҚАРОРИ МАЧДИСИ НАМОЯНДАГОНИ МАҶЛИССИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Дар бораи қабул намудани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи бехатарӣ аз сӯхтор"

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор мекунад:

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи бехатарӣ аз сӯхтор" қабул карда шавад.

Раиси

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии

Ҷумҳурии Тоҷикистон С. Хайруллоев

ш. Душанбе

13 феврали соли 2008 № 879

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон	363	ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ БЕХАТАРӢ АЗ СЎХТОР	Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон	20.03.2008	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

**ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН**

**Дар бораи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ**

**(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 2008, №1 қисми 2, мод. 12.** **Қонуни ҶТ аз 29.01.2021с., №1770;** **ҚҶТ аз 23.12.2021с., №1849)** )

Қонуни мазкур муносибатҳои ҷамъиятиро оид ба амалӣ намудани ҳуқуқи шаҳрвандон ба муттаҳидшавӣ дар мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ, асосҳои ҳуқуқӣ, тартиби таъсис, барҳамдиҳӣ, азнавташкилдиҳӣ ва амали фаъолияти онро ба танзим медарорад.

**БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ**

**Моддаи 1. Худфаъолияти ҷамъиятӣ**

1. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон худфаъолияти ҷамъиятӣ эътироф карда шуда, аз тарафи аҳолии ҳудуди муайян масъалаҳои аҳамияти маҳалладошта ҳал карда мешаванд.

2. Худфаъолияти ҷамъиятӣ аз тарафи аҳолии маҳал, ки ҳудуди муайянро дар бар мегирад, амалӣ карда мешавад.

**Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ**

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ба Конститутсияи Ҷумҳурии Точикистон асос ёфта, аз Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ», Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад. (ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)

**Моддаи 3. Мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ**

1.Мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ иттиҳодияи ҷамъиятии ихтиёрии беузвияти шаҳрвандон буда, мақсади он ҳал намудани масъалаҳои гуногуни иҷтимоиест, ки дар ҷои зисти шаҳрвандон пайдо мешаванд.

2.Мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ дар ҳудуди кўча, гузаргоҳ ва деҳа (минбаъд маҳалла) бо ташаббуси аксарияти сокинони онҳо, ки ба синни ҳаждаҳ расидаанд, таъсис дода мешавад ва барои қонеъ намудани эҳтиёҷоти иҷтимоии гурӯҳи аҳолӣ нигаронида шудааст, ки манфиатҳои он барои ноил гардидан ба мақсадҳои оинномавӣ ва татбиқи барномаҳои мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ, алоқаманданд**. (ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

3.Мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ мақомот ё ташкилоти болоии худро надорад ва чун қоида «шўрои маҳалла», «кумитаи маҳалла», «кумитаи манзил» ва ба ин монанд номгузорӣ мешаванд.

4.Мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ, ки дар ҳудуди шаҳрак ва деҳот ҷой гирифтааст, дар Ҷамоати шаҳрак ва деҳот аз қайди баҳисобгирӣ мегузарад ва дар ин хусус дар оинномаи он сабт карда мешавад. Дар ҳудуди маъмурие, ки шаҳрак ва деҳот надорад, қайди баҳисобгирӣ дар мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ гузаронида мешавад. (ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)

5.Мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ метавонад **суратҳисоби** бонкӣ, мўҳр ва бланкаҳои худро дошта **бошад ва дар бораи фаъолияти худ озодона ахбор паҳн намояд**. **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

6.Мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ дар асоси қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ташкилотҳои давлатӣ, ғайридавлатӣ ва бо ташкилотҳои байналмилалие, ки дар Тоҷикистон фаъолият доранд, оид ба ҳалли масъалаҳои иҷтимоӣ метавонад ҳамкорӣ намояд.

7.Мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ метавонад Шўрои машваратӣ таъсис диҳад. Шўрои машваратӣ дар ҳудуди на кам аз ду Шўрои махалла таъсис дода мешавад. Ба ҳайати Шўрои машваратӣ чун қоида мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ, дигар иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, шахсони ҳуқуқӣ ва мақомоти давлатӣ шомил шуда метавонанд.

**Моддаи 4. Муносибати мақомоти давлатӣ бо мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ**

1. Мақомоти давлатӣ барои ташкилу фаъолияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ шароитҳои зарурии ҳуқуқӣ, ташкилӣ ва дигар шароитҳоро муҳайё ва ба аҳолӣ дар амалӣ намудани ҳуқуқҳои онҳо дар худфаъолияти ҷамъиятӣ мусоидат менамояд.

2.Мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва шахсони мансабдори онҳо ба фаъолияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ҳуқуқи дахолат карданро надоранд, ба истиснои ҳолатҳое, ки санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудаанд.

**БОБИ 2. ТАРТИБИ ТАЪСИС, БАРҲАМДИҲӢ, АЗНАВТАШКИЛДИҲӢ ВА СОХТОРИ МАҚОМОТИ**

**ХУДФАЪОЛИЯТИ ҶАМЪИЯТӢ**

**Моддаи 5. Сохтори** **мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ва тартиби таъсиси он**

Сохтори мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ аз инҳо иборат мебошад:

-Маҷлиси умумии маҳалла – мақоми олии мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ, ки шаҳрвандон ба таври ихтиёрӣ дар он иштирок мекунанд. Маҷлиси умумии маҳалла ҳамон вақт гузаронида мешавад, ки дар он аксарияти шумораи умумии иштирокчиён ҳозир бошанд;

-Шўрои маҳалла (кумитаи маҳалла, кумитаи манзил ва ба ин монанд – минбаъд – Шўрои маҳалла) – мақоми иҷроияи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ буда, ба он раис роҳбарӣ менамояд. Аъзои Шўрои маҳалла аз тарафи Маҷлиси умумии маҳалла аз ҳисоби иштирокчиёни мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ бо аксарияти овози иштирокчиёни Маҷлиси умумии маҳалла интихоб ва озод карда мешаванд. Тартиби таъсис ва мўҳлати ваколати Шўрои маҳалла мутобиқи Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ муайян карда мешавад;

-Раис – роҳбари мақомоти иҷроияи худфаъолияти ҷамъиятӣ буда, аз тарафи Маҷлиси умумии маҳалла ба мўҳлати муайян интихоб карда мешавад. Раиси маҳалла шахсе интихоб шуда метавонад, ки танҳо шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дошта бошад, забони давлатиро донад, дар ҳудуди ҳамон маҳалла на камтар аз 5 соли охир истиқомат карда, қобилияти ташкилотчигӣ дошта бошад. Шаҳрванде, ки барои ҷиноятҳои аз беэҳтиётӣ содиркарда доғи судӣ дорад, барои содир кардани ҷиноятҳои қасдона ба ҷавобгарии ҷиноятӣ кашида шудааст ё бо асосҳои ғайрисафедкунанда аз ҷавобгарии ҷиноятӣ озод гардидааст, раиси маҳалла интихоб шуда наметавонад. Барои маҳаллаҳои навтаъсис талаботи 5 соли охир истиқомат доштан паҳн намегардад*. (***ҚҶТ аз 23.12.2021с., №1849**);

-Комиссияи назорати молиявӣ – мақоми назоратии мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ буда, ҳайати он аз шумораи иштирокчиёни мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ интихоб карда мешаванд ва дар назди Маҷлиси умумӣ ҳисоботдиҳанда мебошад. Тартиби таъсис ва мўҳлати ваколати онро Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ муайян менамояд.

**Моддаи 6. Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ**

Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ба тариқи овоздиҳӣ қабул карда мешавад.

Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ҳамон вақт қабулгардида ҳисобида мешавад, ки ба ҷонибдории он аксарияти иштирокчиёни мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ овоз дода бошанд.

Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ба ғайр аз маълумоте, ки Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ» пешбинӣ менамояд, бояд маълумотҳои зеринро дар бар гирад:

-номи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ва салоҳиятҳои он;

-ҳайат ва ҳудуди мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-самтҳои фаъолияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-ҳуқуқ ва ўҳдадориҳои иштирокчиёни мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-тартиби қабул шудан ва баромадан (хориҷ шудан) аз ҳайати иштирокчиёни мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-тартиби интихоб ва озод кардани роҳбари мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-ваколат ва вазифаҳои роҳбари мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-тартиби ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Оинномаи мақомот;

-тартиби таъсису барҳамдиҳӣ ва азнавташкилдиҳии мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-мўҳлати ваколати мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-тартиби қабули қарор дар бораи пеш аз мўҳлат қатъ гардидани ваколати мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ аз тарафи иштирокчиёни мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-маълумот оид ба асосҳои молиявии амалӣ намудани фаъолияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ва ихтиёрдории моликияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-тартиби таҳия ва иҷрои сметаи даромад ва хароҷоти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-дигар маълумотҳое, ки ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мухолиф нестанд.

**Моддаи 7. Салоҳияти Маҷлиси умумии маҳалла**

Ба салоҳияти Маҷлиси умумии маҳалла дохил мешавад:

-қабули Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ва ворид намудани тағйиру иловаҳо ба он;

-интихоб ва озод кардани роҳбари мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ – раис;

-интихоби аъзои Шўрои маҳалла **ва қатъ кардани ваколатҳои он**; **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

**- интихоби ҳайати Комиссияи назорати молиявӣ ва пеш аз муҳлат қатъ кардани ваколатҳои он; (ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

-таъсису барҳамдиҳӣ ва азнавташкилдиҳии мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-тасдиқ ва тағйири сметаи даромад ва хароҷоти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ва назорати иҷрои он;

-шунидани ҳисоботи Шўрои маҳалла оид ба фаъолияти он ва иҷрои сметаи даромад ва хароҷоти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ на камтар аз як маротиба дар як сол;

-қабули қарор оид ба маблағгузории ихтиёрии иштирокчиёни мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-тасдиқи **андозаи** маблағҳо, ки бо тартиби маблағгузории ихтиёрӣ аз тарафи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ муқаррар карда шудааст; **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

-додани розигӣ ба ихтиёрдории моликияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

-амалӣ намудани салоҳиятҳои дигаре, ки дар Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ муқаррар гардидаанд.

**Моддаи 8. Ваколати Шўрои маҳалла**

Шўрои маҳалла:

-сметаи даромад ва хароҷоти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятиро таҳия ва ба Маҷлиси умумии маҳалла пешниҳод менамояд;

-ба Маҷлиси умумии маҳалла оид ба сметаи даромад ва хароҷоти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ҳисобот медиҳад;

-ба Маҷлиси умумии маҳалла нақшаи идоракунии маҳалла, хароҷоти маъмурии мақомоти худфаъолияти ҷамъиятро таҳия ва пешниҳод менамояд;

-ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ оид ба истифодаи маблағҳое, ки аз буҷети он гирифтааст, ҳисобот медиҳад;

-дар мувофиқа бо Маҷлиси умумии маҳалла оид ба ихтиёрдории молу мулки мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ва таъсис додани ташкилотҳои тиҷоратие, ки фаъолияти худро дар асоси Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ», Қонуни мазкур ва Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ дар доираи ваколати Шўрои маҳалла амалӣ карда мешавад, қарор қабул менамояд;

-**оид ба ҳифзи муҳити зист, нигоҳдорӣ, ободонӣ ва беҳдошти** ҳолатҳои санитарӣ-гигиении ҷойҳои истироҳатии маҳалла ва ҷойҳои истифодаи умум (боғҳо, гулгаштҳо, гардишгоҳҳо, обанборҳо, минтақаҳои истироҳатӣ ва дигар объектҳо) корҳоро ташкил менамояд; **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

-назоратро оид ба таъмини аҳолӣ бо нерўи барқ, газ, оби нўшокӣ, **оби полезӣ** ва дигар намудҳои хизмати маишӣ ташкил ва амалӣ менамояд; **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

-ба таъминоти моддӣ–техникии муассисаҳои томактабӣ, мактабҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ва касбӣ, инчунин муассисаҳои соҳаи иҷтимоӣ, фарҳангӣ саҳм мегирад ва мусоидат менамояд;

-ба аҳолӣ оид ба таъмини хизматрасонии нақлиётӣ мусоидат мекунад;

-дар ҳимоя ва дастгирии шаҳрвандони аз назари иҷтимоӣ эҳтиёҷманд, ки дар ҳудуди мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ истиқомат мекунанд, саҳм мегирад;

-ҷои гузаронидани чорабиниҳои ҷамъиятӣ ва **маросими** миллиро дар мувофиқа бо мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ муайян менамояд; **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

-ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ оид ба ҷудо кардани қитъаи замин барои ҷои ҷамъиятии маҳалла муроҷиат менамояд;

-барои корҳои лоиҳакашӣ ва сохтмони ҷойҳои ҷамъиятӣ аз иштирокчиёни мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ дар асоси сметаи муайян маблағ ҷамъ мекунад;

-ба мақсади маблағгузорӣ барои корҳои лоиҳакашӣ ва сохтмони ҷойҳои ҷамъиятӣ ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ муроҷиат менамояд;

-оид ба имтиёзҳо барои ҷойҳои ҷамъиятӣ, ба монанди озод намудан аз пардохти андози замин ва дигар намудҳои андоз, истифода аз хизматҳои коммуналӣ ба мақомоти ваколатдори давлатӣ муроҷиат менамояд;

-иҷрои **маросими** диниву мазҳабиро дар асоси Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «**Дар бораи озодии виҷдон ва иттиҳодияҳои динӣ**» ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин менамояд; **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

-расму оинҳои миллиро дар байни сокинони маҳалла тарғиб менамояд;

-идоракунии молу мулки мақомоти худфаъолияти ҷамъиятиро амалӣ менамояд;

-оид ба **рушди** соҳибкорӣ дар ҳудуди мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ мусоидат менамояд; **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

-оид ба расонидани ёрии ҳуқукӣ ба шаҳрвандоне, ки дар ҳудуди мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ истиқомат мекунанд, мусоидат менамояд;

-ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар ҳалли масъалаҳои хусусияти иҷтимоидоштаи маҳалли зист ёрӣ мерасонад.

**Моддаи 9. Ваколати раиси маҳалла**

Раиси маҳалла:

-ҷаласаҳои Маҷлиси умумӣ ва Шўрои маҳалларо раисӣ мекунад;

-дар ташкил ва гузаронидани ҷашну маъракаҳо, чорабиниҳои фароғатию фарҳангӣ саҳм мегирад, риояи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи танзими анъана ва ҷашну **маросим** дар Ҷумҳурии Тоҷикистон»-ро таъмин менамояд; **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

-вохўриву сўҳбатҳоро бо ходимони сиёсию давлатӣ, собиқадорони ҷангу меҳнат, олимону адибон, аъзои Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, вакилони Маҷлиси вакилони халқи вилоят, шаҳр ва ноҳия ташкил менамояд;

-нақшаи **маҳфилҳои ҳунарӣ, шабнишиниҳо** ва озмунҳоро тартиб медиҳад ва амалӣ менамояд; **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

-нақшаи мусобиқаҳои оммавӣ – варзиширо тартиб медиҳад ва амалӣ менамояд;

-вохўрии омўзгорону мураббиёнро бо падару модарон ташкил менамояд;

-маросими даъват ва гусели даъватшудагони маҳалларо барои хизмат дар сафи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил менамояд;

-барои гузаронидани чорабиниҳо оид ба ташхису сироятнопазир кардани чорвою паранда, тадбирҳои карантинию фитосанитарӣ, корҳои санитарию эпидемиологӣ ва мониторинги экологӣ дар ҳудуди мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ мусоидат менамояд; (**ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770**)

-дигар ваколатҳоеро, ки Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ муайян намудааст, амалӣ мекунад.

**Моддаи 10. Ваколати Комиссияи назорати молиявӣ**

  **Комиссияи назорати молиявӣ санҷишҳои зеринро амалӣ менамояд:**

**- фаъолияти молиявии мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;**

**- ихтиёрдорӣ ва истифодаи моликияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ барои иҷрои мақсадҳои оинномавӣ;**

**- иҷрои мақсадноки сметаи даромад ва хароҷоти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;**

  - хароҷоти маъмурии мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ. (ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)

**Моддаи 11. Асосҳои қатъ гардидани фаъолияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ**

Фаъолияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ дар ҳолатҳои зерин қатъ мегардад:

-қабули қарори Маҷлиси умумии маҳалла оид ба барҳамдиҳии ихтиёрии мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ба тариқи овоздиҳии ошкоро;

-қабули қарори суд оид ба ғайриқонунӣ донистани фаъолияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;

**- тағйир ёфтани вазъи ҳуқуқии маъмурию ҳудудии мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ;** **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

-амалӣ намудани фаъолияте, ки ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мухолиф аст.

**Моддаи 12. Асосҳои қатъ гардидани ваколати Шўрои маҳалла**

Ваколати Шўрои маҳалла дар ҳолатҳои зерин қатъ мегардад:

-риоя накардани қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;

-анҷом ёфтани мўҳлати ваколат;

-қабули қарори Маҷлиси умумии маҳалла оид ба қатъ гардидани ваколати Шўрои махалла;

-ҳолатҳои дигаре, ки Қонуни мазкур ва Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ муқаррар намудааст.

**Моддаи 13. Асосҳои қатъ гардидани ваколати раис**

1. Ваколати раис ҳамчун роҳбари мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ дар ҳолатҳои зерин қатъ мегардад:

-азнавинтихобкунӣ;

-мунтазам иҷро накардани ваколатҳои ба зиммаи ў вогузошташуда;

-нисбати ў мавриди амал қарор гирифтани ҳукми айбдоркунии судӣ;

-аризаи шахсӣ оид ба истеъфо;

-анҷом ёфтани мўҳлати ваколат;

-вафот, эътироф шудани корношоямӣ, инчунин бо қарори суд бедарак ғоиб эътироф гардидани ў;

-иваз намудани ҷои истиқомати доимӣ (берун аз ҳудуди маҳалла), даъват ба хизмати ҳарбӣ, интихоб гардидан ба вазифаи интихобӣ, фаъолият дар хизмати давлатӣ.

2. Маҷлиси умумии маҳалла ҳангоми қатъ гардидани ваколати раис дар мўҳлати понздаҳ рўз раиси навро интихоб менамояд.

**Моддаи 14. Азнавташкилдиҳии мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ**

Азнавташкилдиҳии мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ бо қарори Маҷлиси умумии маҳалла амалӣ карда мешавад. Тартиби қабули қарорро Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ муайян менамояд.

**Моддаи 15. Санадҳои мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ**

1. Маҷлиси умумии маҳалла дар доираи салоҳияти худ қарор қабул менамояд.

2. Шўрои маҳалла дар доираи ваколатҳои худ қарор қабул менамояд.

3. Раис дар доираи ваколатҳои худ фармон медиҳад.

4. Санадҳои мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ, ки берун аз доираи салоҳият ё ваколатҳои онҳо қабул карда шудаанд, бо эътирози прокурор боздошта мешаванд.

**Моддаи 16. Назорат ба фаъолияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ**

Назорат ба фаъолияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ аз тарафи мақомоти ваколатдори давлатӣ дар доираи салоҳияти муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.

**БОБИ 3. МОЛИКИЯТИ** **МАҚОМОТИ**

**ХУДФАЪОЛИЯТИ ҶАМЪИЯТӢ**

**Моддаи 17. Моликияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ**

Мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ дар моликияташ биноҳо, иморатҳо, таҷҳизот, асбобу анҷом, маблағ ва дигар молу мулк дошта метавонад, ки барои таъминоти моддии фаъолияти оинномавии ин мақомот заруранд.

**Моддаи 18. Манбаъҳои маблағгузории мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ**

1. Манбаъҳои маблағгузории мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ инҳо мебошанд:

-воситаҳое, ки аз маблағҳои буҷети мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дода шудаанд:

-даромадҳое, ки аз ҳисоби таъсис додани ташкилотҳои тиҷоратӣ гирифта мешаванд;

-маблағе, ки аз **ҳисоббаробаркунии** ихтиёрии иштирокчиёни мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ гирифта мешавад; **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

-хайрияҳо ва ҳадяҳои ихтиёрии шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ;

-манбаъҳои дигаре, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст.

2. Сметаи даромад ва хароҷоти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ ва ҳисоботи солонаи он аз тарафи Маҷлиси умумии маҳалла тасдиқ карда мешавад ва ба маълумоти иштирокчиёни мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ расонида мешавад.

**БОБИ 4. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ**

**Моддаи 19. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур** **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд. **(ҚҶТ аз 29.01.2021с., №1770)**

**Моддаи 20. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур**

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.



          **Президенти**

**Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. Раҳмонов**

     ш. Душанбе

5 январи соли 2008

           №347

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	347	ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ МАҚОМОТИ ХУДФАЪОЛИЯТИ ҶАМЪИЯТӢ	Маҷлиси Олии ҶТ	05.01.2008	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Матни асосӣ:
Дидан

ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ ХИЗМАТРАСОНИИ ИҶТИМОӢ

(Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998)

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқии фаъолиятро дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ ба аҳолӣ муқаррар менамояд ва муносибатҳоеро, ки ҳангоми амалӣ намудани ҳуқуқи шаҳрвандони Тоҷикистон, шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд ба хизматрасонии иҷтимоӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба миён меоянд, ба танзим медарорад.

БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

Моддаи 1. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи хизматрасонии иҷтимоӣ

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи хизматрасонии иҷтимоӣ ба аҳолӣ ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, иборат мебошад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998).

Моддаи 2. Мафҳумҳои асосӣ

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

**хизматрасонии иҷтимоӣ** - маҷмӯи хизматҳои иҷтимоии марбут ба фаъолияти хадамоти иҷтимоӣ дар бобати дастгирии иҷтимоӣ, расонидани хизматҳои иҷтимоӣ-маишӣ, иҷтимоӣ-тиббӣ, равонишиносию педагогӣ, иҷтимоӣ-ҳуқуқӣ, хизматҳои дигар ва кӯмаки моддӣ, мутобиқшавӣ ва офияти иҷтимоии шаҳрвандон, ки дар ҳолати душворӣ зиндагӣ қарор доранд;

**хадамоти иҷтимоӣ** - ташкилотҳо, новобаста аз шакли моликият, соҳибкорони инфиродӣ, ки хизматҳои иҷтимоӣ мерасонанд;

**хизматҳои иҷтимоӣ** - намудҳои кору фаъолияте, ки ба қонеъ гардонидани талаботи шаҳрвандон ва ба манфиати онҳо бо мақсади расонидани кӯмак дар ҳолати душвори зиндагӣ ва пешгирии онҳо равона гардидаанд;

**корманди хадамоти иҷтимоӣ** - шаҳрванде, ки бо мақомоти идораи хизматрасонии иҷтимоӣ ва ё ташкилоти иҷтимоии ба аҳолӣ хизматрасонанда муносибати меҳнатӣ дорад ва ӯҳдадории асосии меҳнатиаш хизматрасонии иҷтимоӣ ба аҳолӣ мебошад;

**гирандагони хизматҳои иҷтимоӣ** - шаҳрванд ё гурӯҳи шаҳрвандоне, ки ба хизматрасонии иҷтимоӣ эҳтиёҷ доранд ва ба онҳо хизматҳои иҷтимоӣ расонида мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998);

**ҳолати душвори зиндагӣ** - ҳолате, ки фаъолияти мӯътадили зиндагии шаҳрвандро ба таври воқеӣ вайрон мекунад ва ё ҳолате, ки у мустақилона аз он баромада наметавонад, аз ҷумла:

-маъюбӣ;

-пиронсолӣ;

-беморӣ;

-оқибати садамаи истеҳсолӣ ва бемории касбӣ;

-аз даст додани саробон, танҳоӣ, ятимӣ, беназоратӣ;

-набудани ҷойи муайяни истиқомат;

-вобастагии бардавоми рӯҳӣ, оқибати зӯроварӣ ва ё ҳолатҳое, ки ҳаётро зери хатар мегузоранд;

-ҳолати дигари душвори зиндагӣ.

Моддаи 3. Мақсадҳои хизматрасонии иҷтимоӣ

Мақсадҳои хизматрасонии иҷтимоӣ инҳо мебошанд:

-мусоидат намудан ба таъмини имкониятҳои баробар барои ҳамаи аъзои ҷамъият, ки ба таҳкими ягонагии иҷтимоӣ ва роҳ надодан ба ҷудокунии иҷтимоӣ равона гардидаанд;

-таъмин намудани имконияти ба сар бурдани ҳаёти сазовору бехатар, ҳамзамон иштирок дар корҳои ҷамъиятӣ;

-кӯмак намудан ба шаҳрвандон барои рафъи ҳолати душвори зиндагӣ, ки онҳо бо маблағи худ ва имкониятҳои мавҷудбуда қудрати бартараф кардани онро надоранд;

-тақвият додани ҷидду ҷаҳди шахсии шаҳрвандон ва оилаҳо, муҳайё кардани шароит барои ҳалли мустақилонаи масъалаҳои пешомада аз тарафи онҳо;

-пешгирӣ кардани ҳолати душвори зиндагӣ.

Моддаи 4. Принсипҳои хизматрасонии иҷтимоӣ

Хизматрасонии иҷтимоӣ дар асоси принсипҳои зерин амалӣ мегардад:

-масъулиятшиносии мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии маҳаллӣ, ташкилотҳо, ҳамчунин шахсони мансабдор барои таъмини ҳуқуқҳои шаҳрвандон дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ;

-адолати иҷтимоӣ ҳангоми амалигардонии ҳуқуқҳои шаҳрвандон дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ;

-ихтиёран истифода бурдан аз хизматрасонии иҷтимоӣ ва рад кардани он;

-инсондӯстӣ, унвонӣ будан ва махфияти хизматрасонии иҷтимоӣ;

-афзалиятнокии пешниҳоди хизмати иҷтимоӣ ба кӯдакон ва ҷавонон, занони ҳомила, пиронсолон ва маъюбоне, ки дар ҳолати душвори зиндагӣ қарор доранд;

-дар навбати аввал андешидани чораҳо оид ба пешгирӣ намудани ҳолати душвори зиндагӣ, баланд бардоштани маърифати иҷтимоии аҳолӣ;

-баробарии шароити фаъолияти хадамоти иҷтимоии ҳамаи шаклҳои моликият;

-вусъати ҳамкории байналмилалӣ дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ ба аҳолӣ.

БОБИ 2. ХУҚУҚ ВА УҲДАДОРИҲОИ ШАҲРВАНДОН ДАР СОҲАИ ХИЗМАТРАСОНИИ ИҶТИМОӢ

*(Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998)*

Моддаи 5. Ҳуқуқи шаҳрвандон ба хизматрасонии иҷтимоӣ

1. Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шаҳрвандон ҳуқуқи хизматрасонии иҷтимоиро дар низоми давлатии хизматрасонии иҷтимоӣ аз рӯи намудҳои асосии он, ки Қонуни мазкур муқаррар кардааст, кафолат медиҳад.

2. Ҳангоми гирифтани хизмати иҷтимоӣ шаҳрвандон ҳуқуқ доранд ба:

-муносибати эҳтиромона ва инсондӯстона аз ҷониби кормандони хадамоти иҷтимоӣ;

-интихоби ташкилот ва намуди хизматрасонии иҷтимоӣ ба истиснои мавридҳое, ки дар моддаи 12 Қонуни мазкур пешбинӣ шудаанд;

-гирифтани маълумоти ройгон оид ба ҳуқуқҳо, ӯҳдадориҳо, намудҳо ва тартибу шароити расонидани хизмати иҷтимоӣ;

-ризоият барои хизматрасонии иҷтимоӣ;

-рад кардани хизматрасонии иҷтимоӣ;

-махфияти маълумоти хусусияти шахсидошта, ки ҳангоми расонидани хизмати иҷтимоӣ ба корманди хадамоти иҷтимоӣ маълум гардидааст;

-ҳифзи ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии худ, аз он ҷумла бо тартиби судӣ.

3. Хизматрасонии иҷтимоӣ дар асоси муроҷиати шаҳрванд, васӣ, парастор, намояндаи дигари қонунии ӯ, мақомоти ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии маҳаллӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ аз ҷониби хадамоти иҷтимоӣ амалӣ гардонида мешавад.

4. Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванде, ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон доимӣ истиқомат мекунанд, метавонанд дар асоси муқаррароти Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, аз хизматрасонии иҷтимоӣ истифода намоянд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998).

Моддаи 6. Ҳуқуқи шаҳрвандон барои гирифтани маълумот оид ба хизматрасонии иҷтимоӣ

1. Ҳар як шаҳрванд ҳуқуқ дорад, ки аз мақомоти ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии маҳаллӣ, инчунин мақомоти хизматрасонии иҷтимоӣ оид ба имконият, намуд, тартиб ва шароити хизматрасонии иҷтимоӣ маълумоти ройгон гирад.

2. Маълумот оид ба хизмати иҷтимоӣ бевосита ба шаҳрвандоне, ки ба хизмати иҷтимоӣ ниёз доранд, аз тарафи кормандони хадамоти иҷтимоӣ, вале нисбати шахсони синнашон ба 16 нарасида ва шахсоне, ки мувофиқи тартиботи муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ғайри қобили амал дониста шудаанд, ба намояндаи қонунии онҳо расонида мешавад.

3. Шаҳрвандоне, ки ба муассисаҳои будубоши доимӣ ва ё ба муассисаҳои будубоши муваққатии хизматрасонии иҷтимоӣ фиристонида мешаванд, ҳамчунин намояндаи қонунии онҳо бояд бо шароити зист ё будубош дар муассисаҳои мазкур ва бо намудҳои хизматрасонӣ пешакӣ шинос карда шаванд.

Моддаи 7. Ризоият ба хизматрасонии иҷтимоӣ

1. Хизматрасонии иҷтимоӣ ба шарти ризо будани шаҳрванд барои истифода бурдан аз хизмати иҷтимоӣ, ба истиснои мавридҳое, ки дар моддаи 12 Қонуни мазкур пешбинӣ намудааст, амалӣ гардонида мешавад.

2. Ризоият ба хизматрасонии иҷтимоӣ ба шахсони синнашон ба 16 нарасида ва шахсони бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ғайри қобили амал донисташуда баъди гирифтани маълумот аз тарафи намояндагони қонунии онҳо, ки дар қисми дуюми моддаи 6 Қонуни мазкур пешбинӣ шудааст, дода мешавад. Ҳангоми муваққатан набудани намояндагони қонунӣ қарор оид ба ризоият аз тарафи мақомоти васоят ва парасторӣ қабул карда мешавад.

3. Ҷойгиркунӣ дар муассисаи будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ дар асоси аризаи хаттии шаҳрванд, вале шахсоне, ки синнашон ба 16 нарасидааст ва шахсони бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузори ғайри қобили амал донисташуда дар асоси аризаи хаттии намояндагони қонунии онҳо амалӣ мегарданд.

4.Ҷойгиркунии шаҳрвандон дар муассисаи будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ бе ризоияти онҳо ва ё бе ризояти намояндагони қонунии онҳо дар асос ва мувофиқи тартиби дар моддаи 12 Қонуни мазкур, ҳамчунин дар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинишуда иҷозат дода мешавад.

Моддаи 8. Даст кашидан аз хизматрасонии иҷтимоӣ

1. Шаҳрвандон, ҳамчунин намояндагони қонунии онҳо ҳуқуқи даст кашидан аз хизматрасонии иҷтимоиро доранд, ба истиснои мавридҳое, ки дар моддаи 12 Қонуни мазкур пешбинӣ шудааст.

2. Дар мавриди даст кашидани шаҳрвандон, ҳамчунин намояндагони қонунии онҳо аз хизматрасонии иҷтимоӣ оқибатҳои имконпазири қарори қабулкардаашон ба онҳо фаҳмонида мешавад.

3. Даст кашидани шаҳрвандон аз хизматрасонии иҷтимоӣ, ки боиси бад шудани вазъи саломатӣ ва ё хавфи таҳдид ба ҳаёти онҳо мегардад, бо аризаи хаттии шаҳрвандон ва ё намояндагони қонунии онҳо ба расмият дароварда мешавад, ки қабули маълумотро оид ба оқибати раддияи онҳо тасдиқ менамояд.

Моддаи 9. Махфӣ будани маълумот

1. Маълумоти хусусияти шахсидошта, ки ҳангоми расонидани хизматҳои иҷтимоӣ ба кормандони хадамоти иҷтимоӣ маълум гардидааст, иттилооти дорои истифодаи маҳдуд ва махфияти касбӣ ба ҳисоб меравад.

2. Кормандони хадамоти иҷтимоӣ, ки махфияти касбиро фош менамоянд, мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 10. Ҳуқуқҳои шаҳрвандоне, ки дар муассисаҳои будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ қарор доранд

1. Шаҳрвандони дар муассисаҳои будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ қарордошта аз ҳуқуқҳои дар моддаи 5 Қонуни мазкур пешбинишуда истифода мебаранд, ҳамчунин ҳуқуқ доранд ба:

-таъмин шудан бо шароити зисти ба талаботу меъёри санитарӣ-гигиенӣ ҷавобгӯй;

-нигоҳубин, кӯмаки аввалияи тиббию санитарӣ, дандонпизишкӣ дар муассисаҳои будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ пешниҳодшаванда;

-кӯмаки ройгони махсус, аз он ҷумла дандонмонӣ (бидуни истифодаи металлҳои қиматбаҳо) дар муассисаҳои давлатии тандурустӣ, ҳамчунин ба кӯмаки ройгони протезӣ-ортопедӣ;

-офиятёбии тиббӣ ва мутобиқшавии иҷтимоӣ;

-ихтиёрӣ ширкат намудан ба ҷараёни табобати меҳнатӣ, бо назардошти вазъи саломатӣ, майлу хоҳиш мувофиқи хулосаи тиббӣ ва тавсияи меҳнатӣ;

-ташхиси тиббию меҳнатӣ мувофиқи нишондоди тиббӣ барои муқаррар ва ё иваз намудани гурӯҳи маъюбӣ;

-вохӯрии бемамониат бо адвокат, нотариус, намояндагони қонунии худ, намояндаи иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, ходимони ташкилотҳои диние, ки расман ба қайд гирифта шудаанд, ҳамчунин вохӯрӣ бо хешовандон ва шахсони дигар;

-ҷудо кардани хона барои ибодат ва иҷрои суннату маросимҳои динӣ, ки барои гузаронидани онҳо шароити мувофиқи ба тартиботи дохилӣ мухолифнабударо дорад, бо назардошти манфиати диндорони мазҳабҳои гуногун;

-таъмини таҳсили ройгон барои шаҳрвандони синни мактабӣ, агар онҳо дар муассисаҳои будубоши доимӣ ба муддати дароз ҷойгир шуда бошанд.

2. Кӯдакон ва ҷавонони маъюбӣ дар муассисаҳои будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ қарордошта ба гирифтани таҳсилот ва таҳсили касбӣ мувофиқи имконияти ҷисмонӣ ва қобилияти ақлониашон ҳуқуқ доранд.

3. Шаҳрвандони дар муассисаҳои давлатии хизматрасонии иҷтимоӣ қарордошта, ки ба кӯмаки махсуси тиббӣ ниёз доранд, ба муассисаҳои давлатии нигаҳдории тандурустӣ барои муоина ва табобат фиристонида мешаванд.

4. Нисбати шаҳрвандони дар муассисаҳои будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ қарордошта ҷудо нигоҳ доштани онҳо бо мақсади ҷазо додан ва ё фароҳам овардани муҳити муносиб барои кормандони муассисаҳои мазкур манъ аст.

Моддаи 10(1). Уҳдадориҳои шаҳрвандон дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ

*(Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998)*

Шаҳрвандон дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ уҳдадориҳои зеринро доранд:

- пешниҳоди маълумоти пурра ва саҳеҳ барои муайян намудани ҳуқуқ ба хизматрасонии иҷтимоӣ;

- риояи қоидаҳои тартиботи дохилӣ дар муассисаҳои хизматрасонии иҷтимоӣ;

- пурра ва саривақт пардохт намудани маблағи хизматҳои иҷтимоии музднок;

- саривақт хабардор намудани хадамоти иҷтимоӣ оид ба ҳама гуна вазъият, ки метавонад боиси тағйир ёфтани шароит, тартиб ё қатъи расонидани хизматҳои иҷтимоӣ гардад;

- муносибати эҳтиромона ба кормандони хадамоти иҷтимоӣ;

- иҷрои уҳдадориҳои дигар тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998).

Моддаи 11. Фаъолияти меҳнатии шаҳрвандони дар муассисаҳои будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ қарордошта

1. Шаҳрвандони дар муассисаҳои будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ қарордошта мувофиқи вазъи саломатиашон дар асоси шартномаи меҳнатӣ метавонанд ба кор қабул карда шаванд.

2. Шаҳрвандони дар муассисаҳои будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ қарордошта мувофиқи тавсияи тиббӣ ва бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонанд дар фаъолияти табобатӣ-меҳнатӣ ширкат намоянд. Ба фаъолияти меҳнатӣ маҷбур намудани шаҳрвандоне, ки дар муассисаҳои будубоши доимии хизматрасонии иҷтимои қарор доранд, роҳ дода намешавад.

Моддаи 12. Маҳдудкунии ҳуқуқи шаҳрвандон ҳангоми ба онҳо расонидани хизмати иҷтимоӣ

1. Маҳдудкунии ҳуқуқи шаҳрвандон ҳангоми ба онҳо расонидани хизмати иҷтимоӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Қонуни мазкур ба роҳ монда мешавад ва метавонад дар ҷойгиркунии онҳо бидуни ризоияташон дар муассисаҳои хизматрасонии иҷтимоӣ дар мавридҳое ифода ёбад, ки агар онҳо аз нигоҳубин ва дастгирии хешовандонашон ва намояндагони қонуниашон маҳрум бошанд ва дар ин маврид қобилияти мустақилона қонеъ кардани талаботи ҳаётии худро надошта бошанд (гум кардани қобилияти худхизматрасонӣ ё ҳаракати фаъолона) ва ё бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ғайри қобили амал дониста шуда бошанд.

2. Масъалаи ҷойгиркунии шаҳрвандон дар муассисаҳои будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ бидуни ризоияти онҳо ва ё бидуни ризоияти намояндагони қонуниашон дар асоси нишондоди қисми 1 моддаи мазкур бо пешниҳоди мақомоти ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ ва ё нигаҳдории тандурустӣ аз тарафи суд ҳал карда мешавад.

3. Аз хизмати муассисаҳои будубоши доимии хизматрасонии иҷтимоӣ даст кашидани шаҳрвандоне, ки қобилияти қонеъгардонии талаботи асосии ҳаётии худро гум кардаанд ва ё бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ғайри қобили амал дониста шудаанд, аз рӯи аризаи хаттии намояндагони қонунии онҳо дар мавриде қабул карда мешавад, ки агар онҳо нигоҳубини шахсони номбурда ва барояшон муҳайё кардани шароити зарурии зистро ба ӯҳда гирифта бошанд.

4. Шаҳрвандони дорои бактерия ё вирус, гирифтори бемории доимии майзадагӣ, бемориҳои гузарандаи карантинӣ, намуди хуруҷкунандаи бемории сил, иллати вазнини рӯҳӣ, касалиҳои олоти таносул ва ғайраҳо мебошанд, ки дар муассисаҳои махсуси тандурустӣ табобат карданро тақозо менамоянд, барояшон расонидани хизмати иҷтимоӣ дар хона рад карда мешавад. Дар ин маврид рад кардани хизматрасонии иҷтимоӣ бо хулосаи якҷояи мақомоти ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ ва комиссияи духтурон-машваратчиёни муассисаи нигаҳдории тандурустӣ тасдиқ карда мешавад.

5. Хизматрасонии иҷтимоӣ дар хона ба шаҳрвандон дар мавриде қатъ карда мешавад, ки агар онҳо меъёр ва қоидаҳои аз тарафи мақомоти хизматрасонии иҷтимоӣ муқаррарнамударо ҳангоми пешниҳоди ин ё он намуди хизмат вайрон кунанд.

БОБИ 3. ХИЗМАТРАСОНИИ ИҶТИМОӢ ВА ХИЗМАТҲОИ ИҶТИМОӢ

*(Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998)*

Моддаи 13. Намудҳои хизматрасонии иҷтимоӣ

1. Хизматрасонии иҷтимоӣ аз тарафи хадамоти иҷтимоӣ дар намудҳои зерин амалӣ гардонида мешавад:

-хизматрасонии иҷтимоӣ дар хона;

-хизматрасонии иҷтимоӣ дар муассисаҳои будубоши доимӣ;

-хизматрасонии иҷтимоӣ дар муассисаҳои будубоши муваққатӣ;

2. Тартиби хизматрасонии иҷтимоӣ дар хона, дар муассисаҳои будубоши муваққатӣ, муассисаҳои будубоши доимии хадамоти иҷтимоӣ, талабот нисбати кормандони муассисаҳои мазкур, номгӯи хизматҳои пешниҳодшаванда ва қоидаҳои дигари фаъолияти онҳо аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад.

Моддаи 14. Хизматрасонии иҷтимоӣ дар хона

1. Хизматрасонии иҷтимоӣ дар хона аз тарафи кормандони хадамоти иҷтимоӣ бо роҳи пешниҳод намудани хизматҳои иҷтимоии хусусияти гуногундошта ба шаҳрвандоне, ки муваққатан ва ё доимӣ ба хизматрасонии иҷтимоӣ эҳтиёҷ доранд, анҷом дода мешавад ва бо мақсади истифода бурдан аз шароити табиӣ барои ба муҳит мутобиқшавӣ ва офияти онҳо ва ё барои доимӣ нигоҳ доштани шароити мусоид барои фаъолияти ҳаётии онҳо, барои расонидани ёрӣ ҳангоми ҳолати душвори зиндагӣ, инчунин барои пешгирӣ кардани ҳолати монанди онҳо гузаронида мешавад.

2. Хизматрасонии иҷтимоӣ дар хона аз ҷониби кормандони хадамоти иҷтимоӣ ҳамчунин ба шаҳрвандони яккаву танҳо ва шаҳрвандоне, ки аз сабаби пирӣ, беморӣ, маъюбӣ ва мавридҳои дигари ҳолати душвори зиндагӣ ба худхизматрасонӣ қодир нестанд, ба ҷо оварда мешавад.

Моддаи 15. Хизматрасонии иҷтимоӣ дар муассисаҳои будубоши доимӣ

Хизматрасонии иҷтимоӣ дар муассисаҳои будубоши доимии хадамоти иҷтимоӣ аз тарафи кормандони хадамоти иҷтимоӣ бо роҳи пешниҳод намудани хизматҳои иҷтимоии хусусияти гуногундошта нисбати шаҳрвандоне, ки дар ҳолати душвори зиндагӣ қарор доранд ва дигар муштариёни хадамоти иҷтимоӣ, ки қисман ва ё пурра қобилияти худхизматрасониашонро гум кардаанд ва ба нигоҳубини доимии беруна эҳтиёҷ доранд, бо роҳи таъмин ва ташкил намудани шароити фаъолияти ҳаётӣ, ки ба синну сол ва вазъи саломатии онҳо мувофиқ аст, ҳамчунин ташкили хӯрок ва нигоҳубин, фаъолияти меҳнатии мувофиқи тавоноӣ, чорабиниҳои фароғатӣ ба амал бароварда мешавад.

Моддаи 16. Хизматрасонии иҷтимоӣ дар муассисаҳои будубоши муваққатӣ

Хизматрасонии иҷтимоӣ дар муассисаҳои будубоши муваққатии хадамоти иҷтимоӣ аз тарафи кормандони хадамоти иҷтимоӣ бо роҳи пешниҳод намудани хизматҳои иҷтимоии хусусияти гуногундошта ба шаҳрвандоне, ки дар ҳолати душвори зиндагӣ қарор доранд, ҳамчунин фаъолияти мӯътадили ҳаётии худро мустақилона нигаҳдорӣ менамоянд ва ба расонидани ёрӣ дар марҳилаҳои аввали пеш омадани мушкилот ва бӯҳрони иҷтимоӣ эҳтиёҷ доранд, ба амал бароварда, барои пешгирӣ кардани ҳолати душвори зиндагӣ кӯмак расонида мешавад.

Моддаи 17. Хизматҳои иҷтимоӣ

1. Хизматрасонии иҷтимоӣ бо роҳи ба аҳолӣ пешниҳод намудани хизматҳои иҷтимоии маишӣ, тиббӣ ва санаторӣ - солимгардонӣ, фарҳангӣ, таълимӣ, ҳуқуқӣ, варзишӣ - солимгардонӣ ба амал бароварда мешавад.

2. Хизмати иҷтимоӣ метавонад дар алоқамандии гуногун ҳангоми тадбирҳои зерин пешниҳод карда шавад:

-роҳбаладии иҷтимоӣ (парасторӣ) - ҳамчун маҷмӯи хизматҳои иҷтимоии хусусияти дарозмуддат ва такроршавандадошта, ки ба шаҳрванд бо мақсади пешгирии ҳолати душвори зиндагӣ расонида мешавад;

-мутобиқшавӣ ва офияти иҷтимоӣ - ҳамчун маҷмӯи хизматҳои иҷтимоии хусусияти дарозмуддат ва такроршавандадошта, ки ба шаҳрванд бо мақсади барқарор намудани фаъолияти муқаррарии ҳаётии ӯ пас аз ҳолати душвори зиндагӣ расонида мешавад.

3. Номгӯй ва намудҳои хизматҳои иҷтимоиеро, ки аз ҷониби давлат кафолат дода шудаанд, талаботро нисбати ҳаҷм, сифат ва бехатарии онҳо, ихтисоси кормандон ва талаботи дигарро бо мақсади риояи озодӣ ва ҳуқуқҳои шаҳрвандонро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

4. Хизматҳои иҷтимоии фаврии якдафъаина ба шаҳрвандони дар ҳолати душвори зиндагӣ қарордошта, ки бо вазъияти ба ҳаёт ва саломатии онҳо таҳдидкунанда дучор шудаанд, бе талаб намудани ягон уҳдадорӣ аз онҳо, расонида мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998).

5. Ба хизматҳои иҷтимоии фаврии якдафъаина таъмин намудан бо хӯроки гарм ё маҷмӯи маҳсулоти хӯрока, либос, пойафзол ва дигар маводи зарурии аввалиндараҷа, мусоидат барои дарёфти ҷойи зисти муваққатӣ, гирифтани кӯмаки ҳуқуқӣ бо мақсади ҳимояи ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии гирандаи кӯмаки иҷтимоӣ, мусоидат барои гирифтани кӯмаки равонии фаврӣ бо ҷалби равоншиносон ва дигар хизматҳои иҷтимоии фаврӣ дохил мешаванд(Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998).

Моддаи 18. Пардохти музди хизматрасонии иҷтимоӣ

1. Хизматрасонии иҷтимоӣ аз ҷониби хадамоти иҷтимоӣ метавонад ба таври ройгон ва музднок ба амал бароварда шавад.

2. Хизматрасонии иҷтимоии ройгон - расонидани хизматҳои иҷтимоӣ бе ҷалби маблағи шахсии шаҳрвандон буда, аз ҳисоби маблағи буҷети давлатӣ амалӣ гардонида мешавад.

3. Дар хадамоти иҷтимоии давлатӣ хизматрасонии иҷтимоии ройгон дар асоси тартиби муқаррарнамудаи моддаи 19 Қонуни мазкур амалӣ мегардад. Тартиб ва ҳаҷми пешниҳоди хизматрасонии ройгони иҷтимоиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

4. Хизматҳои иҷтимоии музднок дар хадамоти иҷтимоии давлатӣ аз рӯи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон расонида мешаванд.

5. Тартиби пешниҳоди хизматҳои иҷтимоӣ дар хадамоти иҷтимоии шакли дигари моликият аз ҷониби онҳо мустакилона муқаррар мегардад, ки он набояд ба санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон мухолифат кунад.

Моддаи 19. Асосҳо барои хизматрасонии иҷтимоии ройгон дар хадамоти давлатии иҷтимоӣ

1. Хизматрасонии иҷтимоии ройгон дар хадамоти давлатии иҷтимоӣ ба шахсони зерин пешниҳод карда мешавад:

-ба шаҳрвандоне, ки аз сабаби пиронсолӣ, беморӣ, маъюбӣ, надоштани хешовандоне, ки ба онҳо кӯмак расонида, нигоҳубин карда метавонанд;

-ба шаҳрвандоне, ки ба сабаби офати табиӣ, фалокат, низоъҳои гуногуни иҷтимоӣ дар ҳолати душвори зиндагӣ қарор доранд;

-ба кӯдакон, ҷавонон ва занони ҳомилаи дар ҳолати душвори зиндагӣ қарордошта.

2. Мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ метавонад номгӯи иловагии хизматҳои ройгони иҷтимоӣ ва асосҳои пешниҳоди онҳоро муқаррар намояд.

БОБИ 4. ТАШКИЛИ ХИЗМАТРАСОНИИ ИҶТИМОӢ

Моддаи 20. Низоми хизматрасонии иҷтимоӣ

1. Низоми хизматрасонии иҷтимоӣ ба шаҳрвандон ба истифода ва рушди ҳама гуна шаклҳои моликият асос ёфта, аз хадамоти давлатӣ ва ғайридавлатии хизматрасонии иҷтимоӣ иборат аст.

2. Давлат рушди хадамоти иҷтимоиро новобаста аз шакли моликият дастгирӣ ва ҳавасманд менамояд.

Моддаи 21. Низоми давлатии хизматрасонии иҷтимоӣ

Низоми давлатии хизматрасонии иҷтимоӣ аз мақомоти ваколатдор дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад, аз мақомоти хизматрасонии иҷтимоии мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, инчунин аз муассисаҳои давлатии хизматрасонии иҷтимоӣ иборат мебошад.

Моддаи 22. Салоҳияти мақомоти ваколатдори ҳокимияти давлатӣ дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ

Ба салоҳияти мақомоти ваколатдори ҳокимияти давлатӣ дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ дохил мешаванд:

-таҳия ва татбиқ намудани сиёсати давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ;

-қабули санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ ва назорати иҷрои онҳо;

-таҳия ва амалигардонии барномаҳои давлатии хизматрасонии иҷтимоӣ;

-муқаррар намудани тартиби ҳамоҳангсозии фаъолият ва таъмини усули хизматрасонии иҷтимоӣ;

-муқаррар намудани тартиби иҷозат барои фаъолияти хизматрасонии иҷтимоӣ;

-муқаррар намудани низоми ягонаи давлатии ҳисоби оморӣ ва ҳисоботдиҳӣ дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ;

-идора ва таъмини фаъолияти муассисаҳои хизматрасонии иҷтимоӣ, ки тахти моликияти давлатӣ қарор доранд.

Моддаи 23. Салоҳияти мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ

Мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ барои таъмини сифат ва дастрасии хизматрасонӣ, рушди хизматрасонии иҷтимоӣ дар маҳалли тобеият масъул буда, назорати риояи талаботи давлатии хизматрасонии иҷтимоиро дар низоми хизматрасонии иҷтимоии давлатӣ ва ғайридавлатӣ таъмин менамоянд.

Моддаи 24. Низоми ғайридавлатии хизматрасонии иҷтимоӣ

1. Низоми ғайридавлатии хизматрасонии иҷтимоӣ ташкилотҳои хизматрасонии иҷтимоиро, ки фаъолияташон ба моликияти ғайридавлатӣ асос ёфтааст, ҳамчунин шахсонеро, ки дар соҳаи хизматрасонии иҷтимоӣ ба тарзи хусусӣ фаъолият мекунанд, муттаҳид менамояд.

2. Ташкили субъектҳои низоми ғайридавлатии хизматрасонии иҷтимоӣ ва фаъолияти онҳо мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ гардонида мешавад.

Моддаи 25. Маблағгузории низоми хизматрасонии иҷтимоӣ

1. Низоми давлатии хизматрасонии иҷтимоӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ маблағгузорӣ карда мешавад.

2. Ташкилотҳои ғайридавлатии хизматрасонии иҷтимоӣ аз ҳисоби сарчашмаҳое, ки ҳуҷҷатҳои таъсисии онҳо пешбинӣ намудаанд, маблағгузорӣ карда мешаванд.

3. Муассисаҳои давлатии хизматрасонии иҷтимоӣ аз рӯи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо қитъаҳои замин, молу мулки барои иҷрои вазифаҳои оинномавии онҳо зарур таъмин карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998).

4. Намуди фаъолияти муассисаҳои давлатии хизматрасонии иҷтимоиро дигар кардан мумкин нест.

5. Муассисаҳои давлатии хизматрасонии иҷтимоӣ ҳуқуқ надоранд молу мулкашонро, ки бо ҳуқуқи идоракунии оперативӣ ба онҳо мансубанд, ба гарав монанд ва ба иҷора диҳанд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998).

6. Сарчашмаҳои иловагии ғайрибуҷетии маблағгузории хадамоти иҷтимоӣ маблағҳое мебошанд, ки аз ҳисоби грантҳо, даромад аз соҳибкорӣ, маблағҳое, ки ҳамчун ҳаққи хизматҳои иҷтимоӣ дохил шудаанд, маблағҳои хайриявӣ, сарчашмаҳои дигар, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ намекунад, ворид мешаванд.

БОБИ 5. ҲУҚУҚ ВА ӮҲДАДОРИҲОИ КОРМАНДОНИ ХАДАМОТИ ИҶТИМОӢ

Моддаи 26. Ҳуқуқҳои кормандони хадамоти иҷтимоӣ

1. Кормандони хадамоти иҷтимоӣ ҳуқуқ доранд ба:

-таъмин кардани шароити фаъолияти худ мувофиқи талаботи муҳофизати меҳнат;

-кор дар асоси шартномаи меҳнатӣ;

-ҳимояи шаъну шарафи касбии худ;

-гирифтани дараҷаи тахассусӣ дар вақти мувофиқат кардан ба сатҳи тайёрии таҷрибавӣ ва назариявӣ;

-такмилдиҳии донишу малакаи касбӣ;

2. Қоида ва тартиби ҷуброни хароҷоти вобаста ба иҷрои ӯҳдадориҳои касбӣ, ҳамчунин кафолату имтиёзи кормандони низоми давлатии хадамоти иҷтимоиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

3. Кафолат ва имтиёзоти кормандони хадамоти иҷтимоии намудҳои дигари моликиятро давлат ва муассисони онҳо дар асоси шартнома муқаррар менамоянд.

Моддаи 27. Ӯҳдадориҳои кормандони хадамоти иҷтимоӣ

Кормандони хадамоти иҷтимоӣ ӯҳдадоранд:

-тартиби муқаррарнамудаи хизматрасонии иҷтимоиро риоя намоянд;

-маълумотеро, ки махфияти касбӣ ҳисоб меёбад, ҳангоми набудани нишонаҳои амале, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ кардааст, фош накунанд;

-ба гирандагони хизматҳои иҷтимоӣ бо эҳтиром ва инсондӯстона муносибат кунанд, ба амалиёте, ки ба онҳо зарар ва ё осеб мерасонад, роҳ надиҳанд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 1998).

БОБИ 6. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

Моддаи 28. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур

Шахсони воқеӣ ва ҳукуқӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур бо тартиби муқарраркардаи қонунгузории Чумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 29. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. Раҳмонов

ш. Душанбе

5 январи соли 2008 № 359

Пинҳон кардан
Таснифгар	Рақам	Ном	Мақомот	Сана	Ҳолат	Замима
ҚОНУН	359	ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ХИЗМАТРАСОНИИ ИҶТИМОӢ	Маҷлиси Олии ҶТ	05.01.2008	Амалкунанда	WORD PDF ZIP

Primary tabs

^-A A ⁺A

Ҷумъа, Август 23, 2024

Вохӯрӣ бо намояндаи Дафтари Созмони Милали Муттаҳид оид ба маводи мухаддир ва ҷинояткорӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон

23 августи соли 2024 дар бинои Маркази миллии қонунгузории назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон вохӯрии муовини директори Марказ Шарифзода Ф.Ш. бо намояндаи Созмони Милали Муттаҳид оид ба маводи мухаддир ва ҷинояткорӣ Вера Ткаченко ва коршиноси минтақавӣ Куат Рахимбердин баргузор гардид.

Нишонаи номӣ (тег):

Вохӯрӣ бо намояндаи Дафтари Созмони Милали Муттаҳид оид ба маводи мухаддир ва ҷинояткорӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон

Баҳодиҳии муҳтаво:

Ҳоло баҳо надорад

Встреча с представителем Управления ООН по наркотикам и преступности в Республике Таджикистан

23 августа 2024 года в здании Национального законодательного центра при Президенте Республики Таджикистан состоялась встреча заместителя директора Центра Шарифзода Ф.Ш. с представителем Организации Объединённых Наций по наркотикам и преступности Верой Ткаченко и региональным экспертом Куатом Рахимбердином.

Нишонаи номӣ (тег):

Встреча с представителем Управления ООН по наркотикам и преступности в Республике Таджикистан

Баҳодиҳии муҳтаво:

Ҳоло баҳо надорад

KHOVAR.TJ

АГЕНТИИ МИЛЛИИ ИТТИЛООТИИ ТОҶИКИСТОН «ХОВАР»
WWW.KHOVAR.TJ

«ХОВАР FM»

Садриддин Айнӣ (1878 – 1954): Адиб, олим ва асосгузори адабиёти муосири тоҷик. Аввалин Президенти Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон. Муаллифи асарҳои «Таърихи амирони манғитияи Бухоро», «Таърихи инқилоби фикрӣ дар Бухоро», «Намунаи адабиёти тоҷик», «Дохунда», «Ғуломон», «Ёддоштҳо» ва дигар асарҳо, ки ба 29 забони хориҷӣ нашр шудаанд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба асосгузори адабиёти муосири тоҷик Садриддин Айнӣ унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Бобоҷон Ғафуров (1909 – 1977): Олим, академики Академияи Илмҳои ИҶШС, арбоби ҳизбӣ ва давлатӣ, муаллифи китоби оламшумули «Тоҷикон» ва зиёда аз 300 асару мақолаҳо.
Солҳои 1944-1946 котиби дуюм, с.1946-1956 котиби якуми КМ Ҳизби комунистии Тоҷикистон, 1956 – 1977 сарвари Пажуҳишгоҳи шарқшиносии ИҶШС.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 08 сентябри соли 1997 ба таърихшинос ва шарқшиноси шинохтаи тоҷик, академик, муаллифи китоби «Тоҷикон» Бобоҷон Ғафуров унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Мирзо Турсунзода (1911-1977): Шоири халқӣ, раиси Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон, Қаҳрамони меҳнати сотсиалистӣ, Раиси Кумитаи якдилии халқҳои Осиё ва Африқо. Барои достонҳои «Қиссаи Ҳиндустон»(1948), «Ҳасани аробакаш», «Чароғи абадӣ», «Садои Осиё»,(1960) «Ҷони ширин» (1963) бо ҷоизаҳои давлатии ИҶШС, ҶШС Тоҷикистон ва байналмилалии ба номи Ҷ. Неҳру (1967) сарфароз шуда буд.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 07 майи соли 2001 ба шоири халқии Тоҷикистон, ходими намоёни ҷамъиятӣ Мирзо Турсунзода унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шуд.
Эмомалӣ Раҳмон: Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон. 19 ноябри соли 1992 дар иҷлосияи XVI Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон раиси Шўрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, 6 ноябри соли 1994 бори аввал, солҳои 1999, 2006 ва 2013 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб гардидаст.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат.
Бо қарори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 11 декабри соли 1999 барои мустаҳкам намудани давлатдории соҳибистиқлол ва пойдории сулҳ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бо унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” мукофотонида шудааст.
Нусратулло Махсум (1881 – 1938): Нусратулло Махсум (Лутфуллоев) ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1924-1926 раиси Кумитаи инқилобии ҶМШС Тоҷикистон, солҳои 1926-1933 раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Нусратулло Махсум унвони олии “Қаҳрамони Тоҷикистон” дода шудааст.
Шириншоҳ Шоҳтемур (1899 – 1937): Ходими давлатӣ ва ҳизбӣ. Солҳои 1929-1931 котиби Ҳизби коммунистии ҶШС Тоҷикистон, солҳои 1933-1937 Раиси Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон.
Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 июни соли 2006 ба фарзанди барӯманди халқи тоҷик Шириншоҳ Шоҳтемур, унвони олии «Қаҳрамони Тоҷикистон» дода шудааст.